Καλεσμένη από το Πανεπιστήμιο της Καμπούλ να διδάξει υποκριτική, την Αντιγόνη, η Αννέτα Παπαθανασίου ανακαλύπτει ένα σύμπαν που μοιάζει με ψέμα, αλλά είναι μοιραία αληθινό. Οι γυναίκες ηθοποιοί στο Αφγανιστάν προκαλούν τη μοίρα με την επαγγελματική τους καταγωγή: θεωρούνται αντίθετες με το Ισλάμ, πόρνες, καταδιώκονται, εξευτελίζονται, περιθωριοποιούνται και δολοφονούνται. Οχι από άγνωστους δράστες: από τους γείτονες, τις οικογένειές τους, θρησκόληπτους, Ταλιμπάν, ή εκπροσώπους του κράτους. Η διδασκαλία της Αντιγόνης μοιάζει παράξενα ταιριαστή: η ιστορία της μεγάλης τιμωρίας, σε μια κοινωνία που τιμωρεί τη γυναίκα στην τέχνη, ως προδότη και εγκληματία. Με την αθωότητα του επισκέπτη, η Παπαθανασίου ψάχνει για απαντήσεις στην Καμπούλ κι αυτές έρχονται με αβίαστο τρόπο, με τραγική φυσικότητα, χωρίς ενοχές.
Το ντοκιμαντέρ περιηγείται στην Καμπούλ, στο πανεπιστήμιο και στις λίγες κοιτίδες όπου γυναίκες τολμούν να παίξουν, ή να σκηνοθετήσουν. Μιλά μαζί τους, ακούει τις ιστορίες των συναδέλφων και φιλενάδων τους που εξαφανίστηκαν ξαφνικά μια μέρα, αναζητά την Τάχερα Χασέμι, τη νεαρή ηθοποιό που βραβεύτηκε για την παράστασή της αλλά, άγνωστο γιατί, δεν εμφανίζεται ποτέ στο κανονισμένο ραντεβού τους. Ηθοποιός και η ίδια, ακόμα περισσότερο γυναίκα με ανοιχτά μάτια και μυαλό, η Παπαθανασίου έχει την επιμονή και την τόλμη να μη σταματά όταν πιστεύει ότι κάτι πρέπει να ειπωθεί. Επιπλέον το κάνει με μια ματιά ξεκάθαρα σκηνοθετική, δίνοντας το ρυθμό του θρίλερ σε μια ιστορία που, ούτως ή άλλως, είναι εφιαλτική. Ακόμα περισσότερο, έχει μια ειλικρινή περιέργεια και μια αγνότητα απέναντι στο αυτονόητο, που προκαλεί το θεατή να δραστηριοποιηθεί: «Πολεμάμε και προχωράμε,» λέει η ηθοποιός Λίνα Αράμ που, με τα μακριά της μαλλιά, χωρίς μαντήλα, παίζει με τη φωτιά. «Είναι ένας αγώνας, τι να κάνουμε…»
Η Χριστίνα Πιτούλη, Ελληνίδα σκηνοθέτης που ζει στην Ισπανία, κάνει τη δική της έρευνα για τη βία κατά των γυναικών, στο 30λεπτο «Bref», από τη γαλλική λέξη, το φτάνει, το στοπ, το λοιπόν αυτά… Στην Ισπανία συναντά, με την κάμερά της, γυναίκες μετανάστριες από την Αφρική, που έχουν όλες υποστεί, σε παιδική ηλικία, κλειτοριδεκτομή. Κοιτάζοντας το φακό με αποδοχή, μελαγχολία, ή αμήχανο γέλιο, αφηγούνται πώς «τους το έκαναν» η μαμά τους, ή η γιαγιά τους, η κάποια άλλη γνώριμή τους φιγούρα στο χωριό, για να είναι καθαρές και, όταν μεγαλώσουν, πιστές στους άντρες τους. Κι αν κάποιες από αυτές τις γυναίκες – όχι όλες – είναι αποφασισμένες να σώσουν τις δικές τους κόρες από αυτό το έθιμο, δεν είναι βέβαιες πώς θα μπορούσε ν’ απαγορευτεί ένα «έθιμο» απόλυτα συνυφασμένο με την κουλτούρα τους. Ο μοναδικός τρόπος, που άλλωστε υλοποιεί το «Bref», αλλά αναγνωρίζουν κι οι ίδιες, είναι η ενημέρωση. «Αν οι γυναίκες θα μπορούσαν να γνωρίσουν ποια είναι τα δικαιώματά τους…», λένε αφοπλιστικά ήρεμα. «Αν βρίσκονταν κάποια απαλά λόγια να τους εξηγήσουν…»
Το «Παίζοντας με τη Φωτιά» και το «Bref» παίζονται σε επανάληψη, σε κοινή προβολή, το Σάββατο, 22 Μαρτίου, στις 17.30, στην αίθουσα Τώνια Μαρκετάκη
