Η (διεθνής) θριαμβολογία για την προσέλκυση ξένων παραγωγών στην Ελλάδα είναι μόνο μια πλευρά όσων γίνονται από τον ΕΚΟΜΕ στο πλαίσιο του cash rebate.
Οπως μαθαίνουμε από την ανακοίνωση του ΣΑΠΟΕ και της ΕΣΠΕΚ, μια τροπολογία που έρχεται να ψηφισθεί χωρίς καμία προηγούμενη διαβούλευση «θα πάει πολλά βήματα πίσω όλη τη δουλειά που έχει γίνει τόσο από την πολιτεία όσο και από την κινηματογραφική βιομηχανία τα τελευταία δυόμισι χρόνια που το cash rebate λειτουργεί στην Ελλάδα.»
Διαβάστε ακόμη: Κι αν η ταινία σου δεν βγει ποτέ στις αίθουσες; Τέσσερις Ελληνες σκηνοθέτες απαντούν στο Flix
Διαβάστε αναλυτικά την ανακοίνωση του Συνδέσμου Ανεξάρτητων Παραγωγών Οπτικοακουστικών Εργων (ΣΑΠΟΕ) και της Ενωσης Σκηνοθετών - Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου (ΕΣΠΕΚ):
Οι σημαντικές τροποποιήσεις του Νόμου 4487/2017, που ψηφίστηκαν το καλοκαίρι στον Νόμο 4704/2020 του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, μας έδωσαν την πεποίθηση και την αισιοδοξία πως η λειτουργία του ΕΚΟΜΕ και του επενδυτικού κινήτρου cash rebate μπαίνει σε μια νέα φάση. Μια φάση που θα επιτρέψει οι σχέσεις των Ελλήνων παραγωγών οπτικοακουστικών έργων με τους ξένους συναδέλφους τους να σταθεροποιηθούν και να μην εμπεριέχουν πια κανένα ψήγμα αμφισβήτησης και έλλειψης εμπιστοσύνης από τη μεριά των ξένων, και επιπλέον μία φάση που θα δώσει ανάσα στον Ελληνικό κινηματογράφο και τους δημιουργούς του. Δυστυχώς τέσσερις μήνες μετά, πληροφορούμαστε πως το ίδιο Υπουργείο, σε συνεργασία με τη διοίκηση του ΕΚΟΜΕ, ετοιμάζει μία επιπλέον τροποποίηση του Νόμου, μια τροποποίηση που θα πάει πολλά βήματα πίσω όλη τη δουλειά που έχει γίνει τόσο από την πολιτεία όσο και από την κινηματογραφική βιομηχανία τα τελευταία δυόμισι χρόνια που το cash rebate λειτουργεί στην Ελλάδα.
Πιο συγκεκριμένα ετοιμάζεται να ψηφιστεί τροπολογία (άρα δε θα τεθεί καν σε δημόσια διαβούλευση, αλλά θα εισαχθεί κατευθείαν για ψήφιση στη Βουλή), μέσω της οποίας θα είναι πια επιλέξιμες για το επενδυτικό κίνητρο cash rebate και δαπάνες που θα αφορούν τιμολόγια αλλοδαπών συντελεστών και εταιρειών, που θα σχετίζονται τόσο με τις αμοιβές σεναρίου και σκηνοθεσίας, όσο και με τις αμοιβές συνεργείου και ηθοποιών, σε ποσοστό μάλιστα έως και 50% του συνόλου των επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου. Δηλαδή αμοιβές που θα αποδίδονται και θα καταναλώνονται στο εξωτερικό.
Αυτή η τροπολογία μας βρίσκει κάθετα αντίθετους. Είμαστε παραπάνω από βέβαιοι πως αν κάτι τέτοιο υλοποιηθεί, τότε τα επακόλουθα θα είναι καταστροφικά για ολόκληρο τον οπτικοακουστικό τομέα, αλλά και την εικόνα της χώρας:
α) Τα χρήματα του επενδυτικού κινήτρου θα εξαντληθούν σε λίγες μεγάλες παραγωγές (βλέπετε αμερικάνικα στούντιο) και δε θα μείνουν χρήματα ούτε για τις μεσαίες αλλοδαπές παραγωγές, που αυτή τη στιγμή έχουν με μεγάλη επιτυχία βάλει τη χώρα μας στο χάρτη των προτιμώμενων προορισμών για γυρίσματα, αλλά επίσης ούτε και για τα Ελληνικά οπτικοακουστικά έργα.
β) Οι αλλοδαπές παραγωγές θα μπορούν πια να φέρνουν από το εξωτερικό όλους τους καλλιτεχνικούς συντελεστές, ακόμη και τους τεχνικούς, και να επιδοτηθούν για αυτό, με αποτέλεσμα οι Έλληνες συνάδελφοί τους, να μείνουν άνεργοι. Δε πρέπει να ξεχνάμε ότι ένας από τους στόχους των κινήτρων αυτών είναι η μείωση της ανεργίας στον οπτικοακουστικό τομέα, στόχος που έχει επιτευχθεί στα χρόνια που λειτουργεί το cash rebate.
γ) Θα δημιουργηθούν συνθήκες πίεσης και εκμετάλλευσης προς τους εργαζόμενους και κακώς εννοούμενου ανταγωνισμού ανάμεσα στις εταιρείες παραγωγής, οι οποίες θα αναγκαστούν να διαπραγματεύονται με τους καλλιτεχνικούς και τεχνικούς συντελεστές αμοιβές που θα αντιστοιχούν σε χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία και η Τσεχία, που όπως όλοι γνωρίζουμε είναι κατά πολύ χαμηλότερες και μάλιστα αναλογούν σε πολύ πιο διευρυμένα ωράρια εργασίας.
δ) Όχι μόνο οι Έλληνες καλλιτεχνικοί και τεχνικοί συντελεστές θα αποδυναμωθούν και θα βρεθούν στο περιθώριο, αλλά ολόκληρος ο οπτικοακουστικός τομέας θα απαξιωθεί. Αντίθετα με αυτό που επιδιώκει η συγκεκριμένη τροπολογία, θα πρέπει να δοθεί βάρος σε προγράμματα εκπαίδευσης και σε κίνητρα για την απασχόληση νέων καλλιτεχνικών και τεχνικών συντελεστών, με σκοπό την ενδυνάμωση της ελληνικής οπτικοακουστικής βιομηχανίας, ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί και σε μεγαλύτερο αριθμό γυρισμάτων αλλά και σε γυρίσματα πιο απαιτητικών προδιαγραφών.
ε) Είναι επιπλέον σαφές ότι η τροπολογία αυτή θα μειώσει κατά πολύ την αναπτυξιακή συμμετοχή του οπτικοακουστικού τομέα στην οικονομία της χώρας, και θα χαθούν τα έσοδα που εισπράττονται από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές τόσο από τις Ελληνικές εταιρείες παραγωγής, όσο και από τους Έλληνες εργαζόμενους του κλάδου. Αντίθετα θα ωφελήσει άλλα κράτη, που παραδοσιακά έχουν μειωμένα μεροκάματα και αμοιβές (βλέπετε παραπάνω), ενισχύοντας τα δικά τους ασφαλιστικά και φορολογικά έσοδα αφού θα καταβάλλονται ενισχύσεις σε πρόσωπα με αλλοδαπά φορολογικά παραστατικά.
στ) Η τροπολογία αυτή ελλοχεύει κινδύνους όχι μόνο για την πορεία του οπτικοακουστικού κλάδου αλλά και για την ίδια την εικόνα της χώρας στον τομέα αυτό. Η εικόνα μιας σταθερής, υγιούς και ομαλής διαδικασίας θα διαλυθεί γρήγορα όταν θα πάρει τη θέση της ο καιροσκοπισμός και ο μη σωστός σχεδιασμός για μια ισχυρή οπτικοακουστική βιομηχανία. Αυτό που θα μείνει στο τέλος είναι άδεια ταμεία και απαξίωση ενός κλάδου και φυσικά της ίδιας της χώρας στα μάτια των ξένων παραγωγών και όχι μόνο.
Σε αυτό το σημείο θα θέλαμε να σημειωθεί πως κάτι ανάλογο δε συμβαίνει σε καμία χώρα με εν ενεργεία επενδυτικά κίνητρα όπως το cash rebate. Παρόλο που υπάρχουν χώρες που έχουν επεκτείνει τα κίνητρά τους και στις αμοιβές αλλοδαπών συντελεστών, αυτές αφορούν μόνο τις λεγόμενες Above the Line αμοιβές και όχι όλες τις αμοιβές των καλλιτεχνικών και τεχνικών συντελεστών. Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι οι χώρες αυτές φρόντισαν αρχικά να «θωρακίσουν» την εγχώρια οπτικοακουστική βιομηχανία, δημιουργώντας πληθώρα καλλιτεχνικών και τεχνικών συντελεστών, και μόνο μετά από πολυετή εφαρμογή των κινήτρων τους πέρασαν στο επόμενο στάδιο προσέλκυσης αλλοδαπών παραγωγών. Συγκεκριμένα ακόμη και σε χώρες που παραδοσιακά φιλοξενούν πολλές αλλοδαπές παραγωγές και όπου τα επενδυτικά κίνητρα είναι δοκιμασμένα εδώ και χρόνια, όπως για παράδειγμα η Τσεχία, δικαιολογούνται δαπάνες για την αμοιβή ξένων ηθοποιών μέχρι ποσοστού 10% επί των αμοιβών τους, και μάλιστα τους επιβάλλεται και παρακράτηση φόρου 15%, ώστε το Τσέχικο κράτος να έχει τα αντίστοιχα έσοδα. Η Ελλάδα μετράει μόλις δυόμιση χρόνια εφαρμογής του κινήτρου και μια τέτοια τροπολογία είναι εξαιρετικά πρώιμη και θα αποδειχθεί καταστροφική.
Επομένως αυτή η πρωτοβουλία του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και της διοίκησης του ΕΚΟΜΕ αποτελεί μια παγκόσμια πρωτοτυπία, έρχεται δε σε μια περίοδο που λόγω της πανδημίας όλος ο οπτικοακουστικός τομέας είναι σε δυσμενή κατάσταση, και οι αλλοδαπές παραγωγές είναι μια επιπλέον ευκαιρία για τους επαγγελματίες του κλάδου να εργαστούν. Αναρωτιόμαστε δε αν αυτή η πρωτοβουλία είναι εν γνώση του Πρωθυπουργού και αν και αυτός επικροτεί τη διάλυση της Ελληνικής οπτικοακουστικής βιομηχανίας προς όφελος ορισμένων αλλοδαπών συμφερόντων.
Να σημειωθεί επίσης πως δεν προηγήθηκε από τη μεριά του Υπουργείου ή της διοίκησης του ΕΚΟΜΕ καμία απόπειρα διαβούλευσης και ανταλλαγής απόψεων με την κινηματογραφική κοινότητα σχετικά με την εξεύρεση τρόπων προκειμένου οι μεγάλες αλλοδαπές παραγωγές να ενισχυθούν επιπλέον του υπάρχοντος επενδυτικού κινήτρου, κι έτσι να επιλέξουν τη χώρα μας ως τόπο προορισμού γυρισμάτων. Συμμεριζόμαστε πλήρως την ανάγκη προσέλκυσης μεγάλων αλλοδαπών παραγωγών, καθώς και το επικοινωνιακό όφελος που αυτές θα φέρουν στην προβολή της χώρας, αλλά ως επαγγελματίες γνωρίζουμε πως υπάρχουν άλλοι τρόποι για να συμβεί αυτό, τρόποι ασφαλείς που δε θα αποδειχθούν επικοινωνιακά πυροτεχνήματα. Δηλώνουμε παρόντες προκειμένου αυτοί οι τρόποι να βρεθούν και στη συνέχεια να εφαρμοστούν.
Ελπίζουμε όλοι οι εμπλεκόμενοι να κατανοήσουν εγκαίρως σε ποια περιπέτεια πρόκειται να βάλουν τον οπτικοακουστικό κλάδο, αλλά και την θέση της χώρας στο διεθνές οπτικοακουστικό τοπίο, και να αποσύρουν την συγκεκριμένη τροπολογία άμεσα.
Σε αντίθετη περίπτωση θα βρουν όλο τον οπτικοακουστικό τομέα απέναντι τους.
Το ΔΣ του ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ Ο/Α ΕΡΓΩΝ (ΣΑΠΟΕ)
Το ΔΣ της ΕΝΩΣΗΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΕΛΛΗΝ. ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ (ΕΣΠΕΚ)
Διαβάστε ακόμη: Ελληνικό σινεμά στις αίθουσες με το ζόρι; Η απάντηση είναι «ναι»!
