Ενατη μέρα στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης με το κρύο να κερδίζει πρωταγωνιστικούς πόντους, ενώ όλοι συζητούν, διαφωνούν και συμφωνούν για τις ταινίες που βλέπουν, ανάμεσα σε ένα πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα που ειδικά φέτος μοιάζει όχι μόνο διαλεγμένο με φροντίδα αλλά και απαραίτητο σε μια εποχή που οι εικόνες γύρω μας χάνουν καθημερινά το νόημά τους.
Δείτε παρακάτω στιγμιότυπα από την πόλη και τις δράσεις του Φεστιβάλ. 
Ο Παναγιώτης Ευαγγελίδης και η Γενική Διευθύντρια του Φεστιβάλ, Ελίζ Ζαλαντό στην πρεμιέρα της ταινίας «Οι Γάμοι της Τήλου»
Ο Αρης Χατζηστεφάνου στην πρεμιέρα της ταινίας του «Το Τελευταίο Αντίο» 
Ο Φώτος Λαμπρινός στην ειδική προβολή της «Μεγάλης Ουτοπίας»
ΤΟ FLIX ΓΡΑΦΕΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΟΥ 24ου ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Σπίτι Από Θραύσματα (A House Made of Splinters) του Σιμόν Λέρενγκ Βίλμοντ
Η Εύα δεν περιμένει πλέον τίποτα από την αλκοολική μητέρα της, που άλλωστε σπάνια απαντάει στις κλήσεις της. Έχει εναποθέσει τις ελπίδες της στην πιθανή κηδεμονία της γιαγιάς της. Ο Κόλια, ενώ εκτονώνει τη δική του θλίψη και οργή σε μικροκλοπές, παλεύει να φροντίζει τα μικρότερα αδέλφια του. Ούτε αυτός μπορεί να βασίζεται στη δική του μαμά, που «βρωμάει μπύρα» όποτε τους επισκέπτεται. Η Σάσα, εγκαταλειμμένη κι αυτή από γονείς, βρίσκει παρηγοριά στη φιλία της νιόφερτης Πολίνα. Τις ενώνει η ελπίδα να γυρίσουν κάποια μέρα σπίτι τους.
Είναι όλοι τους οι μικροί προσωρινοί -εννέα μήνες, το πολύ- κάτοικοι του «Σπιτιού Από Θραύσματα», ενός οικοτροφείου στην επαρχία της ανατολικής Ουκρανίας, κοντά στα ρωσικά σύνορα. Η ταινία του Δανού Σιμόν Λέρενγκ Βίλμοντ, υπεύθυνου για το επίσης ανατολικοουκρανικό, τριπλοβραβευμένο στο ΦΝΘ «Το Μακρινό Γάβγισμα των Σκυλιών» του 2017, ο οποίος επισκεπτόταν για ενάμιση σχεδόν χρόνο το ίδρυμα πριν ξεκινήσει γύρισμα ώστε να χτίσει την εμπιστοσύνη παιδιών και προσωπικού, ξεκινά σαν ένα μωσαϊκό προσώπων και χάρτης καθημερινότητας στους διαδρόμους, τα κοιμητήρια και τα γραφεία του οικοτροφείου, για να επικεντρωθεί βαθμιαία στις ιστορίες των τεσσάρων ανηλίκων. Ακριβέστερα, στο γεμάτο προσμονή και ελπίδα βλέμμα τους, μέσα από το οποίο εκπέμπονται όλες οι πληγές του συνεχιζόμενου εδώ και χρόνια ρωσοουκρανικού πολέμου, που αφήνει τους κατοίκους του Λίσικανσκ άνεργους, αλκοολικούς, ανήμπορους να φροντίσουν και τον ίδιο τους τον εαυτό.
«Όταν δουλεύεις πολλά χρόνια σε ένα τέτοιο μέρος», λέει μια από τις ηρωικές -χωρίς καμία υπερβολή- κοινωνικές λειτουργούς του Κέντρου Κοινωνικής και Ψυχολογικής Αποκατάστασης Ανηλίκων, «αντιλαμβάνεσαι τον φαύλο κύκλο». Τα παιδιά αυτά, που θα καταλήξουν είτε στις προβληματικές τους οικογένειες πάλι, είτε σε ορφανοτροφεία, είτε σε θετούς γονείς, θα γίνουν γονείς οι ίδιοι και θα έρχονται στο ίδιο ίδρυμα να επισκεφθούν τα δικά τους παιδιά. Η λειτουργός περιγράφει μια διαδικασία μιμητισμού που διαιωνίζει τα συντρίμμια. Ο, τι ενίοτε λέει, ως σχόλιο και μπούσουλα για την κατανόηση ενός συστήματος που έγινε εντροπία, το ακούμε πάντα σε voiceover, ποτέ on camera. Ένας μηχανισμός αποστασιοποίησης, που όμως ούτε τον σπαραγμό για όσα βλέπουμε μπορεί να ακυρώσει, ούτε στερεί από κανέναν την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον.
(Μπορείτε να δείτε το «Σπίτι Από Θραύσματα» online εδώ μέχρι και τη Δευτέρα 21 Μαρτίου.)
Ρόμπυ Εκσιέλ
Αποχαιρετισμός, η Μνήμη του Τόπου του Σταύρου Ψυλλάκη
Ακόμα κι αν δεν έχεις την ακριβή επίγνωση της θέσης σου μέσα στην Ιστορία, εκεί εν θερμώ, πάνω στη δράση και την πράξη για την επίτευξη ενός στόχου, όταν Την υπηρετείς, δεν μπορεί παρά να καταλήγεις κάποια στιγμή Ιστορία ο ίδιος, και όχι με πεζό το «ι» όπως νομίζεις, κάθε φορά που μνημονεύεις κομμάτια αυτών των δοκιμασιών. Συνεπώς, πολύ εύστοχα ενθέτει ο Σταύρος Ψυλλάκης στη νέα του ταινία «Αποχαιρετισμός, η Μνήμη του Τόπου» το απόσπασμα-έμπνευση για την δημιουργία του, την ατάκα από το ντοκιμαντέρ του Κρις Μαρκέρ «Αν Είχα Τέσσερις Καμήλες» (1966): «Χιλιάδες αγωνιστές σε όλο τον κόσμο είχαν δώσει ό,τι είχαν για ένα σκοπό που, όπως πίστευαν, όπως έλεγαν, ήταν μεγαλύτερος από τους ίδιους, μα που τελικά αποδείχτηκε πως το μεγαλείο του ήταν αυτοί οι ίδιοι».
Νιώθεις στο πετσί σου τούτο το μεγαλείο σε κάθε λέξη και θύμηση, σε κάθε κίνηση και χειρονομία του 87χρονου Γιάννη Λιονάκη. Σε κάθε νοερή του αναδρομή στην «καθημερινότητά» του μέσα στα σπήλαια του Αποκόρωνα στα Χανιά, τα οποία είχε κάνει σπίτι του μαζί με άλλους πέντε αντάρτες για 14 επικηρυγμένα χρόνια, από το 1948, κι ενώ στην Κρήτη κρατούσε ακόμα ο Εμφύλιος, μέχρι το 1962 που δραπέτευσε στην Ιταλία. Σε κάθε στέρεο, γνωστικό βήμα του στα βράχια που θυμάται απ’ έξω -εδώ αράζεις τη βάρκα για να μπορείς να ανέβεις, εδώ πατάς για να περάσεις από την άλλη, από δω κάτω βρίσκεις γλυκό νερό να πιεις- και διασχίζει σαν αίλουρος με τη μαγκούρα του. Στην κάθε εξήγηση της χρήσης αντικειμένων και σκευών που ξεθάβουν από τις δαιδαλώδεις συγκοινωνούσες σπηλιές μέλη του κινηματογραφικού συνεργείου. Σε κάθε αφήγηση γεγονότων που ο ίδιος λογίζει ακόμα ως περιστατικά μιας προσωπικής πορείας, όσο κι αν καθόρισαν ζωές και ροές πέρα από τις δικές του.
Ο Γιάννης Λιονάκης δε ζει πια. Ο «Αποχαιρετισμός…», γυρισμένος το 2007, είναι διαχείριση ενός αχρησιμοποίητου υλικού 70 ωρών από το βραβευμένο «Άλλος Δρόμος Δεν Υπήρχε», όπου ο αντάρτης ήταν εκεί το τρίτο, συμπληρωματικό πρόσωπο στα δύο βασικά (τους Νίκο και Αργυρώ Κοκοβλή) και που ο Σταύρος Ψυλλάκης ήθελε από χρόνια να κάνει κεντρικό σε ένα ξεχωριστό ντοκιμαντέρ. Δε ζει, αλλά αναπνέει σε μια φιλμική μαρτυρία παλλόμενη από το δικό της αυτόνομο σφρίγος και ευλογημένη από το σταθερό χάρισμα του δημιουργού να πλησιάζει, να αφουγκράζεται και να «νιώθει» κάθε του υποκείμενο σαν δικό του άνθρωπο, καταργώντας θαρρείς κάθε χιλιοστό απόστασης και έννοια κατασκευής.
(Μπορείτε να δείτε το «Αποχαιρετισμός, η Μνήμη του Τόπου» online εδώ μέχρι τη Δευτέρα 21 Μαρτίου και στην αίθουσα Σταύρος Τορνές το Σάββατο 19 Μαρτίου στις 20.00. Πληροφορίες εδώ.)
Ρόμπυ Εκσιέλ
TΟ #TDF24 ΣΤΑ SOCIAL MEDIA
