«Τα Οχτώ Βουνά». Ενα πολύ δύσκολο βιβλίο να αναπτυχθεί, οπτικοποιηθεί, με στοχασμό και εμβάθυνση, βρήκε το δρόμο του για την μεγάλη οθόνη, τις Κάννες, το Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής. Κι αυτό, γιατί ένα καλλιτεχνικό ζευγάρι μέσα στο lockdown, θέλησε να... πάρει τα βουνά.
Αυτό είναι το πρώτο πράγμα που μάς λέει γελώντας η Σάρλοτ Βαντερμίς, όταν καθόμαστε απέναντί της - πριν ακόμα προλάβουμε να πατήσουμε το on στο recorder. Μετά από 40 λεπτά ενθουσιώδους κουβέντας θα καταλάβουμε ότι αυτό το κορίτσι μιλάει πολύ, πολύ αυθόρμητα, πολύ ειλικρινά, πολύ ερωτεύσιμα. Η ανάγκη της να συνδεθεί με τον συνομιλητή της, να του εξηγήσει τι ακριβώς σκέφτηκε, ένιωσε, βίωσε - δεν έχει φίλτρο.
Ποιος θα έλεγε σε δημοσιογράφο, χωρίς καν να γελάσει, «ή θα σκοτωνόμασταν, ή θα χωρίζαμε, ή θα κάναμε μία ταινία;»
Και τότε καταλαβαίνεις. Καταλαβαίνεις από αυτή την ωστική δύναμη της ενέργειάς της, μία ερωτεύσιμη ενέργεια που σε πιάνει από το πρώτο λεπτό και δεν σε αφήνει, ότι είναι εξαιρετικά άδικο η Σάρλοτ Βντερμίς να αναφέρεται ως «η σύντροφος του Φέλιξ Φαν Γκρόνινγκεν» κι εκείνος να παίρνει το credit για «Τα Οχτώ Βουνά».
Γιατί, αν αυτή η ταινία ήταν η προσωπική τους αναρρίχηση, η Σάρλοτ Βαντερμίς χάραξε την πορεία τους, τον είχε δεμένο με το σκοινί ασφαλείας της, και σε πολλές στιγμές, του έδειχνε το δρόμο.
Διαβάστε εδώ: την κριτική του Flix για «Τα Οχτώ Βουνά»
Πώς έφτασε στα χέρια σας το βιβλίο του Πάολο Κονιέτι και γιατί αυτή ήταν μία ιστορία που σας ενέπνευσε να την μεταφέρετε στην μεγάλη οθόνη;
Βρισκόμασταν σε lockdown κι αυτό, όπως όλος ο πλανήτης γνωρίζει, δημιουργεί και μία ιδιαίτερη συνθήκη εγκλωβισμού, όπου πολλά επανεξετάζονται σε μια σχέση. Ήμασταν δύο δημιουργικοί άνθρωποι, όπου ο καθένας είχε τα πρότζεκτς τους, τώρα έγκλειστοι, χωρίς δουλειά. Όταν ο Φέλιξ μου έδωσε να διαβάσω αυτό το βιβλίο, μού άνοιξε ένα παράθυρο πρώτα από όλα σ’ ένα αγαπημένο μας μέρος (η Ιταλία ήταν πάντα προορισμός διακοπών για εμάς), σε μία ιστορία σεβασμού προς τη φύση (κάτι που είχαμε χάσει και έμοιαζε να μάς τιμωρεί με την πανδημία) αλλά και μίας φιλίας που στα μάτια μου ήταν βαθιά συγκινητική και αξιοθαύμαστη. Μίλησε στην καρδιά μου. Τα βουνά έμοιαζαν με μία κυριολεκτική και καλλιτεχνική διέξοδο από αυτό που ζούσαμε. Ένας προορισμός.
Δεν είναι η πρώτη φορά που γράφετε ένα σενάριο μαζί…
Όχι. Είχαμε γράψει μαζί και το «The Broken Circle Breakdown». Αυτό εδώ όμως ήταν μία τρέλα. Γιατί το γράφαμε/διορθώναμε/ξαναγράφαμε ακόμα και στο αυτοκίνητο προς την Ιταλία, όπου είχαμε φορτώσει μωρό, σκυλιά και βιος και ταξιδεύαμε προς τα βουνά και το γύρισμα. Επική ιστορία, επική και η δική μας περιπέτεια.
Πώς προέκυψε η ιδέα να συνσκηνοθετήσετε;
Εκείνος μου το πρότεινε. Γράφαμε, σβήναμε, διορθώναμε, ξαναγράφαμε και σε κάποια στιγμή μου είπε «νομίζω ότι πρέπει να το φτάσουμε μέχρι τέλους μαζί». Δεν το είχα σκεφτεί, δεν είχα καμία φιλοδοξία να γίνω σκηνοθέτης. Όμως, πάντα, ήθελα να δοκιμάζομαι σε νέα πράγματα. Είμαι ηθοποιός, τραγουδάω, γράφω, παίζω και σκηνοθετώ για το θέατρο. Έχω πολύ μεγάλη δυσκολία στο να απαντάω στην τυπική ερώτηση «με τι ασχολείσαι;» Γιατί δεν κάνω μόνο ένα πράγμα, γιατί δεν είμαι μόνο ένα πράγμα. Από μικρή είχα την περιέργεια να μην σταματάω ποτέ να εξερευνώ νέα πράγματα. Οπότε δεν δίστασα να πω το ναι στην μεγάλη περιπέτεια της σκηνοθεσίας.
Το να περνάει κανείς πίσω από την κάμερα για πρώτη φορά είναι μία πρόκληση από μόνη της. Το γεγονός ότι είσαι ζευγάρι με τον καταξιωμένο συνσκηνοθέτη δίπλα σου είναι δίχτυ ασφαλείας ή ανταγωνισμός;
Χμμ εξαρτάται. Νομίζω ότι αν δεν ήμασταν ήδη τόσα χρόνια με τον Φέλιξ μαζί, τόσο ως ζευγάρι αλλά κι ως συνεργάτες στη δημιουργική γραφή, θα είχαμε σκοτωθεί. Όμως υπήρχαν γερές βάσεις αλληλοσεβασμού. Πιστεύει ο ένας στον άλλον, χωρίς πολλά λόγια. Η αγάπη κι η εκτίμηση, κόβει δρόμο. Επίσης, πρέπει να υπερισχύει η ωριμότητα και η κοινή λογική. Δε θα διαφωνούσα ποτέ με τον φακό που επέλεξε για ένα πλάνο. Θα έπρεπε να είμαι ηλίθια για να το κάνω. Αντιθέτως, θα καθόμουν δίπλα του και δίπλα στον διευθυντή φωτογραφίας για να μάθω από αυτό. Αλλά κι εκείνος, δε θα παρενέβαινε ποτέ όταν καθοδηγούσα έναν ηθοποιό. Επίσης σε αυτό που είμαι πολύ καλή, κι έχει μάθει να με ακούει, είναι ότι βλέπω ολόκληρη την ταινία, ενώ εκείνος μπορεί να πεισμώσει και να χαθεί στη μία σκηνή που επιμένει να γυρίσει. Καμιά φορά δεν μπορείς να γυρίσεις ακριβώς αυτό που θέλεις και πρέπει να το αποδεχθείς. Όπως και στο σπίτι, ο Φέλιξ είναι ο πιο χαοτικός και εγώ του βάζω στοπ στο χάος. «Φέλιξ, δεν μπορείς να δουλεύεις συνέχεια, βγες από εκεί». Αν τον αφήσεις, θα δουλεύει και στις διακοπές. Μοιάζουμε πολύ με τους δύο ήρωες της ταινίας. Οι σχέσεις είναι δύσκολες. Βρίσκεσαι, χωρίζεις (για ένα χειμώνα, ή μετά από έναν τσακωμό) ξανασυναντιέσαι και χαίρεσαι τόσο πολύ, πλημμυρίζεις από χαρά. Γιατί αγαπάς. Η φιλία είναι αγάπη. Κι εγώ μέσα από την ταινία σεβάστηκα, εκτίμησα, αγάπησα τον Φέλιξ από την αρχή.
Είναι η δεύτερη φορά που υπονοείτε ότι νιώσατε σαν τους δύο ήρωες της ταινίας…
Νομίζω ότι μάς χτύπησε μία χορδή πόσο διαφορετικοί ήταν οι δύο ήρωες, ενώ ταυτόχρονα αγαπιόντουσαν τόσο πολύ. Γιατί συμβαίνει και με εμάς, ναι. Εγώ γεννήθηκα και μεγάλωσα στην εξοχή, ο Φέλιξ όχι. Βέβαια είχε οικογένεια στην εξοχή, τους επισκεπτόταν, αλλά ήταν ακριβώς αυτό: τουρίστας. Ακόμα και σήμερα, ο ένας θέλει την ησυχία του, ο άλλος είναι ανικανοποίητος, θέλει να αλλάζει συνεχώς. Ο ένας δημιουργεί με έναν τρόπο, ο άλλος με εντελώς διαφορετικό. Ταυτόχρονα σπάμε τα νεύρα ο ένας στον άλλον και αγαπιόμαστε από την αρχή.
Γιατί πήρατε την απόφαση να βάλετε άλλον έναν βαθμό δυσκολίας: η ταινία να είναι στα Ιταλικά, εσείς οι ίδιοι να μάθετε ιταλικά για το γύρισμα;
Δεν υπήρχε περίπτωση να το κάνουμε διαφορετικά. Η ιστορία της ταινίας είναι συνδεδεμένη με τον τόπο της. Οι δύο ήρωες είναι Ιταλοί, αποτέλεσμα του περιβάλλοντος που μεγάλωσαν. Η ταινία ανήκε στην χώρα της. Εμείς μάθαμε ιταλικά γιατί θέλαμε να έχουμε την αμεσότητα στην επικοινωνία με τους ηθοποιούς και το συνεργείο μας. Το ξέρετε: οι Ιταλοί δεν μιλούν καλά αγγλικά, έπρεπε εμείς να μάθουμε τη γλώσσα τους. Υπήρχε φυσικά και μεταφραστής, αλλά η επένδυση στη γλώσσα το άλλου δημιουργεί ένα κλίμα σεβασμού κι εμπιστοσύνης. Επίσης αγαπάμε πολύ την Ιταλία, οπότε θέλαμε να το κάνουμε.
Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση τελικά; Η πανδημία, η νέα γλώσσα, ή πρώτη φορά σκηνοθεσία;
Η φύση. Ήμασταν σε πολύ μεγάλο υψόμετρο για τα γυρίσματα. Δεν το «κλέψαμε», γυρίσαμε εκεί, στις Ιταλικές Αλπεις, στις πλαγιές των 4.000 μέτρων, στους παγετώνες, στο Νεπάλ. Ακόμα και τα εσωτερικά στα σπίτια, ήταν σε σπίτια πάνω στα βουνά. Το σπίτι της ταινίας, εμείς το χτίσαμε. Δεν υπήρχε. Όλα λοιπόν κρινόντουσαν από τις αντοχές μας στο δύσκολο υψόμετρο αλλά και στον καιρό και τις ξαφνικές αλλαγές του. Αν σας δείξω τα apps για τον καιρό που έχω στο τηλέφωνο μου, θα γελάσετε. Παίρναμε πληροφορίες από όπου μπορείτε να φανταστείτε και στήναμε γύρισμα από την μία μέρα στην άλλη. Κι όλα άλλαζαν μέσα σε μια ώρα κι έπρεπε να βρούμε εναλλακτικές.
Όλα αυτά δεν μπορούσαν να γίνουν αν δεν βρίσκαμε ένα συνεργείο να αντέχει. Αν δεν είχαμε ηθοποιούς που γνώριζαν πολύ καλά τις συνθήκες. Για παράδειγμα, και θα το πω χωρίς να αποκαλύψω το όνομα φυσικά, είχαμε κλείσει έναν πολύ διάσημο Ιταλό ηθοποιό για το ρόλο του πατέρα. Δεν είχε καταλάβει που ερχόταν, αν και του είχαμε εξηγήσει με λεπτομέρειες τις συνθήκες γυρίσματος. Έπαθε πανικό στο βουνό. Κλείδωσε και δεν μπορούσε να γυρίσει τις σκηνές του. Έπρεπε να τον αλλάξουμε, αυτό σήμαινε μεγάλη καθυστέρηση στο γύρισμα και έξοδα. Πιέσαμε τους παραγωγούς και το κάναμε. Ήταν πολύ δύσκολο γύρισμα.
Οι πρωταγωνιστές σας είναι υπέροχοι. Δύο τόσο διαφορετικοί ηθοποιοί, αλλά με τόσο αυθεντική χημεία…
Δεν ξέρω αν το διαβάσατε κάπου, γιατί το έχουμε ξαναπεί, αλλά αρχικά ήταν να κάνουν ο ένας τον ρόλο του άλλου. Αν τους δείτε πώς είναι κανονικά, τι ενέργεια βγάζουν, ποιους ρόλους τυπικά παίζουν κι έχουν γίνει διάσημοι στην Ιταλία, όλα ήταν κόντρα. Όταν ήρθαν να διαβάσουν τους ρόλους τους, κάτι δεν πήγαινε καλά. Μέχρι που το βρήκαμε και τους είπαμε να ανταλλάξουν κείμενα. Το αποτέλεσμα ήταν μαγικό. Η ταινία τους ανήκει.
Η ταινία έχει φυσικά μία κυριολεκτική αφήγηση, αλλά μοιάζει και με αλληγορία, με έναν κυκλικό εσωτερικό διαλογισμό που αφήνεται κανείς όσο την παρακολουθεί. Τι θα θέλατε να πάρει μαζί του ο θεατής, βγαίνοντας από την αίθουσα. Πώς να νιώσει;
Θα ήθελα ο καθένας να απορροφηθεί και να κάνει τη δική του αναρρίχηση. Να μην μιλάει για λίγο, να μείνει με τον εαυτό του και να αναλογιστεί πέντε πράγματα για τη ζωή του. Την αξία των σχέσεων, της οικογένειας, της φιλίας. Να δει πώς η φύση, η επαφή, ο ουρανός, η ομορφιά, η θέα είναι όλα αγάπη. Και την έχουμε στερηθεί. Κάτι πρέπει να αλλάξουμε στη ζωή μας ώστε να ξαναβρίσκουμε αυτή την αγάπη. Να επανασυνδεόμαστε με τη φύση, με τους αγαπημένους μας. Η πανδημία το απέδειξε.
Η ταινία κυκλοφορεί στις ελληνικές αίθουσες από την Πέμπτη 30 Μαρτίου, σε διανομή της One From the Heart
