Μεταξύ μας, η δήλωση της Liberation ήταν σαφώς πιο προπαγανδιστική από αυτή του Χόλιγουντ. Εν μέσω ενός φεστιβάλ που για πρώτη φορά είχε επιλέξει μια τρισδιάστατη ταινία για το διαγωνιστικό του πρόγραμμα (το «Hara-Kiri» του Τακάσι Μιίκε) και διέθετε ακόμη δύο εκτός διαγωνιστικού («Οι Πειρατές της Καραϊβικής: Σε Αγνωστα Νερά», «Kung Fu Panda 2»), η γαλλική – από τη φύση της αιρετική - εφημερίδα ήθελε να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου, σώζοντας ό,τι μπορεί πλέον να σωθεί από το «παραδοσιακό» σινεμά, όπως το ξέραμε μέχρι σήμερα.
To να βλέπεις το 3D ως κίνδυνο του «παραδοσιακού» (τι σημαίνει άραγε αυτό σε μια εποχή όπου ακόμη και οι πιο art ταινίες γυρίζονται με ψηφιακή κάμερα;) σινεμά είναι, όμως, ήδη από μόνο του μια λάθος αντιμετώπιση των πραγμάτων. Θυμίζει τις εποχές που ο ερχομός του ψηφιακού μέσου έγινε δεκτός με τρόμο από τους θιασώτες του φιλμ... Η πιο αποστομωτική απάντηση στη Liberation θα ερχόταν από το ίδιο το το φεστιβάλ που μπορεί το ίδιο να ενδίδει δειλά στο 3D (αν και το 2010 είχε στο πρόγραμμα του δύο ταινίες, το «Ψηλά στον Ουρανό» για έναρξη και το «U23D» ως μεταμεσονύκτιο happening) αλλά στο κομμάτι της αγοράς του, μια στις τρεις ταινίες διαφήμιζαν περισσότερο και από το καστ τους το γεγονός πως ήταν τρισδιάστατες. Λίγες μόνο μέρες αργότερα, το τελειωτικό χτύπημα για την Liberation θα ερχόταν δια στόματος Μπερνάρντο Μπερτολούτσι: «Η τεχνική του 3D είναι ιδανική για κάθε ταινία: βλέπουμε με τα δύο μας μάτια και οι δυο κάμερες του τρισδιάστατου σινεμά, προσπαθούν να μιμηθούν αυτή ακριβώς την αίσθηση.»
Το φεστιβάλ τέλειωσε χωρίς να ήταν το τελευταίο, αλλά στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού τα νέα δεν ήταν τόσο ευχάριστα για το μέλλον του 3D. Τα αμήχανα (σε σύγκριση πάντοτε με τα προσδοκόμενα) ανοίγματα των τέταρτων «Πειρατών της Καραϊβικής» και του «Kung Fu Panda 2» προκάλεσαν αυξημένη ανησυχία στα στούντιο που είδαν το άλλοτε «νέο» και «συναρπαστικό» μέσο να χάνει τη δύναμη του. Παρόλο που οι τρισδιάστατες αίθουσες διπλασιάστηκαν τον τελευταίο χρόνο σε ολόκληρη την Αμερική, οι θεατές έδειξαν να προτιμούν τη δισδιάστατη εκδοχή των ταινίων. Ή αν το δει κανείς αντίθετα, δεν έδειξαν να ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για το 3D.
Μόνο το 46% από τις εισπράξεις του πρώτου Σαββατοκύριακου των «Πειρατών» προήλθε από τις αίθουσες 3D (και αν αφαιρέσει κανείς και τις αίθουσες ΙΜΑΧ, μόνο το 37%) ενώ στην περίπτωση του «Κung Fu Panda 2» μόνο το 45% προήλθε από τις τρισδιάστατες αίθουσες. Νούμερα κατά πολύ χαμηλότερα συγκριτικά με ένα χρόνο πριν, όταν το «Σρεκ κι εμείς Καλύτερα» και το «Toy Story 3» είχαν ποσοστά 61 και 59 τοις εκατό αντίστοιχα.
Αν ρωτούσατε τον Τζέιμς Κάμερον, ειδικό επί του θέματος, θα σας έλεγε πως το 3D βρίσκεται ακόμη στην αρχή του και πως αν φταίει κάτι για την πρόωρη «κούραση» που έχει προκαλέσει στους θεατές αυτό είναι η κακή του χρήση από όσους «το προσθέτουν στο post-production» σαν να ήταν ηχητικό εφέ, μόνο που το 3D δεν είναι ηχητικό εφέ». Και θα συνέχιζε ακόμη πιο επιθετικά κατηγορώντας, εκτός από τις εταιρίες παραγωγής, και τις αίθουσες που προκειμένου να μειώσουν το κόστος κατανάλωσης δεν χρησιμοποιούν τη φωτεινότητα που αναδεικνύει μια τρισδιάστατα γυρισμένη ταινία, χαμηλώνοντας τα watt τόσο, ώστε να μην υπάρχει ανυποψίαστος θεατής στον πλανήτη που να μην γνωρίζει πως το πραγματικό αντίτιμο για μια ταινία σε 3D είναι να την δει από ελάχιστα μέχρι πολύ πιο ...σκοτεινή.
Τα νούμερα, όμως, δεν αφήνουν περιθώρια για κατηγορίες κατά παντός υπευθύνου που θα αργήσουν εκ των πραγμάτων να οδηγήσουν σε πρακτικές λύσεις. Και σίγουρα δεν φταίει μόνο η «Τιτανομαχία» (ως η πιο χαρακτηριστική περίπτωση αφόρητου «φορετού» 3D στο post-production) για το γεγονός πως οι Αμερικάνοι δείχνουν να βαρέθηκαν ήδη το τρισδιάστατο θαύμα. Ακόμη και οι ίδιοι οι σκηνοθέτες μοιάζουν δύσπιστοι, με πρωτεργάτη τον Μάικλ Μπέι (ποιος το περίμενε;) που αρνήθηκε πεισματικά και επί χρόνια να χρησιμοποιήσει τη νέα τεχνολογία, καταλήγοντας τελικά να πειστεί από τον ίδιο τον Τζέιμς Κάμερον για να γυρίσει το τρίτο «Transformers» σε 3D: «Το 3D είναι πολύ πιο ακριβό σε σύγκριση με το δισδιάστατο γύρισμα. O εξοπλισμός της κάμερας, το εργατικό δυναμικό, χρειάζεται ένα τρίτο περισσότερης δουλειά για τους καλλιτέχνες των ειδικών εφέ για την κάθε σκηνή. Και δεν είναι εύκολο. Και σε κάθε περίπτωση δεν είναι τεχνικά άρτιο. Το στιλ του γυρίσματος μου είναι γρήγορο και με το 3D αναγκάστηκα να κατεβάσω τους ρυθμούς μου. Επίσης, δεν με έχει εντυπωσιάσει ακόμη το ψηφιακό γύρισμα. Νομίζω πως δεν υπάρχει τίποτα πιο ωραίο από το φιλμ. Και για να τελειώνουμε, για να γίνει αυτή η ταινία σε 3D χρειάστηκαν 30 εκ. δολ. περισσότερα».
«Είναι πολύ νωρίς για να γράψει κανείς τον επιτάφιο του 3D», δηλώνει ένας εκ των υψηλόβαθμων της Disney, o Μπομπ Ιγκερ, «Απλά πρέπει να καταλάβουμε πως όταν ο θεατής πληρώνει αυξημένο εισιτήριο για μια 3D ταινία, πρέπει να νιώθει πως αυτό που βλέπει αξίζει τα χρήματα του».
Νωρίς ή όχι, στο Χόλιγουντ έχει κηρυχθεί μίνι συναγερμός. Με περισσότερες από 11 ταινίες να κάνουν την «τρισδιάστατη» πρεμιέρα τους από τώρα και μέχρι τα μέσα Αυγούστου («Green Lantern», «Cars 2», «Transformers: Dark of the Moon», «O Xάρι Πότερ και οι Κλήροι του Θανάτου Μέρος Δεύτερο», «Captain America: The First Avenger», «Τα Στρουμφάκια», «Final Destination 5», «Glee Live 3D», «Conan the Barbarian», «Fright Night» και «Spy Kids 4») όλοι περιμένουν με αγωνία τα αποτελέσματα του box-office για να αποφασίσουν αν υπάρχει σοβαρός λόγος ανησυχίας.
Δεν συμβαίνει, ωστόσο, το ίδιο και εκτός Αμερικής. Με πρώτες στη λίστα την Κίνα και τη Ρωσία, το 3D μοιάζει όχι μόνο να είναι ο κυρίαρχος του παιχνιδιού στον υπόλοιπο πλανήτη αλλά να «παγώνει» για την ώρα οποιοδήποτε έκτακτο μέσο αντιμετώπισης της κρίσης του 3D. «Οι Πειρατές της Καραϊβικής: Σε Αγνωστα Νερά» έκαναν το καλύτερο άνοιγμα όλων των εποχών εκτός Αμερικής, με το 66% των εισπράξεων να προέρχεται από τις τρισδιάστατες προβολές του. «Αν η διεθνής αγορά συνεχίσει με αυτούς τους ρυθμούς και η τοπική πέσει ελάχιστα, η συνολική εικόνα είναι ακόμη στο συν και δεν θα υπάρξει αλλαγή στην αντιμετώπιση του 3D από το Χόλιγουντ», δηλώνει ο Νταν Φέλντμαν, πρόεδρος του τμήματος διανομής της Warner Bros. στην Αμερική.
Οι αναλυτές πιστεύουν πως σε λιγότερο από δύο χρόνια, ακόμη και η «καθυστερημένη» διεθνή αγορά θα αρχίζει να κουράζεται με το 3D, ευελπιστώντας πως μέχρι τότε θα έχει γίνει πια συνείδηση στο Χόλιγουντ πως πρέπει αντιμετωπίζει την τρισδιάστατη παραγωγή του ανά ταινία και όχι μαζικά. Το «αγκάλιασμα» του μέσου από μεγάλους σκηνοθέτες μοιάζει πλέον να είναι η μοναδική λύση. Γι'αυτό και όλες οι ελπίδες της βιομηχανίας επαφίενται αυτή τη στιγμή στις τέσσερις ταινίες που δείχνουν να υιοθετούν το 3D όχι ως μόδα, αλλά ως δημιουργική ανάγκη.
Αυτές δεν είναι άλλες από το «Transformers: Dark of the Moon» του Μάικλ Μπέι (29 Ιουνίου), το «Ηugo Cabret» του Μάρτιν Σκορσέζε (23 Νοεμβρίου), το «The Adventures of Tintin: Secret of the Unicorn» του Στίβεν Σπίλμπεργκ (23 Δεκεμβρίου) και το «The Hobbit» του Πίτερ Τζάκσον (14 Δεκεμβρίου του 2012) : βαριά πυροβολικά που θα είχαν σίγουρη εμπορική επιτυχία σε οποιαδήποτε μορφή και αν γυρίζονταν και που τώρα θα κρίνουν το μέλλον του 3D.
Σε μια εποχή που το 3D περνάει πλέον στα χέρια «δημιουργών» όπως ο Μάρτιν Σκορσέζε, ο Ανγκ Λι («Life of Pi»), ο Ρίντλεϊ Σκοτ («Prometheus»), Αλφόνσο Κουαρόν («Gravity») και Ντέιβιντ Φίντσερ («20.000 Leagues Under the Sea»), όλα τα παραπάνω είναι μάλλον τροφή για να έχει το Χόλιγουντ να ασχολείται. Τουλάχιστον μέχρι το 2014, όταν ο Τζέιμς Κάμερον θα αποδείξει όλα αυτά που λέει, αλλά κανείς δεν φαίνεται να τον ακούει με το δεύτερο μέρος του «Avatar».
Οσο για το ερώτημα πώς φτάσαμε τόσο γρήγορα από το «αν το 3D είναι η σωτηρία ή το τέλος του σινεμά;» στο «αν ο κόσμος βαρέθηκε το 3D;», αυτό μάλλον δεν θα προλάβει να απαντηθεί ποτέ.
