Τέσσερα χρόνια μετά τις τέσσερις οσκαρικές υποψηφιότητες της «Philomena», ο Στίβεν Φρίαρς επιστρέφει με το «Victoria & Abdul» στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Βενετίας (αν και εκτός διαγωνιστικού προγράμματος) για να διασκευάσει το ομώνυμο βιβλίο της Σραμπάνι Μπάσου και να αφηγηθεί την σχέση ανάμεσα στη βασίλισσα Βικτώρια της Αγγλίας και τον Ινδό υπηρέτη της, Αμπντούλ Καρίμ, μια φιλία που ανατάραξε τις ισορροπίες στην βρετανική αριστοκρατία και οι λεπτομέρειες της οποίας παρέμειναν κρυφές για δεκαετίες, μέχρι την ανακάλυψη από την συγγραφέα των προσωπικών ημερολογίων του Καρίμ το 2010.
Μαζί με τον Φρίαρς, επιστρέφει και η Τζούντι Ντεντς, όχι μόνο στην Βενετία αλλά και στον ρόλο της ίδιας βασίλισσας που υποδύθηκε στο «Mrs. Brown», ερμηνεύοντας με φυσική πια άνεση τις ιδιοτροπίες, την αυστηρότητα και την επιβλητικότητα μιας Βασίλισσας, χωρίς εκπλήξεις αλλά με αναμφισβήτητη πειθώ. Όταν στην ίσως πιο χαρακτηριστική σκηνή της ταινίας, η Βασίλισσα απειλείται ότι αν δεν απομακρύνει τον Καρίμ από κοντά της, θα ανακηρυχτεί παράφρων και άρα ανίκανη να συνεχίσει στα καθήκοντά της, ο τρόπος και η αμεσότητα με τον οποίο αναδεικνύει τα μεγάλα ελαττώματά της (σε ένα μονόλογο μάλιστα που ο Φρίαρς παρακολουθεί σε ασφυκτικό κοντινό πλάνο) προκύπτουν τόσο αβίαστα που γίνεται δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς τον ρόλο από την ηθοποιό.
Η έλλειψη εκπλήξεων όμως αποτελεί γενικό χαρακτηριστικό της ταινίας και ενώ αυτό αρχικά λειτουργεί θετικά στο χτίσιμο μιας ασφαλούς ατμόσφαιρας που φέρει όλα τα χαρακτηριστικά μιας ευχάριστης και προσεγμένης βρετανικής παραγωγής, ειδικά όταν η αφήγηση αναπτύσσει το ανάλαφρο κομμάτι της ιστορίας με τις χιουμοριστικές ματιές να βγάζουν μια παράδοξη αίσθηση buddy comedy ανάμεσα στην Βικτώρια και τον Αμπντούλ, στη συνέχεια ξεσκεπάζει όλη την έλλειψη τόλμης της ταινίας, η οποία πορεύεται διαδικαστικά μέχρι το απαραίτητα δραματικό τέλος χωρίς ενέργεια και ορμή.
Οι συζητήσεις μεταξύ της Βικτώρια και του Αμπνούλ, οι σχεδόν καρτουνίστικες αντιδράσεις των αυλικών και των αριστοκρατών της εποχής, οι πολιτισμικές αλληλεπιδράσεις αλλά και η φαρσική ανάδειξη του γιου της, Εδουάρδου Ζ’ στον «κακό» της υπόθεσης προσφέρουν ανάλαφρο προβληματισμό, βρετανικό χιούμορ που κατά στιγμές είναι απόλυτα αποτελεσματικό αλλά και μια απόσταση ασφαλείας από όλα τα σκοτεινά σημεία της πραγματικής ιστορίας, χωρίς αναφορές στις ιστορικές υποψίες για διαρροή κρίσιμων κρατικών πληροφοριών μέσω του Καρίμ και τον βαθμό στον οποίο ο «Μούνσι» (δηλαδή δάσκαλος) επηρέασε τις αποφάσεις της Βασίλισσας υπέρ των μουσουλμάνων και κατά των Ινδουιστών της Ινδίας. Ακόμα και η κριτική της ιδέας της αποικιοκρατίας περιορίζεται σε μερικά επιφανειακά σχόλια από το στόμα του Μοχάμεντ, του έτερου Ινδού που συνοδεύει τον Καρίμ στην Αγγλία, για να εγκαταληφθεί λίγο μετά εξολοκλήρου μαζί με τον χαρακτήρα που την εκφράζει.
Το σενάριο του Λι Χολ του «Μπίλι Ελιοτ» εξάλλου προειδοποιεί από την αρχή ότι αυτή «είναι μια αληθινή ιστορία… στο μεγαλύτερο βαθμό» όσο κι αν το φιλμ κλείνει με τις αναμενόμενες ιστορικές πληροφορίες και την φωτογραφία του πραγματικού Αμπντούλ Καρίμ με την Βασίλισσα Βικτώρια. Και στην πράξη, το «Victoria & Abdul» λειτουργεί πιο καλά όταν αντιμετωπίζει τον εαυτό του σαν κωμωδία, ακόμα και αν αποτυπώνει ακριβώς για αυτό τον λόγο όλους τους περιφερειακούς χαρακτήρες ως καρικατούρες. Οταν όμως το κωμικό timing και η βρετανική υπερβολή οδηγηθούν στο συναισθηματικό κρεσέντο της αφήγησης, το αποτέλεσμα προκύπτει άψυχο, παρά την μόνιμη μουσική υποστήριξη του Τόμας Νιούμαν.
Με το «Victoria & Abdul», ουσιαστικά ο Φρίαρς αποδεικνύει ότι μπορεί ακόμα να δημιουργεί παιχνιδιάρικο σινεμά εποχής, τόσο αβίαστα όσο και οι βασιλικές ερμηνείες της Τζούντι Ντεντς. Το πρόβλημα είναι όμως ότι αγνοεί πλήρως τον συναισθηματικό αντίκτυπο της ιστορίας του. Και αυτή δεν είναι η κατάλληλη αντιμετώπιση μιας Βασίλισσας.
Περισσότερες κριτικές από το 74ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας
- Βενετία 2017: Ο Ρομπέρ Γκεντιγκιάν μας ξεναγεί σε ένα υπερβολικά γνώριμο «House by the Sea»
- Βενετία 2017: Το «Brawl in Cell Block 99» δεν χάνει τον ήρωά του μέσα στη γραφική βία των εικόνων του
- Βενετία 2017: Το «Foxtrot» επιβεβαιώνει πως οι μεγάλες ταινίες ξεκινούν την ώρα που τελειώνουν
- Βενετία 2017: Στο «Suburbicon» του Τζορτζ Κλούνεϊ όλα είναι λαμπερά, όμορφα, επιφανειακά
- Βενετία 2017: «No Date, No Signature» και ηθικά διλήμματα σε μια αστική Τεχεράνη
- Βενετία 2017: Το «Our Souls at Night» ποντάρει μόνο στον Ρόμπερτ Ρέντφορντ και την Τζέιν Φόντα
- Βενετία 2017: Το «Lean on Pete» του Αντριου Χέι έχει μια καρδιά τόσο μεγάλη όσο η ανοιχτή Αμερική
- Βενετία 2017: Το «Human Flow» είναι μια καταγραφή της παγκόσμιας προσφυγικής κρίσης, αλλά όχι απαραίτητα «μια ταινία του Αϊ Γουέιγουεϊ»
- Βενετία 2017: Μόνο υποκλίσεις και δάκρυα στο «The Shape of Water» του Γκιγιέρμο ντελ Τόρο
- Βενετία 2017: Το «The Insult» του Ζιάντ Ντουεϊρί είναι ένα πολιτικό δράμα που δεν ξέρει τι σημαίνει λεπτότητα, ή μέτρο
- Βενετία 2017: Το «First Reformed» του Πολ Σρέιντερ αγαπά και το pulp και το grindhouse και το σινεμά του Μπρεσόν
- Βενετία 2017: Αποκρυπτογραφώντας το αινιγματικό σύμπαν του «Zama» της Λουκρέσια Μαρτέλ
- Βενετία 2017: Το «Downsizing» του Αλεξάντερ Πέιν πιστεύει στον άνθρωπο μέχρι το τέλος του κόσμου
- Βενετία 2017: Στο «Nico, 1988» η Τρίνε Ντίρχολμ δίνει την ερμηνεία της ζωής της
