Κάθε weekend αυτού του καλοκαιριού επισκεπτόμαστε θρυλικά επεισόδια σπουδαίων σειρών, τα οποία ξεχωρίζουν τόσο ως μεμονωμένες ιστορίες, αλλά και ως αντιπρόσωποι των σειρών τους. Δείτε τα σαν μια αφορμή να επισκεφθούμε ξανά μερικά από τα αγαπημένα μας τηλεοπτικά σύμπαντα, ή σαν μια προσπάθεια συλλογής επεισοδίων που έχουν κερδίσει με το σπαθί τους την διάκριση του κλασικού αριστουργήματος.Εξυπακούεται πως θα ακολουθούν spoilers για το επεισόδιο και, ενδεχομένως, για την όλη σειρά στην οποία ανήκει. Σήμερα πάμε πίσω στα ‘50s και βλέπουμε τι συμβαίνει όταν η Λουσίλ Μπολ θέλει να πρωταγωνιστήσει σε ένα τηλεοπτικό διαφημιστικό.
Η ταυτότητα
- «I Love Lucy», Σεζόν 1, Επεισόδιο 30: «Lucy Does a TV Commercial»
- Πρεμιέρα: 5 Μαϊου 1982
- Σενάριο: Τζες Οπενχάιμερ, Μάντελιν Πιου, Μπομπ Κάρολ Τζούνιορ
- Σκηνοθεσία: Μαρκ Ντάνιελς
- Καστ: Λουσίλ Μπολ (Λούσι), Ντέσι Αρνάζ (Ρίκι Ρικάρντο), Γουίλιαμ Φρώλεϊ (Φρεντ), Ρος Έλιοτ (Σκηνοθέτης).
Η πλοκή
Ο Ρίκι έχει την ευκαιρία να παρουσιάσει μια εκπομπή στην τηλεόραση αλλά χρειάζεται μια γυναίκα για το διαφημιστικό ενός χορηγού. Η Λούσι κάνει τα πάντα για να αρπάξει αυτή την ευκαιρία παρά τις συνεχείς αρνήσεις του Ρίκι, και τελικά βρίσκεται στο στούντιο για το γύρισμα. ΕΚεί όμως μεθά από το προϊόν που πρόκειται να διαφημίσει, καταλήγοντας να μασάει τις ατάκες της πριν καταστρέψει ολοκληρωτικά την εκπομπή.
Οι διακρίσεις
Θεωρείται το διασημότερο επεισόδιο στις 6 σεζόν της σειράς, έχοντας καταταγεί στη θέση #4 της λίστας του TV Guide με τα καλύτερα τηλεοπτικά επεισόδια όλων των εποχών. Στην εποχή του το παρακολούθησε σχεδόν το 70% του τηλεοπτικού κοινού(!), ενώ η διασημότητά του στο πέρασμα των δεκαετιών δεν έσβησε ποτέ, καθώς παρέμεινε το διασημότερο ίσως στιγμιότυπο καριέρας της Λουσίλ Μπολ, αποτυπωμένο μέχρι και σε ειδικές εκδόσεις της κούκλας Barbie που λέει ατάκες από το επεισόδιο.
Η σημασία
Δεν υπάρχει συνταγή για το πώς να παίξεις καλά έναν μεθυσμένο στο σινεμά ή την τηλεόραση. Απλά δεν υπάρχει. Έχω δει ρεαλιστικές προσεγγίσεις, καρτουνίστικες προσεγγίσεις, υπαρξιακές προσεγγίσεις, Ω, Μου Πήραν Την Τυρόπιτα! προσεγγίσεις, οσκαρικές, φαρσικές, υπερβολικές, μινιμαλιστικές. Δεν υπάρχει ένας τρόπος, δεν υπάρχει σωστό και λάθος. Απλά συνήθως, ξέρεις, είναι λάθος.
Η Λουσίλ Μπολ το έκανε σωστά.
Στη σκηνή κορύφωσης αυτού του σημαδιακού επεισοδίου, η Λούσι πρέπει να κοιτάξει την κάμερα και να διαβάσει έναν διαφημιστικό μονόλογο, πίνοντας το προϊόν που διαφημίζει. Κάθε κουταλιά όμως από το περιεκτικότητας 23% σε αλκοόλ σιρόπι, την κάνει εκθετικά πιο μεθυσμένη, οδηγώντας τη σε ένα όλο και πιο διασκεδαστικό μπουρδούκλωμα από ατάκες και λέξεις.
Το timing της είναι μοναδικό. Ξέρει πότε πρέπει να κοιτάξει την κάμερα, πότε πρέπει να χαμηλώσει το βλέμμα, πότε να το παίξει high, πότε να είναι υπερδραστήρια, πότε να σβήσει, πότε να μιλήσει γρήγορα, πότε να μπλέξει συλλαβές. Και το έκανε όλο, αδιανόητα, σε ένα take. Σε ένα σημείο μάλιστα, προσπέρασε κάποιες από τις μεσαίες ατάκες του διαφημιστικού και είπε κατευθείαν τις τελευταίες. Δίχως να χαλαρώσει ή να κολλήσει, μασκάρεψε επί τόπου το λάθος της, παρουσιάζοντάς το ως μπέρδεμα της on-screen περσόνας της. Μάλιστα, ο υπεύθυνος του σκριπτ του οποίου η πλάτη φαίνεται στη σκηνή, είναι ο αληθινός υπεύθυνος της σειράς, τον οποίο η Μπολ ήθελε εκεί για πιθανή βοήθεια αν χάσει τα λόγια της. Δεν τον χρειάστηκε.
Αυτή η σχεδόν ενστικτώδης κωμική συναίσθηση δεν χτίζεται κάπως, ούτε αναπράγεται μέσα από κανόνες. Η Λουσίλ Μπολ απλά το είχε, και η κλασική σκηνή του διαφημιστικού από αυτό το επεισόδιο, είναι όλη η απόδειξη που χρειάζεται κανείς.
~~~
Το να εξετάζεις το ένδοξο τηλεοπτικό παρελθόν μπορεί συχνά να είναι πιο συναρπασικό από το να ανακαλύπτεις τα μεγάλα έργα του Κάποτε σε άλλα μέσα. Λόγω της φύσης του μέσου (πολλές σεζόν, πολλά επεισόδια, άπειρες ώρες), είναι πάντοτε δυσκολότερο το να έχεις πλήρη εικόνα των όσων συμβαίνουν σε μια δεδομένη χρονική στιγμή (ακόμα κάνω catch-up στην τηλεοπτική άνοιξη που μας πέρασε), πόσο μάλλον το να γνωρίζεις την ιστορία.
Στην ώρα που θα χρειαστεί για να δεις μια ολόκληρη διάσημη σειρά από τα παλιά, ένα «Cheers» ας πούμε, ένα «Mary Tyler Moore Show», ένα «MAS*H» ή ένα «NYPD Blue», θα μπορείς να έχεις διαβάσει την πλήρη βιβλιογραφία του Πίντσον, του Μουρακάμι, του Μπουκόφσκι, του Ευγενίδη, τρεις φορές από την αρχή ως το τέλος. Μπορείς να έχεις δει όλο τον Κουροσάβα, τον Μπέργκμαν, τον Αντονιόνι και τον Μάικλ Μπέι. Ή για να μη το πάμε μακριά, να έχεις δει το «True Detective», το «Hannibal», το «Good Wife» και το «Mad Men», με λίγο από «Twin Peaks».
Με αυτό θέλω να πω πως το Ένδοξο Παρελθόν της τηλεόρασης είναι καταδικασμένο στη λήθη. Ακούγεται σκληρό και απαξιωτικό, αλλά είναι η αλήθεια. Στο μέλλον, ακόμα και σε ένα μέλλον που η τηλεόραση όντως αναλύεται και γιορτάζεται ως σημαντική τέχνη δίπλα στις υπόλοιπες, κανείς δε θα βλέπει σειρές από τα ‘50s και τα ‘60s.
Σε ένα βαθμό, είναι απολύτως λογικό. Μιλάμε για φόρμες και δομές αλλά και περιεχόμενο τραγικά ξεπερασμένο. Η τηλεόραση γερνάει πολύ πιο γρήγορα από τα άλλα μέσα ή τελοσπάντων αυτό ίσχυε μέχρι την αναγέννηση της Χρυσής Εποχής, όταν δημιουργοί άρχισαν να έχουν συναίσθηση των εαυτών τους ως auteurs, ως κάτι παραπάνω από παραγεμίσματα ανάμεσα σε διαφημίσεις.
Σε μια από τις πρώτες δειλά meta τηλεοπτικές αφηγήσεις, η Λούσι εδώ θέλει να πρωταγωνιστήσει σε ένα τέτοιο διαφημιστικό σποτ, να γίνει έστω κι έτσι σταρ για μια στιγμή. Το «I Love Lucy» ασχολήθηκε τη βιομηχανία που το γέννησε, με τους ήρωές του να αποζητούν την επιτυχία στη σόουμπιζ. Αν η Μέρι Τάιλερ Μουρ είναι η μητέρα της Τίνα Φέι και του σύγχρονου, αυτοαναφορικού, αιχμηρού meta-sitcom, τότε η Λουσίλ Μπολ είναι λοιπόν η γιαγιά του.
Τις αγαπάμε τις γιαγιάδες μας.
Παρακολουθώντας το επεισόδιο με σημερινά μάτια, θα σοκαριστεί κανείς διαπιστώνοντας πόσο ‘ξερή’ είναι η κεντρική πλοκή. Ουσιαστικά δεν υπάρχει κεντρική πλοκή, υπάρχει η μία πλοκή, με την έννοια του b-story να απέχει ακόμα κάποια χρόνια από τη χρήση του στα sitcom. Το επεισόδιο ξεκινά θέτοντας τη βάση (ο Ρίκι θα παρουσιάσει μια εκπομπή, η Λουσίλ θέλει να είναι το κορίτσι που θα διαφημίσει το σπόνσορα), περνά από μια αχρείαστη παράκαμψη (το σαχλό δίλεπτο όπου η Λούσι μπαίνει μες στη συσκευή της τηλεόρασης, χαλώντας την τελείως στην πορεία, Το Αφελές Κορίτσι!) και σύντομα, πριν τα μισά του χρόνου, προσγειώνεται στο κεντρικό της σημείο: Τη Λούσι να παίζει το διαφημιστικό.
Ουσιαστικά μιλάμε για επεισόδια σειρών με σενάρια-ιδέες, των οποίων η εκτέλεση κρέμεται στο χάρισμα και τις ικανότητες του σταρ. Εξ ου και η συνήθεια για σειρές με το όνομα του ηθοποιού στον τίτλο (το show ήταν κυριολεκτικά Κάτι Που Βλέπεις Επειδή Λουσίλ Μπολ), όπως και επεισόδια κυριολεκτικής περιγραφής της πλοκής-σε-μια-γραμμή (Εκείνο Που…, φόρμα στην οποία έκαναν homage δεκαετίες αργότερα τα «Friends»).
Το διασκεδαστικό 25λεπτο περνάει νεράκι, κάτι που βέβαια δεν ισχύει πάντοτε. Μπορεί κανείς πρόχειρα να ισχυριστεί πως τουλάχιστον τα 90-100 από τα 181 επεισόδια της σειράς, πολύ απλά δε βλέπονται σήμερα. Αν η μία ιδέα δεν είναι έξυπνη, αν οι 10 ατάκες δεν είναι αστείες, αν Μπολ κι ο Αρνάζ (σύζυγός της στην πραγματικότητα, με τη σειρά να αποτελεί μια ενδιαφέρουσα παραμόρφωση της αληθινής τους δυναμικής) δεν είναι σε κέφια, τότε απλά δε συμβαίνει τίποτα. Είναι λογικό, είπαμε: Στα ‘50s κανείς δεν έκανε τηλεόραση έχοντας συναίσθηση του εαυτού του ως δημιουργού για κάτι που θα αναλύει ακόμα ο κόσμος, 60 χρόνια αργότερα.
Όμως πάντα έχει αξία να ρίχνεις ματιές στο βαθύ παρελθόν. Από τη χαλαρή απεικόνιση των gender dynamics (τα επεισόδια της σειράς συχνά έπαιζαν πάνω στην παραλλαγή του ‘αχ αυτό το τρελοκόριτσο που θέλει να κάνει και καριέρα και δημιουργεί τόσα προβλήματα και απρόοπτα στον Ρίκι!’) μέχρι και την ίδια τη δειλή γέννηση των απαράβατων κανόνων του sitcom (οι ρυθμοί και η σναριακή πυκνότητα διαφέρουν στο πέρασμα των δεκαετιών, αλλά οι φόρμες των αστείων με τα οποία πέφτει το γέλιο-κονσέρβα στα ‘50s δε διαφέρει τόσο ριζικά από τα αντίστοιχα των ‘90s), το να βλέπεις σήμερα κάτι σαν το «I Love Lucy», προσφέρει μια συναρπαστική μελέτη τηλεοπτικής και όχι μόνο, ιστορίας.
Και είναι αληθινά φανταστικό όταν συμβαίνει με επεισόδια όπως αυτό το κλασικό 25λεπτο, να διαπιστώνεις πως (αποδεχόμενος φυσικά την αστρονομική μετεξέλιξη του είδους στο περισσότερο από μισό αιώνα που έχει μεσολαβήσει) μπορείς ακόμα να διασκεδάζεις και να γελάς, με κάτι που δημιουργήθηκε όταν ακόμα και οι γονείς σου δεν είχαν γεννηθεί.
Ναι, οι κλασικές τηλεοπτικές σειρές σύντομα θα γίνουν απλα μουσειακά αντικείμενα. Όμως για μερικά επεισόδια, αξίζει να κοιτάς ξανά πίσω. Περισσότερο από τα σύγχρονα αγαπημένα μας αριστουργήματα, είναι για επεισόδια σαν αυτό που εξαρχής θέλαμε το concept αυτού του TV Club του Flix να ασχολείται με μεμονωμένα επεισόδια, κι όχι με σειρές ή με σεζόν.
~~~
Όταν φέρνει κανείς στο μυαλό του τη Λουσίλ Μπολ μπορεί να σκέφτεται διάφορα πράγματα, τα ‘50s, τα family dynamics που έχουν εκλείψει, τη γέννηση του sitcom, τη σκηνή που πατάει σταφύλια. Έχει πάντοτε ενδιαφέρον να επιστρέφεις, έτσι, δίχως ιδιαίτερη αφορμή, σε ποπ σύμβολα του (πολύ μακρινού) παρελθόντος. Βλέπεις αλλιώς, κάνεις νέες παρατηρήσεις. Στο πρόσωπο της μεθυσμένης Λούσι, η Λουσίλ Μπολ αποδεινύεται μια σκρούμπολ κωμική ερμηνεύτρια δίχως αλυσίδες στο χρόνο. Όταν τα πάντα γύρω της -αναπόφευκτα- γερνάνε, εκείνη μένει πάντοτε ένας πανέμορφος κλόουν στα δημιουργικά 40.
Η σκηνή
Vitameatavegamin. Πες το αν μπορείς.
Και μετά πες το μετά από ένα κοκτέιλ.
Και μετά από ένα δεύτερο.
Και μετά από ένα τρίτο.
Αυτή η σκηνή είναι χρυσός.
Επόμενη βδομάδα: «Doctor Who»
Ο πρώτος κύκλος του αφιερώματος
- Βλέποντας τηλεόραση ένα επεισόδιο τη φορά #1: «The Sopranos», College
- Βλέποντας τηλεόραση ένα επεισόδιο τη φορά #2: «Moonlighting», Atomic Shakespeare
- Βλέποντας τηλεόραση ένα επεισόδιο τη φορά #3: «Seinfeld», The Chinese Restaurant
- Βλέποντας τηλεόραση ένα επεισόδιο τη φορά #4: «Lost», The Constant
- Βλέποντας τηλεόραση ένα επεισόδιο τη φορά #5: «Columbo», Any Old Port in a Storm
- Βλέποντας τηλεόραση ένα επεισόδιο τη φορά #6: «The Twilight Zone», Walking Distance
- Βλέποντας τηλεόραση ένα επεισόδιο τη φορά #7: «Coupling», The Girl with Two Breasts
- Βλέποντας τηλεόραση ένα επεισόδιο τη φορά #8: «Star Trek», The City on the Edge of Forever
- Βλέποντας τηλεόραση ένα επεισόδιο τη φορά #9: «Buffy, the Vampire Slayer», Hush
- Βλέποντας τηλεόραση ένα επεισόδιο τη φορά #10: «The West Wing», Two Cathedrals
