Φεστιβάλ / Βραβεία

Berlinale 2014: «Calvary», Πιστεύω εις Ενα Οξυδερκές Σινεμά

στα 10

Η νέα ταινία του «The Guard» Τζον Μάικλ ΜακΝτόνα, στο Πανόραμα της Berlinale, όσο προκαλεί την ευπιστία σου καθώς εξελίσσεται, τόσο εντυπώνεται μέσα σου μετά το φινάλε της, με το σταυρό του σινεμά στο χέρι.

Berlinale 2014: «Calvary», Πιστεύω εις Ενα Οξυδερκές Σινεμά

Ο Πατέρας Τζέιμς, ιερέας μιας μικρής παραθαλάσσιας πόλης έξω από το Δουβλίνο, είναι ένας καλός κι αγαθός παπάς. Ηρεμος, γνωστικός, τρυφερός, προσπαθεί να κρατήσει στον ίσιο δρόμο τους πιστούς του. Ακούει την εξομολόγηση ενός άντρα που κακοποιήθηκε όταν ήταν παπαδοπαίδι από τον ιερέα του. Ο άντρας θέλει να εκδικηθεί μ’ έναν αλλιώτικο τρόπο: να δολοφονήσει τον Πατέρα Τζέιμς, αθώο εκπρόσωπο της Καθολικής Εκκλησίας, ο οποίος θα σηκώσει στους ώμους του ενοχές δεκαετιών. Η δολοφονία θα γίνει με ραντεβού, στην παραλία, την επόμενη Κυριακή. Ο Πατέρας Τζέιμς έχει μια εβδομάδα για να σώσει τον εαυτό του, να εξασφαλίσει το ποίμνιό του που ρέπει προς την αμαρτία κάθε στιγμή, ή απλώς να τακτοποιήσει τις υποθέσεις του και να παραδοθεί στην τιμωρία και την κάθαρση.

Ο Τζον Μάικλ ΜακΝτόνα, αδελφός του Μάρτιν ΜακΝτόνα, σεναριογράφος και σκηνοθέτης του θαυμάσιου «The Guard» («Εκτός Νόμου και Χρόνου»), διασκεδάζει τον εαυτό του και το θεατή με μια, στην καρδιά, κλασική βρετανική whodunit ιστορία, στη γραμμή ακόμα και της Αγκαθα Κρίστι, όπου μια μικρή ομάδα ανθρώπων σ’ ένα περιορισμένο περιβάλλον διεκδικεί μια ταυτότητα θύματος, θύτη ή απλού παρατηρητή. Μόνο που ο ΜακΝτόνα νοστιμίζει την ταινία του με όλες τις αποχρώσεις της ανθρώπινης αδυναμίας και, όπως και στο «The Guard», μ’ ένα κατάμαυρο, πνευματώδες χιούμορ που τυλίγει στον κυνισμό την κοσμοθεωρία των ηρώων του και τη στάση τους απέναντι στον κόσμο και τον Θεό.

calvary01

Η ταινία δεν έχει τίποτε το απλό ή καθημερινό, ο ρεαλισμός έχει από καιρό θυσιαστεί στο βωμό του υπερβατικού χιούμορ και της αισθαντικής δραματικότητας. Στο μικρό χωριό του Πατέρα Τζέιμς έχουν συγκεντρωθεί οι πιο αλλόκοτοι, επιτηδευμένοι ήρωες, ο καθένας τους ένα στιλιστικό αριστούργημα και μια πανέξυπνα γραμμένη κι ερμηνευμένη φιγούρα – πρότυπο της κοινωνικής παρέκκλισης. Κι αν, όσο η πλοκή ξετυλίγεται, ο θεατής αντιμετωπίζει τα πιόνια του δράματος και την υπερβολή τους με μια κάποια δυσπιστία, τα προφίλ τους είναι τόσο ολοκληρωμένα και διασκεδαστικά που μέχρι το τέλος της προβολής νιώθει ότι τους έχει ασπαστεί ολοκληρωτικά σ’ ένα απολαυστικό υπαρξιακό roller coaster μυστηρίου.

Στον κεντρικό ρόλο, ο Μπρένταν Γκλίσον, ογκώδης ως μέγεθος κι ως ταλέντο, ενσαρκώνει ουσιαστικά τον αστυνομικό Τζέρι Μπόιλ του «The Guard», από την αντίθετη όψη του νομίσματος. Και πάλι είναι ένας άνδρας ιδιοσυγκρασιακός, που υπακούει στη δική του ερμηνεία του – θρησκευτικού, αυτή τη φορά – νόμου, μόνο που τώρα αναζητά το καλό και την ευεργεσία των γύρω του. Στους δεύτερους ρόλους ενός πολυπρισματικού καστ, συναντάμε συναρπαστικές φιγούρες, από τον Αϊζακ Ντε Μπανκολέ (του «Manderlay»), μέχρι τον Εϊνταν Γκίλεν (του «Game of Thrones» και του «Queer as Folk») και τον Κρις Ο’Ντάουντ που εξακολουθούμε να θέλουμε να δούμε σ’ έναν πρωταγωνιστικό ρόλο.

calvary02

Το τοπίο του Σλίγκο της Ιρλανδίας φωτίζεται και κινηματογραφείται σα μια φούσκα της φαντασίας, με αποχρώσεις από τον γκρίζο, υγρό ρεαλισμό μέχρι τα αιχμηρά, έντονα χρώματα ενός Ντέιβιντ Λιντς. Το σενάριο διαγράφει διαρκώς κύκλους γύρω από αναφορές στην τέχνη και τη λογοτεχνία, αλλά κυρίως γύρω από την ίδια του τη δομή, τους ίδιους τους ήρωες και τις προθέσεις του, σ’ ένα σοφιστικέ meta παιχνίδι με το «αστυνομικό» είδος. Το σχόλιο πάνω στην Καθολική εκκλησία φυσικά δε λείπει, με το αντίστοιχο ιρλανδικό πάθος απόψεων, αλλά την ταινία περισσότερο απασχολεί εκείνο το έγκλημα και η τιμωρία του που είναι στηριγμένο στην αυτοκαταστροφική ελαφρότητα του σύγχρονου κυνισμού, με σφραγίδα επιβεβαίωσης ένα φινάλε βγαλμένο από την πιο κωμικοτραγική και καθολική αναμέτρηση ενός κλασικού γουέστερν, όπου τα σπιρούνια αντικαθίστανται από τα κατάμαυρα άμφια του ιερέα και η αμερικανική έρημος από τα κύματα της θάλασσας που θα δοκιμάσουν να ξεπλύνουν τ’ απόκρυφα. Μια ξεχωριστή ταινία γεμάτη συμβάσεις που, αν θελήσεις ν’ αποδεχτείς, θα πατήσεις το buzzer σ’ ένα θαυμάσιο παιχνίδι οξυδέρκειας και καλλιέργειας.

Μαθαίνετε τα πάντα για την Berlinale 2014, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο ειδικό τμήμα του Flix που ανανεώνεται διαρκώς