Παρακάτω σκέψεις, συσχετισμοί και κρίσεις για το επεισόδιο 605 του «Mad Men». Μην προχωρήσετε αν δεν το έχετε δει, για ν' αποφύγετε τα spoilers.
Όταν ήμουν μικρός φοβόμουν ότι θα πεθάνω. Όχι όπως τώρα, μεγαλώνοντας, όταν ο καθένας από εμάς έχει βάλει κάγκελα λογικής γύρω από κάθε τι αναπόφευκτο συμβαίνει ή πρόκειται να συμβεί στη ζωή μας. Μικρός έτρεμα. Την πρώτη φορά που συνειδητοποίησα πως μια μέρα θα πεθάνω, εγώ, η οικογένειά μου, όλοι, δε μπορούσα να κοιμηθώ, είχα πάθει σοκ. Τα μικρά παιδιά υποθέτω πως δεν έχουν προλάβει να εκλογικεύσουν καταστάσεις στο βαθμό που να καταπιέζονται οι ενστικτώδεις αρχικές τους αντιδράσεις.
Ο Μπόμπι Ντρέιπερ, αληθινός MVP ενός σπουδαίου επεισοδίου παρότι ουσιαστικά δεν κάνει τίποτα μέχρι 10 λεπτά πριν τελειώσει, ξαγρυπνά, μάτια ανοιχτά στο σκοτάδι του δωματίου, στο τέλος μιας μέρας που του χάρισε την πρώτη του επαφή με την ιδέα του θανάτου. «Κι αν κάποιος πυροβολήσει τον Χένρι;», ρωτάει τον πατέρα του όταν ξαπλώνει δίπλα του και τον κοιτάζει μες στα μάτια, σε αυτό που μοιάζει με σπάνια στιγμή σύνδεσής του Ντον με άλλον άνθρωπο.
«Κανείς δε θα το κάνει αυτό», του απαντά ψύχραιμα. «Αλλά θα μπορούσε», επιμένει ο Μπόμπι. «Αλλά δε θα το κάνει», τον καθησυχάζει ο Ντον. Εντιστώδης φόβος εναντίον εκλογίκευσης.
«O Χένρι δεν είναι τόσο σημαντικός.»
Ο θάνατος βέβαια δεν κάνει διακρίσεις ανάμεσα σε σημαντικούς κι ασήμαντους κι αυτό είναι κάτι που ο Μπόμπι αρχίζει να αντιλαμβάνεται. Νωρίτερα, όταν ο Ντον τον έχει παει να δούν τον «Πλανήτη των Πιθήκων», η αντίδρασή του στο φινάλε απόλυτης, σοκαριστικής καταστροφής είναι ένα πηγαίο «Χριστέ μου!» όταν οι πάντες γύρω αποχωρούν σιωπηλά και αμήχανα. Ο Ντον τον κοιτάζει παραξενεμένος και του προτείνει να κάτσουν και για την επόμενη προβολή.
Μια ατμόσφαιρα καταστροφής τον περιτριγυρίζει σαν κακό σύννεφο- η δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ που φτάνει απλώς ως ηχώ αλλά τον κάνει να ανησυχήσει για τον Χένρι, το τέλος της ανθρωπότητας στον «Πλανήτη», ακόμα και η ταπετσαρία στο υπνοδωμάτιό του που αποσυντίθεται: «Γιατί μου καταστρέφεις το σπίτι!» του φωνάζει εν εξάλλω η Μπέτι όταν βλέπει πόση έχει ξεκολλήσει. Αλλά στην πραγματικότητα μέσω του αγνού Μπόμπι το επεισόδιο προσφέρει το κλειδί της ανάγνωσής του. Είναι μια στιγμή καταστροφής και αποσύνθεσης για την κοινωνία, ένα μίνι Τέλος Του Κόσμου, αλλά μόνο ο Μπόμπι το αντιλαμβάνεται με αυτούς τους όρους. Οι ενήλικες γύρω του προσπαθούν να εκλογικεύσουν και να μειώσουν την ένταση. Να αντιδράσουν ‘σωστά’.
«Όλοι πάνε σινεμά όταν είναι λυπημένοι», δηλώνει σαν διαπίστωση ο Μπόμπι στον άνθρωπο που καθαρίζει τα σκουπίδια ανάμεσα στις προβολές. Δεν είναι τόσο απόδραση, όσο προφύλαξη.
Οι χαρακτήρες της σειράς εξάλλου ζουν ξεκάθαρα σε ένα προστατευμένο περιβάλλον, όπως όλοι μας στην πραγματικότητα. Μόλις την προηγούμενη βδομάδα γράφαμε, με αφορμή μια σκηνή της Ντων, ότι είναι θαυμάσια λεπτοδουλεμένος ο τρόπος με τον οποίον ζητήματα διαφυλετικών σχέσεων αρχίζουν να διαπερνούν το προστατευτικό κέλυφος της σειράς, με τον ίδιο τρόπο που υποθέτει κανείς πως θα συνέβαινε και στην πραγματικότητα, από την οπτική ανθρώπων σαν τον Ντον ή τον Ρότζερ Στέρλινγκ. Πολύ αργά, πολύ προσεκτικά, πολύ μετρημένα.
Ο κόσμος, ο αληθινός κόσμος, χτυπά απέξω και σιγά-σιγά πάντα αρχίζουμε να δίνουμε σημασία μες στον εκάστοτε μικρόκοσμό μας. Το «Mad Men» είναι υπό αυτή την έννοια μια ειλικρινής ματιά στο πώς ομάδες ανθρώπων δημιουργούν φούσκες πραγματικότητας μες στις οποίες ζουν, δημιουργούν, αναπτύσσονται και αναπόφευκτα πεθαίνουν- αλλά και στο πώς ανοίγονται διακριτικά προς τα έξω.
Καθόλη τη διάρκεια του επεισοδίου, ό,τι πληροφορία έχουμε για το «χάος στους δρόμους» έρχεται από το ράδιο ή από συζητήσεις ή από ανθρώπους που κοιτούν από ψηλά. Οι ειδήσεις φτάνουν στα σπίτια τους μέσα από κινούμενα κεφάλια σε οθόνες. Από θυμωμένα, υποτιτλισμένα τηλεφωνήματα με το εξωτερικό. Από βουβές αντιδράσεις εκείνων που όντως θρηνούν. Θα μπορούσε να είναι πιο ταιριαστό το ότι η είδηση για τη δολοφονία πρωτοφτάνει στη διάρκεια ενός event όπου άνθρωποι του χώρου αλληλοσυγχαίρονται, από μια φωνή εκτός κάδρου που ποτέ δεν αντιστοιχίζουμε με σώμα και πρόσωπο αληθινού ανθρώπου;
Οι δικοί μας ήρωες νοιάζονται, αλλά δεν ξέρουν πώς ακριβώς. Φυσιολογικά, ο καθένας το κοιτάζει μέσα από τη δική του ματιά, ακόμα και σε ακραίες εκφράσεις όπως του Χάρι, την οποία ο Πιτ βρίσκει προσβλητική και απάνθρωπη. Οι υπόλοιποι απλώς αντιδρούν όπως υποθέτουν πως οφείλουν. (Άβολη αγκαλιά της Τζόαν: η πιο τραγική και συνάμα αστεία τηλεόραση του 2013 ως τώρα.) Υπακούουν σε κοινωνικές προσδοκίες.
Όταν η Μέγκαν επιστρέφει σπίτι για να βρει τον Ντον σε μια περίλυπη κατάσταση μέθης, εκείνος ανοίγει την καρδιά του. Και θυμάται Εκείνη τη φορά που Εκείνο το Γεγονός δεν τον είχε κάνει να νιώσει όπως ‘έπρεπε’- μέχρι χρόνια αργότερα. (Μην το ζορίζεις, όλοι γνωρίζουμε καλά τι εννοεί, όλοι το έχουμε αντιμετωπίσει, όχι μία, αλλά πολλές φορές.) Είναι μια στιγμή αγνής αλήθειας, παραδοχής πως απέναντι σε αυστηρά προσωπικά ζητήματα, η αντίδραση δε μπορεί παρά να είναι αυστηρά προσωπική, και πως πολλές φορές δεν έχουμε εξαρχής όλα τα εργαλεία στη διάθεσή μας για να την επεξεργαστούμε.
Το διαισθανόμαστε όταν είμαστε μικροί, το κατανοούμε καθώς ωριμάζουμε.
«Τότε, μια μέρα», λέει στη Μέγκαν, «νιώθεις εκείνο το συναίσθημα που προσποιούσουν πως είχες και τότε. Και νιώθεις πως η καρδιά σου θα εκραγεί.»
Στην τελευταία σκηνή του επεισοδίου, λίγο αφού καθησυχάζει τον τρομαγμένο Μπόμπι, ο Ντον βγαίνει στο μπαλκόνι και αφουγκράζεται τη νύχτα, τις σειρήνες, τη φασαρία της πόλης. Από ψηλά. Πάντα.
Εικόνες
Στην πρώτη σκηνή όπου αντικρύζουμε οθόνη στη διάρκεια του επεισοδίου, είναι μια τηλεόραση που ανοίγει αργά και βασανιστικά ώστε να μεταδώσει πληροφορίες για το τραγικό συμβάν. Από εκείνο το σημείο και ύστερα κάθε πληροφόρηση καταφθάνει από τις ειδήσεις, από πλάνα δρόμων, από εκφωνητές. Αλλά πάντα μέσα από μια οθόνη. Νιώθεις πως καθόλη τη διάρκεια του επεισοδίου, κάπου μια οθόνη είναι ανοιχτή και παίζει, σαν ο κόσμος ‘εκεί έξω’ να αγωνίζεται να μπει μέσα, σα να κοιτάζει προς τα εμάς κι εμείς να μην πολυκοιτάμε πίσω.
Λόγια
Μια φανταστική στιγμή χιούμορ στο πιο σοκαριστικό σημείο. Και ταυτόχρονα ένα ελπιδοφόρο και ευχάριστο b-story για την Πέγκι, που μπορεί να μη βρίσκει σπίτι, αλλά βρίσκει μια αχτίδα απόλυτης χαράς και ευτυχίας στο πιο προβλέψιμο σημείο: Εκεί που δεν την περίμενε.
Όταν χαμογελάει σπασμωδικά και αμήχανα λίγες σκηνές μετά, ως αντίδραση στην σκέψη του «πού θα μεγαλώσουμε τα παιδιά μας», έχουμε την πιο ζεστή σκηνή του επεισοδίου.
Πρόσωπα
Να πούμε κι ένα καλό λόγο για τον Γουίλιαμ Μαπόδερ, τον ξάδερφο του Τομ Κρουζ και τρομακτικό Ήθαν από το «Lost», ο οποίος περιφέρει την αυθεντική ένταση και τρέλα που κουβαλάει στο βλέμμα και την κινησεολογία του και μες στα γραφεία της διαφημιστικής μας, ερμηνεύοντας τον πιο απολαυστικό acid-άκια που έχουμε δει ως τώρα στη σειρά.
Ειρήνη αδελφέ μου.
Διαβάστε επίσης:
