Μπορεί οι «Υποσχέσεις» του Τομά Κρουιτόφ να βγαίνουν στις αίθουσες Γαλλίας και Ελλάδας αυτήν την περίοδο, για να συμπέσουν με τις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία, αλλά η πρεμιέρα της ταινίας έγινε στο Φεστιβάλ Βενετίας το Σεπτέμβριο του 2022, εκεί όπου το Flix συνάντησε την Ιζαμπέλ Ιπέρ και μίλησε μαζί της για την πολιτική, το φορτωμένο της πρόγραμμα, τα πράγματα που αγαπάει να κάνει στον ελεύθερο χρόνο της και τις αγαπημένες της γυναικείες ερμηνείες στο σινεμά.
[Ολες οι φωτογραφίες της Ιζαμπέλ Ιπέρ είναι του Πάολο Ροβέρσι από την γαλλική Vogue, τεύχος Δεκέμβριος/Ιανουάριος 2022]
Τι σας τράβηξε σε αυτό το ρόλο;
Μου αρέσει το μυστήριο που αφήνει η ηρωίδα που υποδύομαι. Ολοι οι σπουδαίοι ήρωες του κινηματογράφου αφήνουν κάποια στοιχεία της προσωπικότητάς τους κρυφά από το θεατή και τον αφήνουν να τα μαντέψει. Σκέφτομαι την πορεία των ηρωίδων μου να συνεχίζει μετά τους τίτλους τέλους και να παραμένει ανοιχτή και απροσδιόριστη. Εχει μια μαγεία αυτό, μια ποιητικότητα. Στην ταινία, δίνεται στην ηρωίδα μια δυνατότητα να αλλάξει τα πράγματα και ξαφνικά της την στερούν. Θέλει να εκδικηθεί απέναντι στη γελοιοποίηση εναντίον της. Τα όρια μεταξύ ειλικρίνειας και ακεραιότητας γίνονται θολά κι αυτή η πολυπλοκότητα δίνει μια παγκόσμια διάσταση σε όσα συμβαίνουν στην ταινία. Δεν υπάρχει μανιχαϊσμός στη ζωή, γιατί να υπάρχει στο σινεμά;
Σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο, όπως αυτό της πολιτικής, πιστεύετε πως μία γυναίκα θα κρίνεται πάντα πιο αυστηρά;
Η ταινία δεν φέρεται μαλακά στη γυναίκα πρωταγωνίστρια λόγω του φύλου της κι αυτό ήταν ένας επιπλέον λόγος για τον οποίο μου άρεσε ο ρόλος. Χαίρομαι βέβαια που μια γυναίκα έχει περισσότερη εξουσία (γελάει).
Ποιά είναι η σχέση σας με την πολιτική; Θα σας ενδιέφερε; να ασχοληθείτε;
Δεν έχω κανένα σκοπό να χρησιμοποιώ την όποια εξουσία και το status μου για να κάνω κάποια πολιτική δήλωση. Ούτε σκέφτομαι ότι οι επιλογές μου έχουν κάποια πολιτική διάσταση. Στην καθημερινή μου ζωή ενημερώνομαι όπως κάθε πολίτης από την τηλεόραση και τις εφημερίδες και έχω τις δικές μου απόψεις.
Μετά από τόσα χρόνια λαμπρής καριέρας και αφοσίωσης στην τέχνη του σινεμά τι είναι αυτό που κρατά για εσάς τη φλόγα ζωντανή;
Η δυνατότητα να μπορώ να συνεργάζομαι ακόμα με άλλους ανθρώπους και να γνωρίζω ή να συναντώ ξανά σπουδαίους και ενδιαφέροντες καλλιτέχνες.
Πώς βιώσατε την πανδημία; Τι άλλαξε στη ζωή σας;
Μου έλειψε ό,τι έλειψε σε όλους. Ακόμα και τώρα είναι δύσκολο να δουλέψεις στο θέατρο στη Γαλλία. Γι’ αυτό είναι σημαντικά τα φεστιβάλ και το ότι βρισκόμαστε εδώ και μιλάμε.
Τι σας κάνει να αγαπάτε τα κινηματογραφικά φεστιβάλ;
Είναι μια γιορτή της ταυτότητας του σινεμά. Και δεν θα σταματήσει ποτέ να συμβαίνει αυτό. Θα επιβιώσουν από τις πανδημίες, τις πλατφόρμες, όλες τις αντιξοότητες.
Αναφέρατε τις πλατφόρμες, οπότε θέλω αναπόφευκτα να σας ρωτήσω τι είναι αυτό που έχει αλλάξει για εσάς στην εποχή του streaming;
Δεν έχει αλλάξει κάτι σε μένα προσωπικά, γιατί βλέπω ταινίες μόνο στο σινεμά. Δεν πιστεύω ότι η κινηματογραφική αίθουσα θα πεθάνει. Δεν έχω κάνει ποτέ ταινία αποκλειστικά για streaming, αλλά δεν θα είχα βέβαια κανένα πρόβλημα μ’ αυτό. Ο σκοπός μου είναι να γυρίζω ταινίες και στην τελική αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο είναι να έρθουν αυτές σε επαφή με το κοινό.
Στο «Call My Agent» κάνατε μια guest εμφάνιση, όπου υποδυθήκατε τον εαυτό σας να τρέχει διαρκώς από γυρίσμα σε γύρισμα, σε δύο ή και τρεις ταινίες ταυτόχρονα. Πόσο απεικονίζει αυτό την πραγματική σας ζωή;
Στο «Call My Agent» παρουσιάστηκε μια υπερβολική εκδοχή της ζωής μου, την οποία δούλεψα με τον δημιουργό της και φίλο μου Μαρκ Φιτουσί. Είναι μια καρικατούρα του εαυτού μου, στην οποία με πολλή χαρά κι ενθουσιασμό συμμετείχα, γιατί οδήγησε στα άκρα αυτό που νομίζουν για μένα όσοι δε με ξέρουν. Σε κανέναν δεν συμβαίνει να έχει ταυτόχρονα μία πρόταση από τον Σκορσέζε, από τον Χάνεκε, από τον Σορεντίνο και από έναν νέο ανερχόμενο σκηνοθέτη (γελάει). Συνήθως οι καλές προτάσεις έρχονται μία κάθε φορά.
Δεν έχω κανένα σκοπό να χρησιμοποιώ την όποια εξουσία και το status μου για να κάνω κάποια πολιτική δήλωση. Ούτε σκέφτομαι ότι οι επιλογές μου έχουν κάποια πολιτική διάσταση. Στην καθημερινή μου ζωή ενημερώνομαι όπως κάθε πολίτης από την τηλεόραση και τις εφημερίδες και έχω τις δικές μου απόψεις.»
Αναπολείτε τα πρώτα σας βήματα στο χώρο του κινηματογράφου;
Δεν σκέφτομαι ποτέ τα πρώτα μου βήματα με νοσταλγία, γιατί στο επάγγελμά μου κάνουμε τα πάντα για πρώτη φορά. Κάθε νέα ταινία αναζωογονεί την αγάπη μου σ’ αυτή την τέχνη. Το σινεμά είναι η τέχνη του αυθορμητισμού και της προσδοκίας ότι θα δημιουργήσεις έναν νέο κόσμο από την αρχή. Είτε είναι ένας νέος δημιουργός είτε ένας καταξιωμένος σκηνοθέτης με τον οποίο έχω ξαναδουλέψει.
Ποιά ήταν η πρώτη ταινία που σας έκανε εντύπωση;
Εβλεπα σινεμά από μικρή και το αγάπησα αμέσως. Συνειδητά όμως η πρώτη ταινία που θυμάμαι ήταν το «Οταν Περνούν οι Γερανοί» του Μιχαήλ Κολατόζοφ. Δεν θυμάμαι πόσο χρονών ήμουν τότε, αλλά είναι η ταινία με την οποία αγάπησα τον κινηματογράφο.
Εχετε μια εξίσου εντυπωσιακή θεατρική καριέρα. Υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στην οθόνη και στο σανίδι;
Δεν αντιμετωπίζω διαφορετικά το θέατρο από τον κινηματογράφο. Νιώθω η ίδια ηθοποιός. Κάθε ρόλος είναι ένας διάλογος με τον εαυτό μου. Στο θέατρο βέβαια υπάρχει η προσδοκία του κοινού για κάτι ήδη γνωστό, ειδικά στο κλασικό ρεπερτόριο, αλλά και πάλι προσπαθώ να ξεχάσω ό,τι έχει προϋπάρξει και να είμαι όσο πιο ζωντανή γίνεται.
Εχετε συνεργαστεί με τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες παγκοσμίως. Ποιος έχει ξεχωριστή θέση για εσάς;
Μου λείπει ο Κλοντ Σαμπρόλ, γιατί ήταν έναν ασύγκριτος σκηνοθέτης. Είχα μια μοναδική σχέση με αυτόν και αλλάζαμε στη συνεργασία μας το ένα είδος μετά το άλλο, ταινίες εποχής, δράματα, κωμωδίες, θρίλερ, χωρίς να μας νοιάζει τίποτα. Ούτε να αλλάξουμε τον κόσμο, ούτε να παρουσιάσουμε την πραγματικότητα χειρότερη ή καλύτερη από αυτό που είναι, μόνο να αποδώσουμε τις πραγματικές διαστάσεις της ανθρώπινης φύσης και να δείξουμε ότι οι άνθρωποι είναι προϊόν του περιβάλλοντός τους.
Υπάρχει κάποιος σκηνοθέτης που λέτε a priori ναι στην επόμενη ταινία του; Ή θέλετε να διαβάζετε πάντα το σενάριο πρώτα;
Διαβάζω πάντα τα σενάρια, ακόμα κι αν προέρχονται από δημιουργούς με τους οποίους έχω ήδη δουλέψει και αγαπώ. Βέβαια σε κάποιους από αυτούς αρκεί μια σύνοψη για να πω το ναι.
Δεν σκέφτομαι ποτέ τα πρώτα μου βήματα με νοσταλγία, γιατί στο επάγγελμά μου κάνουμε τα πάντα για πρώτη φορά. Κάθε νέα ταινία αναζωογονεί την αγάπη μου σ’ αυτή την τέχνη. Το σινεμά είναι η τέχνη του αυθορμητισμού και της προσδοκίας ότι θα δημιουργήσεις έναν νέο κόσμο από την αρχή.»
Τι κάνετε στον ελεύθερο χρόνο σας; Φαντάζομαι πως θα είναι σπάνιος για εσάς.
Μου αρέσει η σιωπή. Μου αρέσει να διαβάζω. Διαβάζω συνέχεια. Ημουν μέλος στην επιτροπή για ένα λογοτεχνικό βραβείο και είχα τη δυνατότητα να έρθω σε επαφή με πολλούς νέους συγγραφείς. Ενθουσιάστηκα με το «Le Voyant d’Etampes» του Αμπέλ Κεντάν, το οποίο προτείνω παντού. Αγαπώ τη μουσική. Οχι πάντα, αλλά κολλάω πολλές φορές με κάποια τραγούδια για μέρες. Εχω εθιστεί αυτή την περίοδο με το Grandiose της Pomme, το οποίο ήταν το όνομα της ηρωίδας μου στο «La Dantelliere». Μου αρέσει ο Τζον Πάιν. Η κλασική μουσική μου προκαλεί πολλές φορές μια αφόρητη θλίψη. Οπως είχε πει και η συγγραφέας Ναταλί Σαρότ, που ήταν φίλη μου, υπάρχουν στιγμές που δεν μπορείς να αντέξεις τόσο πολύ συναίσθημα.
Κι επειδή η ερμηνεία σας στη «Δασκάλα του Πιάνου» είναι η αγαπημένη μου γυναικεία ερμηνεία στην ιστορία του σινεμά, θα ήθελα να κλείσω ρωτώντας σας ποιές είναι οι δικές σας αγαπημένες γυναικείες ερμηνείες στην ιστορία του σινεμά.
Αγαπώ τις γυναίκες στο σινεμά. Οι ερμηνείες και οι γυναίκες που θαυμάζω στην οθόνη είναι πολλές, από την Σίρλεϊ ΜακΛέιν στο «Some Came Running» του Βινσέντε Μινέλι, την Τζίνα Ρόουλαντς, την Μπέτι Ντέιβις μέχρι την Τζούλιαν Μουρ στο «Map of The Stars» του Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ.
Οι «Υποσχέσεις» του Τομά Κρουιτόφ προβάλλονται στις ελληνικές αίθουσες από την Πέμπτη 7 Απριλίου.
