[Προσοχή: το παρακάτω άρθρο περιέχει spoilers από το τρίτο επεισόδιο της δεύτερης σεζόν της σειράς «The Last of Us», με τίτλο «The Path».]
Ο τίτλος του επεισοδίου, «The Path», μοιάζει ειρωνικός στην πρώτη ανάγνωση. Το τρίτο επεισόδιο της δεύτερης σεζόν δεν μας μιλά για προορισμούς. Μιλά για την ανάγκη του δρόμου: για εκείνο το πρώτο βήμα που πρέπει να γίνει, ακόμα κι αν δεν ξέρεις πού οδηγεί. Η Ελι ξεκινά να χαράζει το δικό της μονοπάτι, όχι γιατί βλέπει ελπίδα μπροστά της, αλλά γιατί πίσω της υπάρχει μόνο καταστροφή.
Ίσως το πιο σπαρακτικό σχόλιο του «The Path» για την απώλεια δεν έρχεται μέσα από λόγια ή σκηνές, αλλά από την απουσία. Από τα πρώτα κιόλας δευτερόλεπτα, κάτι λείπει: το όνομα του Πέδρο Πασκάλ, ακόμα και η σιλουέτα του, έχει αφαιρεθεί από τους τίτλους αρχής. Ενα μικρό, σιωπηλό πένθος που απλώνεται πάνω από όλο το επεισόδιο σαν σκιά. Η Ελι είναι πλέον μόνη της να αντιμετωπίσει αυτόν τον σκληρό κόσμο μόνη της.
Διαβάστε τα recaps του Flix για όλα τα επεισόδια της δεύτερης σεζόν του «The Last of Us»:
Η απουσία του Τζόελ δεν είναι απλώς αισθητή, είναι κυρίαρχη. Είναι στον τρόπο που οι χώροι μοιάζουν μεγαλύτεροι και πιο άδειοι. Στον τρόπο που η Ελι περπατά λίγο πιο αργά, σαν να βαραίνει περισσότερο το σώμα της. Στους διαλόγους που σπάζουν σε αμήχανες παύσεις. Στην ίδια τη σιωπή του κόσμου γύρω της. Η σκηνοθεσία αγκαλιάζει αυτή την απουσία αντί να την κρύψει: το κενό του Τζόελ δεν γεμίζει, αλλά προβάλλεται σε κάθε κάδρο, σε κάθε βλέμμα. Είναι μια υπενθύμιση ότι σε έναν κόσμο σαν αυτόν, η απώλεια δεν είναι κάτι που ξεπερνάς. Είναι κάτι που κουβαλάς μαζί σου, βαραίνει κάθε σου βήμα και σου αλλάζει για πάντα το μονοπάτι.
Μετά τον θάνατο του Τζόελ, η Ελι δεν κινείται από ανάγκη για επιβίωση. Κινείται από απουσία. Το κενό που άφησε πίσω του ο Τζόελ δεν γεμίζει ούτε με αναμνήσεις, ούτε με εκδίκηση, τουλάχιστον όχι από την αρχή του επεισοδίου – αλλά με ένα εκκωφαντικό ουρλιαχτό που σου τρυπάει τη ψυχή. Μετά έρχεται η αδράνεια, η αίσθηση ότι όλα έχουν τελειώσει, κι όμως τα πόδια της συνεχίζουν να περπατούν. Η Μπέλα Ράμσεϊ συνεχίζει να παραδίδει μια ερμηνεία σπαρακτική μέσα στην απλότητά της: δεν κλαίει, δεν καταρρέει στην αρχή. Απλώς υπάρχει. Σαν να βαδίζει πάνω σε έναν δρόμο που δεν διάλεξε, αλλά που δεν μπορεί και να εγκαταλείψει.
Mερικοί άνθρωποι απλώς... δεν μπορούν να σωθούν.»
Αλλα όλα αυτά μετατρέπονται σε ένα δυνατό σπαραγμό όταν πάει στο σπίτι του Τζόελ. Εκεί, μέσα στη σιωπηλή ερημιά του μικρού δωματίου, η Ελι βρίσκει το παλιό, φθαρμένο μπουφάν του Τζόελ. Σηκώνει το μπουφάν, το φέρνει στο πρόσωπό της, το αγκαλιάζει σφιχτά. Και για πρώτη φορά από τον θάνατό του, καταρρέει. Τα δάκρυά της δεν είναι εκρηκτικά. Είναι βουβά, ακανόνιστα, σαν να βγαίνουν από ένα σώμα που έχει ξεχάσει πώς να πενθεί. Αλλά ο πόνος της είναι πολύ αληθινός, ό,τι και να προσπαθεί να πει στους άλλους. Σκουπίζει όμως τα δάκρυά της, μόλις ακούει την Ντίνα να μπαίνει στο σπίτι του Τζόελ. Δεν αφήνει κανέναν να τη δει έτσι, ούτε καν την Ντίνα.
Το μπουφάν του Τζόελ γίνεται ένα σύμβολο, όχι απλώς της απώλειας, αλλά και της αγάπης που έμεινε ανείπωτη. Εδώ, η σκηνή θυμίζει ανεπαίσθητα το «Brokeback Mountain», τη στιγμή που ο Ενις αγκαλιάζει τα ρούχα του Τζακ, κουβαλώντας όλο το βάρος της αγάπης και της ενοχής μέσα σε ένα ταπεινό κομμάτι υφάσματος. Οπως και εκεί, έτσι κι εδώ, το ρούχο γίνεται ο τελευταίος σύνδεσμος με έναν κόσμο που δεν υπάρχει πια. Το μικρό αυτό δωμάτιο δεν είναι πια απλώς ένας εγκαταλελειμμένος χώρος. Γίνεται άδυτο μνήμης, ένας χώρος όπου η αγάπη και η ενοχή παραμένουν ζωντανές πέρα από το χρόνο. Και όπως στο «Brokeback Mountain», έτσι κι εδώ, βλέπουμε ότι η μνήμη δεν είναι απλώς κάτι που κουβαλάς, είναι κάτι που σε κουβαλά και σε καθορίζει.
Το μουσικό θέμα του Γκουστάβο Σανταολάγια μπαίνει αργά, σχεδόν ντροπαλά, σαν ένας κομμένος αναστεναγμός. Μια μόνη, φθαρμένη χορδή κιθάρας επαναλαμβάνει ένα απλό μοτίβο, που περισσότερο ψιθυρίζει παρά τραγουδά. Δεν προσπαθεί να καθοδηγήσει το συναίσθημα, το ακολουθεί, αφήνοντας χώρο στη σιωπή, στη δυσκολία της ανάσας, στα κομμένα δάκρυα της Ελι, κάνοντας μια ήδη δυνατή σκηνή να δείχνει (και να ακούγεται) ως μια τελευταία ελεγεία, ένα ανείπωτο λυρικό επικήδειο.
Στην καρδιά του επεισοδίου, η Ελι στέκεται μπροστά μπροστά σε ολόκληρη την κοινότητα του και τα μέλη του συμβουλίου του Τζάκσον – και εκφωνεί έναν σύντομο, κοφτό, σχεδόν άψυχο μονόλογο για να πάρει την άδεια να πάει, μαζί με κάποιους άλλους, να σκοτώσουν την Αμπι και τους φίλους της. Μιλάει σαν κάποια που έχει ξεπεράσει το στάδιο του σοκ και πλέον στέκει μέσα σε μια παγωμένη αποφασιστικότητα. Το βλέμμα της δεν ζητά έλεος – ζητά την άδεια να προχωρήσει σε αυτό που θεωρεί πια αναπόφευκτο. Σε αυτή τη σκηνή, η Ράμσεϊ αποτυπώνει με ανατριχιαστική ακρίβεια τη μεταμόρφωση της Ελι. Το κορίτσι που κάποτε είχε την ελπίδα ότι μπορεί να σώσει τον κόσμο έχει γίνει τώρα κάποια που θέλει να τον εκδικηθεί για όσα της πήρε.
Αλλά βαφτίζει την εκδίκηση της ως «δικαιοσύνη», πόσο εύκολο γίνεται κάτι τέτοιο όταν μας βολεύει, μια ψευδαίσθηση την οποία υιοθετούν αρκετοί. Και ακόμα και το συμβούλιο αποφασίζει να μην προχωρήσει, η ίδια ετοιμάζεται να ακολουθήσει το δικό της μονοπάτι. «Απλώς δεν την κάνω να ακολουθήσει τα ίδια μονοπάτια που ακολούθησε ο Τζόελ», λέει στην Γκέιλ ο Τόμι, με την ίδια να απαντάει «αν βρίσκεται σε ένα μονοπάτι, δεν είναι αυτό στο οποίο την έβαλε ο Τζόελ... Πάρτο το από έναν ψυχοθεραπευτή με εμπειρία 40 ετών, μερικοί άνθρωποι απλώς... δεν μπορούν να σωθούν». Σκληρό, αλλά αληθινό.
Το επεισόδιο αυτό μας εισάγει επίσης και τους Σκαρς, η αλήθεια είναι πολύ πιο νωρίς από ότι συμβαίνει στο παιχνίδι, μια ομάδα θρησκευτικών φανατικών, και καταλήγει με την Ελι και Ντίνα να φεύγουν μόνες τους, κρυφά, για να αποδώσουν «δικαιοσύνη», καθώς βλέπουμε και τη δύναμη των W.L.F – κάτι που η Ελί και η Ντίνα φαίνεται να υποτίμησαν.
Στο «The Path», η αφήγηση αρνείται να χαρίσει στον θεατή την ψευδαίσθηση της παρηγοριάς. Η απουσία του Τζόελ, ακόμα και από τους τίτλους αρχής, βαραίνει κάθε κάδρο, κάθε ανάσα, κάθε απόφαση. Ο κόσμος χωρίς εκείνον δεν είναι απλώς φτωχότερος. Είναι άγνωστος, απειλητικός, σχεδόν αφύσικος. Η Ελι, σπρωγμένη από μια ανάγκη που δεν μπορεί πια να ονομάσει, παίρνει το μονοπάτι της εκδίκησης, πιστεύοντας ότι το ντύνει με το μανδύα της δικαιοσύνης. Αλλά σε έναν κόσμο που ήδη έχει διαλυθεί, δεν υπάρχουν πια καθαρές διαχωριστικές γραμμές. Η σιωπή, τα βλέμματα που αποφεύγουν το δικό της, η ένοχη ανοχή του συμβουλίου του Τζάκσον ― όλα της υπενθυμίζουν ότι δεν υπάρχει πραγματική επιστροφή από αυτό που ξεκινά. Το «The Last of Us» δείχνει σε αυτό το επεισόδιο ότι το μεγαλύτερο τέρας δεν είναι οι μολυσμένοι. Είναι το κενό που αφήνουν πίσω τους εκείνοι που αγαπήσαμε. Και ο τρόπος που εμείς επιλέγουμε να το γεμίσουμε και να τους τιμήσουμε ― με μίσος, με μνήμη ή με απόγνωση.
Το «The Last of Us» προβάλλεται στην Ελλάδα αποκλειστικά στο Vodafone TV.
