Φεστιβάλ / Βραβεία

Θεσσαλονίκη 2013: «Οταν σε Είδα», ένα παιδί κοιτάζει τον πόλεμο στα μάτια

of 10

Η πρώτη Παλαιστίνια σκηνοθέτης στην ιστορία του σινεμά μεταφράζει τον ανταρτοπόλεμο σε παιδικό παιχνίδι μέσα από τα μάτια του αφοπλιστικού 13χρονου πρωταγωνιστή της.

Θεσσαλονίκη 2013: «Οταν σε Είδα», ένα παιδί κοιτάζει τον πόλεμο στα μάτια

Η Ανμαρί Τζασίρ έχει ήδη σφραγίσει με το όνομά της το σύγχρονο σινεμά καθώς η πρώτη της μεγάλου μήκους ταινία, το «Salt of This Sea» του 2008, επίσημη πρόταση της Παλαιστίνης για το Οσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας, ήταν το πρώτο φιλμ με την υπογραφή γυναίκας σκηνοθέτη από την Παλαιστίνη. Η δεύτερη ταινία της, «Οταν σε Είδα», αντιμετωπίζει κατάματα τη ζωή σε κατάσταση πολέμου, στρογγυλεύοντας όμως τις γωνίες μια και ο κεντρικός της ήρωας είναι ένα μικρό αγόρι με μοναδική επιθυμία την ασφάλεια του οικογενειακού του σπιτιού.

Η χρονιά είναι το 1967 κι ο μικρός Τάρεκ, μαζί με τη μητέρα του, την Γκάιντα, περνούν τα σύνορα της Παλαιστίνης για να εγκατασταθούν προσωρινά, μαζί με χιλιάδες ακόμα πρόσφυγες, σ’ ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Ιορδανία. Ο Τάρεκ δεν αντέχει τις νέες συνθήκες ζωής του: το στρατόπεδο είναι γεμάτο πρόχειρα παραπήγματα, χωρίς νερό και με κοινές τουαλέτες, στο αυτοσχέδιο σχολείο αισθάνεται παρείσακτος και, το κυριότερο, ο μπαμπάς του έχει μείνει από την άλλη πλευρά της ζώνης, στην Παλαιστίνη, όπου μέσα στο χάος του πολέμου τα ίχνη του έχουν χαθεί.

jacir01

Δυσανασχετώντας ενάντια σε όλα και κυρίως στην τρυφερή και πικραμένη μητέρα του, ο Τάρεκ βρίσκει τη λύση που θα τον κάνει ευτυχισμένο: το σκάει από το στρατόπεδο με σκοπό να γυρίσει στο σπίτι του, αλλά βρίσκει καταφύγιο στο βουνό, σε μια ομάδα εκπαιδευόμενων ανταρτών που όχι μόνο του προσφέρουν διέξοδο στην περιπέτεια, αλλά κι ένα πλήθος από πατρικά πρότυπα για να διαλέξει και να νιώσει ασφάλεια. Η προετοιμασία για την ένοπλη επανάσταση γίνεται για τον Τάρεκ έδαφος για παιχνίδι, αφορμή για συντροφικότητα και μια πρόθυμη προστατευτική αγκαλιά για τη μοναξιά του.

jacir02

Η Ανμαρί Τζασίρ γράφει και σκηνοθετεί μια ταινία με φόντο το Παλαιστινιακό στα τέλη της δεκαετίας του ’60, όταν ο Γιασέρ Αραφάτ μετουσιωνόταν σε ίνδαλμα κι όταν ολόκληρος ο κόσμος βρισκόταν στα πρόθυρα της μεγαλύτερης πολιτικής και κοινωνικής έκρηξης. Το κάνει όμως με μια απλότητα και γλυκύτητα που συνθέτει μια τρυφερή και απόλυτα mainstream ταινία. Ο ήρωάς της είναι ο 11χρονος Τάρεκ κι έτσι η ματιά της γίνεται παιδική: το ενδιαφέρον της δε βρίσκεται στ’ αλήθεια στις εμπόλεμες ζώνες και τα κρέντο της αντίστασης, αλλά στην ιστορία ενός μικρού αγοριού που αναζητά ένα συναισθηματικά ασφαλές μέρος για να ανήκει.

jacir03

Μεταμορφώνοντας, με πανέμορφη και ηλιόλουστη φωτογραφία την ύπαιθρο της σύγχρονης Ιορδανίας σε δάση και χωμάτινους λόφους αντίστασης, αναπλάθει την αισθητική της εποχής με ακρίβεια και φυσικότητα, στην οποία συμβάλλουν κι επιλεγμένοι γνώριμοι Ισραηλινοί ηθοποιοί σαν τον τόσο φωτογενή Σαλέχ Μπακρί (της «Επίσκεψης της Μπάντας» αλλά και του «Salvo» που θα δούμε σύντομα στη Θεσσαλονίκη) ή τη Ρούμπα Μπλαλ του «The Bubble». Ωστόσο, σε μια ταινία που εκτός από απλόχερη τρυφερότητα κι ένα γλυκό χιούμορ δεν έχει να επιδείξει καμιά ιδιαίτερη σκηνοθετική ή σεναριακή πρωτοτυπία, το στοιχείο που την κάνει να ξεχωρίζει είναι ο Μαχμούντ Ασφά στο ρόλο του Τάρεκ, ένα ευέλικτο και διαπεραστικό αγόρι, με σκανταλιάρικο πρόσωπο και ευάλωτη μοναξιά που φτάνει στο βαρόμετρο του αξιολάτρευτου τον μικρό Τοτό του «Σινεμά ο Παράδεισος».

Εχοντας ήδη βραβευτεί στο Forum του Φεστιβάλ Βερολίνου, το «Οταν σε Είδα», με παραγωγούς την Τζασίρ και τον Χρήστο Β. Κωνσταντακόπουλο της Faliro House και με τον Πάνο Βουτσαρά στο μοντάζ, έχει μέσα στη mainstream ταυτότητά της κάθε δυνατότητα για μια εμπορική πορεία στις αίθουσες, κρατώντας μια επιτυχημένη ισορροπία πολιτικού background, καλλιτεχνικής συνέπειας, προσιτής συγκίνησης και λεπτού χιούμορ.

Διαβάστε όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για το 54ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης στο ειδικό τμήμα του Flix που ανανεώνεται συνεχώς.