Εγώ σου μιλάω για ισότητα και εσύ μου μιλάς για το χέσιμο. - Ναι, γιατί είναι το μόνο μέρος στο οποίο είμαστε ίσοι
O παραπάνω διάλογος ανάμεσα σε μια γυμνή γυναίκα και το σύντροφό της να κάθεται στην τουαλέτα, είναι μόνο ένα δείγμα από την παραληρηματική επίθεση λόγου που εξαπολύει ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ σε μια ταινία που ονομάζεται, ειρωνικά αλλά και κυριολεκτικά, «Αντίο στη Γλώσσα».
Στα 76 του λεπτά, το φιλμ που φέρνει τον 83χρονο Γκοντάρ στο Διαγωνιστικό Τμήμα των Καννών, είναι η τελειοποίηση αυτού που ξεκίνησε με το «Film Socialisme» το 2010 και ταυτόχρονα ένα αταξινόμητο τρισδιάστατο κρυπτικό φιλμικό παζλ, γεμάτο από σκόρπιες λέξεις, ασύνδετες μεταξύ τους εικόνες - σαν ένα άλλο «Histoire(s) du Cinéma», εδώ με το απόσταγμα της σοφίας ενός τολμηρού δημιουργού κατακερματισμένο μέσα σε λογοτεχνικές αναφορές για τη ζωή, τον πόλεμο, τη φύση και την αφήγηση που ξεπερνά ακόμη και τις έννοιες του video art ή του video diary για να μοιάζει τελικά περισσότερο με αυτό που περισσεύει όταν δεν έχεις πια τίποτα άλλο να πεις.
Το «Adieu au Langage» δεν έχει υπόθεση, δεν έχει καμία συνοχή, δεν έχει τίποτα φιλικό προς τον θεατή, έχει «χεσμένη» την εμπορική διανομή, δεν είναι και το ίδιο σίγουρο πως τα κομμάτια που το αποτελούν βγάζουν κάποιο νόημα, καίει τις εικόνες δίνοντάς τους μια αίσθηση «αρνητικού», παίζει με το 3D σαν να ήταν απλά ακόμη μια κινηματογραφική καινοτομία που δεν θα μπορούσε να λείπει από τη φιλμογραφία του δημιουργού του και τελειώνει με μια σειρά από κάρτες που αναφέρουν τις πηγές του - από τον Ντεριντά μέχρι τον Προυστ και από τον Μονέ μέχρι τον Απολινέρ.
Στο press book της ταινίας ένα κείμενο του Γκοντάρ κάνει τα πράγματα ακόμη πιο δυσνόητα:
Αν, τελικά, όλα αυτά τα παραπάνω κάνουν τον Γκοντάρ έναν επαναστάτη, έναν φιλόσοφο που συμπυκνώνει τις σκόρπιες σκέψεις του σε ένα φιλμικό πείραμα ή έναν επί τούτου εμπρηστή που θέλει ακόμη και σήμερα - έξι δεκαετίες μετά το ξεκίνημά του - να πιστεύει πως μπορεί να αλλάξει τον κόσμο και μαζί το σινεμά, είναι κάτι που δεν θα μάθουμε ποτέ.
Οχι μόνο γιατί ο ίδιος ο Γκοντάρ αρνείται να εξηγήσει, αλλά γιατί αν υπάρχει κάτι ενδιαφέρον στο να παρακολουθήσει κανείς το «Adieu au Langage» είναι αυτή η αίσθηση του ακατανόητου, του βαθιά προσωπικού που δεν ενδιαφέρει κανέναν άλλον εκτός από τον δημιουργό του και την ίδια στιγμή η ύπαρξη του ένα μανιφέστο για το τέλος του σινεμά όπως το γνωρίζαμε.
Σε κάποιο σημείο ακούγεται και η έκφραση: «Λέξεις, δεν θέλω πια να τις ακούω». Και ίσως αυτό να είναι το μοναδικό πράγμα που αξίζει κανείς να κρατήσει από την κατάθεση του Γκοντάρ, ο οποίος αρνήθηκε ξανά να επισκεφθεί το Φεστιβάλ των Καννών, ζήτησε επισταμένα να μην βραβευθεί - αν για οποιοδήποτε λόγο η επιτροπή την έχει «ακούσει» με την ταινία - και είναι σίγουρο πως από το σπίτι του στην Ελβετία διασκεδάζει όταν διαβάζει στο Twitter σχόλια όπως «Προμηθευτείτε πολλά ναρκωτικά πριν δείτε τον τελευταίο Γκοντάρ».
Λίγο πριν την έναρξη της ταινίας στην επίσημη πρεμιέρα της στην αίθουσα Lumiere, ακριβώς όταν τα φώτα είχαν σβήσει και το ανυπόμονο πλήθος φορούσε ήδη τα τρισδιάστατα γυαλιά του, μια δυνατή φωνή αντήχησε ουρλιάζοντας από τον εξώστη: «Godard For Ever».
75 λεπτά μετά, όταν όλοι ρωτούσαν πως είναι ο νέος Γκοντάρ, πραγματικά ήταν αδύνατον να εξηγήσεις. Κάπου εκεί μπορεί να βρίσκεται και το όποιο νόημα του γιατί συνεχίζει να κάνει ακόμη ταινίες.
Διαβάστε ακόμη:
- Κάννες 2014: Να γιατί ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ δεν ήρθε στο Φεστιβάλ
- «Σήμερα, όλος ο κόσμος φοβάται». Τρέιλερ για το «Adieu au Langage» του Γκοντάρ
- Πρώτες φωτογραφίες από τη νέα, 3D ταινία του Ζαν-Λικ Γκοντάρ
- Ο ανύπαρκτος σοσιαλισμός του Ζαν Λικ Γκοντάρ
Tags: κάννες 2014, ZAN-ΛΙΚ ΓΚΟΝΤΑΡ
