Οταν μια ταινία τόσο αναγνωρισμένη, εμπορική και αγαπημένη από το κοινό, όσο το «Total Recall» του 1990, «ξαναγίνεται» ταινία είκοσι χρόνια αργότερα, η πρώτη απορία είναι πόσο θα μοιάζει με το όραμα του Πολ Βερχόφεν και πόσο ο νέος πρωταγωνιστής, ο ατίθασος Ιρλανδός Κόλιν Φάρελ θ’ ανταπεξέλθει στην πρόκληση που λέγεται Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ. Καθόλου, είναι η απάντηση.
Ο Κόλιν Φάρελ και ο Λεν Γουάιζμαν, ο σκηνοθέτης – παραγωγός των «Underworld» (ναι, και σύζυγος της Κέιτ Μπέκινσεϊλ), μίλησαν στο Flix.gr για το πώς σεβάστηκαν το πρωτότυπο υλικό του Φίλιπ Κ. Ντικ και το θρύλο της ταινίας του Βερχόφεν, υλοποιώντας το δικό τους σκοτεινό φουτουριστικό όραμα.
Η συζήτηση έγινε, ταιριαστά, μεταξύ Λος Αντζελες και… Πλάκας, με online video chat.
Προκλήσεις ανάμεσα στο παλιό και το καινούριο, τη φαντασία και την πραγματικότητα.
Λεν Γουάιζμαν: Νομίζω ότι η μεγαλύτερη πρόκληση σ’ αυτό που αποφασίσαμε να κάνουμε, ήταν ότι, αντίθετα με όποια άλλη ταινία έχω κάνει ως τώρα, λειτουργούσαμε σα να γυρίζουμε ταυτόχρονα δυο ταινίες! Είμαστε αναγκασμένοι να ζούμε σε δυο παράλληλες πραγματικότητες, στη μία η ιστορία επαληθευόταν, ήταν πραγματική, συνέβαινε στ’ αλήθεια και, στην άλλη, έπρεπε να μπορεί να σταθεί και ως όνειρο. Αυτό ήταν το πιο απαιτητικό στοιχείο στη δημιουργία της ταινίας – από την πιο μικρή ως την πιο σημαντική απόφαση, το οτιδήποτε, έπρεπε να φιλτραριστεί μέσα από το ερώτημα, «αυτό εδώ είναι φαντασία ή είναι πραγματικότητα»; Και προς τα πού κατευθύνουμε τα γεγονότα ώστε να ικανοποιούν και τα δύο επίπεδα; Αυτό από την πλευρά του σεναρίου.
Κι έπειτα υπήρχε το θέμα της πρωτότυπης ταινίας και του ριμέικ της. Εντελώς εγωιστικά, αποφάσισα να επικεντρωθώ στο τι θα ήθελα εγώ να δω σε μια νέα αφήγηση, τι θα άφηνα πίσω, από πού θα αντλούσα τα δικά μου ερεθίσματα. Τελικά εκεί που καταλήγω είναι στο ότι τη μεταχειρίστηκα ως fan, είχα εμπιστοσύνη στο ότι πραγματικά αγαπώ πολύ αυτήν την ιστορία κι αυτήν την ταινία και το μόνο που είχα να κάνω ήταν ν’ ακούσω το δικό μου ραντάρ, αντί να προσπαθώ να προβλέψω τι θα ήθελε το κοινό, πράγμα που μπορεί στο τέλος ν’ αποδειχθεί επικίνδυνο.
Πόσο και πώς διαφέρει ο ήρωας, ο Ντάγκλας Κουέιντ, του 1990 από αυτόν του 2012;
Κόλιν Φάρελ: Ο πρωτότυπος ήρωας με ξεπερνά κατά αρκετά εκατοστά σε ύψος και γύρω στα πενήντα κιλά μυών ολυμπιακών επιδόσεων. Κι αυτή είναι ήδη μια σημαντική διαφορά, η εμφάνιση. Σε κάνει να συνειδητοποιείς, από την αρχή, ότι θα πρέπει να προσεγγίσεις την ιστορία με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Δεν υπήρχε ποτέ τίποτα το κοινότυπο στον Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ, σε οποιαδήποτε από τις ταινίες του. Η ερμηνεία του, το σώμα του, ο τρόπος που περπατούσε, που παρουσίαζε τον εαυτό του, ήταν τόσο μοναδικά. Ο τρόπος που έλεγε τις ατάκες του, η αυστριακή προφορά του, όλα τα στοιχεία μαζί συνθέτουν ένα πολύ ιδιαίτερο είδος παιξίματος που δεν υπάγεται σε καμιά σχολή και σε κανέναν άνθρωπο. Οι ταινίες του Αρνι, δεν ήταν τυχαία «ταινίες του Αρνι». Ετσι, σεβόμενος όλες αυτές τις μοναδικές πλευρές της ερμηνείας του, δεν ένιωσα καθόλου την πίεση του να μπω στα παπούτσια του, ή να περπατήσω στη σκιά του. Κι είμαι χαρούμενος μ’ αυτή μου την απόφαση, γιατί δε θα μπορούσα ποτέ να τον συναγωνιστώ – αυτό που κάνει, το κάνει με τρόπο μοναδικό.
Αλλά και το ίδιο το σενάριο είχε διαφορετικό ύφος. Μου άρεσε πολύ η πρωτότυπη ταινία, την έχω δει, δεν ξέρω, τέσσερις, πέντε, έξι φορές και πρέπει να την είδα κάνα-δυο χρόνια αφότου βγήκε στα σινεμά. Ημουν 14 χρόνων το 1990, όταν πρωτοπροβλήθηκε. Οταν άκουσα ότι ετοιμάζεται το ριμέικ της ήμουν λίγο επιφυλακτικός. Αλλά όταν διάβασα το σενάριο, οι επιφυλάξεις μου εξαφανίστηκαν μετά τις πρώτες 10 σελίδες γιατί ένιωθα ότι ήταν σημαντικά διαφορετικό. Κι αυτό ήταν υπέροχο συναίσθημα γιατί κατάλαβα ότι, ενώ θ’ αφηγούμασταν την ίδια ιστορία, στο γύρισμα δεν ένιωθα ότι επαναλαμβάναμε κάτι που έγινε τόσο σωστά την πρώτη φορά κι έμεινε κλασικό. Πιστεύω ότι η ταινία του Βερχόφεν, κι ας μοιάζουν κάποια εφέ να έχουν παλιώσει πια, έχει ένα ιδιαίτερο χιούμορ κι ένα εντελώς ξεχωριστό ύφος. Νομίζω ότι είναι μια απόλυτα ολοκληρωμένη ταινία κι εξακολουθεί και σήμερα να είναι τρομερά διασκεδαστική. Την ξαναείδα πριν αρχίσουμε το γύρισμα της δικής μας «Ολικής Επαναφοράς». Αλλά πραγματικά δεν αισθάνθηκα καθόλου την πίεση του ν’ αντικαταστήσω τον Αρνι. Ευτυχώς όχι!
Πόσο βασιστήκατε στο διήγημα του Φίλιπ Κ. Ντικ και με ποιον τρόπο σας επηρέασε η κοσμοθεωρία του;
Κόλιν Φάρελ: Η πρωτότυπη ιστορία μου έκαψε τον εγκέφαλο όταν τη διάβασα, δεν μπορούσα να πιστέψω το πόσο σύνθετη και αφηρημένη ήταν, πόσες σκιές έπεφταν στο δικό μου πνεύμα, σε όποιο επίπεδο κι αν βρισκόταν η σκέψη μου, μέσα σ’ αυτές τις 20 σελίδες του Φίλιπ. Κ. Ντικ. Μου’παιξε σκληρό παιχνίδι. Εκλεισα το διήγημα όταν τελείωσα και δεν μπορούσα να διαχωρίσω εύκολα τι πίστευα ότι ήταν όνειρο και τι αλήθεια. Και πολλές φορές στη ζωή μου βρίσκομαι σε παρόμοια, αν και συνήθως λιγότερο έντονη, αδυναμία συνειδητοποίησης, σε καταστάσεις όπου η πραγματικότητα είναι υποκειμενική. Υπάρχουν διαφορές. Δυο άνθρωποι μπορεί να βιώσουν την ίδια εμπειρία και να την επεξεργαστούν εντελώς διαφορετικά. Νομίζω ότι το ανθρώπινο μυαλό λειτουργεί πάντα με τον ίδιο τρόπο, αλλά έχουμε στη ζωή μας μεγαλύτερο περιθώριο επιλογής απ’ όσο συχνά πιστεύουμε, ή επιτρέπουμε στον εαυτό μας.
Είμαστε εκπαιδευμένοι. Εχουμε συνηθίσει συγκεκριμένες συμπεριφορές και δεδομένες πεποιθήσεις, βασισμένες στις παραστάσεις που είχαμε μεγαλώνοντας, τι μας διαμόρφωσε και μας επηρέασε στο κοινωνικό μας περιβάλλον, την οικογένειά μας, το σχολείο, τη δουλειά. Διάβασα την ιστορία του Φίλιπ Κ. Ντικ και δεν καταλάβαινα αν ήταν αληθινή ή όχι. Κι αν τώρα την ξαναδιαβάσω, μάλλον πάλι δε θα είμαι σίγουρος. Αλλά δεν είχα πρόβλημα μ’ αυτό, μου άρεσε που ήταν μετέωρη. Κάθε σελίδα που γύριζα μ’ ενθουσίαζε. Οσο για την επικαιρότητα της ιστορίας σήμερα, αισθάνομαι ότι η γραφή του θα είναι πάντα σύγχρονη, γιατί οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε, οι άνθρωποι, στις μεταξύ μας σχέσεις και στην επαφή μας με την κοινωνία, είναι οι ίδιες από την εποχή των ανθρώπων των σπηλαίων.
Σήμερα τα πράγματα μοιάζουν λίγο πιο σύνθετα, λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας και, φυσικά, εκείνος, σαν προφήτης, είχε προβλέψει τον αγώνα για την εξουσία που θα αναπτυσσόταν μεταξύ των ανθρώπων και των μηχανών που οι ίδιοι θα δημιουργούσαν, το ερώτημα του κατά πόσο ελέγχουμε την τεχνολογία ή, στην ανεξάντλητη επιθυμία μας να την αναπτύσσουμε συνεχώς, η τεχνολογία μας εξουσιάζει. Το ίδιο και με την έννοια της κυβέρνησης, της απόλυτης εξουσίας, των κρατών αστυνόμευσης, της παρεμπόδισης της ελευθερίας, όλες αυτές οι ιδέες βρίσκονται παντού στα κείμενα του Φίλιπ Κ. Ντικ. Επιπλέον, οι ιστορίες του είναι ασύλληπτα κινηματογραφικές, αν σκεφτούμε μόνο το «Blade Runner», το «Minority Report», τη δική μας ταινία, το «Paycheck» με τον Μπεν Αφλεκ. Γι’ αυτό κι ελπίζω να συνεχίζουν να διασκευάζουν δικά του έργα, με νέους κι ενδιαφέροντες τρόπους.
Λεν Γουάιζμαν: Είχα δει την πρωτότυπη ταινία, την «Ολική Επαναφορά», όταν πήγαινα σχολείο και πολύ αργότερα, στο πανεπιστήμιο, διάβασα το διήγημα του Φίλιπ Κ. Ντικ. Θυμάμαι ότι τότε που το διάβαζα, σκεφτόμουν, α, ναι, αυτή είναι η ταινία του Σβαρτσενέγκερ που είχα δει μικρός. Αλλά η επίδραση που μου άσκησε η ιστορία όταν τη διάβασα με άφησε με μια πολύ διαφορετική αίσθηση για τον ήρωα και την περιπέτειά του. Αυτό ήθελα ν’ αναδείξω στη δική μου ταινία. Δεν είχα καμία πρόθεση ν’ αντικαταστήσω τον Αρνολντ, αυτό θα ήταν απλώς χαζό. Ηθελα να δώσω μια διαφορετική διάσταση του ήρωα, όπως εγώ τον είχα αντιληφθεί στο διήγημα. Αυτή ήταν η κατεύθυνσή μου στον τρόπο που το προσέγγισα.
