Δεύτερη μέρα του SeaNema Open Air Film Festival 2017 και οι προβολές στην «κυρίως αίθουσα», όπως αποκαλεί χιουμοριστικά την παραλία του Πλατύ Γυαλού ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ Βασίλης Κεκάτος, συνεχίστηκαν. Το «Βύθισμα» της Πολύμνιας Παπαδοπούλου-Σαρδέλη κέρδισε τις εντυπώσεις, αλλά κι ο βραβευμένος «Κύβος» του Αλέξανδρου Σκούρα ξεσήκωσε το κοινό σ' ένα ενθουσιώδες Q&A, με.... ψυχαναλυτικές διαστάσεις (για την «ελληνική οικογένεια» και την «ελληνίδα μάνα»).
Σταδιακά, η υπόσχεση του φεστιβάλ στη θεματική του («Ο θόρυβος που κάνει η νιότη όταν διαλύεται») παραγματοποιείται, παρουσιάζοντας μία επιλογή ταινιών όπου τα παιδιά ενηλικώνονται απότομα, βίαια, με φανερά ή πιο κρυφά τραύματα στη σύγκρουσή τους με τους ενήλικες.
Διαβάστε επίσης: SeaNema Open Air Film Festival 2017: Πρεμιέρα στην άμμο
Mε αυτή τη διαπίστωση κόλλησε ιδανικά η προβολή του «Park» της Σοφίας Εξάρχου στο Δρέπανο - την μαρίνα Αργοστολίου. Μετά την ταινία, η Σοφία Εξάρχου, με συντονιστή τον Παναγιώτη Ευαγγελίδη, συζήτησε με το κοινό για τη συνεύρεσή της με αυτούς τους ήρωες, αυτή την ιστορία και την πρόκληση των γυρισμάτων. Η νύχτα ολοκληρώθηκε με την προβολή του «Gummo» του Χάρμονι Κορίν, έτσι για να έχουμε τη νοητική διαδρομή που έχει διανύσει αυτή η θεματική στο σινεμά τα τελευταία 20 χρόνια - ναι, τόσα έχουν περάσει από την πρεμιέρα του «Gummo».
Το 3ο SeaNema Open Air Film Festival διεξάγεται από τις 31 Ιουλίου μέχρι τις 3 Αυγούστου και το Flix θα σας στέλνει καθημερινές ανταποκρίσεις από τις κινηματογραφικές παραλίες της Κεφαλονιάς
Ομως η δεύτερη μέρα του 3ου SeaNema Open Air Film Festival είχε ξεκινήσει διαφορετικά. Στις 10 το πρωί, στο Σπίτι του Δασκάλου ξεκίνησαν σε συνεργασία με τη Σχολή Εφηρμοσμένων Τεχνών «Ορνεράκης», τα εργαστήρια stop-motion animation για παιδιά από 8 έως 16 ετών. Στόχος του εργαστηρίου είναι να μάθει σε μη επαγγελματίες την τεχνική του stop motion και να βοηθήσει τα παιδιά να αναπτύξουν τις ικανότητες και τις γνώσεις τους πάνω σε βασικές αρχές ζωγραφική, φωτογραφίας, αλλά και κινηματογράφου: στο τέλος του εργαστηρίου, στο τέλος του φεστιβάλ τα παιδιά θα έχουν φτιάξει τη δική τους ταινία stop motion animation.
Δείτε επίσης: το ντοκιμαντέρ για το SeaNema Open Air Film Festival 2016
Στις 12 το μεσημέρι βρεθήκαμε σ' έναν υπέροχο χώρο, 40 περίπου λεπτά έξω από το Αργοστόλι, στον οικισμό Φαρακλάτα. Εκεί βρίσκεται το παλιό σπίτι (και σήμερα ξενοδοχείο και μουσείο «Ποσσάδα») του Τζώρτζη Μολφέτα (1871-1916), ποιητή και εκδότη της σατιρικής εφημερίδας «Ζιζάνιο» στην Κεφαλονιά, φανατικός αναγνώστης του οποίου ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Μέσα σε αυτό το παραδοσιακό, διατηρητέο Κεφαλονίτικο σπίτι του 1895 (ένα από τα ελάχιστα αρχοντικά του χωριού που δεν κατέρρευσε στους σεισμούς) υπάρχουν δύο κτίρια: το ξενοδοχείο (με 6 μόνο δωμάτια) και το δεύτερο είναι η τραπεζαρία - διακοσμημένη με αυθεντικές χειροποίητες αντίκες κατασκευασμένες στα τέλη του 18ου αιώνα, περσικά χαλιά φερμένα από την άπω Ανατολή και πολυελέους από τη Σμύρνη και τη Βενετία.
Σύμφωνα με το λεξικό τοπικών ιδιωμάτων «Ποσσάδα» σημαίνει Αρχοντικό χτισμένο σε μια καλά προστατευμένη αυλή, αλλά και ένα τραπέζι επίσημα στρωμένο. Αυτό μας υποδέχθηκε για να φιλοξενήσει το δίωρο masterclass που έδωσε σε επαγγελματίες αλλά και απλούς θεατές του φεστιβάλ ο συνσεναριογράφος του Πάνου Χ. Κούτρα («Στρέλλα», «Ξενία») και σκηνοθέτης (πολλών ντοκιμαντέρ, όπως τα «Τσιπ & Οβι», «Η ζωή και ο θάνατος του Celso Junior», «Λάμπουν στο Σκοτάδι», «La Vida Pura») Παναγιώτης Ευαγγελίδης.
Στόχος της ομιλίας του Παναγιώτη Ευαγγελίδη ήταν να μας αφηγηθεί πώς οδηγήθηκε στο γράψιμο, πώς η αγάπη για το σινεμά και τη λογοτεχνία συναντήθηκαν και πώς συναντιούνται μέσα του οι ήρωες της μυθοπλασίας με όσους αληθινούς ανθρώπους συναντά και θέλει να τους κάνει το κινηματογραφικό τους πορτρέτο.
Σινεμά και λογοτεχνία Από μικρό παιδί που μεγάλωνε στο Βόλο κι έκανε κοπάνες για να βλέπει σινεμά είχε δύο μεγάλες αγάπες: τη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο. Στα 24 του χρόνια γράφει το πρώτο, χειρόγραφο, μυθιστόρημά του - ως δώρο σ' έναν έρωτα της ζωής του. «Καιρός να τα σταματήσεις όλα και να γίνεις δούλος του ταλέντου σου» του είχε πει εκείνη, αλλά δεν την άκουσε. Στα 35 του ξεκινά να γράφει λογοτεχνία επισήμως. Από τα 16 του όμως είχε γνωρίσει τον πολύ φίλο του Πάνο Κούτρα και είχαν ξεκινήσει να σκαρώνουν τα πρώτα σενάρια μαζί. Ο κινηματογράφος υπήρχε παράλληλα.
Δεν μου έφτανε πια να διαβάζεις τους ήρωές μου, ήθελα να στους δείξω» «Η ανάγκη να κάνω ντοκιμαντέρ ξεκίνησε εμπειρικά. Αρχισα να συναντώ ανθρώπους στη ζωή μου που με ενέπνεαν για ήρωες - νόμιζα σε μυθιστόρημα. Να το ξέρετε: στην προσωπική μου ζωή ακόμα έτσι είμα. Ο μισός βρίσκεται στο χώρο με τους συγγενείς, τους φίλους, τους γνωστούς και ο μισός παρατηρεί και κλέβει χαρακτηριστικά για τους ήρωές του. Εφτασε μία στιγμή που ήθελα αυτή την εικόνα του ήρωα να την μοιραστώ με τον κόσμο. Να φτιάξω πορτρέτο το εσωτερικό του χάος, την εσωτερική του ποίηση. Δεν έφτανε να περιγράψω, ήθελα να δουν. Εικόνα ίσον ντοκιμαντέρ....»
Το ντοκιμαντέρ ως τέχνη «Το ντοκιμαντέρ όχι ως διεκπεραίωση, αλλά ως τέχνη (μη με ρωτήσετε έχω 70 ορισμούς για το τι σημαίνει τέχνη) είναι είδος που έχει αξιώσεις αλήθειας και πραγματικότητας, έχει στοιχεία ανακάλυψης και αποκάλυψης μη ορατών πτυχών της πραγματιτκότητας. Αποθανάτισης, προσωμοίωσης, καταγραφής. Είναι πρόθεση τέχνης και ακινητοποίησης αυτού που, επειδή δεν ακινητοποιείται ποτέ, μας προκαλεί να το κάνουμε εμείς. Ενα παιχνίδι με τα πράγματα που είναι θνητά. Θα μπορούσα να πω τα ίδια με τη μυθοπλασία. Κοινή σκάλα είναι αυτή που ενώνει Γη κ Ουρανό. Ερωτεύομαι και θέλω να αποσώσω από το θάνατο αυτά που θα πεθάνουν. Να τραγανίσω κάθε κομματάκι από τη σάρκα που επιπλέει γύρω μου....»
Οι ζωές των άλλων «Εγώ τα ντοκιμαντέρ μου τα ονομάζω πορτρέτα. Ηθελα να μπω στη ζωή των άλλων ανθρώπων, πιστεύοντας ότι “θα μπω στη ζωή” αυτών των ανθρώπων. Ζω στα σπίτια τους, αναπτύσσω μία πολύ προσωπική σχέση για να με εμπιστευτούν. Για να καταλάβουν ότι το αυτί μου θα ακούσει. Ολοι μοιραζόμαστε ιστορίες κι έχουμε ανάγκη να μιλήσουμε και να μας ακούσουν. Δουλεύω χωρίς συνεργείο. Μόνος μου κάνω κάμερα ήχο σκηνοθεσία τη συνέντευξη. Δεν υπάρχει ποτέ κανένας μαζί μου. Μειονέκτημα: οι ταινίες μου είναι δευτεροκλασάτες. Δεν με ενδιαφέρει όμως εμένα αυτό. Για μένα προηγείται η ουσία της ιστορίας. Δε θα είχα φτάσει ποτέ στο εξομολογητικό βάθος αυτού του ανθρώπου αν είχα και 2-3 ανθρώπους συνεργείο γύρω μας...»
Ποτέ δεν κάνεις έναν ντοκιμαντέρ για τον άλλον, αλλά για σένα «Με τα χρόνια ανακάλυψα μερικές βασικές αλήθειες για το ντοκιμαντέρ. Φυσικά και το πρώτο που με ενδιαφέρει είναι ο άνθρωπος που επέλεξα να διηγηθώ την ιστορία του. Δεν με αφορούν όλες οι ιστορίες. Αν ο βαθμός μέθεξης με την αλήθεια σου με ενδιαφερει θα το κάνω το ντοκιμαντέρ. Πρέπει να ενδιαφέρει εμένα πρώτα, για να το γυρίσω. Και τελικά ανακαλύπτω ότι αυτό που γυρίζω έχει πιο πολύ να κάνει με μένα, ή έχει να κάνει κατά πολύ και με μένα. Ο Ζούνιορ, ο φετιχιστής ήρωας του «Η ζωή και ο θάνατος του Celso Junior» είχε πει στην πρεμιέρα της ταινίας "Θα παρακολουθήσετε ένα ντοκιμαντέρ, όπου που θα αναγνωρίσετε εμένα, αλλά στην ουσία, αυτή είναι μία ταινία για τον Παναγιώτη." Για εμάς κάνουμε ό,τι κάνουμε...»
Το ντοκιμαντέρ ως ψυχανάλυση «Μία ακόμα συνειδητοποίηση: πραγματικά στη συνεύρεσή μου με τους ήρωές μου και στο γύρισμα υπάρχει μία σχέση ψυχαναλυτή-αναλυόμενου. Το κατάλαβα πολύ πρόσφατα. Οταν συνειδητοποίησα ότι σε όλες, μα σε όλες όμως, τις περιπτώσεις των ντοκιμαντέρ μου κανείς δεν με ρώτησεποτέ κάτι για μένα. Κανένας, ποτέ. Δεν το είχα ποτέ παρατηρήσει. Το κατάλαβα πριν ενάμιση χρόνο...»
Ναι, υπάρχει σενάριο στο ντοκιμαντέρ «Αφήγηση. Πάντα δεν ξέρω από την αρχή τίποτα. Συναντώ το αντικείμενο του ντοκιμαντέρ και δεν ξέρω τίποτα. Θα τον αφήσω να ξεδιπλώσει την αλήθεια του και μετά θα προσπαθήσω να ανατρέψω τα στερεότυπα. Ξεκινάω tabula rasa και δεν ξέρω τι θα προκύψει. Από τα στοιχεία που συσσωρεύονται προκύπτει η αφήγηση της ιστορίας. Oταν γυρίσω στη χώρα μου, στο σπίτι μου θα δω όλο το υλικό, θα το καταγράψω (σκηνή 1, λεπτό 1) και θα βάλω σταυρούς σε ό,τι με ενδιαφέρει. Κι έχω σταυρούς από 1 -4. Βασει των σταυρών γράφω το σενάριο – την ιστορία. Γράφω σενάριο με αρχή, μέση, κορύφωση, κάθαρση. Με την αριστοτέλεια έννοια της τραγωδίας...»
Εχει επηρρεαστεί από το ντοκιμαντέρ, όταν πια γράφει μυθοπλασία; «Δεν ξέρω. Δεν ξέρω αν όταν καθόμαστε με τον Πάνο Κούτρα για να σκιαγραφήσουμε τους ήρωες αν κουβαλώ όσα έχω μάθει από τους πραγματικούς ήρωες. Σε συνειδητό επίπεδο, όχι. Είμαι σίγουρος όμως πως ναι. Γιατί, με κάθε ντοκιμαντέρ, αλλάζει και η δική μου αντίληψη, αλλάζω κι εγώ σαν άνθρωπος».
Το 3ο SeaNema Open Air Film Festival διεξάγεται από τις 31 Ιουλίου μέχρι τις 3 Αυγούστου και το Flix θα σας στέλνει καθημερινές ανταποκρίσεις από τις κινηματογραφικές παραλίες της Κεφαλονιάς
Διαβάστε περισσότερα:
- SeaNema Open Air Film Festival 2017: Πρεμιέρα στην άμμο
- SeaNema Open Air Film Festival 2017: βουτήξτε στον κόσμο του παραθαλάσσιου φεστιβάλ μέσα από ένα ντοκιμαντέρ
- Το SeaNema Open Air Film Festival μετατρέπει τις παραλίες της Κεφαλονιάς σε μαγευτικά θερινά σινεμά
- SeaNema: Τον Αύγουστο, η ταινία σας πάει Κεφαλονιά
