Η τρίτη μεγάλου μήκους του Πέτρου Σεβαστίκογλου, γυρίστηκε στην καρδιά της Αθήνας. Κι όμως ελάχιστα πράγματα θυμίζουν την πόλη που ξέρουμε. Από τους βρώμικους δρόμους του κέντρου μέχρι τα πρόσωπα των πρωταγωνιστών του, η αλήθεια της ταινίας του, είναι κάτι που συχνά δεν θέλουμε να κοιτάμε. Ομως το «Attractive Illusion», μια ταινία που ο σκηνοθέτης γύρισε με την ενεργή συμμετοχή και την άμεση συνεργασία της Νιγηριανής κοινότητας της Αθήνας, δεν μιλά μόνο για την πόλη ή την χώρα μας. Μιλά για την διάψευση της ψευδαίσθηση της γης της επαγγελίας, για το απότομο ξύπνημα που βιώνουν παντού οι μετανάστες προς τη δύση.
Μετά τη συμμετοχή του σε φεστιβάλ όπως αυτό του Εδιμβούργου, ή τις Νύχτες Πρεμιέρας, το «Attractive Illusion» προβάλεται στην ταινιοθήκη της Ελλάδας. Με την ευκαιρία συνομιλήσαμε με τον σκηνοθέτη του, για την ιδιαίτερη εμπειρία που υπήρξε η δημιουργία της ταινίας του και την δημιουργική διαδρομή που την έκανε πραγματικότητα.
Το «Attractive Illusion» είναι μια ταινία που δεν αποφασίσατε ακριβώς να γυρίσετε, αλλά μάλλον προέκυψε στην πορεία. Θέλετε να μας εξηγήσετε το πως και το τι ήταν αυτό που σας τράβηξε σε αυτή την ιστορία;
Είχα ξεκινήσει τα γυρίσματα μιας ταινίας που η ιστορία της ξεκινούσε στην Αφρική και συνεχιζόταν στην Ελλάδα. Ήρθα, λοιπόν, σε επαφή με την Νιγηριανή κοινότητα και τον Πρόεδρο της Edo state community, Σάνι Οχιλέμπο, για να τους ζητήσω να με βοηθήσουν να βρω Αφρικανούς που θα μπορούσαν να παίξουν στην ταινία. O Σάνι ήταν παλιά στη χώρα του ηθοποιός και ήθελε πάντα να κάνει μια ταινία στην Ελλάδα για να δείξει στους δικούς του ανθρώπους ότι η Δύση δεν είναι ο παράδεισος που φαντάζονται. Με βοήθησε να βρω τους ανθρώπους που χρειαζόμουν για την δικιά μου ταινία και γράψαμε μαζί εκ νέου το σενάριο που θέλανε για την δικιά τους. Με τη βοήθεια φίλων, συνεργατών αλλά και ολόκληρης της Νιγηριανής κοινότητας αυτή η ταινία ολοκληρώθηκε.
Εχετε πει ότι «δεν είναι μια ταινία απόλυτα δική σας» αφού γυρίστηκε σε σενάριο και με την συνεργασία των ανθρώπων που κινηματογραφείτε και είναι κάτι από την δική τους ζωή. Ποιο είναι το δικό σας κομμάτι σε αυτή την ταινία, τι την συνδέει με τις προηγούμενες δουλειές σας;
Τότε που είπα ότι αυτή η ταινία «δεν είναι μια ταινία απόλυτα δική μου» δεν είχα ακόμα την απαραίτητη απόσταση για να συνειδητοποιήσω ότι εντέλει πρόκειται για μια ταινία εξίσου «δικιά μου» όσο και οι άλλες. Μην έχοντας επιλέξει το θέμα της ταινίας αναγκάστηκα με κάποιο τρόπο να αντλήσω βαθιά από μέσα μου τα στοιχεία που με συνέδεαν με την ιστορία αυτών των μεταναστών. Έχω ζήσει από πολύ μικρή ηλικία την εμπειρία του μετανάστη. Γεννήθηκα στη Μόσχα, μεγάλωσα στη Γαλλία, σπούδασα στην Αμερική και τώρα ζω στην Ελλάδα. Ήμουνα και θα είμαι όπου και να βρίσκομαι ένας μετανάστης.
Η Νιγηρία αποτελεί μια χώρα στην οποία γνωρίζει ιδιαίτερες δόξες ένα λαϊκό, μαζικό σινεμά. Σε έντονα δράματα, σε κωμωδίες σε (φτηνές) περιπέτειες. Κατά πόσο η ιδέα των ανθρώπων της Νιγηριανής κοινότητας για το τι είναι κινηματογράφος σας επηρέασε στον τρόπο που δουλέψατε;
Ένας καλός ταξιδιώτης θα πρέπει τουλάχιστον να προσπαθήσει να προσεγγίσει τα ήθη και τα έθιμα της χώρας που επισκέπτεται. Αυτή η ανταλλαγή είναι η ουσία του ταξιδιού. Με αυτή την σκέψη δημιουργήθηκε η ταινία.
Πως ήταν τα γυρίσματα; Πόσο εύκολο ήταν να κάνετε τους ανθρώπους της Νιγηριανής κοινότητας να σας ανοιχτούν; Πως δουλέψατε με τους ηθοποιούς; Διάβασα ότι γυρίσατε την ταινία μόλις σε 15 μέρες.
Πριν την έναρξη των γυρισμάτων, περάσαμε πολύ χρόνο μαζί να συζητάμε την ταινία, να τρώμε, να πίνουμε, να γελάμε, να τσακωνόμαστε. Δεν έδινα στους ηθοποιούς οδηγίες ως προς την υποκριτική τους διότι δεν ήταν ηθοποιοί ώστε να μπορούν να τις ακολουθήσουν. Προσπαθούσα όσο μπορούσα να τους αποτρέπω απ’ το να «παίζουν», αλλά τους ωθούσα ν να αυτοσχεδιάσουν αντλώντας από τις δικές τους εμπειρίες, που ήταν πολύ κοινές με αυτές των ηρώων.
Στην ταινία σας παρ΄ότι δεν είναι ντοκιμαντέρ καταγράφετε μια Αθήνα που για τους περισσότερους από εμάς είναι άγνωστη και απροσπέλαστη. Πόσο εύκολο ήταν να νικήσετε τον «εξωτισμό» που εκ των πραγμάτων ένας τέτοιος κόσμος μοιάζει να γεννά;
Όταν «ζεις σε μια χώρα» για ένα χρόνο δεν είσαι πια ο έκπληκτος τουρίστας, δεν εντυπωσιάζεσαι πια από την επιφάνεια, έχεις πάρει τον χρόνο να προσεγγίσεις πιο βαθιά την καθημερινότητα.
Γυρίσατε το φιλμ το 2011. Μέσα στο χρόνο που μεσολάβησε οι αλλαγές στη χώρα μας ήταν ριζικές. Υποθέτω και για την κοινότητα των μεταναστών. Αν κάνατε την ίδια ταινία σήμερα, πόσο διαφορετική θα ήταν;
Η ταινία γεννήθηκε από την ανάγκη των μεταναστών να περιγράψουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Το σενάριο ήταν ο αντικατοπτρισμός των δικών τους προβληματισμών. Αναπόφευκτα σήμερα θα γυρίζαμε μια εντελώς διαφορετική ταινία.
Ποιες ήταν οι αντιδράσεις των πρωταγωνιστών σας και της κοινότητας όταν είδαν την ταινία σας;
Ήμαστε όλοι περήφανοι που καταφέραμε να ξεπεράσουμε τις διαφορές μας, να γνωριστούμε και να ενωθούμε για να δημιουργήσουμε κάτι που λογικά δεν θα ήταν εφικτό να πραγματοποιηθεί.
Διαβάστε εδώ την κριτική της ταινίας.
Tags: ΠΕΤΡΟΣ ΣΕΒΑΣΤΙΚΟΓΛΟΥ
