Την ίδια ώρα που στην Αμερική, το Ανώτατο Δικαστήριο ακυρώνει 60 χρόνια αυτοδιάθεσης του γυναικείου σώματος και θέτει εκτός συνταγματικών δικαιωμάτων τις αμβλώσεις, στις ελληνικές αίθουσες παίζεται ακόμη - αθόρυβα, χωρίς να κάνει ουρές ως κόντρα χιτ της θερινής περιόδου, αλλά συγκλονίζοντας όσους το βλέπουν - το «Γεγονός» της Οντρέ Ντιγουάν που κέρδισε το Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ Βενετίας το Σεπτέμβριο του 2021, χωρίς φυσικά να γνωρίζει την τραγική ειρωνία που θα το έκανε, πριν μια υπέροχη ταινία, μια απαραίτητη ταινία.
Βασισμένο στο ομότιτλο αφήγημα της Ανί Ερνό, στην πραγματικότητα ένα ημερολόγιο μιας κοπέλας που προσπαθεί να κάνει έκτρωση τη δεκαετία του 60' σε μια πόλη της Γαλλίας, το «Γεγονός» θα ήταν διαχρονικό ακόμη κι αν ο πλανήτης δεν γνώριζε μια τρομερή οπισθοδρόμηση στο θέμα των αμβλώσεων (κι όχι μόνο).
Η Βένα Γεωργακοπούλου που διάβασε το βιβλίο έχοντας δει την ταινία της Ντιγουάν γράφει σαν η εμπειρία να είναι διπλή, να πολλαπλασιάζεται στο χώρο και το χρόνο: _«"Μες στον έρωτα και στον οργασμό ,πίστευα ότι το κορμί μου δεν διέφερε ουσιαστικά από εκείνο ενός άντρα", γράφει. Τι προωθημένη φράση. Στις 8 Νοεμβρίου ο γυναικολόγος Ν. την εξετάζει και της λέει ότι είναι σίγουρα έγκυος. Προβλεπόμενη ημερομηνία τοκετού: 8 Ιουλίου 1964. "Εσκισα το χαρτί", θυμάται η Ανί Ερνό.»
Οδοιπορικό μιας γυναίκας προς την αυτοδιαθεσή της και ταυτόχρονα ένα μανιφέστο για την ελευθερία στον έρωτα και την επιθυμία μα περισσότερο από όλα στο γυναικείο κορμί, το «Γεγονός» γίνεται ξαφνικά το έμβλημα μιας ολόκληρης εποχής που βλέπει την άλλη πλευρά του Ατλαντικού - και δη την Αμερική - κατεξοχήν πιο φιλελεύθερη και υποτακτική σχεδόν στην προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων, να υποχωρεί ακόμη και με δημοκρατική διακυβέρνηση μπροστά στο βάρος της συντήρησης. Της αντίδρασης που γίνεται πιο κατανοητή όταν χωρίσει κανείς τα δύο συνθετικά της: αντί-δράση.
Ποιος θα βρεθεί τώρα, στον 21ο αιώνα, να εξηγήσει στην Αν γιατί πρέπει πάλι να επιλέξει την "παράνομη" οδό; Και πώς μετά από παραπάνω από μισό αιώνα ελευθεριών κι ενώ ο πλανήτης προχωρούσε μπροστά αποδεχόμενος αυτοδιαθέσεις και διαφορετικότητες, όλα πάνε ξαφνικά προς τα πίσω;»
Πόσα κοινά άραγε έχει η ηρωίδα του «Γεγονότος» με τις γυναίκες που απαθανατίστηκαν χθες να αλαλάζουν άναρχα ζητωκραυγάζοντας στο άκουσμα μιας απόφασης που φέρνει τις γυναίκες όλου του κόσμου αντιμέτωπες με όλη την πατριαρχία του κόσμου, δηλαδή την αφαίρεση του δικαιώματος να συμπεριφερθούν στο κορμί τους όπως θέλουν, υπακούοντας σε... υστερίες πως «τα ανθρώπινα δικαιώματα ξεκινούν από τη μήτρα» και άλλα φαιδρά που όλοι νομίζαμε ότι έχουν λυθεί.
Ποιος θα βρεθεί τώρα, στον 21ο αιώνα, να εξηγήσει στην Αν γιατί πρέπει πάλι να επιλέξει την «παράνομη» οδό; Και πώς μετά από παραπάνω από μισό αιώνα ελευθεριών κι ενώ ο πλανήτης προχωρούσε μπροστά αποδεχόμενος αυτοδιαθέσεις και διαφορετικότητες, όλα πάνε ξαφνικά προς τα πίσω;
Οχι η Ευρώπη δεν είναι αλώβητη. Οι συντηρητικές φωνές (αρχής γενομένης από την Ουγγαρία, την Πολωνία, τη Μάλτα - στην οποία οι αμβλώσεις είναι παράνομες) θα δυναμώσουν και δεν είναι απίθανο να δούμε παρόμοιες αποφάσεις με αυτές του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ.
Αν ο κόσμος ήταν διαφορετικός, μια ταινία σαν το «Γεγονός», ένα βιβλίο (και μια σειρά) όπως το «Handmaid's Tale», κάθε μικρό ή μεγάλο έργο τέχνης που τόλμησε να μιλήσει για τη φριχτή αλήθεια των παράνομων εκτρώσεων και την απαγόρευση της αυτοδιάθεσης του γυναικείου σώματος θα αρκούσε για να κλείσουμε μια για πάντα τη συζήτηση γύρω από το αυτονόητο. Ο κόσμος όμως είναι αυτός που είναι, ένα ακατανόητο μείγμα προοόδου και συντήρησης μαζί, δυνάμεις αντίρροπες που βρίσκονται σε μια διαρκή σύγκρουση, με αβέβαιο τελικά όπως αποοδείχθηκε αποτέλεσμα.
Ας μην υποτιμούμε όμως τη δύναμη του σινεμά.
Το «Γεγονός», όπως παλιότερα το «4 Μήνες, 3 Εβδομάδες και 2 Μέρες» του Κριστιάν Μουντζίου ή το ανέκδοτο στην Ελλάδα «Never Rarely Sometimes Never» της Ελάιζα Χίτμαν ανοίγουν ξανά και ξανά τη συζήτηση, δίνουν επιχειρήματα στο δημόσιο διάλογο, βοηθούν στην κατανόηση. Λειτουργούν ως υπενθύμιση - τόσο απαραίτητη αυτή τη στιγμή. Οπως γράψαμε λίγα λεπτά μετά την προοβολή της ταινίας στο Φεστιβάλ Βενετίας: «Και τελικά, το «Γεγονός» προβάλλει ως μια από τις καλύτερες και πλέον απαραίτητες ταινίες της χρονιάς, αλλά κυρίως ως ένα φιλμ που μπορεί να κερδίσει κάτι ακόμη πιο σημαντικό: να σε βοηθήσει να κοιτάξεις την ανθρώπινη αλήθεια πάνω σε κάτι του οποίου η ουσία συχνά χάνεται σε ιδεολογικούς πολέμους, παραδίδοντας την ίδια στιγμή ένα σπουδαίο δείγμα σινεμά.»
Η Οντρέ Ντιγουάν μιλώντας στο Flix δίνει τη διάσταση που αυτή τη στιγμή προβάλλει ως τη μεγαλύτερη ήττα των κοινωνιών μας:
«Ας μην ανεχτούμε άλλο τη σιωπή. Υπήρξαν άνθρωποι αντίθετοι με τις εκτρώσεις που είδαν την ταινία και πείστηκαν να ξεκινήσουν μια συζήτηση. Δεν έχει νόημα να δουν την ταινία μόνο όσοι είναι υπέρ των εκτρώσεων. Το πιο σημαντικό για μένα δεν είναι να αλλάξει κάποιος γνώμη. Αυτό χρειάζεται δουλειά εκεί έξω στην κοινωνία, στην πολιτική, τους νόμους. Αυτό που είναι σημαντικό είναι να μην ανεχόμαστε τη σιωπή. Να μπορούμε να μιλάμε.»
Το «Γεγονός» συνεχίζει να προβάλλεται στις ελληνικές αίθουσες. Αναζητήστε εδώ ώρες προβολών.
