H «Ρόμπιν Ράιτ» είναι μία 45χρονη χολιγουντιανή ηθοποιός, μητέρα ενός έφηβου κοριτσού και ενός αγοριού με μία σπάνια ασθένεια που σταδιακά το αφήνει χωρίς ακοή και όραση, αλλά αχαλίνωτη φαντασία. Ο ατζέντης της την πληροφορεί ότι το στούντιο έχει μία τελευταία πρόταση για την καριέρα της: το σύστημα αλλάζει, ο κόσμος αλλάζει και τα στούντιο θα σκανάρουν πλέον κάθε σου πιθανή έκφραση και θα γυρίζουν ταινίες χωρίς εσένα. Ψηφιακά. Εχοντας απόλυτο έλεγχο στις επιλογές και στο συναίσθημά σου. Αν υπογράψεις θα πάρεις ένα χρηματικό ποσό που θα σου επιτρέψει να ζήσεις πλουσιοπάροχα για την υπόλοιπη ζωή σου, αλλά όχι ως ηθοποιός. Η ηθοποιός τους ανήκει.

Επιστρέφει μετά από 6 χρόνια για να μας κάνει να ξεχάσουμε όσα ξέραμε για το «Βαλς με τον Μπασίρ». Οχι, ο Αρι Φόλμαν δεν είχε σκοπό να κάνει κυριολεκτικό, ρεαλιστικό animation αυτή τη φορά. Χωρισμένο σε τρία μέρη (η αρχή και το τέλος live action, ενώ το μεσαίο κομμάτι του animated) και βασισμένο ελεύθερα στο «The Futurological Congress» του Στανισλάβ Λεμ, το «Πέρα από το Ονειρο», είναι ένα εξαιρετικά πολιτικό, ιδιαίτερα φιλοσοφικό και ταυτόχρονα αποθεωτικά σουρεαλιστικό sci-fi δράμα, με το κομμάτι του animation του να θυμίζει περισσότερο Τέρι Γκίλιαμ ή... τον Ντέιβιντ Λιντς σε LSD τριπάκι να σκηνοθετεί looney tunes!

Ολη η επιχειρηματολογία, η φιλοσοφική αντίσταση της «Ρόμπιν Ράιτ» και η παρουσίαση της αλληγορικής της πραγματικότητας με το παιδί της να πετά ελεύθερο χαρταετούς δίπλα σε ένα στρατιωτικά φυλασσόμενο αεροδρόμιο είναι live action και το πιο βατό κομμάτι της ταινίας. Οταν η «Ρόμπιν Ράιτ» υποκύψει, μία βινιέτα θα μας οδηγήσει «20 χρόνια μετά» - σ' ένα μέλλον όπου οι άνθρωποι, όχι μόνο οι ηθοποιοί, επιλέγουν σε ποιον κόσμο θέλουν να ζήσουν: αυτό της αλήθειας, των επαναστατών νατουραλιστών, ή τον σκαναρισμένο; Αν περάσουν τα σύνορα με τον δεύτερο, μπορούν να εισπνέουν ειδικές χημικές φόρμουλες και να μετατρέπονται «στο όνειρό τους»: στον κατασκευασμένο τους εαυτό, σε ένα animated sci-fi σύμπαν όπου υπάρχεις ως ο Ελβις, η Κοκκινοσκουφίτσα, ο Πικάσο, ή γυναικείο κεφάλι από πίνακα του Πικάσο.

Η «Ρόμπιν Ράιτ» περνάει τα σύνορα στα 65 της χρόνια για πρώτη φορά για να παραστεί στο «The Congress» (που είναι κι ο αυθεντικός τίτλος της ταινίας), ένα εορταστικό Συμπόσιο που θέλει να δείξει στον κόσμο πόσο μακριά έχει προχωρήσει η επιστήμη και ποια είναι τα ακόμα πιο ριζοσπαστικά σχέδια για το μέλλον (π.χ. ο άνθρωπος να γίνει «γεύση», να μπορείς να τον πίνεις σ' ένα κοκτέιλ). Μόνο που κατά τη διάρκεια της παραμονής της σ' αυτό το σουρεαλιστικό σύμπαν, οι «επαναστάτες» κάνουν επιδρομή και πάνω στην μάχη όλα τα χημικά αέρια ψεκάζονται στην ατμόσφαιρα και η «Ρόμπιν Ράιτ» υπερεκτίθεται και παγιδεύεται εκεί. Πώς θα γυρίσει πίσω στην αλήθεια της και στα παιδιά της; Γιατί το τρίτο, live action κομμάτι της ταινίας έχει σκοπό να μας θυμίσει ακόμα και τα «Παιδιά των Ανθρώπων»...

Μία κριτική στην εξέλιξη της κινηματογραφικής τεχνολογίας; Ενα έντονο πολιτικό δράμα που προειδοποιεί για την απαξίωση του ανθρώπου μέσα στον κόσμο της ψηφιακής πληροφορίας; Ολα μαζί; Μπορεί ο Φόλμαν να στριμώχνει, να μπουκώνει πάρα πολλά σε μία ταινία (κάτι που αποτελεί πάντα άσχημη παγίδα στους δημιουργούς), μπορεί να νιώθεις ότι αυτό το πειραματικό κινηματογραφικό υβρίδιο δεν δένει ποτέ ιδανικά στο νου και την ψυχή σου, αλλά δεν σε νοιάζει. Είναι τόσο γενναία, μεγαλεπήβολη, εκτός ορίων η βουτιά του σ' ένα σύμπαν που ακόμα κι ο στοχασμός κινηματογραφείται που δεν μπορείς να μην τον επαινέσεις. Περισσότερο γιατί καταλαβαίνεις ότι στην εποχή μας μία «χίπικη» άποψη για την ανάγκη της αλήθειας σε ό,τι κάνουμε, στην εικόνα και στα νοήματά της, μοιάζει σχεδόν αναγκαία.

Κι όσο για την ίδια την Ρόμπιν Ράιτ, την πρωταγωνίστρια, όχι την «ηρωίδα»: με μία ερμηνεία που φαινομενικά ακινητοποιείται μέσα στο σχέδιο, αλλά στην ουσία δεν παύει να εκφράζει πόνο και ένταση, σαν το μουδιασμένο ελάφι μπροστά στα φώτα ενός διερχόμενου αυτοκινήτου, η μεγάλη κυρία του «House of Cards» μας υποψιάζει ότι με νέες, τολμηρές επιλογές και στην μεγάλη οθόνη ξεκινά μια καριέρα που θα ξεπεράσει και τα πιο τρελά της όνειρα.