Ο Τέρενς Σταμπ, ένας από τους πιο ξεχωριστούς Βρετανούς ηθοποιούς της γενιάς του, πέθανε την Κυριακή σε ηλικία 87 ετών, όπως επιβεβαίωσε η οικογένειά του στο Reuters.
Με μια καριέρα που απλώθηκε σε έξι δεκαετίες, ο Σταμπ άφησε το στίγμα του στον παγκόσμιο κινηματογράφο με ερμηνείες που ισορροπούσαν ανάμεσα στην αγνότητα και στο σκοτάδι. Ξεκίνησε δυναμικά το 1962 με το «Billy Budd» του Πίτερ Ουστίνοφ, ρόλος που του χάρισε υποψηφιότητα για Oσκαρ Β΄ Ανδρικού Ρόλου. Ακολούθησε η βράβευσή του στις Κάννες για τον «Συλλέκτη» του Γουίλιαμ Γουάιλερ, ενώ έκλεψε τις εντυπώσεις και στο «Μακριά από το Αγριεμένο Πλήθος» του Τζον Σλέσινγκερ.
Μόνο το 1968 πρωταγωνίστησε σε τρεις ταινίες που τον άφησαν στην αθανασία όχι μόνο ως έναν σπουδαίο και ικανό για πολλαπλές μεταμορφώσεις ηθοποιό, αλλά και ως ένα σύμβολο σεξουαλικότητας και ρήξης με την κραταιά εικόνα της καθεστηκυίας τάξης - ένα γνήσιο τέκνο της σεξουαλικής επανάστασης. Ο λόγος για τον εμβληματικό του ρόλο στο «Θεώρημα» του Πιερ Πάολο Παζολίνι στο ρόλο ενός νέου που θα εισβάλλει μέσα στην ανιαρή ζωή μιας οικογένειας αριστοκρατών ως αντικείμενο του πόθου και μαζί αφορμή για ένα «ξεγύμνωμα» της ταξικής τους υποκρισίας.
Είχε προηγηθεί ο ρόλος του ως Τόμπι Ντάμιτ, στο ομότιτλο επεισόδιο που σκηνοθέτησε ο Φεντερίκο Φελίνι στο σπονδυλωτό «Spirits of the Dead» εμπνευσμένο από το ποίημα του 1841 του Εντγκαρ Αλαν Πόε «Never Bet the Devil Your Head». Και λίγο πριν, το «Blue», το γουέστερν του Σίλβιο Ναριζάνο, στο οποίο τη μουσική υπογράφει ο Μάνος Χατζιδάκις. Τα ίδια τα λόγια του συνθέτη στις σημειώσεις που συνοδεύουν το «Blue» είναι αρκετές για να αντιληφθεί κανείς το εκτόπισμα που είχε ο Τέρενς Σταμπ εκείνη την εποχή:
«Τον ίδιο καιρό (σ.σ. εννοεί το 1968) η Paramount γύριζε ένα φιλόδοξο ποιητικό γουέστερν με σκηνοθέτη έναν Καναδό, τον Ναριζάνο, με πρωταγωνιστές έναν Αγγλο, τον Τέρενς Σταμπ, κι έναν Μεξικανό, τον Ρικάρντο Μονταλμπάν, και συνθέτη έναν Ελληνα, εμένα. Τότε ήταν που ξενάγησα και φιλοξένησα στην Paramount τους Bee Gees, ενώ κάτω στην εβραϊκή συνοικία οι H.P. Lovecraft τραγουδούσαν το "Μεθυσμένο καράβι" του Ρεμπό. Μέσα σ’ αυτό το μεθυστικό πανηγύρι προσπάθησα να ξεπεράσω σε ομορφιά τον Τέρενς Σταμπ κι έγραψα αυτή τη μουσική του “Blue”»
Από το «Θεώρημα»
Με τον Πιερ Πάολο Παζολίνι
Από το «Blue»
Τη δεκαετία του ’70 και του ’80 ο Σταμπ καθιερώθηκε διεθνώς μέσα από τον εμβληματικό ρόλο του στρατηγού Ζοντ στα «Superman» και «Superman II», προσφέροντας έναν από τους πιο χαρακτηριστικούς κινηματογραφικούς κακούς όλων των εποχών. Στην ίδια περίοδο συμμετείχε σε ταινίες όπως το «The Hit» του Στίβεν Φρίαρς και το «Wall Street» του Ολιβερ Στόουν.
Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, απέδειξε την ευελιξία του με ρόλους που κυμαίνονταν από τον Καγκελάριο Βαλορούμ στο «Star Wars: Επεισόδιο I — Η Αόρατη Απειλή» μέχρι τη συγκινητική ερμηνεία του στο «Unfinished Song» δίπλα στη Βανέσα Ρέντγκρεϊβ. Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε και η εμφάνισή του ως τρανς γυναίκα στο αυστραλιανό φιλμ «The Adventures of Priscilla, Queen of the Desert» (1994), με τον Ρότζερ Εμπερτ να σχολιάζει πως «ο Σταμπ καταφέρνει να φέρει μια πειστική ανθρωπιά στον χαρακτήρα».
Η πιο χαρακτηριστική στιγμή της καριέρας του στα τέλη της δεκαετίας του ’90 ήταν το «The Limey» (1999) του Στίβεν Σόντερμπεργκ, όπου υποδύθηκε έναν πρώην κατάδικο που αναζητά την αλήθεια πίσω από τον θάνατο της κόρης του. Μια ερμηνεία που παραμένει ως σήμερα σημείο αναφοράς. Πέρα από το σινεμά, ο Σταμπ είχε πλούσια θεατρική πορεία, ενώ έγραψε και την αυτοβιογραφία του με τίτλο «Stamp Album» (1988).
Η οικογένειά του, σε ανακοίνωσή της, ανέφερε: «Αφήνει πίσω του ένα εξαιρετικό έργο, τόσο ως ηθοποιός όσο και ως συγγραφέας, που θα συνεχίσει να αγγίζει και να εμπνέει ανθρώπους για πολλά χρόνια ακόμα».
Ο Τέρενς Σταμπ θα μείνει στη μνήμη του παγκόσμιου κοινού ως ένας από τους πιο γοητευτικούς, αινιγματικούς και πολυδιάστατους ηθοποιούς της εποχής του.