Γεννημένος το 1938, με μια καριέρα που διατρέχει εξήντα χρόνια, ο Νομπουχίκο Ομπαγιάσι είναι ένας σκηνοθέτης που θεωρείται «δάσκαλος» και «μάγος του σινεμά» στη χώρα του, μα παραμένει σχεδόν ολοκληρωτικά άγνωστος στη δύση, με μοναδική ίσως εξαίρεση το «House», την πρώτη του μεγάλου μήκους, ένα σουρεαλιστικό φιλμ τρόμου που έχει αποκτήσει πια cult status. Το «Hanagatami» είναι η πιο πρόσφατη ταινία στη φιλμογραφία του και ίσως η τελευταία στην καριέρα του, και η ιστορία της δημιουργίας της είναι σχεδόν τόσο συναρπαστική όσο και η ίδια η ταινία.
Βασισμένο στο ομότιτλο βιβλίο του Καζούο Νταν, το «Hanagatami» θα ήταν η πρώτη μεγάλου μήκους του έπειτα από χρόνια πειραματικών shorts και διαφημιστικών, πριν τα Toho Studios του προτείνουν να γυρίσει το «House». Ετσι η ταινία δεν έγινε ποτέ, αλλά έμεινε πάντα στο μυαλό του σκηνοθέτη της, για να επιστρέψει σε αυτή σαράντα χρόνια μετά. Το 2017, ο Ομπαγιάσι διαγνώστηκε με καρκίνο στο τέταρτο στάδιο και μαθαίνοντας πως έχει έξι μήνες ζωής αποφάσισε πως θα έπρεπε επιτέλους να εκπληρώσει το όνειρο του και να φέρει το «Hanagatami» στη μεγάλη οθόνη.
Δουλεύοντας το φιλμ με πυρετικό ρυθμό, στη διάρκεια των χημειοθεραπειών του, αλλά την ίδια στιγμή δίχως να θυσιάζει τίποτα από το καλλιτεχνικό του όραμα, ο Ομπαγιάσι γύρισε σε 40 διαφορετικά locations, παραδίδοντας μια επική, μεγαλόπνοη ταινία που δεν μοιάζει με τίποτα που έχετε δει. Τοποθετημένο το 1941, τη στιγμή που ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος παρασύρει στο χάος του την Ιαπωνία, το «Hanagatami» είναι οτιδήποτε άλλο από μια τυπική ταινία εποχής και το ακριβές αντίθετο ενός φιλμ στο οποίο ένας ηλικιωμένος σκηνοθέτης αναπολεί το παρελθόν. Αντίθετα, πρόκειται για απόλυτα μοντέρνα, avant garde φαντασμαγορία ποιητικών στιγμών, ασυγκράτητης κινηματογραφικής δύναμης και ιδιοφυούς γραφής. Ενα φιλμ τόσο ιδιοσυγκρασιακό που δεν σου αφήνει άλλη επιλογή από το να παραδοθείς στην ονειρική του υφή και να το αφήσεις να σε παρασύρει σε μια σαρωτική δίνη εικόνων, συναισθημάτων, συμβολισμών και καθαρής κινηματογραφικής μαγείας.
Η ιστορία ξεκινά την άνοιξη του 1941, όταν ο δεκαεξάχρονος Τοσιχίκο επιστρέφει στην Ιαπωνία από το Αμστερνταμ και γράφεται στο σχολείο στο Καράτσου, μια μικρή πόλη στη δυτική ακτή της χώρας, φιλοξενούμενος στο σπίτι της θείας του Κέικο, η οποία φροντίζει την άρρωστη κόρη της, Μίνα. Σύντομα, ο Τοσιχίκο θα γίνει φίλος με τους έφηβους της πόλης, οι οποίοι ήδη νιώθουν πάνω τους τη βαριά σκιά που ο πόλεμος ρίχνει στις ζωές τους.
Ενας από τους τελευταίους εν ζωή σκηνοθέτης της Ιαπωνίας που έχει βιώσει τη φρικτή εμπειρία του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, ο Νομπουχίκο Ομπαγιάσι επιστρέφει σε μια κομβική στιγμή της Ιστορίας, συλλαμβάνοντας με το μοναδικό του ύφος, το πάθος, την αθωότητα και το δράμα των τελευταίων ημερών μιας νιότης που έγινε στάχτη στις φλόγες του πολέμου.
Ο Νομπουχίκο Ομπαγιάσι είναι ο τελευταίος σπουδαίος δημιουργός της γενιάς του που παραμένει ακόμη εν ζωή, ένας σκηνοθέτης συναρπαστικός και σύνθετος, με μια καριέρα γεμάτη ταινίες διαφορετικών ειδών που εξερευνούν ασταμάτητα και με τρόπο απροσδόκητα μοντέρνο, ακόμη και σήμερα, την κινηματογραφική γλώσσα. Εχοντας ξεκινήσει ως σκηνοθέτης του πειραματικού σινεμά τη δεκαετία του '60 και εκμοντερνίζοντας στη συνέχεια την τέχνη της τηλεοπτικής διαφήμισης, ο Ομπαγιάσι έκανε το ντεμπούτο του το 1977 με το «House», ένα παραισθησιογόνο, σουρεαλιστικό φιλμ τρόμου και ίσως τη μόνη γνωστή στη Δύση ταινία του, μέσα από την κυκλοφορία της από την Criterion Collection. Ομως η φιλμογραφία του περιλαμβάνει ταινίες κάθε είδους από το ρομάντσο έως το θρίλερ, αλλά και μια σειρά από φιλμ που μιλούν για τη νιότη και τον τόπο του, τις furusato movies του, τις «ταινίες της γενέτειρας», όπως τις αποκαλεί ο ίδιος.
Το «Hanagatami» είναι μια από αυτές, αλλά είναι μαζί και το αποκορύφωμα μιας καριέρας που υπήρξε από την αρχή ως το τέλος στην αιχμή της κινηματογραφικής πρωτοπορίας. Ενήλικες ηθοποιοί υποδύονται τους νεαρούς πρωταγωνιστές -μερικές φορές ακόμη και παιδιά-, το χρώμα, η ψηφιακή επεξεργασία, αλλά και τα οπτικά εφέ μεταμορφώνουν την πραγματικότητα σε μια καλειδοσκοπική εμπειρία. Η διάθεσή του είναι απόλυτα μαξιμαλιστική, το ύφος του μπαρόκ και οι εικόνες του έχουν μια επουράνια γοητεία. Πολύ απλά, το «Hanagatami» δεν μοιάζει με τίποτα που έχετε ξαναδεί, κι αν το σύμπαν του Ομπαγιάσι σας είναι άγνωστο, αναμφίβολα θα σας εκπλήξει με τον πλέον απροσδόκητο τρόπο. Η θέασή του μοιάζει με ένα εμπύρετο όνειρο διάρκειας τριών ωρών, μια μοναδική διαδρομή για το μυαλό, τα μάτια, τα συναισθήματα, τις αισθήσεις. Μια από εκείνες τις ταινίες που ξεκινούν να αφηγούνται μια ιστορία, μα καταλήγουν να μιλούν για τα πάντα, ή ίσως για όλα εκείνα που έχουν σημασία: τη ζωή, τον θάνατο, τις αντιφάσεις της ύπαρξής μας. Κι αν αυτή είναι όντως η τελευταία ταινία του δημιουργού της, τότε δεν είναι τίποτα λιγότερο από το πιο μοναδικό, σπάνιο κι ιδιαίτερο κύκνειο άσμα που άκουσες ποτέ.
Info:
Στέγη ιδρύματος Ωνάση, Κεντρική Σκηνη
Σάββατο 21 Απριλίου, 2018 | 20:30
Hanagatami, του Νομπουχίκο Ομπαγιάσι, Ιαπωνία, 2017
Σκηνοθεσία: Nobuhiko Obayashi
Σενάριο: Nobuhiko Obayashi, Chiho Katsura
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Hisaki Sanbongi
Μοντάζ: Nobuhiko Obayashi, Hisaki Sanbongi
Σκηνογραφία: Koichi Takeuchi
Ηχητικός σχεδιασμός: Makoto Uchida
Μουσική: Kosuke Yamashita
Ηθοποιοί: Shunsuke Kubozuka, Tokio Emoto, Shinnosuke Mitsushima, Honoka Yahagi, Takako Tokiwa, Keishi Nagatsuka, Hirona Yamazaki
Διάρκεια: 169’
Επιμέλεια-Οργάνωση: Flix.gr & Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση
