Έτσι κι αλλιώς υπάρχει κάτι σε μια λίστα που σε προκαλεί να την φτιάξεις, αλλά οι σειρές ανθολογίας το προκαλούν αυτό λίγο περισσότερο. Αν η φυσική τάση κάποιων από εμάς είναι έτσι κι αλλιώς το να βάλουμε τα πράγματα σε σειρά, τότε φαντάσουν πόσο εντονότερο είναι αυτό το συναίσθημα όταν τα εν λόγω πράγματα είναι αυτοτελή και δεν έχουν καμία σύνδεση μεταξύ τους. Το «Black Mirror» πρακτικά σε παρακαλά κατατάξεις τα επεισόδιά του.
Και να γιατί αυτό είναι ακόμα πιο fun: Επειδή η σειρά του Τσάρλι Μπρούκερ, που ξεκίνησε από την αγγλική τηλεόραση αλλά πλέον αποτελεί περήφανο τέκνο του δίχως πατρίδα και σύνορα Netflix, δοκιμάζει αρκετά διαφορετικά πράγματα, είναι εντελώς ακραία διαφορετικές οι διάφορες λίστες που μπορεί να δεις εδώ κι εκεί. Η σειρά συνδυάζει ακραία concepts, τρόμο για το τι μπορεί να κάνει ο άνθρωπος έχοντας στα χέρια του εργαλεία μεγάλης δύναμης, τραβηγμένες εφαρμογές ιδεών που ήδη εφαρμόζονται, αλλά ακόμα και αγνές ιστορίες τρόμου ή αγάπης. Ή και τα δύο.
Γι’αυτό, το ένα πράγμα που εμένα μπορεί να ενοχλεί στη σειρά (εν προκειμένω, και το δηλώνω εξαρχής, κάθε τι που περιστρέφεται επιφανειακά γύρω από τον social media σκεπτικισμό), άλλο θεατή θα τον ενθουσιάζει. Και ίσως οι πιο βασικά συναισθηματικές ιστορίες, που εγώ λατρεύω, για άλλους να είναι εκτός κλίματος.
Πάντως λογικά όλοι θα συμφωνούμε πως το γουρούνι είναι εκεί ψηλά στο πάνθεον, έτσι;
Καθώς λοιπόν σιγά-σιγά ολοκληρώνουμε όλοι τη θέαση των 6 νέων επεισοδίων, καθόμαστε και βάζουμε σε σειρά αυτά όσο και όλα τα προηγούμενα. 13 στο σύνολο. Μέχρι την επόμενη σεζόν, που θα εμπλουτίσει αυτή την fun λίστα, ελάτε μαζί μας για να διαφωνήσουμε τελείως στο τι είναι αυτό που κάνει σπουδαίο ένα επεισόδιο «Black Mirror», και να συμφωνήσουμε στο πόσο καλή προσθήκη ήταν ο Τζον Χαμ σε αυτό το σύμπαν ιστοριών.
Προφανώς ακολουθούν spoilers για το κάθε επεισόδιο.
13, «Fifteen Million Merits» (Σεζόν 1, Επεισόδιο 2)
Αυτό που άνθρωποι κάνουν ποδήλατο για να μαζεύουν bitcoin (ή ό,τι) και παράλληλα υπάρχει ένα δυστοπικό «Britain Has Talent» (που μοιάζει να μη διαφέρει από το κανονικό) στο οποίο κριτής είναι ο Ρούπερτ Έβερετ και το οποίο προσφέρει σε ανθρώπους την ελευθερία τους από το σύστημα ποδήλατο-διαφημίσεις-merits. Το τέλος, με τη διαμαρτυρία ως κομμάτι του ίδιου του συστήματος καταπίεσης, το έχει κάνει καλύτερα ο Νίκος Περάκης στο «ΒiOS + πολιτεία» για να είμαστε ειλικρινείς. Γενικά ξεφεύγει προς παντού και είναι, πώς να το πω, ας πούμε πως η λέξη ‘προφανές’ είναι λίγη. (Ωστόσο έξτρα πόντοι για την ακρίβεια με την οποία έχει πιάσει τη φάση ‘μάζεψε coins / δες διαφημίσεις’ του mobile entertainment. Ακόμα και στις χειρότερές της στιγμές, η σειρά πιάνει τον παλμό του τώρα.)
12 «Men Against Fire» (Σεζόν 3, Επεισόδιο 5)
Δεν είναι κακό το επεισόδιο, για έναν μαινόμενο πόλεμο της ανθρωπότητας απέναντι σε τερατόμορφα όντα που είναι φυσικά άνθρωποι αλλά κανείς δε μπορεί να το καταλάβει. Είναι απλά κακή χρήση του 50λεπτου φορμάτ. Δεν υπάρχει ούτε πλοκή, ούτε αληγορία, ούτε αναπτυσσόμενα μοτίβα που να μπορούν να υποστηρίξουν τόση διάρκεια τηλεόρασης, για μια ιστορία που θα χρειαζόταν κανονικά ένα γλυκό 15λεπτάκι σαν αυτά του Χριστουγεννιάτικου special ή των επεισοδίων του παλιού «Tales from the Crypt». Πάντως κερδίζει πόντους επειδή την αποκάλυψη του επεισοδίου παραδίδει η Αριάν Λαμπέντ κι επειδή η ιδέα πίσω από την ιστορία είναι, αυτό που λέμε, ‘καλό να λέγεται’.
11, «The Waldo Moment» (Σεζόν 2, Επεισόδιο 3)
Δεν ξέρω, είμαι πολύ μπερδεμένος. Αυτό το επεισόδιο πρακτικά περιγράφει την άνοδο του Τραμπ και των δημαγωγικών φωνών που κυριαρχούν τα τελευταία χρόνια, αλλά παραμένει ατσούμπαλο storytelling και εξαιρετικά άσχημο σε όλα του τα επίπεδα. Κερδίζει με το σπαθί του το δικαίωμα στην επανεκτίμηση, αλλά νιώθω πως αποτελεί περισσότερο αξιοπερίεργη υποσημείωση παρά καλό δείγμα τηλεόρασης.
10, «Shut Up and Dance» (Σεζόν 3, Επεισόδιο 3)
Αυθεντικός διχασμός κι εδώ. Η διαδικασία του επεισοδίου είναι σε μεγάλο βαθμό περιττή, κάποια από τα συμβάντα που παρεμβάλονται είναι αρκετά αδιάφορα ώσπου να φτάσουμε σε ένα φινάλε που ναι μεν λειτουργεί σε πρώτο επίπεδο αυθεντικού σοκ (ο πιτσιρικάς έβλεπε φωτογραφίες ανηλίκων!) όμως αφήνει την ουσία της ιστορίας αρκετά πιο αδύναμη: Από μια εν δυνάμει σπουδή πάνω στα όρια της κοινωνικής ενοχής, το επεισόδιο καταλήγει ένα μονοδιάστατο morality tale του οποίου το sci-fi στοιχείο δεν πάει καν πιο μακριά από το fappening.
9, «Nosedive» (Σεζόν 3, Επεισόδιο 1)
Όπου ο υπέροχος Τζο Ράιτ («Atonement») χρησιμοποιεί την παστέλ αισθητική ως πρώτη ύλη τρόμου και ασφυξίας, απεικονίζοντας τον κόσμο που γράφουν οι Ρασίντα Τζόουν και Μάικλ Σουρ, για μια κοινωνία όπου η social λογική των likes και των upvotes καθορίζει κυριολεκτικά την κοινωνική αλληλεπίδραση. Θα μπορούσε αντί για nosedive να λέγεται on the nose. Όμως σκηνοθετικά είναι σε άλλο επίπεδο, από μια σειρά έτσι κι αλλιώς όμορφη και εξαιρετικά γυρισμένη, και η ΜΜπράις Ντάλας Χάουαρντ είναι φανταστική στον κεντρικό ρόλο. Παρόλο που δεν με εξέπληξε, και ήθελα να κάνω και μπόλικα eyerolls ενώ το παρακολουθούσα, δε μπορούσα να ξεκολήσω. Ωραίο φινάλε.
8, «Be Right Back» (Σεζόν 2, Επεισόδιο 1)
Το καλύτερο πρωταγωνιστικό δίδυμο της σειράς μέχρι την εμφάνιση των Μακένζι Ντέιβις και Γκούγκου Μπάθα-Ρο (θα επανέλθουμε) σηκώνει στις πλάτες του μια ματιά σε ένα -ουσιαστικά- μεταθανάτιο social medium και στο πώς η προσωπικότητα (μια κάποια προσωπικότητα) εντυπώνεται στα ίχνη που αφήνουμε πίσω. Από τη μέση και μετά χάνει λίγο τον έλεγχο αλλά οι Χέιλι Άτγουελ και Ντόμναλ Γκλίσον σταθερά εξαιρετικοί.
7, «Playtest» (Σεζόν 3, Επεισόδιο 2)
Ο Νταν Τράχτενμπεργκ του «10 Cloverfield Lane» σκηνοθετεί το πιο αγνό επεισόδιο τρομου της σειράς, με έναν εθελοντή άφραγκο τουρίστα που δοκιμάζει ένα νέο παιχνίδι που τεστάρει τα όρια της virtual reality προβάλοντας μια τύπου-Pokemon Go εκτεταμένη πραγματικότητα στον δικό μας κόσμο. Δεν είμαι καν σίγουρος πως εδώ ο Μπρούκερ προσπαθεί να κάνει κάποιο ιδιαίτερο ηθικό point (πέραν του, υποθέτω, “παίρνε κανά τηλέφωνο της μάνα σου ρε αχαϊρευτε”;) όμως σε ένα απλό «Twilight Zone» επίπεδο, το επεισόδιο λειτουργεί εξαιρετικά ως ανατριχιαστική ιστορία τρόμου. Ξεκίνησα να το βλέπω βράδυ, το σταμάτησα, το συνέχισα το πρωί. Καλη δουλειά guys. Και όσο για το τελευταίο σετ πραγματικότητας-μες-στην-πραγματικότητα ανατροπών, προφανείς, ναι, χαριτωμένες επίσης.
6, «The National Anthem» (Σεζόν 1, Επεισόδιο 1)
Η σειρά χρειαζόταν κάτι πολύ δυνατό για να ξεκινήσει και αν μη τι άλλο η ιδέα του πρωθυπουργού της Μ. Βρετανίας (Ρόρι Κινίαρ, πολύ καλός) να κάνει σεξ με ένα γουρούνι σε ζωντανή σύνδεση είναι αν μη τι άλλο αρκετά εφετζίδικη. Σου μένει. Επίσης μερικά χρόνια μετά λειτουργεί και σαν ντοκιμαντέρ για τον Ντέιβιντ Κάμερον, το οποίο είναι απλά καταπληκτικό. Κατά τα άλλα ο εκβιασμός “σεξ με γουρούνι ή πριγκίπισα πεθαίνει” είναι δυνατό υλικό, ειδικά όπως πλαισιώνεται από τις λάιβ αντιδράσεις από twitter και τα συναφή, με τη δημόσια γνώμη να πηγαινοέρχεται. Το κακό με το επεισόδιο είναι πως όλο αυτό ήταν τελικά καλλιτεχνική δήλωση από έναν τύπο που απελευθέρωσε την πριγκίπισα πριν λήξει η προθεσμία του Κάμερον (ή όπως λεγόταν στη σειρά ο πρωθυπουργός) για να μας δείξει πως ‘τα σημαντικά πράγματα συμβαίνουν ενώ κοιτάμε τις οθόνες μας’. Πολύ βαθύ. Επίσης φυσικά και θα κοιτάγαμε την οθόνη μας αν ο πρωθυπουργός έκανε σεξ με ένα ζώο σε prime time, τι είμαστε, αναίσθητοι;
5, «Hated in the Nation» (Σεζόν 3, Επεισόδιο 6)
Το πιο «X-Files» επεισόδιο της σειράς, με μια τζούρα Σκανδιναβικού σειρονουάρ, το φινάλε της 3ης σεζόν μπορεί να είναι μάλλον αχρείαστα μεγάλο σε διάρκεια όμως περιέργως αυτό ποτέ δεν βγαίνει σε κούραση. Όλες οι procedural σκηνές είναι εξαιρετικές δείχνοντας πως ο Μπρούκερ εκτός από αναβιωτής του «Twilight Zone» θα μπορούσε να είναι κάλλιστα και σεναριογράφος στην -μέτρια- αναβίωση των ίδιων των «X-Files». Κατά τα άλλα, αυτό το επεισόδιο συνδυάζει αυστηρή ματιά στην λογική κοπαδιού της online οργής και ρομποτικές μέλισσες, οπότε τι θα μπορούσε να πάει στραβά. Βοηθάει η φανταστική ανατροπή της τελευταίας πράξης και το ταιριαστά ανοικτό φινάλε. Πραγματικά στιβαρό επεισόδιο.
Διάβασε επίσης: Το καλύτερο επεισόδιο της αναβίωσης των «X-Files»
4, «White Christmas» (Χριστουγεννιάτικο Special)
Το Χριστουγεννιάτικο special είναι η καλύτερη απόδειξη της άποψης που πολλοί έχουμε για το «Black Mirror», πως τα περισσότερά του επεισόδια θα λειτουργούσαν ακόμα καλύτερα στο 20λεπτο φορμάτ του «Twilight Zone» (concept -> σοκαριστική κατάληξη, χωρίς πολλά περιτυλίγματα). Στο μεγάλης διάρκειας αυτό επεισόδιο, ένα ενωτικό στόρι με πρωταγωνιστή τον Τζον Χαμ περικλίει μέσα του 3 ακόμα σύντομης διάρκειας ιστορίες, οι οποίες προσφέρουν διαφορετικού τύπου μικρο-σοκ μα όλες χτίζουν προς το πραγματικά ανατριχιαστικό φινάλε της μαμάς ιστορίας. Δεν λέω πως κάθε επεισόδιο της σειράς θα κέρδιζε από ένα τέτοιο φορμάτ, αλλά σίγουρα ελπίζω ο Μπρούκερ να μας δώσει κι άλλα σαν αυτό.
3, «White Bear» (Σεζόν 2, Επεισόδιο 2)
Δεν είναι το αγαπημένο μου επεισόδιο της σειράς αλλά νιώθω πως είναι αυτό που περισσότερο από κάθε άλλο αντιπροσωπεύει τη σειρά στα καλύτερά της. Κοινωνία κυριευμένη από κάποια επέκταση reality νοοτροπίας, καταδίκη των μαζών-εκτελεστικό απόσπασμα, αρχικό concept πόυ πραγματικά σε αφήνει για αρκετή ώρα να ψάχνεσαι και να νιώθεις ξένος και μες στα ίδια σου τα ρούχα, και μια τρίτη πράξη που παρά τα πολλά προφανή της χαρακτηριστικά, διαθέτει μια τέτοια σοκαριστική εμβληματικότητα σε όσα παρουσιάσει που δύσκολα γίνεται να σε αφήσει ασυγκίνητο. Απλά ανατριχιαστικό.
2, «The Entire History of You» (Σεζόν 1, Επεισόδιο 3)
To μέχρι πρότινος αγαπημένο μου επεισόδιο, και το μοναδικό στου οποίου τη συγγραφή δεν εμπλέκεται καθόλου ο ίδιος ο Μπρούκερ. Όχι τυχαία, είναι και το σπάνιο επεισόδιο «Black Mirror» που ξεκινά από το εσωτερικό των χαρακτήρων παρά από το όποιο κονσεπτικό gimmick. Η τεχνολογία (συγκεκριμένα εδώ η δυνατότητα για ανθρώπους να αποθηκεύουν τις αναμνήσεις τους και να τις επισκέπτονται, ξαναβλέπουν ή διαγράφουν σα να ήταν το οποιοδήποτε αρχείο σε σκληρό δίσκο) είναι το περιτύλιγμα του domestic αισθηματικού δράματος που καθηλωτικά ξετυλίγεται ανάμεσα σε ένα ζευγάρι σε κρίση (η Τζόντι Γουίτακερ κι ο φανταστικά κατεστραμμένος Τόμπι Κλέμπελ). Πουθενά αλλού στη διαδρομή της σειράς δεν καθίσταται περισσότερο σαφές από ό,τι εδώ, πως κάθε πιθανή ανθρώπινη καταστραφοφή που περιγράφει ξεκινά μέσα από τους ίδιους τους ανθρώπους, παρά από τα τεχνολογικά εργαλεία που έχουν στη διάθεσή τους.
1, «San Junipero» (Σεζόν 3, Επεισόδιο 4)
Ταυτόχρονα γλυκός εναγκαλισμός της γοητείας της νοσταλγίας (‘80s νοσταλγίας συγκεκριμένα επειδή αυτό ζούμε) όσο και γλυκόπικρη παραίτηση στο αναπόφευκτο της παράδοσής μας στην αγκαλιά της. Το αριστούργημα της 3ης σεζόν ξεκινά ως ένα αβέβαιο ‘80s ερωτικό παιχνίδι ανάμεσα σε δύο κοπέλες που ψάχνουν η κάθε μία την αλήθεια τους σε ένα νυχτερινό κλαμπ μιας άλλης εποχής, και σταδιακά αποκαλύπτεται ως μια μελλοντική ματιά στο τέλος του μέλλοντός μας, όταν οι άνθρωποι στέλνουν την συνείδησή τους πακέτο στην εικονική εποχή της επιλογής τους. Είτε ως κριτική ματιά στη νοσταλγία, είτε ως τρυφερή αποδοχή της, το επεισόδιο πετυχαίνει όλες τις νότες, ειδικά στο εκπληκτικό του φινάλε: το «Heaven Is a Place on Earth», ειρωνικό αλλά και ειλικρινές την ίδια στιγμή, ντύνει το αισθηματικό μοντάζ του κατάπιε-το-χάπι, χάπι εντ. Η χαρακτήρας της Γκούγκου Μπάθα-Ρο έχει εξηγήσει γιατί το τέλος είναι αυτό που δίνει σημασία στην ύπαρξη, όμως δε μπορεί παρά να λυγίσει απέναντι στην υπόσχεση μιας αιώνιας ζωής με την κοπέλα που της χάρισε ξανά ελπίδα (Μακένζι Ντέιβις). Από τις φορές που το «Black Mirror» καταφέρνει να προβληματιστεί χωρίς να νιώθεις πως σου κουνάει αυστηρά το δάχτυλα. Ποιος να το έλεγε πως τα ‘80s ήταν η εποχή του.
Κι άλλες λίστες:
