Η μαγική περιπέτεια ξεκίνησε το 1987: ο Ακι Καουρισμάκι κι ο αδελφός του Μίκα, μαζί με τους Ερκι Λάχτι και Κάρι Πουλκίνεν, άνοιξαν το Kino Andorra, σινεμά με ένα μικρό ποτάδικο που σύντομα επεκτάθηκε και σε... μπιλιαρδάδικο. Αυτή η αρχική ιδέα, σταδιακά εξελίχθηκε σε τρία ακόμα μπαρ: το Corona, το Dubrovnik και το Cafe Mockba.
Μόνο που τώρα, τριάντα και κάτι χρόνια αργότερα, τα μπαρ, μπιλιαρδάδικο, σινεμά και αναμνήσεις σφραγίζονται για πάντα: το οικοδομικό συγκρότημα της οδού Ερικινκάτου, στο κέντρο του Ελσίνκι, ανακαινίζεται ολόκληρο, με σκοπό να γίνει (πιο επικερδές για τους ιδιοκτήτες) ξενοδοχείο. «Δεν υπήρχε κάτι που μπορούσαμε να κάνουμε,» λέει η Νούπου Κόιβου, στο σχετικό θέμα του Variety, που εργάζεται στο Corona εδώ και 17 χρόνια και κρατούσε και το ρόλο της σερβιτόρας στην «Αλλη Οψη της Ελπίδας».
Διαβάστε ακόμη: O Ακι Καουρισμάκι μιλά στο Flix για το πού, τελικά, βρίσκεται η ελπίδα
«Το Corona,» θυμάται ο Μίκα Καουρισμάκι, «ήταν το πρώτο μπαρ στη Φινλανδία που δεν είχε πορτιέρη, πράγμα υποχρεωτικό τότε. Οι αρχές μας έδωσαν μια ειδική άδεια και γρήγορα ακολούθησαν κι όλα τα άλλα μπαρ. Αυτό το μέρος άλλαξε πολλά πράγματα στη Φινλανδία, ήταν αβάν-γκαρντ.» Η Κόιβου προσθέτει, «Αν με ρωτάτε, ένας λόγος που τα μπαρ πήγαιναν τόσο καλά, είναι επειδή δεν άλλαξαν ποτέ. Δεν έχουν τίποτε το κυριλέ και σ' όλους αρέσουν έτσι. Οταν χρειαζόμασταν καινούριες καρέκλες, ο Ακι αποφάσισε να πάρουμε εκείνες που είχε χρησιμοποιήσει στην τελευταία ταινία του. Οταν πέθανε ο πατέρας μου, έκανα το μνημόσυνό του στο Dubrovnik,» το οποίο, παρεμπιπτόντως, πήρε τ' όνομά του από μια ταμπέλα από το «Μακριά Πετούν τα Σύννεφα» του 1995, που ο Ακι Καουρισμάκι είχε παρατήσει εκεί.
Οι αδελφοί Καουρισμάκι και οι συνιδιοκτήτες των μπαρ (φωτό Ville Malja)
Το Kafe Mockba, ένα, όπως δείχνει και τ' όνομά του, σοβιετικού τύπου μπαρ, διακοσμημένο από τον σταθερό σκηνογράφο του Καουρισμάκι, Τζον Εμπντεν, άνοιξε όταν το Corona έγινε υπερβολικά δημοφιλές, με αποτέλεσμα οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες του να μην μπορούν να... βολευτούν στην μπάρα. «Δεν βάλαμε καν ταμπέλα απ' έξω κι ακόμα δεν υπάρχει,» λέει ο Μίκα. «Τις πρώτες εβδομάδες λειτουργίας, δεν κάναμε καν τον κόπο ν' ανοίγουμε τις πόρτες.» Οπως επισημαίνει ο συγγραφέας και θαμώνας και, επίσης, περιστασιακός μπάρμαν Λάουρι Τίμονεν, η ομάδα των ιδιοκτητών προσπάθησε με κάθε τρόπο να κάνει το μπαρ αφιλόξενο κι αποκαρδιωτικό, όπως φάνηκε ζωντανά και στο επεισόδιο του «No Reservations» του Αντονι Μπουρντέν στο Ελσίνκι, όπου του σερβιρίστηκε το «χτεσινό σάντουιτς»: «Τον πρώτο καιρό υπήρχε μια τυπωμένη λίστα με οδηγίες για το προσωπικό, ώστε να είναι όσο γίνεται πιο αγενές. Αλλά είναι όλοι υπέροχοι κι έτσι η συμπεριφορά τους έγινε ένα παιχνίδι, όπου όλοι χαμογελούν από μέσα ενώ απ' έξω παριστάνουν τους Λου Ριντ. Οσο για το μενού, ήταν σαφώς μπαγιάτικο, αλλά λειτουργούσε ως σανίδα σωτηρίας για χαμένες ψυχές.»
Δείτε ακόμη: Στην κάμερα του Flix: 11 πολύτιμα λεπτά με τον Ακι Καουρισμάκι!
Για τον Μίκα Καουρισμάκι, μια από τις αξέχαστες στιγμές των μπαρ ήταν όταν η Μπάντα Αλεξαντρόφ, γνωστή κι ως Χορωδία του Κόκκινου Στρατού, ήρθε να βαπτίσει το Kafe Mockba. «Μπουκώθηκαν με βότκα και μετά την έφτυσαν πάνω στους τοίχους και τραγούδησαν ρώσικα τραγούδια. Μετά απ' αυτό δεν ξανακαθαρίσαμε ποτέ τους τοίχους.» Ο Τίμονεν μπορεί να έχει μπόλικες ιστορίες ν' αφηγηθεί αλλά, όπως λέει, «σαν όλες τις καλές ιστορίες, τις μισές δεν τις θυμάμαι και τις άλλες μισές δεν μπορώ να τις πω». Θυμάται, ωστόσο, τους άφθονους επώνυμους που πέρασαν από τα μπαρ, όπως τον Τζιμ Τζάρμους, τον Βέρνερ Χέρτσογκ: «Εδώ δεν υπήρχαν οι χαζομάρες του Χόλιγουντ, μόνο μπίρα, τέχνη κι ανθρωπιά, δηλαδή η Αγία Τριάδα.»
Η φωτογραφία του Μάτι Πελόνπα στολίζει τον τοίχο, ο πιο cool φόρος τιμής
Ο Μίκα και ο Ερικ Λάχτι, ωστόσο, είναι βέβαιοι ότι η ιστορία θα συνεχίσει: «Φυσικά είναι στενόχωρο και για μας και για τους πελάτες μας, αλλά τα καλά νέα είναι ότι θα συνεχίσουμε. Τα μπαρ και το σινεμά θα συνεχίσουν να ζουν, απλώς σε άλλη διεύθυνση.» Ενώ ο Τίμονεν βάζει πιο ξεκάθαρη σφραγίδα: «Οι σκοτεινές δυνάμεις του κερδοσκόπου νεο-καπιταλισμού είναι πάντα πιο δυνατές από τις σιγανές φωνές των μπεκρήδων με τις αγνές καρδιές.» Προς το παρόν, ωστόσο, τα μπαρ και το σινεμά έκλεισαν τις πόρτες τους κι επίσημα, προχθές, την Τρίτη 18 Ιουνίου.
Διαβάστε ακόμη: «Εκανα τόσες μέτριες ταινίες και φταίς εσύ γι αυτό». Ο Ακι Καουρισμάκι απευθύνεται στον Ozu-san
