Ήδη από την αρχή της ταινίας του, ο Αντρέας Γιόνσεν έχει κερδίσει το στοίχημα της διατήρησης της προσοχής του θεατή. Όταν σ' ένα σκανδιναβικής αισθητικής εργαστήριο, δυο-τρεις συνδαιτυμόνες, ο ένας ψυχίατρος ειδικευμένος στην... αηδία, κάθονται να φάνε έντομα και γύρη, περίτεχνα μαγειρεμένα και σχολιάζουν το πιάτο μ' εκλεπτυσμένη και δημιουργική κριτική, αυτός ο ενστικτώδης συνδυασμός σιχαμάρας και ενθουσιασμού ριζώνεται και δε μετακινείται ως το τέλος της ταινίας. Που, άλλωστε, λέγεται «Μαμούνια» («Bugs»), οπότε το περιεχόμενό της είναι σαφές.
Διαβάστε ακόμη: 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το «Αουστερλιτς» αποκαλύπτει τον τουρίστα που κρύβουμε απέναντι στη φρίκη
Το αντικείμενο της ταινίας του Γιόνσεν είναι τόσο συναρπαστικό, όσο και η απρόσμενη έκβαση του ντοκιμαντέρ του. Το επιχείρημα είναι ότι, σύμφωνα με τις μελέτες του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ως το 2050 που, πράγματι, δεν είναι μακριά, η παροχή τροφίμων δε θα φτάνει για να καλύπτει τις ανάγκες της πολλαπλασιαζόμενης ανθρωπότητας, ειδικά σε πρωτεΐνη. Ετσι, με πρωτοβουλία του Nordic Food Lab που έχει ιδρύσει στην Κοπεγχάγη το περίοπτο εστιατόριο Noma, δυο νέοι άντρες γεμάτοι ενδιαφέρον για το καινούριο, ο σεφ Μπεν Ριντ και ο ερευνητής της χημείας τροφίμων, Τζος Εβανς, αδειάζουν το μυαλό τους από προκαταλήψεις και ξεκινούν για ένα ταξίδι στον κόσμο, με σκοπό να επισκεφθούν μέρη όπου τα μαμούνια αποτελούν τακτικό μέρος της διατροφής, να μάθουν, να κοπιάρουν και να επινοήσουν τρόπους να τα νοστιμίσουν, να τα εντάξουν σε κάποια μορφή παραγωγής και να τα λανσάρουν ευρέως στην παγκόσμια κοινότητα, ως νέα πηγή απαραίτητης πρωτεΐνης.
Το μεγάλο ταξίδι της γεύσης τους οδηγεί από το Μεξικό στην Κένυα και στην Ιταλία, σε λασπωμένα χωράφια και γερασμένους κορμούς δέντρων, σε μελισσοκόμους και σοφές γιαγιάδες, μέχρι και στη θρυλική, ογκώδη βασίλισσα των τερμιτών που ψήνεται με προσοχή στο μαντέμι. Ο στόχος δεν είναι μόνο η ανακάλυψη βρώσιμων εντόμων, αλλά και η παρασκευή τους με τον πιο ενδεικνυόμενο τρόπο, ώστε να μπορέσουν να υπερβούν την αηδία του κοινού. Κάθε μαμούνι μαγειρεύεται ώστε η γεύση του να ενισχυθεί και η μορφή του να ομορφαίνει το πιάτο. Κι αν είναι δύσκολο να σκεφτεί κανείς ότι θα φάει κάτι που έχει δει να έρπει, να χοροπηδάει, να βγάζει υγρά, ή να λικνίζεται στο φυλλαράκι, δεν έχει παρά να θυμηθεί πως σίγουρα η αντίδραση του πρώτου ανθρώπου που έφαγε γαρίδα δεν θα ήταν πολύ διαφορετική.
Ομως ο Αντρέας Γιόνσεν δεν αρκείται στο ερέθισμα των ενστίκτων, η ταινία του, χωρίς να το διαλαλεί, είναι πολύ πιο οξυδερκής. Καθώς το ντοκιμαντέρ προχωρά, καθόλου δεν εμβαθύνει ούτε στους χαρακτήρες των δύο κεντρικών ηρώων, ούτε στην ομάδα τους ή στους ανθρώπους που συναντούν. Αποκλειστική κινητήρια δύναμη είναι η λαχτάρα για ανακάλυψη, για το καλό του ανθρώπου. Μόνο που η προθυμία και η ελαφριά, χαριτωμένη αφέλεια του Μπεν και του Τζος, η μεταδοτική αθωότητά τους, αρχίζουν να συννεφιάζουν στο δεύτερο μέρος - σαν όλος ο κόσμος να γνωρίζει κάτι που οι ίδιοι αγνοούν. Κι έτσι το ντοκιμαντέρ μεταμορφώνεται σ' ένα χαμηλών τόνων υπαρξιακό θρίλερ, χωρίς ν' αλλάξει ρυθμό, χωρίς να σταματήσει η ρυθμική, χαρούμενη μουσική που προτρέπει σε εκδρομή.
Κι έτσι, χωρίς ν' αποκαλύπτουμε τα συμπεράσματά του, το «Bugs» λειτουργεί σε δύο, συμπληρωματικά επίπεδα. Από τη μια, η έκρηξη στο μυαλό που προκύπτει από νέες εικόνες, νέες συνήθειες, νέα δεδομένα κόντρα στα δυτικά δεδομένα: ένα μπολ καλομαγειρεμμένες κάμπιες μπορεί να προκαλεί την ίδια ικανοποίηση με μια ζουμερή μπριζόλα. Από την άλλη, η ισοπέδωση της παρόρμηση, η πικρή γνώση ότι ο κόσμος διέπεται από τα ίδια, συμφεροντολογικά κίνητρα, έτοιμος να σε καταπιεί σαν τραγανό μυρμήγκι. Μια τολμηρή ματιά στην ανθρώπινη κοινότητα και μια αφορμή να προχωρήσει η σκέψη, όχι μόνο ως προς την οικολογική συνείδηση, τη γευσιγνωσία, το ένστικτο της αηδίας, αλλά, κυρίως, ως προς τη συνειδητοποίηση ότι ακόμα κι ο πιο μικρός οργανισμός μπορεί να μεταφραστεί σε πολυπόθητο δολάριο. Πασπαλισμένος με μυρωδικά, για να κάνει την αλήθεια πιο εύπεπτη.
Τα «Μαμούνια» προβάλλονται σε επανάληψη την Τρίτη, 7 Μαρτίου, στη 13.00, στο Ολύμπιον
Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης διεξάγεται από τις 3 ως τις 12 Μαρτίου 2017. Το Flix βρίσκεται εδώ για να σας μεταφέρει καθημερινά όλα όσα συμβαίνουν μέσα κι έξω από τις αίθουσες.
Διαβάστε ακόμη
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το «Αουστερλιτς» αποκαλύπτει τον τουρίστα που κρύβουμε απέναντι στη φρίκη
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Ο Υπεύθυνος Προγράμματος, Δημήτρης Κερκινός, μοιράζεται τις αναφορές και τους στόχους του
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το «Cinema Novo» πάλλεται στο ρυθμό του βραζιλιάνικου νέου κύματος
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Τελετή Εναρξης, ολέ, ολέ, ολέ
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: «Πλαστική Κίνα», πλαστικά όνειρα
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: «Safari» για γερά στομάχια κάτω από τον ήλιο
- Ενα ντοκιμαντέρ μας συστήνει τον «Αλλο Ανθρωπο» (ελπίζοντας ότι τον κρύβουμε κι εμείς μέσα μας)
- Ενα παιδί - θαύμα στο ρινγκ της ζωής στο «The Wonder Kid» του Γιώργου Παντελεάκη
- 20 ταινίες που περιμένουμε να δούμε στο 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
- Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης κοιτάζει τον κόσμο «με το Βλέμμα του Τζον Μπέρτζερ»
- 19o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Carte blanche στον Δημήτρη Εϊπίδη
- 19o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Αυτές είναι οι ελληνικές ταινίες του προγράμματος
- Food vs. Food: Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης έχει νέα, νοστιμότατη ενότητα
- Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης συστήνει τον Βιτάλι Μάνσκι, μια μαχητική φωνή από τη Ρωσία
- Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης έρχεται μετά μουσικής - και σινεμά
- Ας μιλήσουμε για ντοκιμαντέρ! Μια πρώτη γεύση από το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
- Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης αποκτά διαγωνιστικό τμήμα για νέους δημιουργούς
