Η εκμίσθωση των κτιρίων του ΕΦΚΑ δεν είναι κάτι καινούργιο. Οι πλειστηριασμοί έχουν ανακοινωθεί εδώ και χρόνια, κάποιες εξελίξεις τις μαθαίνουμε, άλλες χάνονται στο πλήθος της ειδησεογραφίας. Μέχρι που σήμανε κόκκινος συναγερμός: η αγορά των κτιρίων που στεγάζουν τους παραδοσιακούς κινηματογράφους Ιντεάλ (φέτος κλείνει 102 χρόνια λειτουργίας) και Αστορ από ξενοδοχειακές μονάδες συνοδεύτηκε με δικαιολογημένη ανασφάλεια: όλοι γνωρίζουμε ότι σε μια ελεύθερη αγορά ένας ιδιώτης αγοράζει περιουσία για να την εκμεταλλευτεί όπως νομίζει, κι οι νέοι επενδυτές δεν θα εγγυηθούν για την διατήρηση των αιθουσών. Τουλάχιστον όχι με την τωρινή μορφή τους - ως παραδοσιακές, μεμονωμένες αίθουσες, που στηρίζουν πιστά κι ένα κύκλωμα μιας πιο arthouse διανομής. Τρεις μόνο αίθουσες έχουν μείνει με αυτό το προφίλ στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, και το τοπίο είναι δυστοπικό, ειδκά μετά την άδοξη και τραγική κατάληξη των Αττικόν και Απόλλων.
Σε αυτό το σημείο ανοίγει ένας τεράστιος διάλογος, μέρος του οποίου έγινε σήμερα, στην τρίωρη σχεδόν συνέντευξη Τύπου της κίνησης «Τα Σινεμά μας, η Πόλη μας»: τι σημαίνει δημόσια περιουσία και μέχρι πού έχει δικαίωμα να τη διαχειρίζεται κανείς με τον κυνισμό της ελεύθερης αγοράς; Ποια είναι τα όρια; Κι απέναντι σε τέτοιες κινήσεις, ποια τα δικαιώματα των πολιτών να απαιτήσουν τη διατήρηση των χώρων τέχνης στις γειτονιές τους και το ιστορικό κέντρο; Και τελικά, τι σημαίνει πολιτισμός, ποια θέση κατέχει ο κινηματογράφος στο σύγχρονο πλαίσιο, και πώς οι κυβερνήσεις που έρχονται και παρέρχονται έχουν ουσιαστικά σεβαστεί, στηρίξει και ενδυναμώσει την πολιτιστική μας περιουσία;
Ποιοι έδωσαν το παρών Γεμάτη ήταν η αίθουσα του ΑΣΤΟΡ από δημοσιογράφους, σκηνοθέτες, παραγωγούς, κι εκπροσώπους θεσμών και κομμάτων. Ημασταν όλοι εκεί για να ακούσουμε και να στηρίξουμε, ο καθένας από τη θέση και τη δυναμική του, τις τοποθετήσεις των αιθουσαρχών του Ιντεάλ (Γιώργου και Σπύρου Σπέντζου) και του ΑΣΤΟΡ (Ανδρέα και Μπάμπη Κονταράκη).
Στο πάνελ, που συντόνιζε ο Λουκάς Κατσίκας διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας - Νύχτες Πρεμιέρας, κάθισαν και ένωσαν τη φωνή τους με τον αγώνα των αιθουσαρχών, η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου (Ζαχαρίας Μαυροειδής, Γεν. Γραμματέας, που τόνισε ότι «Κάθε Ελληνας δημιουργός ονειρεύεται η ταινία του να φτάσει στην μεγάλη οθόνη. Πώς θα γίνει αυτό όταν κλείνουν οι μόνοι κινηματογράφοι που παίζουν ελληνικό σινεμά;»), η Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών (Τώνης Λυκουρέσης, Αντιπρόεδρος, που υπογράμμισε την ανάγκη ενός νόμου «όπως αυτός της Μελίνας, που στήριξε και διατήρησε για πάντα τους θερινούς κινηματογράφους»), η Ενωση Σκηνοθετών Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου (με εκπρόσωπο τον Γιώργο Φουρτούνη, που έκρουσε τον κώδωνα κινδύνου: το θέμα να ξεχαστεί μετά τις εκλογές).
Επίσης συμμετείχαν στο πάνελ, το Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου της Αθήνας (Θόδωρος Κουτσαύτης, Καλλιτεχνικός Διευθυντής, ο οποίος υποστήριξε ότι «αν οι Γάλλοι έχουν τόσο ισχυρή εθνική κινηματογραφία, οφείλεται στις εκατοντάδες αίθουσές τους» ), η Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος Ακροάματος (Κωνσταντίνος Κεχαγιόγλου, Πρόεδρος, που καταδίκασε «ακόμα ένα χτύπημα στον σύγχρονο πολιτισμό»), το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών (Σπύρος Μπιμπίλας, Πρόεδρος, που κατήγγειλε ότι «καλεί τα κανάλια να ακούσουν το θέμα, αλλά δεν ενδιαφέρθηκε κανείς»), η Ενωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ (Ιλια Παπασπύρου, Γεν. Γραμματέας, που δήλωσε ότι «το κατεπείγον της διατήρησης των κινηματογράφων θα έπρεπε να είναι δεδομένο»), η Ενωση Σκηνοθετών Δημιουργών Οπτικοακουστικών και Παραστατικών Τεχνών (Κώστας Σταματόπουλος, αντιπρόεδρος, που μίλησε για την αναγκαιότητα της κινηματογραφικής αίθουσας ως μοναδικό προορισμό της έβδομης τέχνης), ο Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Παραγωγών Οπτικοακουστικών Εργων - Σ.Α.Π.Ο.Ε (Αμάντα Λιβανού και Μαρία Δρανδάκη, που κατέληξαν συμβολικά στα λόγια του Βασίλη Ραφαηλίδη «η αισθητική είναι η ηθική του μέλλοντος. Ισχύει και εδώ μάλλον...»), η Πανελλήνια Ενωση Κριτικών Κινηματογράφου (με τον Χρήστο Σκυλάκο να επικαλείται κι αυτός τον Ραφαηλίδη: «Οποιος γνωρίζει μόνο σινεμά, δεν γνωρίζει τίποτα από σινεμά. Αν το παραφράσουμε; αν δεν υπερασπιστούμε ολοκληρωμένα τη ζωή μας, δε θα υπερασπιστούμε ούτε το σινεμά»).
Το λόγο πήραν επίσης εκπρόσωποι της Σχολής Κινηματογράφου Τηλεόρασης Λυκούργου Σταυράκου που συντάχθηκαν με τις κινηματογραφικές αίθουσες κι επιχειρηματολόγησαν γιατί τόσο αυτός ο αγώνας, όσο και οι δράσεις των ηθοποιών και καλλιτεχνών απέναντι στο Προεδρικό Διάταγμα που υποβαθμίζει τα πτυχία τους είναι κοινός. Ιδιαίτερη βαρύτητα είχε και η τοποθέτηση από τα μέλη του Πολιτιστικού Ομίλου Φοιτητών Πανεπιστημίου Αθηνών, που ανέλυσαν τι συμβαίνει ακριβώς με την αλλαγή χρήσης του ιστορικού κινηματοθέατρου της Ιριδας: «Καλούμε το Ε.Κ.Π.Α να αναλάβει με φροντίδα την συντήρηση της Ιριδας και να δεσμευτεί γραπτώς για τη διατήρηση της αίθουσας ως χώρου πολιτισμού που διαχειρίζεται ο Πολιτιστικός Όμιλος των φοιτητών ώστε να μην καταλήξει άλλος ένας όμορφος χώρος τον οποίο οι φοιτητές παρατηρούν απ’ έξω. Αν η αρχιτεκτονική ιδιαιτερότητα και η εξαιρετική θέση της Ίριδας στο κέντρο της πόλης είναι και οι λόγοι που την καθιστούν ακατάλληλη για την φιλοξενία των φοιτητών και κατάλληλη για κάθε άλλου είδους χρήση από το Πανεπιστήμιο, τότε προβληματιζόμαστε για τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται η διοίκηση του Ε.Κ.Π.Α. την αποστολή της.»
Το θέμα της Ίριδας είναι λίγο διαφορετικό, αλλά καθόλου λιγότερο σημαντικό. Διαβάστε αναλυτικά: Η Ιριδα δεν χρειάζεται άλλη «αξιοποίηση»
Από όλες τις γωνιές της γης επίσης, διάσημοι κινηματογραφιστές έστειλαν μηνύματα υποστήριξης: ο Φατίχ Ακίν κι ο Κώστας Γαβράς, με βίντεο. Ο Κεν Λόουτς κι ο Εμίρ Κουστουρίτσα με δηλώσεις που διάβασε ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, Νίνος Μικελίδης.
Ελάχιστοι ήταν οι υπόλοιποι αιθουσάρχες (που η παρουσία τους θα δήλωνε έναν ισχυρό κοινωνικό και συνδικαλιστικό ιστό απέναντι σε παρόμοιες απειλές) και ακόμα λιγότεροι οι εκπρόσωποι της ελληνικής διανομής.»
Ημασταν όλοι; Οχι, δυστυχώς Το DNA του ακροατήριου της συνέντευξης Τύπου ήταν συγκινητικό - από σκηνοθέτες (Νίκος Περάκης, Ελένη Αλεξανδράκη, Αγγελος Φραντζής, Αντουανέττα Αγγελίδη, Δήμος Αβδελιώδης, Ελίνα Ψύκου, Νίκος Νικολόπουλος, Δημήτρης Κανελλόπουλος κ.ά.), παραγωγούς, Μαρία Δρανδάκη, Αμάντα Λιβανού (ανάμεσά τους και η Φοίβη Αγγελοπούλου) μέχρι εκπροσώπους του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, του Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου, του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου (Αθηνά Καρτάλου, Αθηνά Καλκοπούλου), ανθρώπους της τέχνης και των γραμμάτων (συγκινητική η αυθόρμητη εισήγηση της συγγραφέως Ζυράννας Ζατέλη).
Παρόλ' αυτά όμως, ελάχιστοι ήταν οι υπόλοιποι αιθουσάρχες (που η παρουσία τους θα δήλωνε έναν ισχυρό κοινωνικό και συνδικαλιστικό ιστό απέναντι σε παρόμοιες απειλές) και ακόμα λιγότεροι οι εκπρόσωποι της ελληνικής διανομής. Υπήρξαν φωτεινές εξαιρέσεις, αλλά δεν φτάνουν. Γιατί οι απουσίες αυτές αποδεικνύουν ένα εγγενές τραύμα, ένα κενό, που αποτελεί δυστυχώς χαρακτηριστικό της κινηματογραφικής κοινότητας: οι δράσεις να γίνονται μεμωνωμένα κι αποσπασματικά, σαν να μην μας αφορούν όλους.
Οι πιο ηχηρές απουσίες: κανείς από τα αρμόδια υπουργεία - το Υπουργείο Ενέργειας & Περιβάλλοντος και το Υπουργείο Πολιτισμού. Κανείς από τον ΕΦΚΑ. Εκπρόσωποι όλων των κομμάτων πήραν τον λόγο: Σία Αναγνωστοπούλου, Τομεάρχης Πολιτισμού Κοινοβουλευτικής Ομάδας ΣΥΡΙΖΑ, Άννα Χατζησοφιά, Συντονίστρια Τμήματος Πολιτισμού ΣΥΡΙΖΑ και υποψήφια στο Βόρειο Τομέα Αθήνας, Νάσος Ηλιόπουλος, υπεύθυνος στρατηγικής επικοινωνίας του ΣΥΡΙΖΑ και υποψήφιος βουλευτής Α΄ Αθήνας, Γρηγόρης Βαφειάδης, αναπληρωτής γραμματέας Τομέα Πολιτισμού ΠΑΣΟΚ, αρχαιολόγος στο ΥΠΠΟΑ, μέλος ΔΣ Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων. Ελένη Μηλιαρονικολάκη, μέλος της Κ.Ε. του ΚΚΕ και υπεύθυνη του Τμήματος Πολιτισμού του κόμματος και Κλέων Γρηγοριάδης, βουλευτής του ΜΕΡΑ 25.
Κανείς δεν εκπροσώπησε την Νέα Δημοκρατία.
Ο Δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης ήταν εκεί. Εκτός από τον Νάσο Ηλιόπουλο της Ανοιχτής Πόλης που ήταν εκεί, εκεί κι ο Χάρης Βουρδουμπάς, δημοτικός σύμβουλος Λαϊκής Συσπείρωσης Δήμου Αθήνας. Και οι τρεις επιβεβαίωσαν την διαπαραταξιακή συναίνεση και την ομόφωνη θέση του δημοτικού συμβουλίου της Αθήνας, που έχει εκφραστεί με δύο αντίστοιχα ψηφίσματα, για την κήρυξη διατηρητέων -ως προς τη χρήση- των ιστορικών κινηματογράφων «Ιντεάλ» και «Αστορ».
Δεν θέλουμε να μετατραπούμε σε μία αρχαιοελληνική Disneyland. Το αντίθετο. Δεν ανταγωνιζόμαστε το Ντουμπάι, ούτε θέλουμε μία πόλη απονευρωμένη και ερημοποιημένη» | Κώστας Μπακογιάννης, Δήμαρχος Αθηναίων
Ο κύριος Μπακογιάννης μάλιστα έδωσε κι έναν ένθερμο λόγο, ανάμεσα στα οποία είπε ότι «Το Άστορ και το Ιντεάλ είναι μέρος του DNA της Αθήνας. Είμαστε όλοι εδώ γιατί θέλουμε να ενώσουμε τις φωνές μας με τις δικές σας και να υπογραμμίσουμε την ανάγκη να κηρυχθούν διατηρητέοι -κατά τη χρήση- οι δύο αυτοί ιστορικοί κινηματογράφοι. Θέλω να θυμίσω ότι κάτι αντίστοιχο είχε γίνει το 1997 για τους 47 θερινούς κινηματογράφους. Επομένως, υπάρχει προηγούμενο και μάλιστα υπάρχει διαπαραταξιακή συναίνεση σε αυτό. Ναι, θέλουμε την οικονομική ανάπτυξη. Θέλουμε τις επενδύσεις, θέλουμε τους επισκέπτες. Δε θέλουμε, όμως, η Αθήνα να χάσει την ψυχή της. Δεν θέλουμε να μετατραπούμε σε μία αρχαιοελληνική Disneyland. Το αντίθετο. Η δύναμή μας είναι η αυθεντικότητά μας και οι μικτές χρήσεις. Δεν ανταγωνιζόμαστε το Ντουμπάι, ούτε θέλουμε μία πόλη απονευρωμένη και ερημοποιημένη. Θέλουμε μια πόλη φτιαγμένη για τον μόνιμο κάτοικο και για αυτό βρισκόμαστε σήμερα εδώ.»
Στο άκουσμα τόσο εμφατικών λόγων, αναρωτιόμαστε. Με αποφάσεις ποιων ερημώνει αυτή η πόλη; Με ποια ανυπαρξία στήριξης; Ποιοι έχουν τον έλεγχο της δημόσιας κληρονομιάς; Ποιοι τον έλεγχο ρύθμισης της αγοράς; Πώς κλείνουν τα μαγαζιά, πώς δημιουργούνται αδιέξοδα για τους ιδιοκτήτες, τους ενοικιαστές; Ποιοι μπορούν να παρέμβουν και δεν το κάνουν;
Κακά τα ψέματα. Σε ένα τέτοιο κάλεσμα, οι κομματικές τοποθετήσεις έμοιαζαν με προεκλογικές καμπάνιες. Ομορφα λόγια, πολλά λόγια εκ του ασφαλούς. Ποιος όμως κρατάει την καυτή πατάτα στα χέρια του αυτή τη στιγμή; Ποιος μπορεί να λύσει το θέμα των τριών κινηματογράφων και δεν το κάνει; Γιατί υπάρχει αυτή η καθυστέρηση; Ποιον εξυπηρετεί; Τι σημαίνει ότι σε λίγους μήνες έχουμε εκλογές;
Η τοποθέτηση των ιδιοκτητών του ΑΣΤΟΡ και ΙΝΤΕΑΛ
Ισως οι απαντήσεις κρύβονται στην εμπειρία των Μπάμπη και Αντρέα Κονταράκη (διαχειριστών του ΑΣΤΟΡ) και των Γιώργου και Σπύρου Σπέντζου (διαχειριστών του Ιντεάλ). Σας παραθέτουμε την εξιστόρηση αυτής της μεγάλης γραφειοκρατικής περιπέτειας για να επιτύχουν την κήρυξη διατηρητέας χρήσης των κινηματογράφων τους.
Μπάμπης Κονταράκης:
«Μετά από καθυστερήσεις και εμπαιγμούς, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έπραξε το αυτονόητο και πριν από περίπου δυο μήνες κίνησε τη διαδικασία κήρυξης διατηρητέας χρήσης των κινηματογράφων ΑΣΤΟΡ και Ιντεάλ. Αυτό συνάντησε την ένσταση του ΕΦΚΑ, κι ενώ η πρόταση θα περνούσε από συμβούλιο, το θέμα έχει αναβληθεί ήδη τρεις φορές. Έχουμε όλα όσα απαιτεί ο νόμος, αλλά δεν εξετάζεται η πρόταση.»
«Ταυτόχρονα, το Υπουργείο Πολιτισμού με την ανακοίνωσή του, μάς υπέδειξε ακόμα μία οδό για να προστατευτούν οι κινηματογράφοι, που τόσο καιρό αγνοούσαμε: η έκθεση τεκμηρίωσης του τμήματος ΔΑΟΚΑ του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας περιέχει όλους τους όρους που εκπληρώνουν τις προδιαγραφές προστασίας μας, τόσο μέσω του εν λόγω Υπουργείου, όσο και μέσω του Υπουργείου Πολιτισμού.»
Θέλουμε ακόμα να καταδείξουμε την αναξιοπιστία του δημόσιου φορέα ΕΦΚΑ, που διαχειρίζεται τη δημόσια περιουσία με όρους real estate...»
«Και τα δύο Υπουργεία μπορούν να παρέμβουν και το ένα ρίχνει την ευθύνη στο άλλο. Αναρωτιόμαστε γιατί. Εμείς ζητάμε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και από το Υπουργείο Πολιτισμού να αναλάβουν τις ευθύνες τους απέναντι στον πολιτισμό, το δημόσιο συμφέρον, την πόλη, τους κατοίκους της. Και να κηρύξουν άμεσα τη διατηρητέα χρήση των κινηματογράφων ΑΣΤΟΡ και Ιντεάλ, που βάσει των αιτιολογικών εκθέσεων δικαιούν αυτό το καθεστώς. Ζητάμε το θέμα να μπει στην ημερήσια διάταξη του επόμενου συμβουλίου και περιμένουμε να εγκριθεί.»
Έχουμε συγκεντρώσει ήδη 10.000 υπογραφές στήριξης. Μπορούμε να φέρουμε όσες χρειαστεί. Μάς λείπει όμως μία: αυτή του Υπουργού.»
«Την Κυριακή με το κάλεσμά μας, η στήριξη του κόσμου ήταν πρωτοφανής. Απέδειξε ο κόσμος ότι τα θέλει τα σινεμά του, θέλει αναλλοίωτο το κέντρο της πόλης του. Θέλει μια πόλη ζωντανή. Και το κάλεσμα απαντήθηκε εμφατικά. Είδαμε όλοι την αγάπη, τη συγκίνηση. Κι αν οι μόνοι τελικά που ενδιαφέρονται για να σταθεί ξανά στα πόδια της η πόλη μας, είναι οι κάτοικοί της, τότε εμείς θα συνεχίσουμε τα καλέσματα, πιο δυναμικά. Και θα διευρύνουμε τις συμμαχίες, όχι μόνο με άλλους αιθουσάρχες, αλλά με όλους όσους διεκδικούν όχι μόνο τα σινεμά τους. Αλλά την ίδια τους τη ζωή.»
«Οι κινηματογράφοι στηρίζουν όλο το κινηματογραφικό οικοσύστημα της χώρας. Και οι κινηματογράφοι του κέντρου είναι η ραχοκοκαλιά του. Για την Ευρωπαϊκή Ένωση οι κινηματογραφικές αίθουσες αποτελούν σημαντικό κεφάλαιο και προτεραιότητα, όχι μόνο για την κοινότητα, αλλά και για τη διανομή του ανεξάρτητου σινεμά. Η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου προειδοποίησε, ότι μια πόλη χωρίς σινεμά, είναι μια πόλη σε κρίση.»
«Έχουμε μια πολιτεία που αυτοθαυμάζεται ως υπέρμαχη της ευρωπαϊκής μας ταυτότητας, την ώρα που μας βυθίζει αυταρχικά σε πραγματικότητες τρίτου κόσμου. Αυτός ο τριετής αποκλεισμός των κινηματογράφων, έγινε παράλληλα με τον αποκλεισμό του κέντρου της Αθήνας – αστυνομικά μπλόκα, κλούβες, περίπατοι, σκάμματα, επικίνδυνες περιφράξεις και τρύπες στην Πανεπιστημίου, σκοτάδι και φόβος τη νύχτα, το Απόλλων-Αττικόν αφημένο σαν σκιάχτρο. Η πρόσβαση στο κέντρο ήταν αποτρεπτική. Όλο αυτό το διάστημα ήταν οι αίθουσες του κέντρου που το κράτησαν όρθιο μέσα στην συστηματική και καλά σχεδιασμένη ερημοποίησή του. Το Ιντεάλ, το Άστορ και η Ίριδα, ο Απόλλων-Αττικόν, το Αβέρωφ και το Έμπασσυ, το Άστυ, η Όπερα, η Έλλη, η Ανδόρα ήταν, είναι και θα είναι τα οχυρά της πόλης μας....»
Αντρέας Κονταράκης:
«Κλείνω 40 χρόνια στον κινηματογραφικό χώρο. Τα τελευταία 8 χρόνια ανακαινήσαμε και ξαναπροσφέραμε στους Αθηναίους 5 κινηματογράφους που είχαν εγκαταλειφθεί. Από το 2015 το Αστορ, το 2017 το ΑΑΒΟΡΑ (κλειστό 13 χρόνια) και από το 2018 ακολούθησαν 3 θερινά: τη Στέλλα στην Κυψέλη, το Κάρμεν στους Αμπελοκήπους (κλειστό 16 ολόκληρα χρόνια) και το Δάφνη. Ολα αυτά χωρίς καμία βοήθεια από το κράτος. Παράλληλα κάναμε διανομή 250 περίπου ταινιών, όλες του ανεξάρτητου κινηματογράφου. Η επιχείρησή μας (Weirdwave) είναι υγιέστατη. Αυτό ως απάντηση μερίδας του Τύπου που θέλουν τις αίθουσες να ψυχορραγούν, οπότε ας κλείσουν. »
«Το καλοκαίρι του 2022, ψάχνοντας κάτι στη Διαύγεια, ανακάλυψα έκπληκτος ότι το κτίριο που στεγάζεται το ΑΣΤΟΡ πρόκειται να πουληθεί από τον ΕΦΚΑ. Κανένας από τον οργανισμό, όπως και κανένας από το Υπουργείο Πολιτισμού δεν δέχθηκε να μάς κλείσει ένα ραντεβού και να μάς εξηγήσει τι συμβαίνει. Ακολούθησαν την τακτική της παραπληροφόρησης και του καθησυχασμού. Αποφάσισα να δημοσιοποιήσω το πρόβλημα σε φορείς, σε δημοτικές παρατάξεις, στα κόμματα της Βουλής και στην κινηματογραφική κοινότητα. Η απόφαση ήταν καθολική.»
Στις 21 Μαΐου έχουμε παγκόσμια μέρα πολιτισμού. Παράλληλα έχουμε κι εκλογές. Και θα μάς έχουν κλείσει τα σινεμά; Καλώ την Υπουργό Πολιτισμού να κηρύξει διατηρητέους ΟΛΟΥΣ τους κινηματογράφους της Αθήνας.»
Γιώργος Σπέντζος
«Σας μιλάω συγκινημένος γιατί τον τελευταίο καιρό δίνουμε μία πολύ μεγάλη μάχη. Στο ραδιόφωνο, στις εφημερίδες, στην τηλεόραση. Μιλώντας για την τηλεόραση: προχθές που ζήσαμε μία μεγαλειώδη νύχτα, με ατέλειωτες ουρές και πάνω από 5.000 Αθηναίους που έτρεξαν για συμπαράσταση, ούτε ένα συστημικό κανάλι δεν ήρθε να καλύψει αυτό το γεγονός. Φωτογραφίες και βίντεο που είδατε ήταν από θεατές, φίλους και περαστικούς. Πλήρης εγκατάλειψη...»
Ηταν μία πολύ συγκινητική βραδιά, αυτή της Κυριακής. Ημουν στην πόρτα και έβλεπα τον κόσμο να μπαίνει. Εμπαιναν, υπέγραφαν κι έβγαιναν. Σαν να μπαίνουν σε εκκλησία να προσκυνήσουν. Ωρες ατέλειωτες.»
«Το Ιντεάλ έχει μία ιστορία 102 ετών. Δεν είναι κάτι αστείο. Είναι κομμάτι της Ιστοριας. Κι έχω την εξής απορία: δίπλα μας το Rex είναι διατηρητέο. Από την άλλη πλευρά, το Ωδείο (που έπεσε κι ένας τοίχος του και μας ταλαιπώρησε τρεις μήνες) είναι διατηρητέο. Το Γερμανικό Ινστιτούτο πιο δίπλα, είναι διατηρητέο. Το εστιατόριο Ιντεάλ είναι διατηρητέο. Και αναρωτιέμαι: μία κινηματογραφική αίθουσα 102 ετών, ανάμεσα σε 4 διατηρητέα ιστορικά κτίρια, δεν κρίνεται διατηρητέα; Δεν το αξίζει;»
«Δεν μάς ενδιαφέρει να μείνει το Ιντεάλ στη διαχείρηση της Σπέντζος. Μάς ενδιαφέρει να μείνει διατηρητέο το Ιντεάλ. Κι ας το πάρει όποιος θέλει. Το δηλώνω απερίφραστα.»
Σπύρος Σπέντζος
«Ζωτικός λόγος να μείνουν οι αίθουσες του κέντρου είναι γιατί παίζουν ένα είδος σινεμά που δεν έχει ανταπόκριση σε άλλα μέρη της Αθήνας. Σινεφίλ ταινίες, ταινίες Ελλήνων σκηνοθετών, ταινιές auteurs. Ο κόσμος έρχεται στο κέντρο από όλες τις γωνιές της Αθήνας για να της παρακολουθήσει. Ειδικά για το μέλλον του ελληνικού σινεμά: χωρίς αίθουσες, πού θα παιχτούν οι ελληνικές ταινίες;»
Υπάρχει μία κωλυσιεργία στην απόφαση της διατήρησης. Αναρωτιόμαστε γιατί. Κάθε φορά συνεδριάζει αυτή η επιτροπή και κάθε φορά το θέμα των κινηματογράφων είναι εκτός ημερήσιας διάταξης. Ποιον ωφελεί αυτή η καθυστέρηση; Μήπως στοχεύουν στο να κλείσει η Βουλή και να πάει το μπαλάκι στην επόμενη κυβέρνηση;»
«Η απάντησή μας στον ΕΦΚΑ και σε μερίδα του Τύπου που θέλει να παρουσιάσει αβέβαιο το μέλλον του κινηματογράφου και απάντηση στη (μη) ζήτηση της αγοράς να είναι το κλείσιμο των αιθουσών: ο κινηματογράφος θα επιβιώσει, κύριοι. Πάντα έβρισκε εμπόδια: την τηλεόραση, την ελεύθερη τηλεόραση, τα VHS, τα DVD, το πειρατικό downloading, και τώρα ήρθαν οι πλατφόρμες. Ομως πάντα, ο κινηματογράφος επέστρεφε.»
Ρομαντισμός vs Οργάνωση, Πίεση, Αντίσταση
Οσοι βρέθηκαν σήμερα στην μαραθώνια αυτή συζήτηση, ομιλητές και ακροατήριο, όταν πήραν το μικρόφωνο θέλησαν να μοιραστούν το προσωπικό τους βίωμα σε σχέση με το σινεμά, την αίθουσα, την πόλη τους, τη ζωή τους. Αυτό είναι υπέροχο και το μοιραζόμαστε όλοι όσοι επιλέξαμε να ζούμε και να αναπνέουμε μέσα από την μεγάλη οθόνη.
Αναρωτιόμαστε όμως αν αυτό το πάθος φτάνει. Αν οι υπογραφές, φτάνουν. Ποια είναι, εντελώς πρακτικά, τα επόμενα βήματα; Πώς μπορεί κανείς να πιέσει την σημερινή Κυβέρνηση, τα υπάρχοντα Υπουργεία, πριν τις εκλογές, να δώσουν την λύση; Ποια είναι τα deadlines, πόσες αναβολές μπορεί να ακολουθήσουν τις ήδη τρεις, στη συζήτηση της επιτροπής;
Το να συζητάμε μεταξύ μας την αναγκαιότητα των αιθουσών, το να αναλωνόμαστε σε ρητορικά ερωτήματα, το να κατεβαίνουμε στους δρόμους (μία, δύο, τρεις - δυστυχώς, ο Ελληνας δεν είναι Γάλλος, να παραμείνει στο δρόμο μέχρι να ικανοποιηθεί το αίτημά του), όχι δεν είναι λύσεις, είναι ξέσπασμα.Ο ρομαντισμός δεν είναι έννοια κακή. Βάζει την σπίθα. Ενας αγώνας όμως πρέπει να έχει συνέπεια και συνέχεια.
Αντί επιλόγου λοιπόν: το παράδειγμα του κινηματογράφου «Αλκυονίς»
Μία υπογραφή χρειάζεται. Οχι άλλο πινγκ-πονγκ ανάμεσα στα Υπουργεία Πολιτισμού και Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Οχι άλλες καθυστερήσεις.
Ναι, το Υπουργείο Πολιτισμού μπορεί να παρέμβει. Αν θέλει. Γιατί; Το έχει ξανακάνει. Το 2019, η Διεύθυνση Προστασίας και Αναστήλωσης Νεωτέρων και Συγχρόνων Μνημείων του ΥΠΠΟΑ εισηγήθηκε τον χαρακτηρισμό της «Αλκυονίδας» ως μνημείου «συνδεδεμένου με τη συλλογική μνήμη και την ιστορία του τόπου». Το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων μπορεί να επικαλεστεί ακριβώς τον ίδιο νόμο και στην περίπτωση των «Ιντεάλ» και «Αστορ».
Ελπίζουμε να γίνει και σύντομα. Θα είμαστε εδώ για να παρακολουθούμε τις εξελίξεις.
Διαβάστε περισσότερα:
- Ο Κώστας Γαβράς και ο Φατίχ Ακίν στηρίζουν τη διάσωση των Ιντεάλ και Αστορ
- «Τα Σινεμά Μας, η Πόλη Μας»: Δείτε εικόνες από το κέντρο της Αθήνας
- Η ανακοίνωση του ομίλου Mitsis Hotel για το Ιντεάλ (δεν εξασφαλίζει τη διατήρησή του ως κινηματογράφου)
Επίσης συνεχίζουμε να υπογράφουμε εδώ για να κριθούν οι χρήσεις του Ιντεάλ και του Αστορ διατηρητέες