Ξεκίνησα για την Ιαπωνία, ξέροντας μονάχα δυο γιαπωνέζικες λέξεις για να συνεννοηθώ μαζί της: «Σακουρά», που θα πει: Ανθος της κερασιάς, και «Κοκορό», που θα πει: Καρδιά. Ποιος ξέρει! έλεγα με το νου μου, μπορεί οι δυο αυτές, απλότατες λέξεις να φτάνουν.
Ετσι ξεκινά το Ταξιδεύοντας Ιαπωνία - Κίνα του Νίκου Καζαντζάκη, έτσι ξεκινά και το νέο ντοκιμαντέρ του Αρη Χατζηστεφάνου («Catastroika», «Φασισμός Α.Ε.», «This Is Not a Coup», «Make the Economy Scream»), που μόλις έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και να που οι (καθόλου) απλότατες λέξεις φτάνουν για να φτιάξουν έναν κρίκο που συνδέει το βλέμμα ενός στοχαστή από το '30 με τον ιδιόμορφο καπιταλισμό του '20, μ' έναν αιώνα ανάμεσα.
Αυτό, το τελευταίο ταξίδι του Καζαντζάκη, αφηγείται διαβάζοντας με τη βαθιά, γεμάτη πάθη φωνή του, ο Γιάννης Αγγελάκας, με την Ολια Λαζαρίδου ν' αποκρίνεται ως Γαλάτεια. Ο λόγος φιλοσοφικός, υπαρξιακός, οι εικόνες απρόσμενες. Η σημερινή Ιαπωνία σε άσπρο και μαύρο, στο θετικό/αρνητικό που εξαλείφει τα χαρακτηριστικά της εποχής. Θάλασσα, γεωμετρικά κτίρια στις πόλεις, ναοί που προσομοιάζουν δράκους, σύγχρονες «γκέισες» σε διάλειμμα από τη δουλειά, πολυκοσμία στα ουφάδικα. Κι όχι μόνο - ο Χατζηστεφάνου ντύνει το λόγο με σεκάνς σε manga, με ήρωες video games που ενσαρκώνουν την παράδοση της Απω Ανατολής.
Το αποτέλεσμα είναι αυτό που θα λέγαμε «υβριδικό», αυτό που θα νιώθαμε πηγαίο. Η καρδιά της ταινίας του βρίσκεται εκεί όπου πάντα χτυπά, αντικεφαλαιοκρατική, αντιεπεκτατική, ανθρωπιστική. Αυτή τη φορά, όμως, ο Χατζηστεφάνου έχει ένα αριστουργηματικό, παλλόμενο κείμενο για να πατήσει κι αυτό, όπως φαίνεται, του δίνει και καλλιτεχνική έμπνευση. Κι έτσι υπογράφει την καλύτερη ως τώρα δουλειά του, με τα νοήματα που πάντα θέλει να επικοινωνήσει, αλλά με μια ξεχωριστή εικαστική δημιουργικότητα κι ένα πνευματικό βάθος που του «δανείζει» ένα προφητικό κείμενο από τα παλιά. Επειδή χτες και σήμερα είναι ένα, ευτυχώς και, κυρίως, δυστυχώς.
