Εικοσιπέντε χρόνια μετά την πρεμιέρα της, η σπονδυλωτή ταινία του Παντελή Βούλγαρη «Ολα Είναι Δρόμος» προβλήθηκε χθες βράδυ σε μία ειδική, δωρεάν προβολή για το κοινό του 63ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης.
Ο σκηνοθέτης έδωσε το παρών στο Ολύμπιον για να παρουσιάσει την ταινία, πλαισιωμένος από κάποιους από τους συνεργάτες του, όπως τον συνσεναριογράφο του Γιώργο Σκαμπαρδώνη και τον διευθυντή φωτογραφίας του Γιώργο Φρέντζο, που πρόσφατα μάς ξενάγησε σ' ένα νοσταλγικό φωτογραφικό ρεπορτάζ των γυρισμάτων και πρωταγωνιστές του - τον σπουδαίο Δημήτρη Καταλειφό και τον θρυλικό Γιώργο Αρμένη, ο οποίος είχε κερδίσει εκείνη τη χρονιά και το βραβείο Α' Ανδρικού ρόλου.
Ηταν πραγματικά συγκινητικό να βλέπει κανείς σε μεγάλη οθόνη την αποκατεστημένη κόπια της ταινίας, αλλά ακόμα πιο συγκινητικό ήταν να παρακολουθεί τα ενθουσιασμένα πρόσωπα νεότερων ανθρώπων στο κοινό, που έβλεπαν το «Βιετνάμ» για πρώτη φορά.
Δείτε εδώ: Γιατί 25 χρόνια μετά... «Ολα είναι Δρόμος»
To 63o Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης διεξάγεται φέτος από τις 3 μέχρι και τις 13 Νοεμβρίου. Το Flix θα βρίσκεται εκεί για να σας μεταφέρει όλα όσα θα συμβούν μέσα κι έξω από τις σκοτεινές αίθουσες. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στο επίσημο site του Φεστιβάλ, στην επίσημη σελίδα του στο Facebook και το Instagram.
Blue Jean της Τζόρτζια Οκλεϊ | Επίσημο Διαγωνιστικό Τμήμα
Blue Jean, I just met me a girl named Blue Jean
Blue Jean, she got a camouflaged face and no money
Η Τζιν βγάζει την πετσέτα και κοιτιέται στον καθρέφτη. Εχει βάψει τα κοντά αγορίστικα μαλλιά της ένα πορφυρό ξανθό - ίδιο με του Ντέιβιντ Μπόουι στο μουσικό βίντεο του «Blue Jean». Είναι γυμνάστρια σε δημόσιο γυμνάσιο της πόλης. Εσωστρεφής, σιωπηλή, απόμακρη από τους συναδέλφους της στην αίθουσα των καθηγητών. Δεν έχει πολλά κοινά μαζί τους. Η αλήθεια είναι ότι τους φοβάται και λίγο - μην την αποκρυπτογραφήσουν, μην την καταλάβουν. Γιατί η Τζιν είναι λεσβία - κι αυτό δεν είναι κάτι τόσο απλό στην Αγγλία της Θάτσερ.
Βρισκόμαστε στο 1987 και οι Συντηρητικοί μόλις έχουν ψηφίσει το διαβόητο Άρθρο 28 που απαγόρευε την «διάδοση της ομοφυλοφιλίας», ώστε να συνεχιστεί η «παράδοση της οικογένειας», να «προστατευτούν» τα παιδιά και «να μην εισπράττουν ότι έχουν το αναφαίρετο δικαίωμα να είναι γκέι». Οι ομοφυλοφιλικές κοινότητες στην Αγγλία δίνουν αγώνες στους δρόμους, αλλά η Τζιν παραμένει στην ντουλάπα της. Διακυβεύονται πολλά - θα χάσει τη δουλειά της. Αλλωστε, όπως λέει στην Σιμπάν, την απενοχοποιημένη λεσβία ερωμένη της, «εκείνη δεν νιώθει την ανάγκη να περιφέρει την σεξουαλικότητα της σαν παράσημο».
Η αλήθεια όμως δεν είναι αυτή. Η εσωτερικευμένη της ντροπή για αυτό που είναι, τη διχάζει. Δεν αντέχει να απολογείται σε όλους - την πιο συντηρητική αδελφή της και τον τοξικό γαμπρό της που «δεν ξέρουν αν μπορούν να την εμπιστεύονται με τον ανιψιό της». Την διευθύντρια που την υποπτεύεται. Τη γειτόνισσα που την κοιτάει στραβά. Προτιμά να μην μιλά, να μην προκαλεί. Να διδάσκει τα κορίτσια άμυνα χωρίς να τα αγγίζει. Να μπαίνει στα αποδυτήρια με το βλέμμα στο πάτωμα. Να είναι αυστηρή και απροσπέλαστη. Και κοιτά να δεις: όλα αυτά συμφωνούν με το Άρθρο 28.
Τι κάνει; Πώς προδίδει έτσι τη φύση της, την κοινότητα της, τον εαυτό της; Πώς προδίδει έτσι την Λόις, την 15χρονη λεσβία μαθήτρια της που γίνεται αντικείμενο μπούλινγκ από τις άλλες; Είναι τόσο έντονος ο φόβος της που θα αφήσει ένα κορίτσι αβοήθητο, για να μην δώσει δικαιώματα;
Το ντεμπούτο της Τζόρτζια Οκλεϊ επιστρέφει στο παρελθόν για να μας μιλήσει για το παρόν. Γιατί αν θεωρούμε καθησυχασμένοι ότι το «Αρθρο 28», και οι κοινωνίες που το επέτρεψαν, ανήκουν σε περασμένους καιρούς, ο «Don’t Say Gay» νόμος της Φλόριντα έρχεται να μάς διαψεύσει. Οι κοινωνίες μας τείνουν να επιστρέψουν σε έναν δογματικό πουριτανισμό που καθησυχάζει τα χρηστά ήθη. Για αυτό και η επαγρύπνιση για τη διαφύλαξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι ουσιαστική.
Ομως όχι. Η Οκλεϊ δεν έχει φτιάξει μία στρατευμένα πολιτική ταινία. Δεν έχει καμία διάθεση για διδακτισμό ή μεγαλόστομα μηνύματα. Με σημασία στη λεπτομέρεια, καυστική στο θέμα της και τρυφερή με την ηρωίδα της, μάς παραδίδει μία προσωπική ταινία. Μέσα από τον εγκλωβισμό της Τζιν καλούμαστε να νιώσουμε την κοινωνική ασφυξία. Μέσα από την θλίψη (blue) της, την περιθωριοποίηση. Μέσα από τον φόβο της, την ανθρώπινη σκληρότητα.
Γυρίζοντας σε 16άρι και κρατώντας τη χρωματική παλέτα ξεβαμμένη και τους φωτισμούς ωχρούς (ο DP Βίκτορ Σέκουιν έχει επιτύχει το τέλειο γκρίζο), η 80ς Αγγλία μοιάζει τόσο μουντή όσο και η αποστειρωμένη, κοντόφθαλμη πολιτική της.
Μέσα σε αυτό τον κόσμο η Τζιν αισθάνεται τα πάντα και τα κρύβει όλα. Η συγκλονιστική Ρόζι Μακ Γιούιν που την ερμηνεύει κρατά το πρόσωπο της ακίνητο, αλλά στα μάτια της ανάβει ένας προτζέκτορας συναισθημάτων. Με πειθαρχία χορογραφεί τις κινήσεις του σώματος της σε μία ανδρόγυνη συστολή. Μικρές αμηχανίες, συμπλεγματικές αντιδράσεις, μικροστιγμές δισταγμού συνθέτουν την ερμηνεία της και την πανοπλία της Τζιν.
Για αυτό κι όταν ο ήλιος λούσει το πρόσωπο της και το γέλιο της δραπετεύσει άναρχο, ο θεατής δεν χρειάζεται happy end. Γίνεται μάρτυρας ενός happy beginning.
Πόλυ Λυκούργου
Ο Χρήστος Πασσαλής (δεν) κάνει «Ησυχία 6-9»
Η μία εκ των δύο ελληνικών ταινιών του Χρήστου Πασσαλή έκανε χθες την πρεμιέρα της στο Ολύμπιον.
Ο Χρήστος Πασσαλής παρουσίασε το «Ησυχία 6-9», όπου πρωταγωνιστεί ο ίδιος με την Αγγελική Παπούλια. Παρούσα και η Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, η οποία κρατά έναν μικρό αλλά κομβικό ρόλο, αλλά και η παραγωγός της ταινίας Μαρία Δρανδάκη.
Ωωωωωω όμορφη Θεσσαλονίκη
Ενα ειδικό μουσικό event, πραγματοποιήθηκε χθες το βράδυ στο Ουζερί Αγορά.
Καλεσμένοι του 63ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ήταν η Λένα Κιτσοπούλου κι ο Γιάννος Περλέγκας σ' ένα αφιέρωμα στα τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη.
Η ρεμπέτικη βραδιά γνώρισε την κουλτούρα του ρεμπέτικου και την αυθεντικότητα των τραγουδιών του Τσιτσάνη και στους ξένους καλεσμένους της Αγοράς του φεστιβάλ, ενώ οι Ελληνες τους παρέσυραν στο γλέντι και τον χορό.
It's (always) Greek to us!
Οι προβολές των ελληνικών ταινιών του 63ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης συνεχίζονται. Φέτος θα προβληθούν 15 ταινίες στο τμήμα Επίσημη Πρώτη (ανάμεσά τους και από 2 στο Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα του Φεστιβάλ, στο Διαγωνιστικό Τμήμα Meet the Neighbours και στο Διαγωνιστικό του Film Forward), 4 στο τμήμα Ξεπερνώντας τα Σύνορα και 3 στο τμήμα Δεύτερη Ματιά. Το Flix βλέπει και γράφει εδώ για όλες τις ελληνικές ταινίες.
To Flix βλέπει και γράφει για όλες τις ταινίες που διεκδικούν τον Χρυσό Αλέξανδρο!
Οι προβολές των ταινιών του επίσημου διαγωνιστικού τμήματος του 63ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης συνεχίζονται. Συνολικά 11 ταινίες συμμετέχουν στο φετινό Διεθνές Διαγωνιστικό Πρόγραμμα του Φεστιβάλ, ανάμεσά τους και δύο ελληνικές. Εδώ θα διαβάζετε καθημερινά τις κριτικές του Flix και τις προβλέψεις μας για τα μεγάλα βραβεία του Φεστιβάλ.
Είδαμε ακόμη:
8 Βουνά των Φέλιξ Φαν Γκρόνινγκερ και Σαρλότ Βάντερμις
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 80, ο 11χρονος, Πιέτρο περνάει τα καλοκαίρια με την οικογένειά του σ' ένα μικρό χωριό των Αλπεων που τα τελευταία χρόνια έχει συρρικνωθεί - από 184 σε 14 μόνο κατοίκους. Εκεί γνωρίζει τον συνομήλικό του Μπρούνο, που είναι το τελευταίο μικρό παιδί που απέμεινε στο χωριό. Ο Πιέτρο είναι παιδί της πόλης: εσωστρεφής, άτολμος, μαζεμένος. Διψά όμως για παιχνίδι και περιπέτεια κι αυτό μπορεί να του προσφέρει το χωριατόπαιδο που ξέρει τα βουνά, τις πλαγιές, τις λίμνες και τους καταρράκτες - σπιθαμή προς σπιθαμή. Αλλά κι ο Μπρούνο έχει πράγματα να πάρει από τον Πιέτρο. Αγνή φιλία, παρέα, γλυκύτητα γνώση. Η μαμά του Πιέτρο του κάνει μαθήματα γραφής κι ανάγνωσης, ο πατέρας του παίρνει και τους δύο μαζί του σε αναρριχήσεις - έξω από τα στενά όρια της περιοχής.
Η φιλία των αγοριών συνεχίζεται για χρόνια - κάθε φθινόπωρο χωρίζουν, ο Μπρούνο πιάνει σκληρή δουλειά στις φάρμες κι ο Πιέτρο επιστρέφει στην γκρίζα μελαγχολία του αστικού Τορίνο, κάθε καλοκαίρι ξαναβρίσκονται στις καταπράσινες πλαγιές. Μέχρι που μία απόφαση των ενηλίκων θα σπάσει το σύνδεσμο των δυο παιδιών, για να ξαναβρεθούν 25 χρόνια μετά, όταν πάρα πολλά πράγματα έχουν αλλάξει στις ζωές τους και να πιάσουν το νήμα της φιλίας τους από την αρχή.
Ο Βέλγος σεναριογράφος και σκηνοθέτης Φέλιξ Φαν Γκρόνινγκερ («The Broken Circle Breakdown», «Beautiful Boy») εδώ συνεργάζεται με την σύντροφό του, την ηθοποιό Σαρλότ Βάντερμις και μεταφέρουν στην οθόνη το best seller βιβλίο του Ιταλού Πάολο Κονιέτι, «Le Otto Montagne». Πρέπει να ερωτεύτηκαν τόσο πολύ αυτή την ιστορία ανδρικής φιλίας, τραυμάτων της παιδικής ηλικίας και ανάγκη κάθαρσης στη φύση, που έμαθαν ιταλικά για να κατευθύνουν καστ και συνεργείο στα γυρίσματα.
Από τον τίτλο ακόμα, καταλαβαίνουμε ότι τα βουνά είναι η ιδανική παρομοίωση της ανθρώπινης πορείας στη ζωή. Οι άνθρωποι τα σκαρφαλώνουν, με μόχθο, αγωνία, ρίσκο για να βρουν απαντήσεις στις κορυφές τους. Να δουν την μεγάλη θέα - μπροστά και μέσα τους. Τα «8 βουνά» έχουν να κάνουν με έναν θιβετιανό ρητό που χωρίζει τους ανθρώπους σε δύο κατηγορίες - εκείνους που βάζουν στόχο το ψηλότερο βουνό, το ανεβαίνουν, και δεν πάνε πουθενά αλλού, και τους τυχοδιώκτες που, δεν τους έφτανε η μία ψηλή κορυφή, τριγυρνούν γύρω γύρω στα υπόλοιπα 7 βουνά και δεν σκαρφαλώνουν ποτέ το μεγάλο.
Οι δύο ήρωες προσωποποιούν σαφέστατα την θιβετιανή ρήση: ο Μπρούνο είναι γεννημένος montagnero, βουνίσιος. Δεν θέλει να βγει από το χωριό του, όπως ο πατέρας του που τους παράτησε για να δουλεύει οικοδόμος στις πόλεις. Θέλει να μείνει εκεί, να χτίζει σπίτια με τα χέρια του, να αγοράσει ζώα, να ξανανοίξει την μονάδα παραγωγής τυριού του θείου του. Ο Πιέτρο θέλει κι ο ίδιος να ξεφύγει από τη σκιά του πατέρα του, να μην κλειστεί σ' ένα εργοστάσιο, να μη συμβιβαστεί με κλεφτά σαββατοκύριακα στα βουνά. Για αυτό και δουλεύει τυχοδιωκτικές δουλειές για να μπορεί να ταξιδεύει - και φτάνει μέχρι τα Ιμαλάια. Δεν ριζώνει όμως πουθενά.
Οι δυο τους, χτίζουν μία αθώα φιλία που αλληλοσυμπληρώνει τις ανάγκες τους και τους προσφέρει ακατέργαστη χαρά. Μία σπάνια ανδρική αλληλεγγύη κι εκτίμηση, όταν κανείς άλλος δεν τους καταλαβαίνει στις διαλυμένες σχέσεις με τους γονείς τους.
Μια πραγματική αγάπη που οι άντρες δεν μπορούν ποτέ να εκφράσουν με λόγια. Κι όσα δεν μπορούν να πουν οι λέξεις, το λένε οι εικόνες - έτσι όπως τις καταγράφει η κάμερα των Φαν Γκρόνινγκερ και Βάντερμις. Με τη βοήθεια του DP, Ρούμπεν Ιμπενς (ο οποίος φιλμάρει σε 4:3), ο φακός συλλαμβάνει τη φύση ως έναν ακόμα ήρωα της ταινίας: η επαφή μαζί της αλλάζει τους ανθρώπους, τους γιατρεύει, τους δίνει στόχους, διέξοδο, θαλπωρή. Μαγευτικά τοπία, ανοικτοί ορίζοντες, ύψος που κόβει την ανάσα και προσφέρει οξυγόνο στο μυαλό και την καρδιά.
Ολα αυτά θα μπορούσαν να συνθέσουν μία εξαιρετική ταινία-μελέτη της ανθρώπινης φύσης, έναν ύμνο στη φιλία κι ένα ερωτικό γράμμα στην αναρρίχηση των προσωπικών μας βουνών. Μόνο που οι σκηνοθέτες επέμειναν στην λογοτεχνική, αναλυτική απόδοση της ιστορίας, με συμβολικούς «πρόποδες» και «κορυφώσεις» που κάνουν κύκλους στην πλοκή και επαναλαμβάνουν τα μηνύματά τους. Το αποτέλεσμα καταλήγει σε 2.5 ώρες που ξεχειλώνουν τον ρυθμό και την υπομονή μας, κι αντί να εμβαθύνουν, αδυνατίζουν το συναίσθημα.
Πόλυ Λυκούργου
Μέρες Ξηρασίας (Burning Days) του Εμίν Αλπέρ
Ενας άντρας και μια γυναίκα βρίσκονται σε μια έρημο μπροστά σε μια τεράστια τρύπα που έχει σχηματιστεί στο έδαφος. Επιστρέφοντας στο σπίτι, ο άντρας θα βρεθεί ενώπιον μιας αυτοκινητοπομπής που διασχίζει την πόλη. Ανθρωποι πάνω στα φορτηγά με όπλα στα χέρια πυροβολούν στον αέρα, μπροστά τους παιδιά τρέχουν δαιμονισμένα. Ολοι κυνηγούν έναν αγριόχοιρο που έχει παγιδευτεί στα στενά της πόλης. Λίγη ώρα μετά το αίμα του θα βάψει ως υπενθύμιση ή προειδοποίηση τη διαδρομή καθώς ένα από τα οχήματα το σέρνει νεκρό ως τρόπαιο ακόμη μιας αγριότητας.
Ο άντρας είναι ο Εμρέ, ο νεόκοπος εισαγγελέας σε μια τουρκική πόλη που βρίσκεται λίγο πριν τις τοπικές εκλογές. Αυτές οι πρώτες εικόνες που θα δούμε μέσα από τα μάτια του είναι μόνο ένα δείγμα από το ζοφερό σύμπαν μέσα στο οποίο θα αρχίσει να βυθίζεται καθώς αρχίζει να αντιλαμβάνεται πως εδώ ο νόμος είναι η θέληση των μεγαλοπαραγόντων που ελέγχουν την αστυνομία, τη δικαιοσύνη, ακόμη και το νερό που σταματάει να τρέχει και αναγκάζει τους πολίτες να περιμενουν σε ουρές για να προμηθευτούν μπιτόνια για τις άμεσες ανάγκες.
Ο Εμρέ είναι σαν ξένο σώμα μέσα σε μια κοινωνία που θυμίζει Αγρια Δύση. Μοιάζει να έρχεται από μια εποχή στην οποία αυτή η πόλη θα αργήσει πολύ να συναντήσει. Η σχέση του με έναν νεαρό δημοσιογράφο θα αρχίσει να προκαλεί φήμες που προκαλούν την τοξική πατριαρχία με την οποία είναι ποτισμένη κάθε γωνιά αυτής της πόλης, ενώ η απόφασή του Εμρέ να παραμείνει αδιάφθορος, πιστός στο καθήκον και - επιτέλους - να επιβάλλει το νόμο θα είναι η αρχή του τέλους για την καριέρα του.
Με περγαμηνές τρείς υπέροχες ταινίες (το «Πίσω από τους Λόφους», το αριστουργηματικό «Frenzy» και το «Τρεις Αδερφες»), ο Τούρκος Εμίν Αλπέρ απομακρύνεται από την πιο βαρύθυμη, ποιητική, λυρική παράδοση του τουρκικού σινεμά και πατάει γκάζι διασχίζοντας γουέστερν και το νεο-νουάρ με προεκτάσεις που αγγίζουν ένα σύγχρονο πολιτικό θρίλερ που χαρτογραφεί ανάγλυφα, με υπερβολη, αλλά και ρεαλισμό που σε διαπερνά την τούρκικη κοινωνία του σήμερα.
Μέσα σε σπίτια αιώνων που παραμονεύουν οι αρουραίοι και σε αυλές που βιασμοί σκηνοθετούνται για χάρη της (ανδρικής) εξουσίας, σε μια χώρα που αυτοτραυματίζεται διαρκώς από την προσκόλλησή της στη συντήρηση και με ανθρώπους που ξέρουν μόνο να φωνάζουν και να καταστρέφουν προκειμένου να επιβληθούν, ο Αλπέρ χτίζει από την αρχή την Τουρκία ως μια απόλυτα διεφθαρμένη, ξενοφοβική, σεξιστική, λαϊκίστικη και ομοφοβική χώρα που, σαν το βυθό της λίμνης που κολυμπάει ο Εμρέ, είναι τόσο ισχνή που μπορείς ανά πάσα στιγμή να βυθιστείς μέσα της μέχρι και το κεφάλι.
Η ένταση παραμένει αμείωτη καθώς ο κλοιός γύρω από τον Εμρέ κλείνει πριν οδηγηθεί στο τέταρτο κεφάλαιο του φινάλε όπου πλέον το κυνήγι του αγριόχοιρου στην αρχή μοιάζει με παιχνίδι μπροστά στον τρόπο με τον οποίο έχει αποφασιστεί η εξόντωση του «δίκαιου» εισαγγελέα από το καθεστώς που παραμένει κραταιό, παντοδύναμο, ικανο να αντέξει για πολλές δεκαετίες και γενιές ακόμη.
Ο Αλπέρ παραδίνεται στο ρυθμό ενός συναρπαστικού θρίλερ αλλά δεν χάνει ίχνος από την ποίηση των εικόνων του. Με βοηθό την υπέροχη φωτογραφία του Χρήστου Καραμάνη και την πίστη ότι οι κινηματογραφικοί κώδικες (ακόμη και αυτοί του entertainment) υπάρχουν για να υπηρετούν ένα όραμα κοινωνικής κριτικής, ρίχνει φως στην Τουρκία, προκαλώντας το θεατη να μεταφέρει τη δράση σε μια επαρχιακή πόλη της δικής του χώρας. Οι αναλογίες μπορεί να είναι διαφορετικές, αλλά η πραγματικότητα δεν αλλάζει και πολύ...
Στην υπέροχη τελική σκηνή που κλείνει ένα ανθρωποκυνηγητό που γυρίζει την ανθρωπότητα χιλιετίες πίσω, ένα τεράστιο ριψοκίνδυνο βήμα στην άλλη πλευρά παραμένει πάντα η μοναδική ελπίδα ότι κάπου, κάπως, κάποτε ίσως κάτι αλλάξει.
Mανώλης Κρανάκης
To 63o Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης διεξάγεται φέτος από τις 3 μέχρι και τις 13 Νοεμβρίου. Το Flix θα βρίσκεται εκεί για να σας μεταφέρει όλα όσα θα συμβούν μέσα κι έξω από τις σκοτεινές αίθουσες. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στο επίσημο site του Φεστιβάλ, στην επίσημη σελίδα του στο Facebook και το Instagram.
