Ακολουθούν spoilers για όλη την 8η σεζόν «Doctor Who».
Από την αρχή, σκεφτόμουν κι έλεγα ένα πράγμα, ξανά και ξανά. «Μην ανησυχείτε», έλεγα, «ο Μόφατ δεν μπορεί να γράψει καταθλιπτική ιστορία». Οσο κι αν ο νέος Doctor ζούσε την πιο σκοτεινή του ώρα, όσο άσχημα ή μουντά ή δυσάρεστα έμοιαζαν τα πράγματα, πάντα κρατιόμουν από αυτή την ελπίδα- όχι ελπίδα, κάτι παραπάνω: Βεβαιότητα. «Στο τέλος όλα θα πάνε καλά».
Ο Στίβεν Μόφατ, υπενθύμιζα διαρκώς, είναι ο άνθρωπος που γράφει θανάτους και μετά τους παίρνει πίσω, που έβαλε τον Ενατο Doctor να φωνάξει ενθουσιασμένος «everybody lives!», που ακόμα κι όταν σκότωσε τη Ρίβερ Σονγκ της χάρισε ταυτόχρονα μια -κάποια- αιώνια ζωή, που όταν ήρθε η ώρα να σκοτώσει (γιατί δραματουργικά μιλώντας, αυτό έκανε) τους λατρεμένους companions Εϊμι και Ρόρι, το κοντινότερο σε θάνατο που μπόρεσε να γράψει ήταν το ‘παρέμειναν κολλημένοι στη Νέα Υόρκη του 1938’. Ο Στίβεν Μόφατ δεν μπορεί να σκοτώσει κανέναν χαρακτήρα του γιατί τους αγαπά υπερβολικά. Δε μπορεί να γράψει απαισιόδοξη ιστορία.
Στο τέλος όλα θα πάνε καλά.
Η 8η σεζόν εξαρχής θα ήταν κάτι διαφορετικό, απλά δεν ξέρω κατά πόσο ήμασταν προετοιμασμένοι (εμείς και ο Μόφατ) για το πόσο. Είναι η πρώτη φορά επί της ουσίας που αλλάζει πλήρως κεφάλαιο και Doctor υπό την κατεύθυνση του ίδιου showrunner στη σύγχρονη σειρά. Οταν ο Εκλεστον έδωσε τη θέση του στον Τέναντ επί Ράσελ Ντέιβις, ήταν μια αποχώρηση σχετικά ξαφνική, και ο Ντέιβις απλά συνέχισε την ίδια ευρύτερη ιστορία με άλλο ηθοποιό. Ο Doctor είχε αλλάξει αλλά ήταν σα να βλέπαμε την ίδια saga. Οταν αργότερα έφυγε ο Τέναντ, μαζί του αποχώρησε κι ο Ντέιβις, γράφοντας το ‘series finale’ του δικού του Doctor Επους.
Εκτοτε, τη σειρά είχε αναλάβει ο Στίβεν Μόφατ κι έγραφε την ιστορία του 11ου Doctor. Φεύγοντας ο Ματ Σμιθ, με τον Μόφατ να του γράφει κι εκείνου το ξεκάθαρο φινάλε όλων των ιστοριών του (το τελευταίο Χριστουγεννιάτικο Special του Ματ Σμιθ κλείνει κάθε πλοκή των σεζόν 5-7 και μας δίνει ακόμα κι ένα cameo αποχαιρετισμό της Εϊμι Ποντ), μείναμε με ένα ολοκάθαρο πεδίο δράσης. Για πρώτη φορά, ένας showrunner θα δοκίμαζε να πει μια δεύτερη Μεγάλη Ιστορία.
Κι ο Μόφατ πήρε πολύ σοβαρά την ευθύνη. Σε αυτή του την 8η σεζόν, στα αλήθεια ξεκίνησε από το μηδέν. Ο 12ος Doctor ήταν διαφορετικός, και μάλιστα ακραία διαφορετικός. Οι ιστορίες ακολουθούσαν έναν εντελώς άλλο τόνο, πολύ μακριά από το twee στυλ των χρόνων του Σμιθ. Ιδέες που διέτρεχαν όλη την ως τώρα παρουσία του Μόφατ στη σειρά, απουσίαζαν πλήρως καθώς, ναι, ανήκαν σε μια άλλη εποχή, σε κάποιον άλλο χαρακτήρα. Δεν είχαμε τους πέτρινους αγγέλους, δεν είχαμε ρωγμές στο χωροχρόνο, δεν είχαμε Silence, δεν είχαμε Ρίβερ Σονγκ. Ακόμα κι η Κλάρα, που ξέμεινε από την προηγούμενη περίοδο, έδινε την αίσθηση πως τώρα άρχιζε να αναπτύσσεται για πρώτη φορά ως χαρακτήρας κι όχι σαν μυστήριο, σαν κομμάτι πλοκής.
Η νέα εποχή έφερε κεντρικό ήρωα τον Πίτερ Καπάλντι στο ρόλο του Doctor, έναν ηθοποιό που αξίζει να σημειωθεί πως ο Μόφατ ήθελε εξαρχής στο ρόλο όταν πρωτοανέλαβε τη σειρά, πριν ο Σμιθ (και πιθανώς έγνοιες για πολύ γερασμένο / απομακρυσμένο από τις επιθυμητές δημογραφικές ομάδες ηθοποιό) του αλλάξει τη γνώμη. Αν αυτή η εκδοχή του Doctor ήταν που ο Μόφατ κι ο Καπάλντι είχαν εξαρχής κατά νου, τότε ας είμαστε όλοι ευτυχισμένοι που πήραμε αυτά τα ενδιάμεσα 3-4 χρόνια. Δεν το λέω ως αρνητικό για τη νέα εποχή αυτό, παρά μόνο ως διαπίστωση του πόσο ριζικά διαφορετική ήταν η προσέγγιση αυτή τη φορά. Η εποχή Ματ Σμιθ / Εϊμι Ποντ ήταν κάτι που γεννήθηκε ίσως χάρη σε ένα ευχάριστο ατύχημα.
Γιατί αυτή τη φορά ο Μόφατ κινήθηκε προς εντελώς διαφορετική κατεύθυνση, ίσως πλέον με τις ευλογίες του BBC ή έστω με την ανοχή: Έχοντας διευθύνει πλέον τη σειρά για 4 υπερεπιτυχημένα χρόνια (αν μη τι άλλο σε επίπεδο awareness, εμπλοκής των θεατών και γιγάντωσης της σειράς σε όλο τον κόσμο και δη στις ΗΠΑ), ο Μόφατ μπορεί κάλλιστα να δήλωσε πως, Αυτή τη φορά ο Doctor μου θα είναι ο Πίτερ Καπάλντι, ο γηραιότερος που έχει παίξει ποτέ το ρόλο. Κι αν σας αρέσει. Εμάς μας άρεσε. Μας άρεσε πάρα πολύ. Εδωσε αληθινή διάσταση σε έναν παγωμένο χαρακτήρα που παρακολουθούσαμε σταδιακά να βρίσκει ξανά τα κομμάτια της ανθρωπιάς του.
Μπορεί να καταλάβει κανείς γιατί ο οποιοσδήποτε θα αισθανόταν αμήχανα. Κι εμείς ως θεατές αισθανόμασταν αμήχανα. Σωστά: Διότι η ίδια η σειρά μας ζητούσε να νιώσουμε έτσι.
Στην πρώτη του μεγάλη σεκάνς στη σειρά, ο Doctor του Ματ Σμιθ βρίσκεται στην κουζίνα του σπιτιού της μικρής Αμίλια και καταβροχθίζει ό,τι φαγητό βρει μπροστά του. Είναι μια εντελώς καρτουνίστικη σκηνή μα απόλυτα σωστή ως προς τον χαρακτήρα. Εχεις έναν άντρα (και είναι, προς ώρας, πάντα άντρας- θα επανέλθουμε σε αυτό) που κάθε φορά ξαναφτιάχνεται από την αρχή. Κάθε φορά είναι διαφορετικός. Αλλα μαλλιά, άλλα μάτια, άλλο ύψος. Και άλλες αισθήσεις. Αλλες ευαισθησίες. Αλλο ύφος. Σε εκείνη τη σεκάνς, στο θρυλικό πρώτο επεισόδιο της Εποχής Μόφατ (το «Eleventh Hour», που παραμένει το καλύτερο ίσως επεισόδιο όλης της β’ 4ετίας της σειράς, αν όχι όλης της μοντέρνας εκδοχής της), ο 11ος Doctor αναζητά τις γεύσεις του. Ψάχνει να βρει τι του αρέσει και τι σιχαίνεται αυτή τη φορά. Επειδή κάθε φορά, ο Doctor φτιάχνεται αλλιώς. Είναι διαφορετική η κατασκευή του. Κάθε φορά του λείπει κάτι διαφορετικό.
Στον 12ο Doctor λείπει η ανθρώπινη σύνδεση.
Είναι μια αληθινά συναρπαστική ιδέα, μια ιδέα που δεν ήταν απαραίτητα προφανές πως θα εξερευνούσε κάποτε κάτι που είναι επί της ουσίας μια οικογενειακή σειρά. Αλλά είναι πάντως συναρπαστική: Πως αυτή τη φορά στον Doctor δεν έλειπε κάποια γεύση ή κάποια μνήμη ή λίγο τα λογικά του. Αυτή τη φορά στον Doctor έλειπε η ανθρωπιά. Κάθε φορά φτιάχνεται από την αρχή, πάντα διαφορετικά. Αποχωρώντας, ο 11ος έδινε στις αναγεννήσεις αυτές αλληγορική διάσταση μιλώντας για τη διάρκεια της ζωής μας, πως πάντα αλλάζουμε πρόσωπα, πάντα προχωράμε και αλλάζουμε (πρόσωπα). Και κάποιες φορές αλλάζουμε σε κάτι που δε μας αρέσει. Κάποιες φορές είμαστε λίγο πιο τραυματισμένοι από τις άλλες.
Αυτή τη φορά, ο Doctor γύρισε πίσω λίγο πιο χαλασμένος.
Στο πρώτο, διπλό επεισόδιο αυτής της νέας περιόδου, «Deep Breath», ο Μόφατ παραδίδει ένα τυπικά τεντωμένο σενάριο, θυσιάζοντας πιθανώς ρυθμό και ταχύτητα στο βωμό της υπομονετικής εισαγωγής του αναγεννημένου ήρωά του. Για αυτό και για το επόμενο επεισόδιο, «Into the Dalek», στρατολογεί στη σειρά τον σκηνοθέτη Μπεν Γουίτλεϊ («Kill List», «Sightseers») ο οποίος, όπως ακριβώς έκανε πριν μερικά χρόνια ο Ανταμ Σμιθ στο «Eleventh Hour», αναδημιουργεί το look και το ύφος της σειράς. Τότε ήταν ένα πολύχρωμο παραμύθι γεμάτο οπτικά πυροτεχνήματα, μες στις κόκκινες και μπλε αποχρώσεις. Αυτή τη φορά, τα πάντα είναι μουντά και γκρίζα, βουτηγμένα στο γήινο χώμα.
Ο 12ος Doctor είναι στρυφνός, είναι απότομος, είναι κακόκεφος, δεν τον νοιάζει καν να ξεχωρίσει αν η Κλάρα είναι αγόρι ή κορίτσι (ή να την ξεχωρίσει ακόμα κι από τον Στραξ). Είναι εκεί για να κάνει τη δουλειά του και να πάει παρακάτω. Εχουμε δει στο παρελθόν αρκετές εκδοχές του Doctor καθώς ταξιδεύει μόνος του, και τι επίδραση έχει αυτό πάνω του- πώς τον αποκόβει από την ανθρώπινη πλευρά του, πώς ξεχνάει πώς είναι να αισθάνεσαι θνητός. Αυτή τη φορά, δε μοιάζει να τον ενδιαφέρει καν.
Το γκρίζο cyberpunk νουάρ (και πόσο ταιριαστοί οι νέοι τίτλοι αρχής με αυτή τη νέα προσέγγιση της σειράς) του πρώτου επεισοδίου βρίσκει τον Doctor πρόσωπο με πρόσωπο με έναν άντρα-μηχανή που δε σταματά ποτέ (#METAPHOR) μέχρι που φτάνουν σε μια φαινομενικά άλυτη κατάσταση. Είναι τότε ο Doctor που σπάει τον κωδικά του ρίχνοντας την μηχανή στο θάνατο ή είναι η μηχανή που αψηφά τον δικό της κώδικα και σταματά να μάχεται;
Ολο αυτό το πρώτο μέρος της σεζόν, γραμμένο σχεδόν αποκλειστικά από τον Μόφατ, ο οποίος ποτέ δεν έχει ασχοληθεί τόσο εντατικά με την απευθείας συγγραφή τόσων μεμονωμένων επεισοδίων, είναι εκεί για να εξερευνήσουν την ιδέα αυτού του νέου, χαλασμένου Doctor. Το κατά τα άλλα σαχλό «Robot of Sherwood» εξερευνά την έννοια του ήρωα μέσα από το πρίσμα του μύθου, για να ανακαλύψει πως τελικά το μόνο που υπάρχει εκεί είναι μερικά γρανάζια. Στο «Into the Dalek» ταξιδεύει μες στη συνείδηση ενός εξανθρωπισμένου, ‘καλού’ Dalek για να διαπιστώσει πως μέσα του ο ίδιος κρύβει μόνο μίσος και εμμονή και έρθει τελικά αντιμέτωπος με την ηλεκτρισμένη διαπίστωση πως «δεν είμαι εγώ ένα καλό Dalek, εσύ είσαι ένα καλό Dalek».
Η ιδέα του Doctor ως εμμονικού πρώην αρχιστράτηγου που συνεχίζει να πολεμά έναν ξεχασμένο πόλεμο επανέρχεται συνεχώς στην πορεία της σεζόν, κυρίως μέσα από την εισαγωγή ενός ρομαντικού στοιχείου για την Κλάρα. Ο Ντάνι Πινκ, πρώην στρατιώτης, ερωτεύεται την Κλάρα όσο κι εκείνη ερωτεύεται αυτόν, μα έρχεται σε άμεση, ευθεία αντιπαράθεση με τον Doctor, που είναι ό,τι πιο κοντινό έχει η Κλάρα σε πατρική φιγούρα στη σειρά ή, έστω, σε κακόκεφο θείο που την λατρεύει μα του φαίνεται αδιανόητο να το παραδεχτεί.
Ο Ντάνι αναγνωρίζει αμέσως τους μηχανισμούς σκέψης του Doctor, αυτού του μοναχικού παρανοϊκού ανθρώπου που κρατά στα χέρια του ένα πανίσχυρο όπλο κι απλά ταξιδεύει εδώ κι εκεί και τότε, προσπαθώντας να διορθώσει τα πάντα με τις δικές του μεθόδους, δίχως ποτέ να νιώσει την ανάγκη να μοιραστεί σχέδιο ή γνώμες ή ανθρωπιά για το οτιδήποτε. (Ιδέες που αναπτύσσονται ιδανικά στο φοβερά διασκεδαστικό «Time Heist» αλλά και στο μαγευτικά σαχλό όσο και εντονότατα διαπροσωπικό «Kill the Moon»). Ο Ντάνι κουβαλάει, όπως κι ο Doctor, τραύματα από το παρελθόν του, από όταν ήταν κάποιος άλλος- δεν είναι καθόλου περίεργο που κανείς εκ των δύο αντρών δεν μπορεί να δει πέρα από αυτό που αντιλαμβάνεται ως κύρια, λειτουργική ιδιότητα του άλλου.
Σε ένα από τα καλύτερα επεισόδια της σεζόν, το καθηλωτικό «Mummy on the Orient Express», ο Doctor παραλληλίζεται κυριολεκτικά με μια μούμια-στρατιώτη, ένα πλάσμα χαμένο στο διάστημα από τα βάθη του χρόνου, που συνεχίζει να σέρνεται προς την ολοκλήρωση μιας αποστολής που δεν ξέρει καν ποια είναι, στην ελπίδα πως κάποτε, κάποιος, θα τον απελευθερώσει. Ο Doctor και ο Ντάνι έρχονται σε μια κατάσταση ανοχής και ειρήνης στο κομβικό επεισόδιο «The Caretaker», όπου ο Doctor πετάει από πάνω του οτιδήποτε μεταφυσικό και σχεδόν περνάμε μια ώρα δίχως ουσιαστικές απειλές στο σχολείο όπου ο Ντάνι και η Κλάρα διδάσκουν. Ο κακόκεφος θείος έχει ‘βρει δουλειά’ στο σχολείο (ένα απολαυστικά παλιομοδίτικο τέχνασμα πλοκής που μοιάζει να ξεπήδησε από κόμικ των ‘60s) επειδή θέλει να ελέγξει τον Ντάνι, να τον εγκρίνει. (Το επεισόδιο περιλαμβάνει κι ένα γκαγκ όπου ο Doctor νομίζει πως η Κλάρα είναι ερωτευμένη με έναν συνάδελφο που θυμίζει τον Ματ Σμιθ- η Κλάρα απαντά κοφτά πως δεν είναι ο τύπος της, σε μια έξυπνη αναφορά στη λανθάνουσα δυναμική της με τον 11ο.)
Ο Doctor περίπου αποδέχεται τον Ντάνι όταν εκείνος, εχμ, σώζει τον κόσμο. Ο Ντάνι περίπου αποδέχεται τον Doctor αρκεί να μην κινδυνεύει η Κλάρα. Όταν, στο αμέσως επόμενο επεισόδιο, ο Doctor μανιπουλάρει την Κλάρα ως μέρος ενός σχεδίου του ή, μάλλον, θέλοντας απλώς να αποδείξει ένα point (πως η ανθρωπότητα πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της, βασικά, στο «Kill the Moon», όπου τα πάντα κρίνονται καθώς τρεις γυναίκες παίρνουν μια απόφαση για το μέλλον όλου του πλανήτη), η Κλάρα τα βροντά και φεύγει.
Το επεισόδιο με τη μούμια-στρατιώτη θα ήταν υποτίθεται το τελευταίο, αποχαιρετιστήριο ταξίδι τους, αλλά ξέρεις πως είναι πάντα αυτές οι ‘μια τελευταία φορά’, είναι σαν το ‘πάμε για μια χαλαρή μπύρα’: Τέτοιο πράγμα δεν υπάρχει. Έτσι η Κλάρα θα επιστρέψει ξανά κοντά του επειδή δεν μπορεί μακριά, κι εκείνος θα την δεχτεί επειδή στην πορεία αυτής της μουντής, σκοτεινής σεζόν, είναι εκείνο το ένα άτομο που έχει καταφέρει να τον γειώσει, να τον κάνει να αναλογιστεί τα πράγμα ως κοινωνικό ον. Η Κλάρα είναι η μοναδική που έχει μπορέσει να δώσει αίσθηση ευθύνης σε αυτό τον μοναχικό άντρα που (σαν χαλασμένο ρομπότ που μόλις επανασυνδέθηκε) η πρώτη ενσυνείδητη ερώτηση που μπόρεσε να κάνει για τον εαυτό του, ήταν «είμαι καλός άνθρωπος;».
Όταν γνωρίσαμε πρώτη φορά την Κλάρα, ήταν ένα αίνιγμα. Ήταν ένα παζλ. Δεν ήταν ποτέ άνθρωπος, όχι όπως ήταν η Έιμι κι ο Ρόρι. Ήταν μια ακόμα υπόθεση για τον Doctor. Εκεί αστόχησε πανηγυρικά ο Μόφατ. Γιατί η ερώτηση δεν έγινε ποτέ ‘ποια είναι η Κλάρα’, παρά έγινε ‘τι είναι η Κλάρα’.
Η 7η σεζόν και μαζί όλη η Εποχή Ματ Σμιθ έκλεισε με έναν τρόπο που, εκεί γύρω στην τριλογία «...of the Doctor», ένωσε την Κλάρα αναπόσπαστα με το DNA της σειράς και του ήρωά της. Στο «Name of the Doctor» βουτάει στην ιστορία του, το παρόν του και το μέλλον του, και τον σώζει, σε όλες τις στιγμές του ταυτόχρονα. Στο «Day of the Doctor» είναι εκείνη που τον κοιτάζει με τρόμο όταν έχει παραδοθεί στην προδιαγεγραμμένη μοίρα του κι ετοιμάζεται να ανατινάξει το Γκάλιφρεϊ. Στο «Time of the Doctor» είναι εκείνη που πείθει τους Time Lords να επέμβουν για να σωθεί, για μια τελευταία φορά πριν την αναγέννησή του.
Ήταν μόνο φυσιολογικό πως από εκείνη τη στιγμή και μετά, η Κλάρα θα συνέχιζε για πάντα να είναι εκείνη που σώζει τον Doctor, αλλά πλέον, με έναν νέο ουσιαστικά κεντρικό χαρακτήρα στη θέση του Σμιθ, υπήρχε η ευκαιρία να επανεισαχθεί και η ίδια. Μέσα από τα έντονα, σε φαινομενική κατάσταση μόνιμου σοκ, μάτια του Καπάλντι, βλέπουμε την Κλάρα σα νέα ύπαρξη, σα να την κοιτάμε πρώτη φορά. Με τον ίδιο τρόπο που μέσα από τα δικά της βλέπουμε τον 12ο Doctor και νιώθουμε την έλλειψη, τη θλίψη όταν κάποιος άνθρωπος που αγαπάμε αλλάζει, γίνεται κάποιος άλλος.
Το αρχικό μας μούδιασμα είναι κάτι που επιδιώκει και η σειρά, όσο ακόμα καθορίζει τα νέα όρια των κεντρικών χαρακτήρων, καθώς ο ένας ζυγίζει την άλλη και αντίστροφα. Στο «Caretaker», στα μισά της σεζόν δηλαδή, ο Μόφατ είναι έτοιμος να κάνει τα αποκαλυπτήρια, βασίζοντας ένα ολόκληρο επεισόδιο σε αυτούς και στην αλληλεπίδρασή τους όμως η δραματουργική βάση της σεζόν είναι το «Listen», ένα ανατριχιαστικό επεισόδιο που το BBC πούλησε ως θεματική συνέχεια του «Blink» μα που στην πραγματικότητα ήταν όσο εσωτερικό και βαθύτατα προσωπικό character piece θα μπορούσε να είναι ένα επεισόδιο της σειράς.
Το «Listen», το καλύτερο επεισόδιο της σεζόν, δεν έχει καν εχθρό. Ο Doctor αναζητά ένα τέρας που δε μπορούμε να δούμε, ένα τέρας με την τέλεια ικανότητα να κρύβεται, που ποτέ δε μπορούμε να αντικρύσουμε- μόνο να ακούσουμε. Το επεισόδιο είναι προσωπικός τρόμος, με μακρές σκηνές και τεταμένες στιγμές πάνω σε ένα πρόσωπο και το πώς αντιλαμβάνεται τον φόβο. Για να καταλήξει σε μια σπουδαία σκηνή για την ιστορική σημασία της σειράς: Η Κλάρα, μεταφέροντας το TARDIS σε διάφορα σημεία χώρου και χρόνου σύμφωνα με την έγνοια της για κάποιο πρόσωπο (αρχικά βρίσκει τον Ντάνι σε παιδική ηλικία κι ύστερα τον απόγονό του στο τέλος του σύμπαντος), αυτή τη φορά συναντά τον ίδιο τον Doctor παιδί, σε έναν αχυρώνα του Γκάλιφρεϊ. Και διαπιστώνει πως το τέρας κάτω από το κρεβάτι που φοβόταν σε όλη του τη ζωή, ήταν εκείνη η ίδια. Τον πιάνει και του εξηγεί πως «ο φόβος μας κάνει όλους συντρόφους».
Αιώνες αργότερα στη ζωή του, ο Doctor θα επαναλάμβανε αυτή την ατάκα, στο πρώτο επεισόδιο της κλασικής σειράς, σχεδόν λέξη προς λέξη. Για μια ακόμα φορά, όπως απέδειξε και με το επετειακό επεισόδιο για τα 50 χρόνια, ο Μόφατ δείχνει πως μπορεί να ενώσει την ιστορία με το παρόν με τρόπο συγκινητικό.
Μερικά επεισόδια μετά, στο έτερο αριστούργημα της σεζόν, το απίστευτο, πανέμορφο, ανατριχιαστικό «Flatline», η Κλάρα θα αναλάβει η ίδια το ρόλο του Doctor. Ο Τζέιμι Μάθισον (που σε δύο σερί εβδομάδες έγραψε το «Mummy on the Orient Express» και το «Flatline» κάνοντας εαυτόν, πανάξια, τον νέα αγαπημένο των φαν της σειράς) παγιδεύει τον Doctor μέσα σε ένα TARDIS που όλο και μικραίνει, αφήνοντας την Κλάρα να σκεφτεί όπως ο Doctor, και να σώσει μια πόλη από κάτι εκθαμβωτικής γκροτέσκας ομορφιάς πλάσματα από έναν άλλο κόσμο, πλάσματα που δεν αντιλαμβάνονται την τρίτη διάσταση κι ως εκ τούτου, προσπαθούν να την αναπλάσουν μελετώντας (δηλαδή καταπίνοντας, αφομοιώνοντας, τρώγωντας) τα τρισδιάστα πλάσματα που βρίσκουν γύρω τους.
(Και είναι, οι επονομαζόμενοι boneless, οι πιο συναρπαστικοί νέοι κακοί που έχει δώσει η σειρά μετά τους weeping angels, και που πιθανώς να τους δούμε κάποτε να επιστρέφουν.)
Όπως και στο επεισόδιο με τη μούμια, έτσι κι εδώ ο Μάθισον κρύβει μια φροντισμένη μεταφορική ανάγνωση για τον ίδιο τον Doctor, ο οποίος έχει περάσει όλη τη σεζόν προσπαθώντας να αναπλάσει τη διάσταση συναίσθησης που του λείπει, βάσει όσων βλέπει, και αφομοιώνει, και βιώνει, γύρω του. Κι όσο εκείνος προσπαθεί, η Κλάρα στριμώχνει τον εαυτό της στα παπούτσια εκείνου, επιχειρώντας να δει τον κόσμο μέσα από τα μάτια ευθύνης του- επειδή πρέπει.
Στο «In the Forest of the Night», μάλλον το πιο ξεκάθαρα μέτριο επεισόδιο της σεζόν, η Κλάρα έχοντας πλέον πλήρη συνείδηση, διαπιστώνει πως ο Ντάνι έχει καταλάβει για τις κρυφές της περιπέτειες με τον Doctor. Και μέσα από την σύγκρουσή τους σε επίπεδο ευρύτερων ‘θέλω’, φαίνεται πως ο Ντάνι αν υπήρξε κάποτε σα τον Doctor, έχει θελήσει να προχωρήσει τη ζωή του κάπου αλλού, όμως η Κλάρα δεν είναι έτοιμη. Στο επεισόδιο με τη μούμια (αλήθεια, πόσο σημαντικό επεισόδιο για την εξέλιξη της σεζόν τελικά, και αυτό δίχως καν να έχουμε συνυπολογίσει την επική στιγμή που ο Doctor ρωτάει τη μούμια, «are you my mummy») η πεποίθηση της Κλάρα πως τώρα θα μαζευτεί και θα σταματήσει να περνά χρόνο με αυτή την κοσμική παρανοϊκή ιδιοφυία χάνεται σταδιακά στη διάρκεια της περιπέτειας. Μέχρι το τέλος, παραμερίζει τις διαφωνίες της με τον Doctor και δηλώνει απλώς, «shut up and give me some planets».
Όταν ο Ντάνι σκοτώθηκε εκτός οθόνης στα πρώτα λεπτά του «Dark Water» ήταν για διάφορους λόγους σχεδόν δεδομένο πως δεν ήταν κάτι που θα ‘κόλλαγε’.
Η σειρά έχει κατ’επανάληψη χρησιμοποιήσει διαφόρων τύπων reboots στα φινάλε των σεζόν για να αντιστρέψει καταστροφές, θανάτους και τραγωδίες. Δεν υπάρχει, για την ακρίβεια, φινάλε κανονικής σεζόν της σύγχρονης σειράς ως σήμερα, που να μην χρησιμοποιεί κάποιου είδους αλλοίωση για να πάρει πίσω κάτι από τα όσα (κοσμογονικά, καταστροφικά) βλέπουμε να συμβαίνουν στο τέλος.
Και μετά, ήταν και αυτή η θαυμαστή επιμονή του Μόφατ να μη σκοτώνει χαρακτήρες. Όλα θα πάνε καλά!
Εξάλλου, αν η σεζόν είχε κάτι συνεχιζόμενο να τη διατρέχει (πέρα φυσικά από τις διαδρομές των χαρακτήρων, που ήταν το αληθινό season-long στόρι), ήταν αυτές οι διάσπαρτες σκηνές με την τρελούτσικη Μίσσυ να υποδέχεται ανθρώπους που έχουμε μόλις δει να πεθαίνουν, σε κάτι σαν παράδεισο.
Η Μίσσυ αποκαλύπτεται ως Master στο τέλος του (αναίτιου ως μεμονωμένη ύπαρξη) επεισοδίου, ένα έξυπνο παιχνίδι του Μόφατ που τόσο καιρό αρνείτο έστω να συζητήσει το ενδεχόμενο του Doctor ως γυναίκα (λέγοντας κουταμάρες του στυλ «αν παίξει η Έλεν Μίρεν τον Doctor τότε να παίξει και άντρας τη βασίλισσα»). Μπορεί ποτέ του να μην είναι ο σωστός άνθρωπος για να γράψει έναν Doctor γυναίκα, αλλά πόσο ειρωνικό θα είναι που στο μέλλον, η πρώτη καταγεγραμμένη αλλαγή φύλου σε Time Lord θα έχει γραφτεί από αυτόν, έστω κι αν πρόκειται για τον Master;
Αυτό που φτιάχνει γίνεται ακόμα πιο ενδιαφέρον στο φινάλε της σεζόν, «Death in Heaven», όπου ο τρόπος που γράφει τους δύο παντοτινούς εχθρούς είναι με έναν τόνο bromance σχεδόν ερωτικών αποχρώσεων. Το όλο σχέδιο πίσω από τη σεζόν, μαθαίνουμε, είναι ένα γελοιωδώς περίπλοκο, μα τόσο «Doctor Who»-υπέροχο, μαγικό πλάνο σύμφωνα με το οποίο η Μίσσυ έχει ουσιαστικά δημιουργήσει μια μετά θάνατον ζωή, ένα τεχνητό παράδεισο, συγκεντρώνοντας ‘ψυχές’ (δηλαδή συνειδήσεις) μέσα σε μια σφαίρα τεχνολογίας Time Lord, η οποία θα αδειάσει μέσω μιας θεϊκής, οργισμένης βροχής, ποτίζοντας τις νεκρές συνειδήσεις στα άψυχα κορμιά των επί Γης νεκρών, ανασταίνοντάς τους ως Cybermen.
Πού είναι ο θεός σας τώρα, σωστά;
Το φινάλε είναι πολύ άτσαλα γραμμένο και αρκετά συγχυσμένο σε σημεία, εισάγοντας πράγματα που δεν παίζουν κανέναν ρόλο εν τέλει (η εμπλοκή της UNIT, η Όσγκουντ, uber-nerd φανατικός του Doctor από το επετειακό που επιστρέφει απλά για να πεθάνει για κάποιο λόγο, ο Doctor ως ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ), προς μια όμως πένθιμη, καθηλωτική κορύφωση στο νεκροταφείο. Εκεί, στήνεται ένα σκηνικό τεσσάρων προσώπων την ώρα που απειλητικά σύννεφα ποτίζουν θάνατο το έδαφος και γύρω από τους ήρωές μας περιφέρονται σαν χαμένα ζόμπι, σαν μούμιες δίχως σκοπό, σαν στρατιώτες δίχως διαταγές, ένα μάτσο νεογέννητοι Cybermen.
Είναι εκπληκτική στιγμή, και κάτι που μου θυμίζει μια παρόμοια διαπίστωση που είχα κάνει στο επετειακό επεισόδιο: Μόνο στην Αγγλική τηλεόραση η κορύφωση ενός επικού μπλοκμπάστερ θα κατέληγε να είναι ένα δράμα δωματίου όπου τρεις χαρακτήρες συζητάνε για 15 λεπτά. (Κι επίσης. Κοίτα το μακιγιάζ! Κοίτα τα χρώματα!)
Η ιδέα της Μίσσυ που τα έκανε όλα σαν δώρο για τον παιδικό της φίλο είναι τέλεια, και με κάνει να λυπάμαι που ο χαρακτήρας πέθανε τόσο γρήγορα- αν και η Μισέλ Γκόμεζ στο ρόλο κάτι μου λέει πως δεν έχει τελειώσει. Κρίμα θα είναι κιόλας. Είναι μόλις η πρώτη φορά που ο Μόφατ χρησιμοποιεί τον πιο εμβληματικό villain της σειράς, και κατάφερε να τον επαναπριοσδιορίσει εντελώς αποφασιστικά, χάρη και στη μανιακή περφόρμανς της Γκόμεζ. Εύχομαι να δούμε κι άλλο.
Όμως το ζουμί είναι στην αλληλεπίδραση των τριών. Στον Ντάνι που εντελώς σαδιστικά μετατρέπεται σε μια άψυχη μαριονέτα που παρακαλεί την Κλάρα να τον σώσει από την ανθρωπιά του. Στην Κλάρα που είναι έτοιμη να πάρει τη δύσκολη επιλογή που θα έπαιρνε κι ο Doctor. Και στον Doctor που θέλει να την προστατέψει από όλα.
Ο Ντάνι, τελικά, παρότι αποσυνδέεται από την ικανότητά του για συναίσθημα ώστε να μετατραπεί πλήρως σε Cyberman, διατηρεί την ανθρωπιά του επειδή αγαπούσε την Κλάρα τόσο πολύ. (Κανένας Κρίστοφερ Νόλαν.) Ο στρατιώτης που δεν ήθελε πια να είναι στρατιώτης, ανέλαβε το ρόλο για τον οποίον η ύπαρξη τον πρόριζε, κατευθύνοντας τελικά τους Cybermen προς την καταστροφή τους και προς την σωτηρία του πλανήτη. Και ο Doctor που έκανε τις επιλογές του αποκομμένος από την ανθρώπινή τους διάσταση, κάνει την επιλογή του, να σκοτώσει εκείνος την Μίσσυ ώστε να μην χρειαστεί να το κάνει η Κλάρα.
(Άσχετα που σώζει την ψυχή του ένας Cyberman Ex Machina, σε μια όντως συγκινητική στιγμή.)
Ο επίλογος, με τον Doctor και την Κλάρα να συναντιούνται ύστερα από καιρό και να χωρίζονται ξανά υπό την ψευδή αίσθηση του καθενός πως ο άλλος έχει αυτό ακριβώς που θέλει, σημαίνει πως αυτή η ιστορία έχει τουλάχιστον ένα ακόμα κεφάλαιο να πει. (Εξάλλου ο Άγιος Βασίλης του Νικ Φροστ διακόπτει τους τίτλους τέλους για να μας το πει ξεκάθαρα. «Τέλος είναι αυτό;;») Όμως το Χριστουγεννιάτικο Special δε μπορεί (μάλλον) να πάρει πίσω αυτά που είδαμε εδώ: Τον Ντάνι να πεθαίνει και να μένει νεκρός, και κανένα όχημα αφηγηματικής επανέναρξης να μη σβήνει όσα μαύρα κι άραχνα συνέβησαν.
Στο τέλος ο Doctor θεωρεί πως η Κλάρα είναι ευτυχισμένη με τον Ντάνι, σε ένα πιθανό μετα-σχόλιο περί του πώς όλοι μας το ίδιο πράγμα θεωρούσαμε δεδομένο πως -κάπως- θα συνέβαινε. Και στο ίδιο τέλος, η Κλάρα θεωρεί πως ο Doctor είναι ευτυχισμένος ανακαλύπτοντας τον Γκάλιφρεϊ, κάτι που επίσης όλοι μας θεωρούσαμε πως αργά ή γρήγορα θα συνέβαινε, σε ένα storyline που μπήκε φαινομενικά σε παύση μετά την αποχώριση του Ματ Σμιθ.
Όμως ο Γκάλιφρεϊ δεν ήταν εκεί, και ο Ντάνι δεν γύρισε πίσω, και ο Doctor με την Κλάρα είναι δύο συνταξιδιώτες που ήταν πάντα εκεί ο ένας δεμένος με τον άλλον: Η Κλάρα για να φτιάχνει τον χαλασμένο της Doctor, κι ο Doctor για να της δείχνει όσα η καθημερινότητα κρύβει.
Η 8η σεζόν της σειράς δεν ήταν η πιο ζεστή, η πιο ευχάριστη, η πιο διασκεδαστική, αλλά ήταν τόσο συγκεκριμένη και αφοσιωμένη στην πλήρη επανεφεύρεση που επιχειρήθηκε, που αληθινά τη θαύμασα. Δε βλέπεις συχνά δημιουργούς να προκαλούν τον εαυτό τους με τέτοιο τρόπο, σίγουρα όχι μετά από τόσα χρόνια σε μια σειρά. Κι επιπλέον κατάφερε αυτό που υποσχέθηκε η 7η μα σκόνταψε στην πορεία: Να ολοκληρώσει μια ανθολογία συναρπαστικών αυτοτελών περιπετειών, που κρατιούνται ενωμένες μεταξύ τους μόνο από τη διαδρομή των ηρώων τους. Στην 7η σεζόν τα επεισόδια δεν ήταν συναρπαστικά και οι χαρακτήρες δεν ήταν -ακόμη- χαρακτήρες.
Ενώ η 8η; Μέσα από μια αφηγηματικής δομής επιστροφή στην παράδοση του πρώιμου Ράσελ Ντέιβις, αλλά υπηρετώντας έναν τόνο πένθιμο και σκληρά διερευνητικό, είδε τον Μόφατ να τολμά να διαλύσει τον ήρωά του σε μικρά κομματάκια και να αναρωτηθεί τι είναι αυτό που τον κάνει ηθικό, ανθρώπινο, καλό. Και ακόμα και ετούτη τη φορά, τη φορά που ο Doctor ξύπνησε χαλασμένος, κουβαλώντας τραύματα μεγαλύτερα από κάθε άλλη φορά, το κλειδί του εξανθρωπισμού ήταν πάλι αυτό. (Γιατί είναι, για όλους μας, πάντα αυτό.) Το να έχει δίπλα του έναν άνθρωπο που με γουρλωμένα μάτια, ενθουσιασμό και αγάπη, θα τον κοιτάξει και, ρισκάροντας τα πάντα, θα απαιτήσει από αυτόν να του δώσει μερικούς πλανήτες.
Διαβάστε ακόμη:
- Ξαναβλέποντας το «Twin Peaks»: recaps όλων των επεισοδίων
- ...Into Darkness: Πρώτο τρέιλερ για την 8η σεζόν του «Doctor Who»
- Βλέποντας τηλεόραση ένα επεισόδιο τη φορά #12: «Doctor Who», City of Death
- Γιορτάζοντας με τον «Doctor Who» στο Λονδίνο
- Πενήντα χρόνια «Doctor Who»: O Τζον Χερτ, το μεγαλείο της κληρονομιάς κι ένα μεγάλο, κόκκινο κουμπί
