Ο Θανάσης Τότσικας κάνει το σκηνοθετικό του ντεμπούτο με μία ταινία-πρόκληση. Τα αστυνομικά θρίλερ στην Ελλάδα είναι ένα είδος που δεν έχουμε δοκιμαστεί, δεν έχουμε εμπειρία, δεν έχουμε τεχνογνωσία, αλλά και συνεργάτες με γνώση και τριβή, ώστε να στηρίξουν το σκηνοθετικό όραμα.
Διαβάστε την κριτική του Flix: για το «Saison Morte» του Θανάση Τότσικα
Οπότε πόσο μεγάλη πρόκληση ήταν να μάς συστηθεί ένας νέος δημιουργός πέφτοντας στα βαθιά;
Το Flix συνάντησε τον Θανάση Τότσικα και την Τόνια Σωτηροπούλου (μία εκ των πολλών πρωταγωνιστών του καστ του «Saison Morte») και μίλησαν για τις προκλήσεις, τις δυσκολίες (όσες περίμεναν κι όσες δυστυχώς προέκυψαν), τον ενθουσιασμό για το αστυνομικό είδος, τον γολγοθά που πέρασαν για να γυριστεί αυτή η ταινία.
Aπό τα γυρίσματα της ταινίας στην Μήλο
Tι είναι το «Saison Morte»; Tι συμβαίνει στη Μήλο εκτός τουριστικής σεζόν, σε τι κόσμο προσγειωνόμαστε;
Θανάσης Τότσικας: «Νεκρή περίοδος» - είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται σε τουριστικά μέρη και σημαίνει το αντίθετο από την τουριστική περίοδο. Δηλαδή για ένα νησί είναι ο χειμώνας. Ο χειμώνας στην Μήλο, στην περίπτωση μας. Στην δική μας «νεκρή περίοδο» μία διπλή δολοφονία θα είναι το έναυσμα ενός κουβαριού που ξετυλίγεται και εμπλέκει αρχαιοκάπηλους, τοπογράφους, τον ντόπιο αστυνομικό διοικητή, κλιμάκιο της δίωξης αρχαιοκαπηλίας που καταφθάνει στο νησί, τον ντόπιο γραφικό «Σερίφη», την ιδιοκτήτρια ενός απομακρυσμένου ξενοδοχείου, την τρελή του χωριού που ξεστομίζει οράματα και προφητείες…
Τόνια, δεν είσαι εσύ αυτή. Ποια είναι η ηρωίδα σου;
Τόνια Σωτηροπούλου: Δυστυχώς όχι (γελάει). Αν και το πάλεψα! Όχι, εγώ υποδύομαι την Ιωάννα, την ιδιοκτήτρια του απομονωμένου ξενοδοχείου. Είναι ένα κορίτσι ντόπιο, έχει μεγαλώσει σ’ ένα πολύ μικρό μέρος και έχει πάρα πολλές φοβίες. Για αυτό καταφεύγει στη θρησκεία, με έναν πολύ ιδιαίτερο, τιμωρητικό τρόπο. Η Ιωάννα θέλει να ξεφύγει από την Μήλο και δυστυχώς εμπιστεύεται τον λάθος άνθρωπο γιατί πιστεύει ότι εκείνος είναι το εισιτήριό της. Που να ‘ξερε…
Θανάση, φαίνεται πώς αγαπάς πολύ το είδος του αστυνομικού θρίλερ. Ηθελες πάντα να γυρίσεις κάτι τέτοιο;
Θανάσης Τότσικας: Ναι τα genre films είναι αγαπημένα μου. Λατρεύω τα αστυνομικά, αλλά γενικώς μου αρέσουν οι ταινίες είδους - αν και δύσκολο πράγμα στην Ελλάδα. Ενθουσιάστηκα όταν μου έγινε η πρόταση, γιατί μού έγινε ανάθεση (η ταινία ήταν να ξεκινήσει με άλλον σκηνοθέτη, αρχικά). Είχα πωρωθεί - δεν το περίμενα ποτέ ότι η πρώτη μεγάλου μήκους μου θα ήταν ένα είδος που λατρεύω τόσο πολύ!
Ποια ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία του να γυρίζει κανείς μία ταινία με μυστήριο, action, ανατροπές - κι όλα αυτά στην Μήλο; Πες μας ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση στα γυρίσματα;
Θανάσης Τότσικας: Υπήρχαν πάρα πολλές δυσκολίες. Και λόγω της χώρας που ζούμε, όπου δεν είναι πολύ εύκολα τα πράγματα για να κάνεις σινεμά - γενικά. Αλλά και ιδιαίτερες δυσκολίες, καθώς γυρίστηκε όλη η ταινία στην Μήλο, χειμώνα, κι αυτό ήταν σπαζοκεφαλιά: μόνο δύο αεροπλάνα την εβδομάδα, μόνο τρία πλοία την εβδομάδα, οπότε πώς θα μετακινηθούν ηθοποιοί, συνεργάτες, εξοπλισμός. Έχανε ο ένας το αεροπλάνο, αλλάζαμε πρόγραμμα στο γύρισμα. Ήταν ξαφνικά μη διαθέσιμο το ένα location, ψάχναμε να το αντικαταστήσουμε. Όλα δύσκολα.
Όμως είχα ένα καταπληκτικό συνεργείο και μία ομάδα πολύ συνεργάσιμων ηθοποιών και σε όλους χρωστάω πολλά. Κυρίως στον φωτογράφο μου και στη βοηθό σκηνοθέτη που ήταν το αριστερό και το δεξί μου χέρι για να τα βγάλουμε πέρα.
Επίσης όταν ήρθε ο Βασίλης Ντινόπουλος (σ.σ. location manager, που δυστυχώς έχασε τη ζωή του το 2022) μάς βοήθησε εξαιρετικά. Ήταν μια όαση απέναντι στα προβλήματα που αντιμετωπίζαμε εκεί. Η ταινία είναι αφιερωμένη και σε αυτόν. Έφυγε πολύ νωρίς και πολύ άδικα στα 34 του χρόνια, ένας τόσο ταλαντούχος άνθρωπος.
Είναι πολύ σημαντικό να δουλεύεις με ανθρώπους που θαυμάζεις. Αλλά αν δουλεύεις με ανθρώπους που και θαυμάζεις και αγαπάς, γιατί είστε φίλοι χρόνια, έχεις πολύ μεγάλο άγχος. Θέλεις να τους ευχαριστήσεις διπλά, να φέρεις εις πέρας το όραμα τους.» | Τόνια Σωτηροπούλου
Aπό τα γυρίσματα της ταινίας στην Μήλο
Τόνια, δεν είσαι ξένη με την ταινία είδους - ποιος μπορεί να ξεχάσει το «Berberian Sound Studio» του Πίτερ Στρίκλαντ. Αλλά εδώ είχες να κάνεις με έναν πρωταγωνιστικό ρόλο σε αστυνομικό θρίλερ στην Ελλάδα. Τι σε ενθουσίασε, τι σε δυσκόλεψε;
Τόνια Σωτηροπούλου: Αρχικά να πω ότι κι εμένα οι genre movies είναι το αγαπημένο μου κινηματογραφικό είδος. Και τα αστυνομικά, αλλά και κυρίως οι ταινίες τρόμου - και ως θεατής, αυτές βλέπω με μανία. Οπότε ήταν μεγάλη πρόκληση η Ιωάννα. Επίσης, καθώς η ταινία γυρίστηκε 6 χρόνια πριν, ήταν κάτι πολύ διαφορετικό από όσα είχα κάνει μέχρι τότε.
Όμως ο τρόπος που συνεργάζεται ο Θανάσης με τους ηθοποιούς είναι μοναδικός. Το κάνει με πολύ μεγάλη αγάπη. Σε ό,τι δυσκολία είχα, ο Θανάσης ήταν συνέχεια από πάνω για να στηρίξει. Μπορεί να έπρεπε να κάνουμε wrap, μπορεί να βιαζόταν, αλλά τα σταματούσε όλα και μάς έδινε χρόνο: «δεν πειράζει, κάντε το ξανά, κάντε το σωστά, κάντε το οργανικά».
Επίσης μαζί του μου συνέβη κάτι που δε θα ξεχάσω ποτέ και το θεωρώ ένα από τα πιο συγκινητικά πράγματα που μού έχουν συμβεί στη δουλειά. Όταν συζητούσαμε για το ρόλο και προσπαθούσα να καταλάβω την Ιωάννα, με είχε ρωτήσει «από που θα έπαιρνε δύναμη αυτή η κοπέλα, θα είχε κάποιο αγαπημένο αντικείμενο;». Και τότε του είχα πει για τις ενεργειακές πέτρες, που μελετούσα. Ξεκινάμε γύρισμα και πριν την πρώτη λήψη, έρχεται και μου βάζει στην τσέπη μου την πέτρα για την οποία του είχα μιλήσει. Οπότε όταν αισθανόμουν άγχος έβαζα το χέρι μου στην τσέπη μου και ηρεμούσα. Συνδεόμουν με την Ιωάννα και, κυρίως, με την Ιωάννα μέσα από τα μάτια του Θανάση. Είναι πολύ σημαντικό να δουλεύεις με ανθρώπους που θαυμάζεις. Αλλά αν δουλεύεις με ανθρώπους που και θαυμάζεις και αγαπάς, γιατί είστε φίλοι χρόνια, έχεις πολύ μεγάλο άγχος. Θέλεις να τους ευχαριστήσεις διπλά, να φέρεις εις πέρας το όραμα τους. Το βάρος είναι πολύ μεγαλύτερο, όταν αγαπάς τον άλλον, και θέλεις να μην τον απογοητεύσεις.
Το αγαπημένο μου σινεμά είναι αυτό της δεκαετίας του 70. Προσπάθησα μάλιστα να δώσω ένα τέτοιο ύφος στην ταινία, σαν τα βρώμικα αστυνομικά των 70ς.»
Επειδή το σινεμά είδους είναι αρκετά ευρύ, είχατε κάποιες συγκεκριμένες επιρροές; Θανάση έχεις αγαπημένους σκηνοθέτες που σε ενέπνευσαν; Τόνια, εσύ κουβαλάς την εικόνα ηρωίδων, femmes fatales και μη, από ταινίες noir ή τρόμου;
Θανάσης Τότσικας: Έχω πολλές επιρροές και μία μεγάλη γκάμα σκηνοθετών - όχι μόνο δημιουργών genre films. Λάτρεψα το σινεμά από πολύ μικρός, πρέπει να ήμουν 8 χρονών στο Βόλο όταν αποφάσισα ότι αυτό θα κάνω στη ζωή μου. Μεγάλωσα με την μυρωδιά της αίθουσας, αλλά και τον ήχο από τα πλέξι γκλας στα ράφια των βίντεο κλαμπ, που πας να καλύψεις τα κενά σου και θέλεις να τα δεις όλα! Πρώτη μεγάλη επιρροή ήταν ο Στίβεν Σπίλμπεργκ. Μάλιστα, είναι αστείο, αλλά όσο μεγάλωνα νόμιζα ότι ήθελα να γίνω αρχαιολόγος. Γιατί ήθελα να γίνω ο Ιντιάνα Τζοόυνς (γελάει). Τελικά κατάλαβα ότι όχι δε θέλω να γίνω αυτός, αλλά εκείνος που κατασκευάζει όλο τον κόσμο του Ιντιάνα. Σκηνοθέτης ήθελα να γίνω.
Μεγαλώνοντας και βλέποντας και σπουδάζοντας σινεμά, έχω μία τεράστια αγάπη για πολλούς και διαφορετικούς σκηνοθέτες: από τον Βέρνερ Χέρτζογκ και τον Μίκαελ Χάνεκε, μέχρι τον Κρίστοφερ Νόλαν και τον Τζόναθαν Γκλέιζερ και τον Μπεν Γουίτλι. Είναι πολύ ανοιχτή η βεντάλια επιρροών μου.
Με γαλούχησαν τα 80ς και τα 90ς, αλλά μετά γύρισα προς τα πίσω και το αγαπημένο μου σινεμά είναι αυτό της δεκαετίας του 70. Προσπάθησα μάλιστα να δώσω ένα τέτοιο ύφος στην ταινία, σαν τα βρώμικα αστυνομικά των 70ς.
Εμένα μου αρέσουν όλες οι γυναίκες του Ντάριο Αρτζέντο. Τις θεωρώ θεές - μία, μία.» | Τόνια Σωτηροπούλου
Τόνια Σωτηροπούλου: Εμένα μου αρέσουν όλες οι γυναίκες του Ντάριο Αρτζέντο. Τις θεωρώ θεές - μία, μία. Η κατασκευή τους, το στήσιμο τους, η υποκριτική των ηθοποιών που τις ενσάρκωσαν. Όλα θεσπέσια. Και νομίζω ότι κι ο Στρίκλαντ αυτό το σινεμά αγαπά και για αυτό κι εγώ αγαπώ και τον Στρίκλαντ πολύ. Επίσης, επειδή το είδος έχει μεταφερθεί και στην μικρή οθόνη εξαιρετικά, μία από τις τελευταίες γυναικείες ερμηνείες που είδα και έπαθα πλάκα ήταν αυτή της Εύα Γκριν στο «Penny Dreadful».
Θανάση, μίλησε μας λίγο και για το υπόλοιπο καστ και πώς επέλεξες τους ηθοποιούς σου…
Θανάσης Τότσικας: Ο Δημήτρης Λάλος για μένα είναι ο Έλληνας μπάτσος. Βαρύς, μουντρούχος, λίγο μισάνθρωπος και μοναχικός λύκος, που μέσα στην ηρεμία του καλείται να υπερβεί τα όρια του. Ο Αλέξανδρος Λογοθέτης είναι χρόνια φίλος, έχει παίξει και στην μικρού μήκους ταινία μου «Exit». Επίσης οι γονείς μας (Ηλίας και Γιάννης) ήταν χρόνια συνάδελφοι και φίλοι. Θέλαμε πάντα να ξανασυνεργαστούμε, κι ο ρόλος του Αθηναίου αλαζόνα αστυνομικού ήταν ταμάμ για τον Αλέξανδρο. Τον Ορέστη Τζιόβα τον γνώρισα εκείνη την περίοδο που κάναμε κάστινγκ και έπαθα πλάκα με το ταλέντο του - έτσι απλά. Κολλητός μου φίλος από τη Θεσσαλονίκη ο Θανάσης Ταταύλαλης, άγνωστος ηθοποιός που νομίζω όμως ότι σύντομα όλοι θα ανακαλύψετε το ταλέντο του - ελπίζω και μέσα από αυτή την ταινία. Η Όλγα Δαμάνη είχε υπογράψει για την ταινία πολύ πριν έρθω εγώ και λειτούργησε πολύ καλά. Ο Μάνος Βακούσης έχει αυτή την τρέλα που κανείς άλλος δε θα μπορούσε να κοπιάρει - είναι ο Σερίφης της ταινίας, δεν υπάρχει άλλος. Κι η τελευταία που μπήκε στο καστ ήταν η Τζένη Θεωνά. Την επέλεξα γιατί δεν την είχα δει να κάνει κάτι τέτοιο στην καριέρα της. Δεν της είχε προτείνει κάποιος έναν τέτοιο ρόλο. Η ερμηνεία της με δικαίωσε, νομίζω ότι πετύχαμε διάνα.
Δεν θέλω να σχολιάσω πολλά αυτή τη στιγμή, γιατί δε θέλω να συνδυαστεί η πρεμιέρα της ταινίας με τις δυσκολίες της. Πράγματι όμως, ξεκίνησα εκστασιασμένος να κάνω την πρώτη μου ταινία και βρέθηκα πολύ σύντομα να ζω μία ηθική κατάπτωση. Όμως τώρα έχω πεισμώσει. Νομίζω ότι έμαθα να οδηγώ σ’ ένα LADA του 60, σε ανηφόρα με λάσπες. Οπότε, τώρα, ό,τι αμάξι κι αν μου δώσεις θα το οδηγήσω στον τερματισμό του με επιτυχία.»
Πώς και δεν συμπεριέλαβες τον αδελφό σου, Αποστόλη Τότσικα, στο καστ;
Θανάσης Τότσικας: Δεν τα βρήκε με την παραγωγή. Με τον Αποστόλη χρόνια ψάχνουμε να συνεργαστούμε. Εχουμε κάνει μικρού μήκους ταινία μαζί (πάλι το «Exit»), αλλά ακόμα δεν έχουμε βρει το πρότζεκτ για να κάνουμε την μεγάλου μήκους. Βέβαια, τον έχω στο μυαλό μου ως τον πρωταγωνιστή μου σε πολλά από τα σενάρια που έχω γράψει, γιατί πιστεύω πολύ στο ταλέντο του.
Πώς θα ήθελες να βγει ο Ελληνας θεατής από την αίθουσα, βλέποντας την ταινία σου;
Θανάσης Τότσικας: Θα ήθελα, πολύ απλά, να την ευχαριστηθεί. Να πει «επιτέλους, μία ελληνική αστυνομική ταινία». Αυτό.
Τόνια Σωτηροπούλου: Αυτό ακριβώς. Να την απολαύσει όσο κι εμείς που την κάναμε. Γιατί την απολαύσαμε, παρόλο τον γολγοθά που περάσαμε.
Μιλώντας για τον Γολγοθά. Δεν είναι κρυφό ότι η ταινία γνώρισε περιπέτειες. Γυρίστηκε 6 χρόνια πριν και μόλις καταφέρνει να βγει στις αίθουσες. Ήταν βάπτισμα του πυρός για σένα Θανάση, η πρώτη ταινία να γίνεται με τόσες δυσκολίες; Σε αποθάρρυνε;
Θανάσης Τότσικας: Ναι, όπως έγραψα κι εγώ στα προσωπικά μου social «one year in the making, six years in waiting». Δεν θέλω να σχολιάσω πολλά αυτή τη στιγμή, γιατί δε θέλω να συνδυαστεί η πρεμιέρα της ταινίας με τις δυσκολίες της. Πράγματι όμως ήταν μία μεγάλη δοκιμασία αυτή η ταινία. Ζούσα ένα βατερλό, από το οποίο όμως έπρεπε να βγω νικητής. Ξεκίνησα εκστασιασμένος να κάνω την πρώτη μου ταινία και βρέθηκα πολύ σύντομα να ζω μία ηθική κατάπτωση τρελή, που τα επόμενα χρόνια έγινε και κατάθλιψη. Πίστεψα ότι «αυτό ήταν, δε θα ξανακάνω ταινία». Όμως τώρα έχω πεισμώσει. Νομίζω ότι έμαθα να οδηγώ σ’ ένα LADA του 60 σε ανηφόρα με λάσπες. Οπότε, τώρα, ό,τι αμάξι κι αν μου δώσεις θα το οδηγήσω στον τερματισμό του με επιτυχία.
Δεν ξέρω ίσως είμαι boomer. Για μένα σινεμά σημαίνει αίθουσα.» | Θανάσης Τότσικας
Τι σινεμά ονειρεύεσαι να κάνεις λοιπόν στο μέλλον;
Θανάσης Τότσικας: Μεγάλη κουβέντα: τι σινεμά ονειρεύομαι και τι σινεμά τελικά είναι εφικτό να γίνει στην Ελλάδα. Εχω γράψει ένα δυστοπικό sci-fi, στο συρτάρι έχω ένα crime βίαιο-σπλάτερ, και μια ταινία εποχής έψαξα να κάνω, αλλά ταυτόχρονα γράφω ένα τρυφερό κοινωνικό δράμα. Τα πάντα θέλω. Και κωμωδία θα έκανα, αν ήταν έξυπνη. Βασικό μου κριτήριο: οι ιστορίες. Με ενδιαφέρει να υπάρχει στον κεντρικό άξονα μία γερή ιστορία. Από εκεί ξεκινούν όλα. Με την ιστορία επικοινωνεί ο θεατής. Δεν με νοιάζει να έρθει στην ταινία μου κάποιος και να καταλάβει όλα όσα κάνω ως σκηνοθέτης. Με ενδιαφέρει να επικοινωνήσει, να νιώσει.
Δεν στο κρύβω, θα ξεκινήσω με το κοινωνικό δράμα. Είναι μία ιδέα που μου άρεσε πάρα πολύ, αλλά ταυτόχρονα είναι και μία εφαρμόσιμη ιδέα. Γιατί, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει ένα τμήμα του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου που να ασχοληθεί σοβαρά με τις ταινίες είδους. Να επενδύσει και να πάρει και κάποια στιγμή τα λεφτά του πίσω. Το πιστεύω αυτό: αν πιστέψουμε στο crime, στο horror, αυτές είναι οι ταινίες που έχουν σταθερό κοινό. Γιατί να μην επενδύσουμε σε αυτό; Μέχρι τότε όμως, θα ονειρεύομαι πιο απλά και εφαρμόσιμα πράγματα, ώστε να μπορώ να τα υπηρετήσω σωστά και με προδιαγραφές.
Σινεμά ή πλατφόρμα; Για σένα είναι δίλημμα;
Θανάσης Τότσικας: Για μένα το σινεμά είναι η αίθουσα. Δεν υπάρχει καμία σύγκριση. Και πιστεύω ότι το σινεμά θα επιβιώσει. Θα πηγαίνει ο κόσμος σινεμά και το 2080. Είναι πιο μεγάλο από εμάς και πιο σημαντικό από όλες τις τεχνολογικές εξελίξεις. Επιβίωσε της τηλεόρασης, του βίντεο, του DVD, των torrents - ε, θα επιβιώσει και της πλατφόρμας. Κακά τα ψέματα, δεν μπορείς να δεις το «Interstellar» στο τηλέφωνό σου. Δεν γίνεται. Δε θα βγεις συγκλονισμένος (εγώ βγήκα συγκλονισμένος) από την αίθουσα, μαζί με δεκάδες άλλους αγνώστους που μόλις είχαν την ίδια εμπειρία. Από την άλλη, αν η πλατφόρμα καλύπτει κενά σε ταινίες που κάποιος δεν πρόλαβε στο σινεμά, δεν το βρίσκω κακό. Κι εμείς είχαμε βίντεο κλαμπ. Αλλά δεν υπάρχει «αντικατάσταση».
Αν μπορούσες να βρεις το επίπεδο παραγωγής που ήθελες για τη sci-fi ταινία σου, που κακά τα ψέματα, δε θα τα έβρισκες από τα κινηματογραφικά μπάτζετ, δε θα κατέφευγες και εσύ στην πλατφόρμα;
Θανάσης Τότσικας: Θα έκανα μίνι σειρές. Υπέροχες οι σειρές, βλέπουμε πόσο έχει ανέβει το επίπεδο με κινηματογραφικές αξίες, αλλά και σε πόσο βάθος μπορεί κανείς να αναλύσει τους χαρακτήρες του. Δεν είμαι σίγουρος όμως για ταινία. Δεν ξέρω ίσως μέσα μου είμαι boomer. Για μένα ταινία σημαίνει αίθουσα.
Το «Saison Morte» κυκλοφορεί στις ελληνικές αίθουσες από την Πέμπτη 4 Μαΐου.
