Από την ώρα που το Φεστιβάλ Καννών ανακοίνωσε πως θα τιμήσει τον Αλέν Ντελόν, τα social media γέμισαν... ομορφιά.
Αφιερώματα ξεπήδησαν από παντού στον (ίσως σίγουρα) πιο όμορφο άντρα που πέρασε ποτέ από κινηματογραφικό πλατό, μνήμες από τους μοναχικούς «σαμουράι» που υποδύθηκε, τις γυναίκες που αγάπησε, το «Paroles, Paroles» με τη Νταλιντά που έγινε για μια μέρα ξανά χιτ στο YouTube, μια ολόκληρη εποχή που αναπόφευκτα μετράει αντίστροφα όσο τα χρόνια του πληθαίνουν και οι πιο πρόσφατες συνεντεύξεις του μιλούν για το σκύλο του με τον οποίο θα ήθελε να πεθάνει μαζί.
Με τους «ζωντανούς» θρύλους του γαλλικού σινεμά να μειώνονται χρόνο με το χρόνο, το Φεστιβάλ Καννών έπρεπε (όφειλε, ναι) να τιμήσει τον Αλέν Ντελόν, όπως το έκανε τα τελευταία χρόνια για τον Ζαν - Πολ Μπελμοντό, για τη Ζαν Μορό, για τον Ζαν-Πιερ Λεό, την Ανιές Βαρντά - για να αναφέρουμε μόνο λίγους και μόνο Γάλλους.
Στην ένατη δεκαετία της ζωής του ο Ντελόν ετοιμάζεται να πάρει μαζί του ένα τεράστιο κομμάτι απ' ό,τι έχει πλέον απομείνει από το μεγάλο βιβλίο του θρυλικού γαλλικού (και ευρωπαϊκού με την αίγλη που είχε τα χρόνια του 50', του 60' και του '70, για να θυμηθεί κανείς τις συνεργασίες του με τον Λουκίνο Βισκόντι, τον Τζόζεφ Λόουζι, τον Μικελάντζελο Αντονιόνι) σινεμά.
Προφανής επιλογή για το Φεστιβάλ Καννών, «δύσκολη» έως και άκρως ριψοκίνδυνη, όμως, λόγω των πολιτικών πεποιθήσεων του 83χρονου σήμερα ηθοποιού, o οποίος στη διάσημη πιο πρόσφατη συνέντευξη του από τον Ιανουάριο του 2018 δήλωσε πως «Σιχαίνομαι την εποχή που ζούμε, με κάνει να θέλω να ξεράσω», γνωρίζοντας προφανώς πως ο ίδιος βοήθησε αρκετά για να συμβεί κάτι τέτοιο.
Tο 2013, ο Αλέν Ντελόν υπήρξε ένας από τους δημόσιους ένθερμους υποστηρικτές του Εθνικού Μετώπου του «φίλου του» (όπως υποστήριξε τότε) Ζαν Μαρί Λε Πεν και μεταγενέστερα της κόρης του Μαρίν, δεινός χειροκροτητής του θριάμβου του ακροδεξιού κόμματος στις τότε ευρωεκλογές. Και μέσα στα χρόνια, πάντα με το μεγαλόστομο «θα συνεχίσω να λέω αυτό που πιστεύω», συνέχισε να υποστηρίζει ακραίες πολιτικές για τη «λευκή Γαλλία».
Από τη μια μοιάζει απόλυτα λογικό να μην κριθεί ο Αλέν Ντελόν και η αξία της «ύπαρξής» του στο σύμπαν του παγκόσμιου σινεμά από τη στάση του απέναντι στους μετανάστες (η Γαλλία δεν μπορεί να γίνει «μουσουλμάνα»), τις γυναίκες (έχει υπάρξει πολλές φορές στο παρελθόν απόλυτα σεξιστής - γνωστές οι θέσεις του για τις γυναίκες στο στρατό «που δεν είναι άντρες»), τους ομοφυλόφιλους (κατά των ομόφυλων γάμων, κατά της υιοθεσίας από ομόφυλα ζευγάρια, «είναι ενάντια στη φύση»).
Είναι ωστόσο απορίας άξιον ότι η είδηση της βράβευσής του δεν σήκωσε κανένα (τουλάχιστον μεγάλο) κύμα αντίδρασης. Περισσότερο από μια οργισμένη διάθεση «ανθρωποφαγίας» (από αυτή που συνήθως ξυπνάει στα κοινωνικά δίκτυα για κάθε ακροδεξιό, σεξιστή, ομοφοβικό, γενικά χάλια άνθρωπο), αυτό που ξύπνησε σε όλους ήταν μια διάθεση νοσταλγίας, μια αναπόληση της μαγείας που χάθηκε, μια πολύτιμη συλλογική μνήμη που μοιάζει να κατοικεί μόνιμα στα επιβλητικά μπλε μάτια του Ντελόν, μια ίσως ενδόμυχη επιθυμία να μην καλύψουν οι ασχήμιες την ομορφιά.»
Δίκαιο. Δίκαιο;
Από την άλλη αναρωτιέται κανείς τι θα είχε συμβεί σε έναν σταρ του σινεμά σήμερα, αν είχε το δημόσιο λόγο του Αλέν Ντελόν και ήταν το ίδιο όμορφος, χαρισματικός, εν δυνάμει θρυλικός;
Η περίπωση του Ντελόν θυμίζει αυτή της Μπριζίτ Μπαρντό - τι ειρωνεία, ο πιο όμορφος και η πιο όμορφη! - και του δημόσιου λόγου της που δεν απέχει πολύ από όσα υποστηρίζει ο κατά ένα χρόνο μεγαλύτερος της Ντελόν. Και τα ερωτήματα είναι απλά πιο πολλά απ' όσα μπορεί να απαντήσει κανείς.
Τους διαγράφεις από την ιστορία; Δεν μπορείς να ξαναδείς τις ταινίες τους με το ίδιο μάτι - ούτε, για παράδειγμα τον «Κύριο Κλάιν» στο οποίο ο Ντελόν υποδύεται συγκλονιστικά έναν Γάλλο σε κρίση ταυτότητας, όταν ανακαλύπτει πως υπάρχει κάποιος συνονομόατος του Εβραίος εν μέσω Β' Παγκοσμίου Πολέμου; Βρίσκεις ως δικαιολογία το περασμένο της ηλικίας τους; Τους αντιμετωπίζεις ως γραφικούς;
Και πολλά ακόμη ερωτήματα.
Τι σημαίνει η βράβευση του Ντελόν λίγες μέρες πριν τις φετινές ευρωεκλογές, με το Εθνικό Μέτωπο να έχει οικειοποιηθεί τον αγώνα των «κίτρινων γιλέκων» και την καθημερινή ενδυνάμωσή του από την πτώση της δημοτικότητας του Εμανουέλ Μακρόν; Πώς θα αντιδράσουν οι Κάννες, αν ο Ντελόν, στο πλαίσιο της βράβευσής του, μιλήσει δημόσια υπέρ του Εθνικού Μετώπου ή επαναλάβει κάποια από τις φρικτές απόψεις του για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις κοινωνικές ελευθερίες;
Δεν υπάρχει μια απάντηση. Δεν μπορείς να διαχωρίσεις απόλυτα το έργο από τον άνθρωπο, ούτε όμως το έργο (πόσο μάλλον η ομορφιά) βρίσκεται εκεί για να δώσει άφεση αμαρτιών σε οποιονδήποτε για οτιδήποτε. Η βράβευση αυτή ίσως αποδεικνύει πως μαζί με όλα όσα παίρνει μαζί του μεγαλώνοντας ο Αλεν Ντελόν, παίρνει και μια εποχή που οι ιερές αγελάδες είχαν νόημα απλά επειδή κανείς δεν είχε την την τόλμη να τις βεβηλώσει.
Ο ίδιος ο Αλεν Ντελόν - όταν είχε ακόμη τα λογικά του (και αυτό δεν είναι δικαιολογία γιατί ισχύει αφού σε περιόδους υπήρξε μνημειωδώς υπέρμαχος της ισότητας των γυναικών, των κοινωνικών ελευθεριών, ένας αμετανόητος γκολικός κατά κάθε μορφής φασισμού) - είχε δηλώσει προφητικά: «Ο,τι και να κάνεις μετράει. Και ο κόσμος το θυμάται και το αισθάνεται».
Ισως αυτό είναι μια κάποια απάντηση σε όλα.
