Κάθε weekend αυτού του καλοκαιριού επισκεπτόμαστε θρυλικά επεισόδια σπουδαίων σειρών, τα οποία ξεχωρίζουν τόσο ως μεμονωμένες ιστορίες, αλλά και ως αντιπρόσωποι των σειρών τους. Δείτε τα σαν μια αφορμή να επισκεφθούμε ξανά μερικά από τα αγαπημένα μας τηλεοπτικά σύμπαντα, ή σαν μια προσπάθεια συλλογής επεισοδίων που έχουν κερδίσει με το σπαθί τους την διάκριση του κλασικού αριστουργήματος.
Εξυπακούεται πως θα ακολουθούν spoilers για το επεισόδιο και, ενδεχομένως, για την όλη σειρά στην οποία ανήκει. Σήμερα πάμε στη Νέα Υόρκη των ‘90s για να δούμε πώς ένα αστυνομικό τμήμα αντιδράσα στα σοκαριστικά νέα ενός οικογενειακού θανάτου.
Η ταυτότητα
- «NYPD Blue», Σεζόν 3, Επεισόδιo 20: «A Death in the Family»
- Πρεμιέρα: 7 Μαϊου 1996
- Σενάριο: Μάικλ Ντέιλι
- Σκηνοθεσία: Μαρκ Τίνκερ
- Καστ: Ντένις Φραντζ (Άντι Σίποβιτς), Τζίμυ Σμιτς (Μπόμπι Σιμόν), Κιμ Ντιλέινι (Νταϊάν Ράσελ), Σάρον Λώρενς (Σύλβια Κόστας), Ντέμπρα Μονκ (Κέιτι Σίποβιτς), Τζέιμς ΜακΝτάνιελ (Άρθουρ Φάνσυ), Νίκολας Τορτού (Τζέιμς Μαρτίνεζ), Γκόρντον Κλαπ (Γκρεγκ Μένταβοϊ), Γκέιλ Ο’Γκρέιντι (Ντόνα Αμπαντάντο), Μάικλ ντεΛουίζ (Άντι Τζούνιορ)
Η πλοκή
Ο Άντι με τον Μπόμπι απαντούν σε μια κλήση για ένα επεισόδιο σε μπαρ που είχε σαν αποτέλεσμα το θάνατο ενός άντρα. Καθώς παίρνουν καταθέσεις στο νοσοκομείο, διαπιστώνουν σοκαρισμένοι πως ο άντρας, που προσπαθούσε να σταματήσει μια ληστεία στο μπαρ, δεν είναι άλλος από τον Άντι Τζούνιορ, τον γιο του Άντι. Ο Μπόμπι και η Νταϊάν αφοσιώνονται πλήρως στο να βρουν τον δολοφόνο, την ώρα που ο Σίποβιτς βρίσκεται πάλι να παλεύει με τους δικούς του δαίμονες.
Οι διακρίσεις
Το δεύτερο μέρος της ιστορίας, που συνεχίζεται με τον Άντι να βυθίζεται στον αλκοολισμό στο επεισόδιο «Closing Time», έδωσε στον Ντένις Φραντζ το δεύτερο από τα τέσσερα Έμμυ Α΄Ανδρικού Ρόλου του. Τα δύο επεισόδια συχνά αναφέρονται μαζί και όχι αδίκως. Αποτέλεσαν επίσης το κύριο επιχείρημα για μια ακόμα υποψηφιότητα Καλύτερου Δράματος της σειράς εκείνη τη χρονιά στα Έμμυ, αλλά και στις Χρυσές Σφαίρες, όπου ο Τζίμι Σμιτς κέρδισε το βραβείο Α’ Ανδρικού Ρόλου. Το «A Death in the Family» βρέθηκε επίσης υποψήφιο για Καλύτερο Μοντάζ στα Έμμυ. Κυριότερα από όλα αυτά, θεωρείται αυτό το 2-parter ως δραματικό αποκορύφωμα μιας σειράς που επρόκειτο ακόμα να προσφέρει πολλά, κατά κύριο λόγο γύρω από την τραγική περσόνα του Άντι Σίποβιτς.
Η σημασία
Επειδή ποτέ καμία μεγάλη τάση δεν γεννήθηκε όταν κάποιος ένα πρωί ξύπνησε και την συνέλαβε εκ του μηδενός, παρά αποτέλεσε μετεξέλιξη ή ωρίμανση κάποιου πράγματος που είχε έρθει νωρίτερα, είναι εξίσου σημαντικό το να αναγνωρίζουμε τα ‘πριν’ μαζί με ό,τι είναι αυτό που έχει γράψει ιστορία. Χωρίς το «Doom Patrol» του Γκραντ Μόρισον ας πούμε θα είχε υπάρξει η Vertigo; Χωρίς το «NYPD Blue» θα είχε υπάρξει ΗΒΟ;
Φυσικά ΗΒΟ υπήρχε ήδη, αλλά όχι το ΗΒΟ όπως το αντιλαμβανόμαστε σήμερα. Με τις σκοτεινές, πολύπλοκες, απαιτητικές, βίαιες σειρές και με ήρωες που δε θα μπορούσες να βρεις αλλού στην τηλεόραση. Ή, για την ακρίβεια, οπουδήποτε. Το ΗΒΟ των «Sopranos» δηλαδή, και του «Wire» και του «Deadwood». Το τελευταίο ήταν η πρώτη σειρά που δημιούργησε για το ΗΒΟ ο Ντέιβιντ Μιλτς, ο μεγαλύτερος σκληρός ποιητής της μικρής οθόνης, ο οποίος έκτοτε δε θα έβρισκε στέγη αλλού. Είναι λες και περίμενε το ΗΒΟ να είναι έτοιμο για αυτόν- ως τότε έκανε ό,τι μπορούσε για να το προφητεύσει.
Ο Μιλτς ήταν (μαζί με τον θρυλικό παραγωγό Στίβεν Μπόσκο) ένας εκ των δύο συνδημιουργών του «NYPD Blue», μια αστυνομική σειρά που δεν έμοιαζε με καμία άλλη αστυνοική σειρά, που σε επίπεδο έντασης, χαρακτήρων και στυλιστικής συνέχειας, μπορείς με ευκολία να θεωρήσεις περισσότερη συγγενική ως προς την εποχή ΗΒΟ που θα ακολουθούσε, παρά ως προς οποιοδήποτε άλλο δράμα υπήρξε ποτέ στην ελεύθερη τηλεόραση. (Η σειρά παιζόταν για 12 σεζόν στο ABC.) Οι θεαματικότητες, η κριτική αποδοχή, τα βραβεία που δε σταμάτησε να συλλέγει, έκαναν σαφές ένα πράγμα: Πως ο κόσμος ήταν έτοιμος για μια πιο ώριμη τηλεόραση.
Το «Sandman» του Νιλ Γκέιμαν ξεκίνησε στα τέλη των ‘80s ως σειρά της DC Comics, και όταν η Vertigo (το ‘ενήλικο’ imprint της εταιρείας) ιδρύθηκε το 1993, ο τίτλος μετακινήθηκε εκεί και ως σήμερα παραμένει γνωστός ως το πρώτο Vertigo κόμικ. Κρίμα που με τα τηλεοπτικά κανάλια δε μπορούσε να έχει συμβεί κάτι αντίστοιχο. Γιατί, από το περιεχόμενο ως τον τόνο κι από τις αφοσιωμένες ερμηνείες του καστ μέχρι την πένα του Ντέιβιντ Μιλτς, το «NYPD Blue» θα άξιζε να θεωρείται η πρώτη ΗΒΟ σειρά.
~~~
Το «A Death in the Family» είναι ένα τυπικό επεισόδιο της σειράς με όλους τους πιθανούς τρόπους, εκτός από έναν: Αυτή τη φορά είναι προσωπικό. Όχι βέβαια με κάποιον σαχλό τρόπο, μα με τον σκληρότερο όλων. Το επεισόδιο ξεκινά, όπως όλα, με τον Άντι και τον Μπόμπι να λαμβάνουν μια κλήση και να ερευνούν ένα περιστατικό. Είμαστε ακόμα στους τίτλους αρχής-- ποτέ τίποτα δε συμβαίνει στους τίτλους αρχής. Αυτό είναι το νόημα αυτών των πρώτων σκηνών: Περαστικοί γκεστ σταρ δίνουν τις πρώτες βασικές πληροφορίες της πλοκής του επεισοδίου που αργότερα θα επαναληφθούν ξανά και ξανά για όσους τις έχασαν. Ποτέ τίποτα δε συμβαίνει στους τίτλους αρχής.
Μόνο που αυτή τη φορά, χωρίς προειδοποίηση, χωρίς να έχει τηλεγραφηθεί βδομάδες πριν, χωρίς κανείς να το περιμένει (όπως στα αλήθεια δηλαδή), το πτώμα στο διπλανό κρεβάτι δεν είναι κάποιο άσημο πρόσωπο, μα εκείνο του Άντι Τζούνιορ. Οι πρώτες αυτές σοκαριστικές σκηνές στο νοσοκομείο καθώς Άντι και Μπόμπι προσπαθούν να αποδεχτούν αυτό που βλέπουν, είναι ανατριχιαστικές. Το λουκ της σειράς πάντα διέθετε κάτι το κλινικό και το απόμακρο, τώρα μοιάζει απλά ψυχολογικά καταστροφικό.
Ο Άντι κρύβει μέσα του οργή και πόνο και, κυρίως, τύψεις. Εκπαίδευε το γιο του για να γίνει κι εκείνος αστυνομικός, ο γιος του προσπάθησε να σταματήσει τη ληστεία σε ένα μπαρ και τώρα ο Άντι, φυσιολογικά, τα ρίχνει όλα στον εαυτό του. Δεν τον εκπαίδευσα καλά, έπρεπε να τον έχω προετοιμάσει καλύτερα. «Σκότωσα αυτό το παιδί;», αναρωτιέται στην πιο συγκλονιστική στιγμή του επεισοδίου.
Τα στάδια του θρήνου έρχονται όχι τακτοποιημένα σε σειρά αλλά όλα μαζί, μπερδεμένα. Ο Άντι ρίχνει το φταίξιμο στον εαυτό του, παγώνει, κοιτάζει με πύρινο βλέμμα καθώς εξομολογείται αποφασιστικά στον Μπόμπι πως θέλει να σκοτώσει τους υπεύθυνους. Τα συναισθήματα μεταφέρονται στον Μπόμπι του Σμιτς, καθώς εκείνος με τη σειρά του παραβαίνει κανόνες ώστε να προστατέψει τον συνεργάτη του, ώστε να μην χρειαστεί να έρθει σε θέση να εκπληρώσει αυτή την φορτισμένη ομολογία-υπόσχεσή του.
Το κλειδί είναι οι αντιδράσεις των ανθρώπων σαν τον Τζίμι. Παρότι το επεισόδιο ξεκινά από το σημείο μηδέν του θανάτου του Άντι Τζούνιορ, δεν αφορά τόσο πολύ τον ίδιο τον Άντι, όσο όλο το τμήμα. Είναι ένας τυφώνας και, σε αυτή την πρώτη φάση, επηρεάζει περισσότερο τους τριγύρω. Το σοκ είναι να βλέπεις το τμήμα να προσπαθεί να λειτουργήσει όπως πάντα, με τη γνώση πως αυτή τη φορά, η υπόθεση αφορά κάποιον δικό τους άνθρωπο.
(Η εστίαση στον Άντι θα γίνει στο δεύτερο μέρος, «Closing Time», όπου ο αλκοολισμός του δυστυχισμένου πατέρα θα τον καταλάβει δρώντας καταστροφικά σε αυτόν και τους γύρω του.)
Ο προφανέστερος απόγονος του «NYPD Blue» είναι φυσικά το «Shield» του Σων Ράιαν, σειρά που βασικά πήρε τα πάντα από τη δομή του δράματος του ABC και τα ανέβασε στο 11. Όμως σε επεισόδια σαν ετούτο, όπου η ένταση είναι εσωτερική και οι κραυγές σιωπηλές, φέρνει στο μυαλό ξανά την πρώτη εκείνη φουρνιά από τα μεγάλα δράματα του ΗΒΟ.
Φαίνεται ακόμα και στο πώς είναι στημένη η σεζόν: Αυτό το συγκλονιστικό 2-parter έρχεται ως προτελευταίο επεισόδιο, αφήνοντας το season finale για αναλογισμό και επίλογο που μπορεί να αναπνεύσει αφηγηματικά, δίχως άγχος να στριμωχτούν τα πάντα εκεί. Ακριβώς δηλαδή η λογική με την οποία ο Μιλτς έγραφε το «Deadwood» λίγα χρόνια αργότερα, και ακριβώς η λογική ανάπτυξης των «Sopranos».
~~~
Το θέμα είναι πως για να φτάσουμε στο σημείο να μπορεί να σταθεί ένα τέτοιο επεισόδιο, θα χρειαζόταν από πριν τεράστια αφοσίωση στις ζωές και τις ψυχοσυνθέσεις των χαρακτήρων. Το «NYPD Blue» δεν επιχείρησε ποτέ να πει μακρές, συνεχιζόμενες ιστορίες με τον τρόπο που η σημερινή τηλεόραση (ή έστω 2-3 σύγχρονές του, όπως η «Buffy» και τα «X-Files») έκανε θεσμό, όμως δεν είναι ένα απλό procedural. Δεν ήταν τότε και δεν είναι σήμερα.
Διότι, ξεκινώντας από αυτό τον τιτάνα δράματος και απώλειας Άντι Σίποβιτς, και επεκτεινόμενο σε όλους τους γύρω του, σχημάτισε ένα τόσο πλήρες και καθηλωτικό προφίλ, που συνειδητοποιείς, τρεις σεζόν αργότερα πως ένα επεισόδιο σαν αυτό δε θα μπορούσε να έχει έρθει νωρίτερα. Οι χαρακτήρες της σειράς είναι μουντά χρώματα στο ψηφιδωτό αστικής απόγνωσης που σχηματίζουν οι Μιλτς και Μπόσκο, ένα μοναδικό, ανεπανάληπτο πορτρέτο του πώς μπορεί να μοιάζει μια σύγρονχη τραγωδία μέσα στα αποπνικτικά όρια μιας μητρόπολης σε ηθική αποσύνθεση.
Η σκηνή
Ο Ντένις Φραντζ σε αυτή τη σκηνή. Απλά ερμηνευτικός ηλεκτρισμός, τίποτα λιγότερο. Σε διαλύει δίχως καν να χρειαστεί να αλλάξει τον τόνο της φωνής του.
Επόμενη βδομάδα: «The Simpsons»
Ο πρώτος κύκλος του αφιερώματος
- Βλέποντας τηλεόραση ένα επεισόδιο τη φορά #1: «The Sopranos», College
- Βλέποντας τηλεόραση ένα επεισόδιο τη φορά #2: «Moonlighting», Atomic Shakespeare
- Βλέποντας τηλεόραση ένα επεισόδιο τη φορά #3: «Seinfeld», The Chinese Restaurant
- Βλέποντας τηλεόραση ένα επεισόδιο τη φορά #4: «Lost», The Constant
- Βλέποντας τηλεόραση ένα επεισόδιο τη φορά #5: «Columbo», Any Old Port in a Storm
- Βλέποντας τηλεόραση ένα επεισόδιο τη φορά #6: «The Twilight Zone», Walking Distance
- Βλέποντας τηλεόραση ένα επεισόδιο τη φορά #7: «Coupling», The Girl with Two Breasts
- Βλέποντας τηλεόραση ένα επεισόδιο τη φορά #8: «Star Trek», The City on the Edge of Forever
- Βλέποντας τηλεόραση ένα επεισόδιο τη φορά #9: «Buffy, the Vampire Slayer», Hush
Ο δεύτερος κύκλος του αφιερώματος
- Βλέποντας τηλεόραση ένα επεισόδιο τη φορά #10: «The West Wing», Two Cathedrals
- Βλέποντας τηλεόραση ένα επεισόδιο τη φορά #11: «I Love Lucy», Lucy Does a TV Commercial
- Βλέποντας τηλεόραση ένα επεισόδιο τη φορά #12: «Doctor Who», City of Death
