Ηταν λίγο πριν την ανακοίνωση του μεγαλύτερου βραβείου της βραδιάς στην 13η τελετή απονομή των Βραβείων Ιρις της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, όταν η Εύα Στεφανή παραλαμβάνοντας το Βραβείο Ιρις για το Καλύτερο Ντοκιμαντέρ για το υπέροχο «Μέρες και Νύχτες της Δήμητρας Κ.» αναρωτήθηκε αν θα έπρεπε η τελετή απονομής των Βραβείων της Ελληνικής Ακαδημίας να είναι «έρωτας» - κατά το φετινό σύνθημα των βραβείων «Ειμαστε ο Ερωτας» - ή «αντίσταση» - θυμίζοντας την περσινή θεματολογία των βραβείων με το σλόγκαν «Κάθε ταινία είναι μια εξέγερση».
«Οχι σήμερα δεν είναι μια μεγάλη γιορτή. Με όλα αυτά που συμβαίνουν στον ελληνικό κινηματογράφο, αυτή την παρωδία, θα έπρεπε να συμφωνούσαμε όλοι στο ότι θα έπρεπε να είναι βραδιά αντίστασης, όχι γιορτής, γιατί δεν πάμε καλά. Ακόμα κι αν έξω πάμε καλά, μέσα δεν πάμε καθόλου καλά...»
(φωτό: Mike Tsolis για το Flix.gr)
Η Εύα Στεφανή αναρωτήθηκε ουσιαστικά αν θα πρέπει αυτή η βραδιά να είναι μια βραδιά γιορτής, μια φιέστα, τη στιγμή που το ελληνικό σινεμά, παρά τις επιτυχίες του στο εξωτερικό, στο εσωτερικό συνεχίζει να πάσχει από την έλλειψη δομής, τον πενιχρό προϋπολογισμό που αναλογεί στην ελληνική παραγωγή, την ελάχιστη τελικά φροντίδα από κράτος και θεσμούς, παρά τις όποιες προσπάθειες και παρά τα γένια που «ευλογούνται» χωρίς λόγο τις περισσότερες φορές.
Είναι αλήθεια ότι έχουν περάσει ανεπιστρεπτί οι εποχές που οι συγκεντρώσεις της κινηματογραφικής κοινότητας (βλ. τελετές έναρξης και λήξης στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, Κρατικά Βραβεία Ποιότητας) ήταν μια ευκαιρία για μεμονωμένες φωνές που «χαλούσαν το πάρτι», ζητώντας διαχρονικά (και δίκαια τελικά όπως φαίνεται ακόμη και σήμερα) περισσότερα χρήματα, νόμους και πλαίσιο προστασίας του ελληνικού σινεμά.
Με την Ακαδημία στην πρώτη γραμμή, αλλά και δυναμικές ενώσεις επαγγελματιών (σκηνοθετών, κινηματογραφιστών, τεχνικών...), ακούγονται πλέον τα κακώς κείμενα που εμποδίζουν την ανάπτυξη του ελληνικού σινεμά. Ανακοινώσεις, ανοιχτές επιστολές, δράσεις και ανοίγματα στη διεθνή κοινότητα, αναδεικνύουν όλα όσα κάνουν το ελληνικό σινεμά να αγκομαχά, την ίδια στιγμή που όλοι (το) γιορτάζουν.
Είναι αλήθεια όμως πως πίσω από τη βιτρίνα των διεθνών επιτυχιών, των μεγάλων παραγωγών που παίρνουν σιγά σιγά τη θέση τους ως εγχώρια blockbusters, των τυχερών μικρότερων ταινιών που συγκεντρώνουν ένα μικρό αλλά τουλάχιστον όχι μηδενικό όπως συνέβαινε και συμβαίνει στις περισσότερες περιπτώσεις κοινό στις αίθουσες, τις συμπαραγωγές που πληθαίνουν επί ελληνικού εδάφους, υπάρχει ένα σινεμά που συνεχίζει να γίνεται με πολύ κόπο, χωρίς αρκετά χρήματα, χωρίς ουσιαστική στήριξη σε διανομή και προώθηση.
Να γιορτάσουμε λοιπόν ή να σκεφτούμε; Ή να εξεγερθούμε; Ή να γκρινιάξουμε;
(φωτό: Mike Tsolis για το Flix.gr)
Λίγο πριν από την έκρηξη της Εύας Στεφανή, μια σειρά από παρεμβάσεις πολιτικοκοινωνικού λόγου έβαλαν την τελετή των βραβείων Ιρις στις σωστές της διαστάσεις. Η αναφορά του Προέδρου της Ακαδημίας Γιώργου Τσεμπερόπουλου σε όσα γίνονται αλλά κυρίως σε όσα δεν έχουν γίνει ακόμη (βλ. νόμος, 1.5.% κλπ) στο ελληνικό σινεμά παρά τις εκκλήσεις. Η συγκινητική αναφορά της Ξένιας Καλογεροπούλου για την ομαδικότητα στο σινεμά. Η αναφορά της Αριάν Λαμπέντ στην πατριαρχία και τους ανθρώπους του σινεμά και του θεάτρου που χρειάζονται προστασία. Η αναφορά του Πάνου Χ. Κούτρα στον αριθμό των γυναικών δημιουργών που φέτος ξεχώρισε, με την ευχή αυτό να συνεχίσει. Η αναφορά στον Ζακ Κωστόπουλο από τις δικηγόρους Κλειώ Παπαντολέων και Αννυ Παπαρούσου που μίλησαν για τις άδικες αποφάσεις της δικαιοσύνης και τα σενάρια της ζωής που δεν έχουν την ευκαιρία δεύτερης γραφής.
Οταν κατέβηκε η Εύα Στεφανή από τη σκηνή, η ειρωνία ήθελε στο αμέσως επόμενο κείμενο των παρουσιαστών να υπάρχει ακόμα μία αναφορά στον «έρωτα για το ελληνικό σινεμά» - με τους Ηρώ Μπέζου και Γιάννη Παπαδόπουλο να χάνουν την πάσα για ένα σχόλιο με νόημα. Δεν βοήθησε κι η συγκυρία ότι οι παρουσιαστές του επόμενου βραβείου, του μεγάλου βραβείου της βραδιάς, ήταν οι θεσμικοί Γιώργος Γαμπρίτσος από την ΕΡΤ, Ορέστης Ανδρεαδάκης από το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, Πάνος Κουάνης από το ΕΚΟΜΕ, Αθηνά Καρτάλου από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου.
Η παρέμβαση της Εύας Στεφανή τους βρήκε απροετοίμαστους. Δεν μπόρεσαν να πιαστούν από όσα είπε και να δείξουν το σθένος που θα άρμοζε στην παρουσία τους πάνω στη σκηνή.
Κανείς από τους τέσσερις (σημειώνουμε εδώ ότι ο Γιώργος Γαμπρίτσος έχει ήδη παραιτηθεί εδώ και μέρες από την ΕΡΤ εν μέσω επιστολών και γνώριμης πλέον κυβερνητικής-αντιπολιτευτικής υστερίας) δεν θα μπορούσε να απαντήσει ευθαρσώς αν πρέπει να γιορτάσουμε ή όχι. Θα μπορούσε όμως άραγε κανείς;
Ας ευχαριστήσουμε την Εύα Στεφανή που έθεσε μια ερώτηση που αξίζει να κρατήσουμε σαν παρακαταθήκη από αυτά τα βραβεία. Η προσπάθεια να απαντηθεί ίσως δείξει το σωστό δρόμο προς τον... έρωτα για το ελληνικό σινεμά.
Διαβάστε αναλυτικά όλα όσα συνέβησαν στην 13η τελετή απονομής των Βραβείων Ιρις της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου
