Αυτή η μικρή λεπτομέρεια που με κερδίζει περισσότερο στο πολιτικό δράμα του Μπο Γουίλιμον: Το ζεύγος των Άντεργουντ. (Κέβιν Σπέισι και Ρόμπιν Ράιτ σε μεγάλα κέφια και οι δύο, με εντελώς διαφορετικούς τρόπους.) Όχι γενικώς και αορίστως. Αλλά οι δυο τους, μαζί. Οι στιγμές που μοιράζονται. Το ότι ξέρεις πως τίποτα δε θα μπει ανάμεσά τους. Τα μακιαβελικά χαμόγελα που ανταλλάζουν κάθε φορά που καταλαβαίνεις πως κάτι έχει πάει όπως το σχεδίαζαν.
Και οι βόλτες τους.
Δεν υπάρχει επεισόδιο της σειράς που να μην περιέχει μια κοινή σκηνή των Άντεργουντ, όσο μικρή και ασήμαντη κι αν είναι. Δε θα μου προκαλούσε έκπληξη αν μάθαινα πως αυτό αποτελούσε εξαρχής τον #1 κανόνα στη βίβλο της σειράς: Πάντα, ανεξαιρέτως, να βρίσκουμε μια στιγμή να μοιραστούν οι Άντεργουντ, ακόμα κι αν το επεισόδιο δεν το επιτάσσει ή δεν το χωράει οργανικά. Θα το κάνουμε να χωρέσει. Γιατί είναι η ραχοκοκαλιά της σειράς, οι δύο αυτοί άνθρωποι, οι δύο αυτοί άνθρωποι μαζί, το πώς αντλούν ο ένας δύναμη από τον άλλον, το πώς συμπληρώνουν ο ένας τον άλλον.
Μοιάζει ίσως δευτερεύον όταν τριγύρω συμβαίνουν τόσα πολλά, όμως αλήθεια είναι η βάση στην οποία χτίζεται ο εθισμός μας για τη σειρά. Έχουμε δει ξανά και ξανά σειρές με ένταση, με ανατροπές, με συχνά κωμικά ακραίες εξελίξεις, που είναι εύκολο από ένα σημείο κι έπειτα να αποσπάσεις τον εαυτό σου από τα πεπραγμένα, συνειδητοποιώντας την πλαστότητά τους. Το «House of Cards» δε σε αφήνει να το κάνεις αυτό, κι ο κύριος λόγος είναι πως έχει ανεγερθεί όλο επάνω στα θεμέλια του δεσμού των Άντεργουντ. Τα πάντα έχουν την αόριστη αίσθηση του σημαντικού, επειδή ξέρεις πως ο Φρανκ και η Κλερ θα μιλήσουν γι’αυτό καθώς μοιράζονται ένα ποτήρι κρασί στο ευρύχωρο, συναισθηματικά παγωμένο σπίτι τους.
Γενικά στις σειρές που έχεις έναν ήρωα να κάνει ακραία πράγματα, ο μόνος τρόπος να παραμείνεις εντός της πραγματικότητας που χτίζει η σειρά και να μη τη δεις να γκρεμίζεται μπροστά σου, είναι μια άγκυρα, μια σταθερά που θα έλεγε κι ο Ντέσμοντ. Αν είχες τον Φρανκ να τρέχει αριστερά δεξιά διαπράττοντας φρικτά εγκλήματα χωρίς να λογοδοτεί πουθενά, θα πίστευες πως στην επόμενη σκηνή μπορεί να βγάλει μπέρτα και να πετάξει- δεν είναι αυτή συνθήκη παρακολούθησης ενός δράματος. Όμως στο «House of Cards», ακόμα κι ένα βλέμμα της Κλερ αρκεί. Η Κλερ πάντα ξέρει, πάντα εγκρίνει, πάντα επεξεργάζεται και πάντα οδηγεί τον Φρανκ παρακάτω. Και μαζί, εμάς.
Γι’αυτό και η πρώτη αληθινά σπουδαία στιγμή της 2ης σεζόν (προσπερνώντας για λίγο το προφανές του σοκ της πρεμιέρας) έρχεται στην τρίτη πράξη του 4ου επεισοδίου, με μια τηλεοπτική συνέντευξη που μοιάζει να υπηρετεί απλώς μια βολική στρώση πλοκής (το ίματζ των Άντεργουντ, πιθανώς για μπορέσει να κερδίσει κάποιες ψήφους ο Φρανκ;) πριν αποκαλυφθεί ως νευραλγικό κομμάτι ανάπτυξης χαρακτήρα (της Κλερ) και στρίψει την σεζόν προς μια εντελώς νέα κατεύθυνση.
Η στιγμή είναι υπνωτιστική. Καθώς έβλεπα τη σκηνή, την Κλερ να μιλάει για τον βιασμό της, για την έκτρωσή της, να συνδέει μισές αλήθειες σε ένα τεράστιο ψέμα συναισθηματικής αλήθειας, ένιωθα σαν αυτούς τους χαρακτήρες σε κάτι παλιά καρτούν που ένας γιατρός τους έβγαζε το εκκρεμές και τα μάτια τους άρχιζαν να δημιουργούν κάτι δίνες μέσα τους, κι οι χαρακτήρες υπνωτίζονταν. Δεν είναι απλά ότι η Ράιτ είναι μαγευτική, είναι ότι η ηρωίδα της εδώ αποκαλύπτεται πλήρως: Εντός του πλαισίου της σειράς ως θαρραλέα δημόσια φιγούρα, και σε εμάς ως ο κρυφός οδηγός, η αληθινή άγκυρα του Φρανκ, το κέντρο βάρους των εξελίξεων που πάντοτε, σιωπηλά, ήταν.
Κι ο Φρανκ; Ο Φρανκ την παρακολουθεί κι εκείνος από μια οθόνη, υπνωτισμένος όσο κι εμείς.
Ο ρόλος ενός τέτοιου χαρακτήρα δεν χρειάζεται να είναι προφανής όλες τις στιγμές, παρα μόνο όταν αληθινά απαιτείται. Μικρή ιδέα έχουμε ας πούμε για τον κατακλυσιμά σημαντικό ρόλο που θα παίξουν στην πορεία του Φρανκ οι μικρές της παρεμβάσεις, από το σπόρο αμφιβολίας που σπέρνει στη σχέση του προεδρικού ζεύγους, μέχρι το νόμο για τον έλεγχο της κουλτούρας επιβολής στον στρατό που παίρνει πίσω την κατάλληλη στιγμή και ως κατάλληλο αντιστάθμισμα.
Όμως η στιγμή που καθορίζει την πορεία της σειράς και την ταραχώδη άνοδο του Φρανκ Άντεργουντ, έρχεται την ύστατη ώρα, φυσικά: Βλέπουμε τον Φρανκ καταβεβλημένο, παραιτημένο θα έλεγε κανείς. Δεν τον έχουμε ξαναδεί ποτέ έτσι. Δυο σεζόν δολοπλοκιών, μηχανορραφιών, δολοφονιών μετά, ένα βήμα πριν τον Στόχο, ο Φρανκ κάθεται στην πολυθρόνα του και αφήνει την τύχη του στη μοίρα. Η Κλερ, όχι τόσο. Του θυμώνει, για πρώτη φορά σε 26 επεισόδια. Δεν του θύμωσε ύστερα από κανένα του έγκλημα (και τα ξέρει όλα), αλλά αυτή τη φορά είναι μανιασμένη. «ΚΑΝΕ Ο,ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ» του λέει, με έναν αυστηρό τόνο που θα μπορούσε να υποσκάψει 3 στρατηγούς και 7 προέδρους που μιλούν την ίδια στιγμή.
Η Κλερ είναι υγρό πυρ. Είναι πάγος, αλλά μπορεί να ξερνάει φωτιά. Ο Φρανκ παίρνει το καύσιμο, αυτή την τελική ώθηση, και δίνει το ένα τελικό σπρώξιμο προς την τελική ευθεία του σχεδίου του. Εν τέλει, λέει πολλά το γεγονός πως σε μια σειρά όπου μια τόσο εμφατική φιγούρα αντιήρωα-καρχαρία κρατά κεντρικό ρόλο στις εξελίξεις διαπράττονας το ένα έγκλημα μετά το άλλο, εξακολουθούμε, δύο σεζόν μετά, να μη μπορούμε να σκεφτούμε τη σειρά ως οτιδήποτε πέραν του μοναδικού σόου των Φρανκ και Κλερ Άντεργουντ.
Αναμφίβολα αυτό δρα ανανεωτικά, για τη σειρά και για τον θεατή.
[Ακολουθούν spoilers για όλη τη 2η σεζόν.]
Όταν η σεζόν ξεκινά με κάτι τόσο ακραίο, κάτι από το οποίο εμφανώς δεν υπάρχει πια γυρισμός, όσο ο φόνος της Ζόι (αντίο Κέιτ Μάρα, θα μας λείψεις), είναι εύκολο για την οποιαδήποτε σειρά να παραδοθεί στην ακρότητα. Αυτό θα την έκανε στιγμιαία διασκεδαστική, αλλά λίγα επεισόδια μετά δε θα σε ένοιαζε πια τίποτα, γιατί τίποτα δε θα είχε σημασία. Όταν όλα μπορούν να συμβούν, τίποτα από αυτά δεν είναι σημαντικό.
Όμως μετά το σοκ, όλα σκουπίζονται κάτω από το χαλί και η αφήγηση κάνει ένα βήμα πίσω. Η Κλερ βλέπει στην τηλεόραση την είδηση του φόνου, γνωρίζει, κατανοεί, εγκρίνει. Η σειρά δεν ενδιαφέρεται για ιδέες όπως η λύτρωση ή η τιμωρία (όπως τις συναντάμε σε άλλες αντιηρωικές saga), διότι για τον Φρανκ όλα αυτά περνούν από την Κλερ. Είναι ο ένας η πυξίδα του άλλου. Και όλα τα υπόλοιπα ας καούν.
Ο Γουίλιμον έξυπνα κάνει στροφή, αλλάζει πλήρως το σκηνικό, πακετάρει ό,τι είχε απομείνει να κρέμεται στο τέλος της 1ης σεζόν και φέρνει τους Άντεργουντ στο Λευκό Οίκο. Μπορεί κανείς να επιχειρηματολογήσει υπέρ ή κατά των πολιτικών μικροπλοκών της 2ης σεζόν, για το κατά πόσο έκαναν πιο συναρπαστική τηλεόραση από την χαώδη κίνηση επιβίωσης του Φρανκ στην 1η, όμως το μόνο σίγουρο είανι πως το νέο σκηνικό δεν επέτρεψε στη σειρά να παγιδευτεί σε ένα κυνήγι της ουράς της.
Δεν αγκιστρώνεται σε συγκεκριμένους χαρακτήρες για τους οποίους δεν έχει πια χρησιμότητα (τους πετά στις γραμμές του τρένου σα να ήταν ο Φρανκ Άντεργουντ, θα έλεγε κανείς), και εισάγει και ένα νέο γύρο προσώπων ή παλιών προσώπων σε ενισχυμένους ρόλους, αρκετά ώστε αυτή η 2η πράξη της ανόδο του (των) Άντεργουντ να μη μοιάζει πουθενά σαν επαναδιατύπωση της 1ης.
Ο Τζέραλντ ΜακΡέινι ως Ρέιμοντ Τασκ είναι αναμφίβολα κεντρική φιγούρα, καθώς είναι η στενή του σχέση και φιλία με τον πρόεδρο στην οποία λοκάρει ο Φρανκ, εντοπίζοντας εκεί το σημείο-κλειδί. Παραμένει ερωτηματικό το κατά πόσον ο Φρανκ γνωρίζει εξαρχής πού θα οδηγήσει μια του ενέργεια ή τελοσπάντων πόσες κινήσεις παρακάτω βλέπει: Όταν με τον πύργο του τρώει την βασίλισσα του Τασκ, ξέρει πόσες κινήσεις μετά θα κάνει το ρουά ματ ή απλά αρπάζει την ευκαιρία να ξεφορτωθεί το πιο ισχυρό αντίπαλο πιόνι; Μάλλον δεν έχει σημασία.
Ομολογώ πως στο τελευταίο ¼ του κύκλου με κούρασε λίγο το μπρος-πίσω και οι μηχανορραφίες γύρω από τον Τασκ, όμως αυτό διορθώθηκε άμεσα τη στιγμή που έγινε εμφανές πού οδηγούσαν όλα: Σε μια έρευνα που θα κατέρριπτε την προεδρεία. Well played, Φρανκ και σειρά.
Η προσωπική μου αγαπημένη όμως προσθήκη του κύκλου ήταν η Μόλι Πάρκερ στο ρόλο της Τζάκι Σαρπ, μια φιγούρα που υπό μία έννοια ήταν η απόλυτη αντι-Κλερ. Την δημιούργησε ο Φρανκ (ενώ την Κλερ τη δημιούργησε, δεν ξέρω, το σύμπαν) όμως στη συνέχεια καθόρισε τον εαυτό της βάσει μιας προσπάθειας να μην την καθορίσει καθόλου ο Φρανκ. Πήγε κόντρα στους Άντεργουντ στα πάντα, και όχι, δεν ήταν για τον Ρεμί. Όταν στο τέλος της σεζόν ενώνει ξανά μαζί τους τις δυνάμεις της, αυτό αποκτά τεράστια αξία, ακριβώς επειδή η διαδρομή που ακολούθησε για να φτάσει ως εκεί ήταν ενός εχθρού που ο ίδιος ο Φρανκ δημιούργησε, και που τώρα θα κοιτάζονται στα μάτια όχι βάσει μιας σχέσης υποταγής ή εξάρτησης, αλλά ουσιαστικά σαν ίσος προς ίσο. Ή σαν ίσος προς αντίθετο τελοσπάντων. Δεν περιμένω τίποτα περισσότερο από την 3η σεζόν όσο την εξέλιξη του διπόλου Φρανκ-Τζάκι.
Μιλώντας για 3η σεζόν, θα έχει πολύ ενδιαφέρον το πώς θα κινηθεί η σειρά στη συνέχεια. Το Netflix ας μην ξεχνάμε, είχε εξαρχής παραγγείλει 2 σεζόν, και καθώς ολοκληρώνεται η 2η είναι εμφανές (από δραματουργικής σκοπιάς τουλάχιστον) στο αποτέλεσμα. Οι δύο κύκλοι χρονολογούν την άνοδο ενός πικραμένου πολιτικού, ενός τυχάρπαστου πιονιού στην πολιτική σκακιέρα, μέχρι τη στιγμή που η οργή και ο θυμός θα του έδιναν την απαραίτητη ορμή για να φτάσει στην απέναντι άκρη του ταμπλό. Ο Φρανκ Άντεργουντ το διέσχισε, έγινε βασίλισσα, τώρα το ταμπλό είναι δικό του.
Το Netflix παρήγγειλε 2 κύκλους και ο Μπο Γουίλιμον τους έγραψε και τους σχεδίασε σα να επρόκειτο για ένα έργο που να μπορεί κι έτσι να μοιάζει ολοκληρωμένο. Η αίσθηση καθήκοντος (του Γουίλιμον και του Φρανκ Άντεργουντ) μας έφερε ως εδώ. Ε, ως εδώ πολύ καλά.
Τώρα;
Μερικές ακόμα τυχαίες σημειώσεις για τον 2ο κύκλο της σειράς:
- Για να μην το προσπεράσουμε εντελώς σαν υστερόγραφο. Ο θάνατος της Ζόι, διάβολε! Με έναν περίεργο τρόπο, το είδα να έρχεται τη στιγμή που είδα τον Φρανκ ντυμένο σαν κατάσκοπο από το κρύο στην αποβάθρα του μετρό, αλλά και πάλι, σοκ. Στεγνό σοκ.
- Το οποίο σοκ ακολούθησαν γέλια: Είναι σαν η σειρά να είχε ντύσει τον Φρανκ σαν μοχθηρό καρτούν. Πετάει κόσμο μπροστά σε τρένα, παραδίδει αστείους μονολόγους (“τι, νομίσατε ότι σας ξέχασα; αχαχαχα” στο τέλος του επεισοδίου), πακετάκι με ένα μεγαλοπρεπές FU (προς ποιον; προς εμάς; ΟΚ, γιατί όχι). Μόνο μουστάκι δεν τον είδαμε να στρίβει, αλλά θα μπορούσε. Είναι η προσπάθεια της σειράς να σου θυμίσει πως είναι απλώς μια σειρά περήφανων καρτουνίστικων κι όχι κάποιο σοβαροφανές πολιτικό παραμυθάκι ηθικής; Δεν ξέρω, για μένα το «House of Cards» είναι και τα δύο αυτά πράγματα, ταυτόχρονα.
- Εκτίμησα τους μηχανισμούς πλοκής πίσω από τις τελικές, καθοριστικές εξελίξεις της σεζόν, αλλά κυρ-πρόεδρε, θα έπρεπε να ξέρεις καλύτερα. Με τον Φρανκ Άντεργουντ έρχεται απλά το σημείο που αποφασίζεις πως δε θα του μιλήσεις καν ξανά, γιατί ακόμα και το να του μιλήσεις θα αποβεί μοιραίο.
- Μπορεί το πιο εφετζίδικο από τα κλεισίματα των loose threads της 1ης σεζόν να ήταν εκείνο όπου η Ζόι συνάντησε το τρένο, αλλά αυτό που με αρρώστησε πιο πολύ ήταν εκείνο της Κλερ. (Δίκαιο, δεδομένων όσων λέγαμε στην αρχή του κειμένου.) Η σειρά ήθελε απλώς να ξεμπερδεύει με την έγκυο που απειλούσε δικαστικά την Κλερ, ώστε να την μεταφέρει στα πολιτικά παιχνίδια του Λευκού Οίκου. Και είχε χίλιους τρόπους να το κάνει αλλά επέλεξε να πάει με το «μπορώ να αφήσω το παιδί σου να πεθάνει». Παναγία μου.
- Φρανκ-Κλερ-Μίτσαμ. Μια σειρά που ξέρει τι ακριβώς να κάνει με τον over the top χαρακτήρα της. Χειροκρότημα.
- Πού τοποθετούμε τον Γουώκερ στη λίστα με τους χειρότερους προέδρους στην ιστορία; Τον βάζω στη λίστα λίγο πιο πάνω από τον αδερφό του Πάλμερ από το «24».
- Το ότι πήρε b-plot ο Φρέντι ο μπριζολάς με ξεπερνά λίγο, αλλά ας είναι, τόσα και τόσα έχουμε δει στη ζωή μας.
- Κομμάτι της αξίας της σειράς είναι η επιμονή της στις μικρές λεπτομέρειες, όπως το κρασί που μοιράζονται οι Φρανκ-Κλερ που λέγαμε στην αρχή. Άλλη τέτοια λεπτομέρεια, τα παϊδάκια που απολαμβάνει ο Φρανκ. Η σειρά χτίζει πιστευτό, απτό σύμπαν μέσα από τέτοιες στιγμές ανάσας, όπου δε συμβαίνει κάτι, απλώς βλέπουμε χαρακτήρες σε κάτι σαν ρουτίνα. Η αξία του Φρέντι ήταν αυτή, συμβολική κυρίως, οπότε υποθέτω η ιστορία του είχε λιγότερο να κάνει με παραγέμισμα χρόνου και περισσότερο με την ιδέα πως να, έχεις το ένα ‘ασήμαντο’ πράγμα για το οποίο πραγματικά νοιάζεται ο Φρανκ, αλλά στην ευρύτερη πορεία του προς τον στόχο, αναγκάζεται κι αυτό να το αφήσει πίσω. Δε μπορεί να έχει τίποτα. Είναι υπέρ της σειράς το ότι διατυπώνει αυτό το συμπέρασμα χωρίς να το κάνει μέσα από μια σκοπιά λύπησης για τον Φρανκ. Απλώς παρατηρεί, ψύχραιμα, παγωμένα, από απόσταση.
- (Μιλώντας για παγωμάρα και απόσταση: Ο Φίντσερ δεν σκηνοθετεί πια, το πνεύμα του όμως το τιμούν οι επακόλουθοι σκηνοθέτες, μεταξύ των οποίων η ίδια η Ρόμπιν Ράιτ αλλά και η Τζόντι Φόστερ.)
- Στο τέλος της 1ης σεζόν είχαμε το άφοβο παρεάκι ασυμβίβαστων ρεπόρτερ που βρίσκονταν στο κατόπι ενοχοποιητικών στοιχείων για τον Φρανκ. Αφού ξεμπερδέψαμε με αυτούς με συνοπτικές διαδικασίες, στο τέλος της 2ης έχουμε το γατόνι χάκερ που βρήκε τα ψίχουλα που είχαν παρατήσει οι προηγούμενοι. Το αγαπώ το «House of Cards» αλλά δεν έχει αφήσει κλισέ που να μην έχει σηκώσει.
- Για κάθε φορά που ένιωθες τη σειρά να πανηγυρίζει κάποιον φανταστικό ελιγμό του Φρανκ, υπήρχε και μια σκηνή μοναξιάς και θλίψης της Ρέιτσελ σαν διαρκή υπενθύμιση του κόστους. Από ό,τι έχει αφήσει πίσω του καμμένο ο Φρανκ, η Ρέιτσελ είναι η τυχερή; Κατάθλιψη.
- Αστερίσκος αναγνώρισης προσφοράς του Νταγκ Στάμπερ. Φανταστικό καθίκι, κανείς δεν γέμιζε τις σκιές όπως εσύ. Είθε να λιώσεις στην κόλαση.
- Και τώρα ο Φρανκ είναι πρόεδρος. Πού πάμε από εδώ; Έχει πιο πάνω; Κι αν όχι, τότε πώς θα επιβιώσει ο Φρανκ; Είναι καρχαρίας, πάντα θέλει να κινείται. Θα προκαλέσει τον τρίτο παγκόσμιο πόλεμο απλά για να έχει κάτι να ασχολείται;
Διαβάστε ακόμη:
- «Ο δρόμος προς τη δύναμη είναι στρωμένος με υποκρισία και θύματα». Τρέιλερ για τον δεύτερο κύκλο του «House of Cards»
- Ενα τσιγάρο... teaser για το δεύτερο κύκλο του «House of Cards»
- Μια ματιά στην πρώτη σεζόν του «House of Cards»
- «House of Cards»: Ο Ντέιβιντ Φίντσερ έχει φουλ του άσσου!
- «Δεν είναι τηλεόραση, είναι...»: Η χρονιά που το Netflix ονειρεύτηκε πως είναι HBO
