Η Στουτγάρδη μοιάζει με ταλαιπωρημένη μεγαλοαστή που κατάφερε να γεράσει πολύ πριν τα 60 της, όσα περίπου τα χρόνια που μεσολαβούν απ’ την ανακατασκευή της. Την ώρα που πανάκριβα αυτοκίνητα αργοκυλάνε στις ρυτίδες της, ένας στόλος από μηχανήματα έχει αναλάβει να φέρει εις πέρας ένα άνευ προηγουμένου λίφτινγκ που θα αναδιαμορφώσει το κέντρο, ώστε να ταιριάξει με τα καταπράσινα προάστια. Μέχρι τότε, αν κάτι της έμεινε για να αντλεί φως είναι η επιβλητική γιγαντοοθόνη του Trickfilm, του Φεστιβάλ Animation της πόλης που φέτος μετράει τα 22 του χρόνια και που επί έξι μέρες συγκέντρωνε χιλιάδες Γερμανούς, κάθε ηλικίας, υπό την πολύχρωμη σκιά του.
Λίγο πιο δίπλα, τα σιαμαία Metropol και Gloria φιλοξενούσαν δύο… τουλάχιστον απογοητευτικά διαγωνιστικά προγράμματα αλλά και αρκετές ευχάριστες εκπλήξεις, που προέκυψαν απ’ τα μικρά γράμματα του επίσημου καταλόγου. Oπως για παράδειγμα, το να βλέπεις τον ίδιο τoν Ντέιβιντ Σίλβερμαν των «The Simpsons» να παίζει στη γυαλιστερή του τούμπα, το μουσικό θέμα της σειράς λίγο πριν αποκαλύψει την έμπνευσή του πίσω απ’ τα σκίτσα της σειράς ή το δωρεάν εργαστήριο «Μachinima», που επεσήμανε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, τη σχέση αλληλεξάρτησης μεταξύ animation και video games.
Η απογοήτευση έγκειται κυρίως, στην καταφανέστατη διάθεση της διοργάνωσης να αναδείξει δουλειές, στις οποίες εμπλέκεται ενεργά το τοπικό κλάστερ παραγωγών studio. Μπορεί η ποιότητα των εν λόγω συμμετοχών, να διατηρεί σε αρκετά υψηλά επίπεδα το μέσο όρο του προγράμματος, πληγώνεται ωστόσο η αντιπροσωπευτικότητα κι η συνοχή του. Το AMCRS πέρα από χορηγός του φεστιβάλ, είναι ένας πανίσχυρος - για τα δεδομένα του χώρου - οργανισμός, άμεσα εξαρτώμενος από τις ανάγκες της κατεστημένης αγοράς. Από τη στιγμή που η επιτροπή επιλογής των ταινιών, αποτελείται στην πλειοψηφία από Γερμανούς ακαδημαϊκούς, μοιάζει εύλογο το ότι ευνοήθηκαν ταινίες που στηρίζονται στην ψηφιακή καινοτομία αντί για το περιεχόμενο.
Whole
Το «Whole» για παράδειγμα, του Δανού Γουίλιαμ Ρέινις, αν και συμπαθέστατο εξαντλεί όλα του τα ατού στην 3D προβολή, μιας και όλη η ουσία του κρύβεται τελικά, στην έξυπνη χρήση της στερεοσκοπίας. Το γερμανικό «Wrapped», που η animation παρέμβαση το κάνει πιθανότατα το καλύτερο time lapse βίντεο που έγινε ποτέ, δεν πείθει στιγμή όμως, ότι είναι κάτι παραπάνω από το demo ενός ζογκλέρ των vfx, που ψάχνεται για μερεμέτια σε αμερικάνικα blockbusters.
Γενικότερα η φετινή διοργάνωση με τα παράλληλα προγράμματά της, μαρτυρά πως το κέντρο βάρους έχει μετατοπιστεί ελαφρά προς το εφαρμοσμένο 3D και τις νέες τεχνολογίες. Αλλωστε, λίγα μέτρα μακριά απ’ τις αίθουσες, λαμβάνει χώρα η φετινή FMX (Conference on Animation, Effects, Games und Transmedia), με κεντρικό θέμα «Immersion & Virtual Realities – The Future of Content Viewing». Κι αν βάλουμε στη συνάρτηση την εκτεταμένη «Game Zone» και την - εντονότερη από ποτέ - παρουσία commissioned δουλειών, καταλαβαίνει κανείς ότι το Trick Film Festival επιδιώκει να ανοιχτεί σε πεδία, που περιλαμβάνουν μεν αλλά ξεφεύγουν αρκετά δε από την τέχνη του animation.
Στο καθαρά καλλιτεχνικό κομμάτι τώρα, το θετικότερο στοιχείο σε ένα κατά γενική ομολογία προβληματικό διαγωνιστικό πρόγραμμα, ήταν οι πολλές νέες αφίξεις. Δεν μιλάμε μόνο για τους νεαρούς καλλιτέχνες που έφτασαν φρέσκοι από τις σχολές τους, αλλά και για εικαστικούς, που εκμεταλλευόμενοι τις animated φόρμες και νόρμες επαναδιατύπωσαν το έργο τους σε κινούμενα σχέδια. Χάρη στις δουλειές των πρωτοεμφανιζόμενων καλλιτεχνών, από το πρόγραμμα ανέκυψαν νέες και πολύ πιο αισιόδοξες για το χώρο θεματικές. Αυτό γινόταν πολύ πιο εύκολα αντιληπτό, στην αναπόφευκτη σύγκριση με τους βετεράνους του διαγωνιστικού: από τη μία υπήρχαν κατά βάση αφαιρετικές αφηγήσεις που ξεδιπλώνονταν κάπου στη φωτεινή πλευρά του ανθρώπινου υποσυνείδητου κι από την άλλη οι ίδιες κουρασμένες ιδέες σχετικά με την πολιτική, τη σεξουαλικότητα και – για κάποιο περίεργο λόγο – το μάταιο της ανθρώπινης ύπαρξης.
Mythopolis
Μοιραία το μεγαλύτερο χειροκρότημα κέρδισαν δουλειές με χιούμορ και φαντασία, όπως το «ελληνοκεντρικό» «Myhtopolis» της Αλεξάντρα Χετμέροβα ή ο πορτογαλογερμανικός pixilated χωρισμός των «Amelia & Duarte» των Αλις Γκουιμαράες και Μόνικα Σάντος που θυμίζει τις καλύτερες στιγμές του Χουάν Πάμπλο Ζαραμέλα. Ξεχώρισαν επίσης, ταινίες με καθαρά πειραματική διάθεση όπως, το «Pride of Strathmoor» του Αϊναρ Μπάλντβιν ή το «Fuge for Cello, Trumpet and Landscape» του Πολωνού Γιέρσι Κούτσια (του οποίου παραδόξως, το πιο όμορφο μουσικό θέμα ήταν σόλο πιάνο…). Πρέπει να επισημάνουμε τέλος, την αδιαπραγμάτευτη προτίμηση των θεατών σε ο,τιδήποτε πατούσε στο παραδοσιακό χειροποίητο animation: όσο κι αν έχουν προχωρήσει τα CG γραφικά δεν έχουν καταφέρει να φτάσουν το σκίτσο στη συνείδηση και τη θετική προδιάθεση του κοινού.
Beyond Beyond
Στο μεγάλου μήκους διαγωνιστικό τα πράγματα ούτως ή άλλως προδιαγράφονταν πολύ πιο ήσυχα, με την φετινή εναλλακτική παραγωγή να κινείται σε πολύ ρηχά νερά. Το βραβείο φάνηκε εξ αρχής να είναι κούρσα για δύο («Song of the Sea» και «Beyond Beyond»), ενώ πέρα από τα φαβορί, ξεχωρίσαμε δύο πολύ ιδιαίτερες συμμετοχές: το θεοσκότεινο stop-motion «Pos Eso» του Ισπανού Σαμ Ορτι και το animated remake του «Ku! Kin-Dza-Dza», που παρότι υπογράφει ο ίδιος ο Γκεόργκι Ντανελίγια, προέκυψε πολύ πιο light από το original. Απ’ τις κατεξοχήν παιδικές ταινίες πιο αξιοπρεπές αποδείχτηκε το δανέζικο «Albert» του Κάρστεν Κίλεριχ, οι δουλειές του οποίου έφταναν κάποτε μέχρι την ελληνική διανομή.
Μιας και φτάσαμε στα δικά μας, να σημειώσουμε πως η ελληνική παρουσία στο φετινό πρόγραμμα του Trickfilm ήταν παραπάνω από έντονη. Ξεκίνησε από τις αναπάντεχα πολλές αιτήσεις για τα διαγωνιστικά προγράμματα. Φαινομενικά στάθηκαν άκαρπες, το έργο ωστόσο των εγχώριων δημιουργών είναι ακόμη διαθέσιμο σε ενδιαφερόμενους διεθνείς φορείς, μέσα από την online βιβλιοθήκη του ITFS. Με πολύ χαρά και ακόμη περισσότερη έκπληξη είδαμε «ελληνική» αίτηση ακόμα για τα διαγωνιζόμενα features… Η ελληνική εκπροσώπηση κορυφώθηκε με την παρουσίαση του “ASIFA Greece – Hellenic Animation”, ενός ειδικού αφιερώματος στα πλαίσια του official selection. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει 16 ταινίες από το 2008 μέχρι και σήμερα, όχι ακριβώς αυτές που αναφέρονται στον κατάλογο, αλλά όπως και να έχει απολύτως αντιπροσωπευτικές του εγχώριου κινούμενου γίγνεσθαι (περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις ταινίες μπορείτε να δείτε -εδώ-).
Οι λάθος τίτλοι στον κατάλογο είναι πταίσμα μπροστά σε άλλα οργανωτικά προβλήματα που προέκυψαν. Διαγωνιζόμενοι δημιουργοί είδαν τις ταινίες τους να παίζουν σε 5fps, ημερομηνίες και ώρες άλλαξαν την τελευταία στιγμή με αποτέλεσμα αεροπορικά εισιτήρια να βγουν άχρηστα, συνεντεύξεις παρουσία του κοινού κόπηκαν στη μέση λόγω κακού προγραμματισμού των προβολών… Και πάλι όλα αυτά μοιάζουν με τη σειρά τους αμελητέα μπροστά στη θέα των γεμάτων αιθουσών και, κυρίως, στη μυρωδιά του χρήματος. Γιατί μπορεί να είναι κουρασμένη, μπορεί να θέλει λίφτινγκ, όμως το τοπικό κύκλωμα παραγωγής κι η ειλικρινής διάθεση των ανθρώπων να επενδύσουν, καθιστούν τη Στουτγάρδη και το φεστιβάλ της ακαταμάχητα για τους επαγγελματίες του χώρου. Και παρά την αυστηρή διάθεση του κειμένου (που προκύπτει κατά βάση από τις υψηλές προσδοκίες μας) παραμένει ο ιδανικότερος τόπος για να έρθει κανείς σε επαφή με την αφρόκρεμα του «κινούμενου» στερεώματος.
Διαβάστε εδώ αναλυτικά τα βραβεία του 22ου Φεστιβαλ Animation της Στουτγάρδης
ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ 22ου ΦΕΣΤΙΒΑΛ ANIMATION ΤΗΣ ΣΤΟΥΤΓΑΡΔΗΣ
1. Isand (The Master) του Ρίχο Ουντ
Ο βετεράνος Ουντ καταπιάνεται με το πολύ-τραγουδισμένο «Popi and Huhuu», μια από τις πιο γνωστές ιστορίες της πατρίδας του Εσθονίας, που από τη συγγραφή της λίγο πριν τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μετράει δεκάδες διασκευές, ιδίως στο θέατρο. Στην εκδοχή του Ουντ οι βασικοί χαρακτήρες παραμένουν ο σκύλος κι ο πίθηκος του πρωτότυπου. Η λεπτομέρεια κι η ποιότητα στην κατασκευή των σκηνικών ξεπερνούν ότι αντίστοιχο έχουμε δει στο παρελθόν σε stop-motion ταινία. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει επίσης να γίνει στη δραματουργική χρήση της κάμερας και τον τρόπο που αξιοποιείται για να αποκαλύψει τους δεκάδες συμβολισμούς κι αναφορές με τους οποίους είναι φορτωμένο το διαμέρισμα του «αφέντη». Ο τελευταίος, όπως επιβάλλει η απαισιόδοξη εκδοχή του μύθου (μάθαμε πως υπάρχει κι η αισιόδοξη γερμανική), δεν εμφανίζεται ποτέ, επιτρέποντας δια της απουσίας του την ολική καταστροφή. Η εξεζητημένη δήλωση του σκηνοθέτη πως ο σκύλος είναι ο έξυπνος χαρακτήρας της ταινίας του, απλά υπογραμμίζει το πολιτικό παράδοξο: για να ζήσει κανείς ελεύθερος στον πραγματικό κόσμο, πρέπει να έχει βρει έναν ικανό αφέντη.
2. Light Motif του Φρεντερίκ Μπονπαπά
Πειραματική ταινία στην παράδοση του Φίσινγκερ που βασίστηκε στο «18 Musicians: Section II» του Στιβ Ράιχ. Με διάθεση να διερευνήσει από τη μία την σχέση εικόνας και μουσικής κι από την άλλη τη δυναμική αλληλεπίδραση φωτός και χρωμάτων, ο Μπονπαπά στο ντεμπούτο του αποδεικνύεται τουλάχιστον αντάξιος (αν όχι ανώτερος) των αναφορών του. Μέσα σε 4 περίπου λεπτά, το «Light Motif» αποτυπώνει στην εντέλεια ολόκληρη την παλέτα της σύγχρονης γραφιστικής εποχής.
3. Leftover των Τιμπόρ Μπανόσζκι και Σαρόλτα Ζάμπο
Εξι βινιέτες ανθρώπων που βρέθηκαν να τρώνε μόνοι. Στη σχέση του καθένα με το φαγητό του ξετυλίγεται μια διαφορετική στρεβλωτική συνέπεια της μοναξιάς. Πολλοί θα βρουν το περιεχόμενο της ταινίας σε στιγμές ενοχλητικό, δύσκολα όμως ξεπερνά κανείς το πανέμορφο ψηφιακό σκίτσο.
4. Le Sens du Toucher (The Sense of Touch) του Ζαν-Σαρλ Μποτί Μαλολό
Μη γνωρίζοντας την πρότερη δουλειά του σκηνοθέτη, το «Le Sens du Toucher» αποτέλεσε προσωπικά την πιο ευχάριστη έκπληξη του φετινού διαγωνιστικού. Παλιομοδίτικο σκίτσο στο χέρι, εκπληκτική χρήση του χρώματος σε μια ταινία που αλλάζει συνεχώς διαθέσεις, τολμηρές ιδέες (όπως η κεντρική χορογραφία) κι άρτια εκτέλεσή τους σε όλα τα επίπεδα. Από όσες ταινίες είδαμε για πρώτη φορά στο Trickfilm, δεν έχουμε καλύτερη.
5. Zepo του Σεζάρ Ντιάζ Μελέντεζ
Μια τεχνική που τείνει να γίνει ενοχλητική μόδα (αυτή του sand animation) βρίσκει εδώ την καλύτερη μέχρι σήμερα εφαρμογή της. Κι αυτό γιατί ο σκηνοθέτης δεν φτιάχνει απλά όμορφα stills στο γυαλί με την άμμο, αλλά έχει εξαιρετική αίσθηση και φροντίδα για την κίνηση και το βάθος της εικόνας του. Η ιστορία δεν θα μπορούσε να ήταν απλούστερη, αλλά η υψηλή τεχνική κάνει την ταινία να ξεχωρίζει.
6. Amelia & Duarte των Αλις Γκουιμαράες και Μόνικα Σάντος
Επικαλούμενες τις technicolor ρομαντικές ταινίες του Hollywood της δεκαετίας του ’50, οι δύο νεαρές Πορτογαλίδες σκηνοθέτιδες φτιάχνουν ένα βαθιά ειρωνικό και παράλληλα χαριτωμένο αντι-ρομάντζο για το χωρισμό της Αμέλια και του Ντουάρτε. Απλετο στυλ και κομψότητα σε μια από τις ελάχιστες pixilation συμμετοχές του προγράμματος (η μοναδική του διαγωνιστικού).
7. The Pride of Strathmoor του Αϊναρ Μπάλντβιν
Βασισμένο στις αφηγήσεις που προκύπτουν από τις τελευταίες καταχωρήσεις στο ημερολόγιο του πάστορα Τζον Ντάιτμαν, το «Pride of Strathmoor» εξετάζει ένα σημείο καμπής στη φυλετική διαμάχη, αξιοποιώντας τις πιο έντονες αποχρώσεις του ασπρόμαυρου. Είναι η στιγμή που ο μαύρος νικάει τον λευκό και ταράζεται συθέμελα ο αμερικανικός νότος. Ο τίτλος αναφέρεται σε έναν πυγμάχο που, με τις ευλογίες της τοπικής κοινωνίας, θα εξευτέλιζε σε έναν αγώνα μποξ τη «νέγρικη βρωμιά». Εξετάζοντας το γεγονός από την οπτική του ρατσιστή, ο Ισλανδός σκηνοθέτης ανακαλύπτει στο λόγο του πάστορα μια ιστορία φρίκης. Το σοκ κορυφώνεται στην απόλυτη έξαρση της αντίθεσης του λευκού με το μαύρο, όταν για λίγα δευτερόλεπτα η οθόνη μετατρέπεται κυριολεκτικά σε strobe light. Τα τρομερά οπτικά τρικ συμπληρώνουν οι αλλόκοτες φιγούρες και το μακάβριο σκίτσο, που αντλεί έμπνευση από τις απαρχές της Disney.
8. The Age of Rust των Φρανσέσκο Αμπερ και Αλεσάντρο Ματέι
Σίγουρα δεν ήταν η καλύτερη ταινία του προγράμματος, εντούτοις η έμπνευση και μόνο των νεαρών Ιταλών να δουν ένα νέο είδος μηχανικού δεινοσαύρου παρεμβαίνοντας ψηφιακά στο τοπίο των Aλπεων αξίζει αναφοράς. Ο δεινόσαυρος στην περίπτωση μας είναι ο Petramosuarus Cavator, κοινώς ο εκσκαφέας που αλλοιώνει το φυσικό τοπίο, για να επιζήσει και να φροντίσει τα μικρά του. Μπορείς να το πεις παρωδία εκπομπής του CNC ή ίσως ανώριμο οικολογικό σχόλιο. Eνα mockumentary που πέτυχε επειδή κάπου στην πορεία οι δημιουργοί του αποφάσισαν να απολέσουν κάθε μέτρο.
9. Aubade του Μάουρο Καράρο
To ντεμπούτο του υποσχόταν πολλά περισσότερα για το μέλλον του Καράρο ως μια από τις πιο συναρπαστικές νέες φωνές στο ευρωπαϊκό animation. Το «Aubade» έχει ωστόσο εντελώς άλλες αρετές από το «Hasta Santiago». Η βασικότερη είναι ότι «μεγαλώνει» πολύ στο πανί. Είναι μια μαγική στιγμή στο χρόνο, μια ελεύθερη απόδοση ενός ηλιοβασιλέματος ή μιας όμορφης αυγής. Δεν ξέρεις γιατί ακριβώς, αλλά είναι θέαμα με την πιο κυριολεκτική έννοια της λέξης.
10. Η παρουσίαση του Ντείβιντ Σίλβερμαν
Φιλικός κι επικοινωνιακός σε ακραίο βαθμό, ο Ντέιβιντ Σίλβερμαν συζήτησε με το κοινό του φεστιβάλ για το φαινόμενο «Simpsons», ευχήθηκε ό,τι καλύτερο για το «South Park» και το «Family Guy» και ζήτησε περισσότερο κίτρινο στη ζωή του. Προηγουμένως όμως παρουσίασε, σε ένα εντελώς ευφάνταστο πρόγραμμα της μιας ώρας, τις πιο ουσιώδεις επιρροές του. Η απόσταση από τις πρώιμες χορογραφίες του Νόρμαν ΜακΛάρεν και τις άναρθρες κραυγές του Homer Simpson ήταν ευτυχώς πολύ πιο μικρή απ’ ότι περιμέναμε…
Ο Θοδωρής Καραμανώλης, προγραμματιστής του φεστιβάλ Animasyros, κάλυψε για το Flix το 22ο Φεστιβάλ Animation της Στουτγάρδης
Διαβάστε ακόμη:
Tags: Trick Film Fest 2015
