Ενα ετερόκλιτο πλήθος με πολύχρωμα μπλουζάκια, στριμώχνεται για πέντε ημέρες στη δροσιά των Αλπεων και μιας διάφανης λίμνης. Περιλαμβάνει από την αφρόκρεμα της διεθνούς animation σκηνής, μέχρι άβγαλτους ακόμα illustrators, που σε κάθε ευκαιρία σκαρώνουν ναΐφ σκιτσάκια, αφιερωμένα στο γραφικό Ville d’ Annecy. Οχι πως τα έχει ανάγκη, καθότι το ίδιο μια ζωγραφιά σε γαλαζοπράσινο φόντο. Ενας πίνακας με ακριβή κορνίζα που, για όσο διαρκεί το φεστιβάλ, λερώνεται με παλλόμενες πινελιές και το φως των κινούμενων σχεδίων.

Πέρα από το ασύγκριτο πλεονέκτημα του ότι διοργανώνεται σε μια πανέμορφη μεσσαιωνική πόλη, το φεστιβάλ του Annecy εξακολουθεί ουσιαστικά να έχει την αποκλειστικότητα σε ο,τιδήποτε animated. Γι’ αυτό το λόγο, κάθε χρόνο συγκεντρώνει ένα αδιανόητα μεγάλο πλήθος επαγγελματιών του χώρου. Φέτος μόνο - και σε πείσμα των δυσοίωνων προβλέψεων - οι διαπιστευμένοι επισκέπτες ξεπέρασαν τους επτά χιλιάδες.

Τα μαύρα σύννεφα που είχαν συγκεντρωθεί πάνω από τη διοργάνωση, οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στην κατάρρευση πολλών σημαντικών, κυρίως αμερικανικών 3D παραγωγών. Η αλήθεια είναι πως κομματάκι μας έλειψαν τα πρώτης γραμμής in-development projects. H απάντηση της αγοράς όμως, ήταν άμεση. Οι δεσποτικές θέσεις στα πρωινά events, που σε προηγούμενες χρονιές θα κατέληγαν δικαιωματικά στη Dreamworks ή στα Ghibli, φέτος πήγαν σε ανεξάρτητες ευρωπαϊκές παραγωγές φιλόδοξων στούντιο, που επιχειρούν αποφασιστικά το πέρασμα από τις μικρού στις μεγάλου μήκους ταινίες. Η πολυφορεμένη «αναγέννηση της Pixar», έπαιξε κι αυτή το ρόλο της στο να τονωθεί το ενδιαφέρον και σε γενικές γραμμές, η αγορά δείχνει αυτή την περίοδο να στρέφεται σε πιο παραδοσιακές φόρμες.

Στις προβολές του «Inside Out» της Pixar και του «The Prophet» του project της Σάλμα Χάγιεκ

Η αναμφίβολα πιο ανεκτική στάση της διανομής στο κλασικό animation, παρέσυρε και το MIFA (το market του Annecy) που έκλεισε φέτος 30 χρόνια και σημείωσε μία από τις πιο επιτυχημένες του χρονιές, με όλα του τα νούμερα να είναι ανεβασμένα περίπου κατά 10%, σε σχέση με πέρυσι. Το θετικότερο στοιχείο που εντοπίζουμε στη φετινή δραστηριότητά του, είναι ότι είδαμε πολλές νέες χώρες να συμμετέχουν στα deals και τη διακίνηση animated υλικού, ιδίως σειρών και μικρού μήκους ταινιών. Αξίζει επίσης να αναφέρουμε την πρώτη απονομή του βραβείου “MIFA & Variety's Animation Personality of the year”, που κατέληξε στον ιδρυτή της Illumination Entertainment, Chris Meledandri.

Στο καθαρά καλλιτεχνικό κομμάτι, το φετινό πρόγραμμα της διοργάνωσης δεν πρέπει να άφησε κανέναν παραπονεμένο. Με χαρά είδαμε να εισβάλλουν στο διαγωνιστικό πολλές συναρπαστικές νέες φωνές (μεταξύ αυτών και ο Ελληνας Αριστοτέλης Μαραγκός με το uber-minimal «A Portrait»). Είδαμε επίσης, πολλούς από τους βετεράνους του χώρου να συστήνονται εκ νέου στο κοινό, επιδεικνύοντας νέο στυλ και αναπάντεχες τεχνοτροπίες. Το πρόγραμμα των μεγάλου μήκους ταινιών αντίθετα, ήταν -ως αναμενόταν- ένα από τα χειρότερα των τελευταίων ετών. Μπορεί να διατηρούσε έναν καλό μέσο όρο στις προβολές, του έλειπαν ωστόσο οι ταινίες που θα το απογειώσουν ή θα μπορούν να διεκδικήσουν κάτι καλύτερο έξω απ’ τα πλαίσια του φεστιβάλ. Στα Graduation films, οι (πολύ) υπομονετικοί ανταμείφθηκαν με κάποιες από τις ομορφότερες ταινίες της επίσημης επιλογής, υπήρχε ωστόσο φοβερή ανισότητα μεταξύ των συμμετοχών.

Οσο για τα βραβεία, ικανοποίησαν απολύτως το κοινό αίσθημα, με το προφανές «We Can’t Live Without Kosmos» να κερδίζει το Cristal για μικρού μήκους ταινία, τον προφανέστερο Don Hertzfeld να παίρνει βραβείο κοινού και επιτροπής, το «Avril et le Monde Truqué» να κερδίζει στο νήμα τη μοναδική του αντίπαλο «Miss Hokusai», και το «My Dad» (βλ. και παρακάτω) να σαρώνει στο σπουδαστικό. Δόξα και τιμή τέλος, στην Junor Jury του φεστιβάλ (μια επιτροπή αποτελούμενη από παιδιά 11-16 ετών) που αναγνώρισε στο δύσκολο «Roadtrip» του Ξάβερ Ξυλοφόν την σημαντικότερη ταινία του Graduation.

Δείτε αναλυτικά τα βραβεία του φεστιβάλ κάνοντας κλικ εδώ

Αnnecy 2015: ΤΟΡ 10

1. «Teeth» των Ντάνιελ Γκρέι και Τομ Μπράουν

Η αιχμηρή (yikes) εικαστική προσέγγιση αδυνατεί να υπερκεράσει την αμηχανία που προκύπτει από τις σαδιστικά ενοχλητικές σκηνές του Teeth. Αν διαβάσει κανείς όμως πίσω από τα ζωηρά χρώματα και το αναπόφευκτο σοκ, θα δει διάφανο το πορτραίτο ενός μεθοδικά εμμονοληπτικού ανθρώπου. Στη δεύτερη προβολή πια, δικαιώνονται κι οι προθέσεις του σκηνοθετικού διδύμου που σημειώνουν: «Things of worth are often neglected in favour of that which is more immediately gratifying. Unfortunately, things that are neglected are often lost forever».

2. «Autos Portraits» του Κλοντ Κλουτιέ

Προγραμματισμένο να παίξει σε ένα μπλοκ ταινιών, με διεκπεραιωτικό (στην καλύτερη περίπτωση) sound design, τα τέσσερα λεπτά του Autos Portraits έμοιαζαν βάλσαμο στ’ αυτιά μας. Αυτό γιατί ο Καναδός σκιτσογράφος Κλοντ Κλουτιέ δίνει πνοή στα δεικτικά στριπάκια του, αξιοποιώντας το πιο αισθαντικό «Que sera, sera» που ακούσατε ποτέ. Το ερμηνεύει ιδανικά μια μοβ κάντιλακ και δίνει το ρυθμό για την αφαίμαξη του πλανήτη, παρασύροντας και τα υπόλοιπα αυτοκίνητα, σε ένα ξέφρενο χορό, λίγο πριν το τέλος του κόσμου.

3. «Dissonance» του Τιλ Νόβακ

Ενας μεσήλικας μουσικός ζει μόνος του, στην ασφάλεια που του παρέχει ο animated κόσμος, που έχει φτιάξει στο κεφάλι του. Οταν μια μέρα καταλαβαίνει πως έχει χάσει όσα αγαπά, κάνει ένα αποφασιστικό βήμα στο κενό και προσγειώνεται στην σκληρή γι’ αυτόν πραγματικότητα. Εντυπωσιακό μείγμα 3D CGI και live-action σε πολύ προσεγμένες αναλογίες. Ο συνδυασμός των δύο, ιδιαίτερα στο ίδιο σώμα, μπορεί να φαίνεται πια παρωχημένος, εδώ όμως συναντά την καλύτερη τεχνικά και πιο ουσιαστική εφαρμογή του. Η ταινία δεν είχε εξαρχής καμία τύχη στα σημαντικά βραβεία, τιμήθηκε ωστόσο για την -ομολογουμένως εξαιρετική- μουσική της.

4. «Ernie Biscuit» του Ανταμ Ελλιοτ

Μάλλον το ερωτοχτυπημένο τέκνο της Μαίρης και του Μαξ, εγγόνι δηλαδή του Harvey Krumpet… Το DNA με το οποίο είχε μπολιάσει ο Ανταμ Ελλιοτ το πιο γνωστό μέχρι σήμερα short του (αυτό που του χάρισε στην τελική κι ένα βραβείο Οσκαρ), έχει φτάσει ανέγγιχτο και στο «Ernie Biscuit». Αυτή τη φορά οι ήρωές του, εκκινούν απ’ το Β’ Παγκόσμιο για να φτάσουν στα 60’s. Τα πνευματικά και ψυχολογικά προβλήματα έχουν αντικαταστηθεί απ’ την φυσική αναπηρία των κεντρικών του ηρώων (κωφός άντρας, τυφλή γυναίκα). Κι όπως πάντα, τα πανέμορφα πήλινα κουκλάκια του, καδραρισμένα ψυχαναγκαστικά στο κέντρο κάθε πλάνου, αναζητούν δίαυλο επικοινωνίας σε έναν κόσμο, που δυσκολεύονται να καταλάβουν κι αδυνατεί να τους δεχτεί. Είναι παραδόξως, η πρώτη φορά που μια ταινία του Ελλιοτ πραγματεύεται τον έρωτα. Κι όπως φαίνεται από την πρώτη νότα της θριαμβευτικής ηχητικής μπάντας, η αγάπη θα επικρατήσει, όχι όμως χωρίς απώλειες…

5. «The Night of the Naporitan» του Γιουσούκε Σακαμότο

Η «Νύχτα της Ναπολιτέν» (ή Ναποριτέν για να μείνουμε πιστοί στην αυθεντική ασιατική συνταγή) είναι ένα out-there γιαπωνέζικο παράδοξο, για μια γιγάντια μακαρονάδα που δεν έμαθε ποτέ της ν’ αγαπά. Αντ’ αυτού τριγυρίζει στις γειτονιές ζητώντας να πιεί παγωμένη κέτσαπ, αλλά καταλήγει να κατασπαράζει λαίμαργα τα ανυποψίαστα θύματά της. Μια ιστορία φρίκης, δοσμένη με χιούμορ, που παίζει και σαν σχόλιο για το διαβρωτικό multi culti καταναλωτικό περιβάλλον, που ανακυκλώνουν τα γιαπωνέζικα media. (Και το πιο παράδοξο απ’ όλα: μαντέψτε για την επιδραστικότητα ποιας ταινίας του Πάνου Κούτρα, συζητούσαμε πριν μπούμε στη συγκεκριμένη προβολή…)

6. «My Dad» του Μάρκους Αρμιτατζ

Ενα συγκλονιστικό πειραματικό φιλμάκι από τη Μ. Βρετανία, που ερευνά την επιρροή του -μισαλλόδοξου χουλιγκάνου στην περίπτωσή μας- πατέρα στον γιο του. Μέσα από αποκόμματα εφημερίδων και βασικά χρώματα σε έξαρση, η ταινία τοποθετεί το θεατή στο επίκεντρο μια νοητής σύγκρουσης, κάπου στην καρδιά του πολυπολιτισμικού Λονδίνου. Το αποτέλεσμα είναι πολύ απλά, η αγαπημένη ταινία του υποφαινομένου για το 2014.

7. «Tout en Ηaut du Μonde» του Ρεμί Σαγιέ

To «Tout en Ηaut du Μonde» ήταν ίσως το πιο στρογγυλεμένο μεγάλου μήκους φιλμ του διαγωνιστικού. Γι’ αυτό το λόγο κατέληξε και με το βραβείο κοινού. Ενός κοινού πάντως, που απέχει πολύ από αυτό της διανομής κι έχει μάθει να διαχωρίζει το ωραίο από το άρτιο. Και το «Longway North» (όπως θα κάνει διεθνώς καριέρα), μπορεί να μην ήταν το πιο ολοκληρωμένο feature του επίσημου καταλόγου, ήταν σίγουρα όμως ένα από τα πιο όμορφα. Ή όπως είπαμε στον σκηνοθέτη όταν μας ρώτησε «πώς πήγε η ταινία» – «a bit too north, but a bit too beautiful».

8. «Love in the Time of March Madness» των Ρομπερτίνο Ζαμπράνο και Μελίσσα Τζόνσον

Οι ατυχείς προσπάθειες στον έρωτα, μιας κοπέλας που κοιτάζει τον κόσμο απ’ το ταπεινό 1.94. Πρόκειται για οπτικοποίηση ενός αυτοβιογραφικού άρθρου, που έγραψε η συν-σκηνοθέτις Μελίσσα Τζόνσον στο περιοδικό Salon (μπορείτε να το διαβάσετε ολόκληρο εδώ). Παρά την ελαφρότητα της αφήγησης, τα ασπρόμαυρα σκίτσα μετατρέπουν την πορεία της πρωταγωνίστριας προς τη λύτρωση σε πραγματικό Γολγοθά, στρωμένο με επευφημίες και κράξιμο, μπάσκετ και προκαταλήψεις, χίπστερς και αγχωμένες μανάδες.

9. «Sonámbulο» του Θίοντορ Ούσεφ

Εμπνευσμένος από το «Romance Sonámbulo» του Λόρκα, ο Ούσεφ παραδίδει ένα φρενήρες κλιπ,που περιγράφει νύχτες πάθους και έντονα όνειρα. Το λες και επιδειξιομανία, αλλά η υλοποίηση είναι πραγματικά αποστομωτική… Οι μυημένοι ξεχάστε το «Drux Flux», ο «Ονειροβάτης» αποτελεί την κορωνίδα του πρόσφατου εικαστικού του έργου. Σε συνδυασμό δε, με την καθαρότητα της υψηλής τεχνικής που αξιοποιείται, κατατάσσει οριστικά τον Ούσεφ μεταξύ των κορυφαίων σύγχρονων animators.

10. «Mi Ne Mozhem Zhit Bez Kosmosa» του Κονσταντίν Μπρόνζιτ

Iσως φταίει το σκίτσο, ίσως τα μονταζιακά τρικ, ίσως το ότι το Gallipoli του Weir είναι μία απ’ τις αγαπημένες μου ταινίες… Το εν λόγω 15-λεπτο αριστούργημα πάντως, είναι άμεσα ερωτεύσιμο. Στα μυριάδες φιλμ που έχουν γυριστεί για τη φιλία, δύσκολα συναντάς ανάλογη λεπτότητα, μεστότητα και πρωτοτυπία. Μεγαλύτερο παράσημο για το «We Can’t Live Without Kosmos» (διεθνής τίτλος), δεν είναι ο κρύσταλλος του Annecy (που πρέπει να αποφασίστηκε με πολύ συνοπτικές διαδικασίες), αλλά το ότι έχει γίνει άτυπος σημαιοφόρος σε μια ιδιαίτερα φιλόδοξη προσπάθεια, που διεκδικεί ευρύτερη διανομή για τα art-house μικρού μήκους κινούμενα (περισσότερες πληροφορίες –εδώ).

Ο Θοδωρής Καραμανώλης, προγραμματιστής του φεστιβάλ Animasyros, κάλυψε για το Flix το Φεστιβάλ Animation του Annecy 2015

Διαβάστε ακόμα:

Trickfilm Fest 2015: Οι έξι μέρες που έκαναν την Στουτγάρδη πολύχρωμη!