Εφτά χρόνια μετά το πολυβραβευμένο ντεμπούτο του «Luton», ο Μιχάλης Κωνσταντάτος επιστρέφει με ένα βραδυφλεγές, ατμοσφαιρικό ψυχολογικόθρίλερ που ακολουθεί την διαδρομή μιας επιφανειακά τέλειας οικογένειας, στην βαθιά ρωγμή μιας τεράστιας κρίσης που συνταράσσει υπόκωφα κι απειλεί να διαλύσει την υφή της.
Η Αλίκη και ο Πέτρος προσπαθούν να ανακάμψουν από την οικονομική κρίση, βρίσκοντας προσωρινές δουλειές σε μια μικρή επαρχιακή πόλη προσπαθώντας να οργανώσουν το σχέδιο επιστροφής τους στην Αθήνα. Παράλληλα προσπαθούν να διατηρήσουν την επίφαση μιας «κανονικής» ζωής σε μια στιγμή όπου όλα γύρω τους αλλάζουν με τρόπο δραματικό. Τα «Μικρά Ομορφα Αλογα» είναι μια ταινία που γεννήθηκε μέσα από την πρόσφατη ελληνική οικονομική κρίση, αλλά που προφανώς μιλά για κάτι μεγαλύτερο και βαθύτερο από αυτό. Ο Μιχάλης Κωνσταντάτος, εξηγεί περισσότερα παρακάτω.
Τα «Μικρά Ομορφα Αλογα» προβάλλονται ήδη σε Δαναό και Ελλημέσω viva.gr. Μπορείτε να κλείσετε τα εισιτήρια σας για την Ελλη εδώ και εδώ για τον Δαναό.
Η ταινία ξεκινά στον απόηχο μιας οικονομικής κρίσης που άλλαξε το πρόσωπο της ελληνικής κοινωνίας, αλλά γρήγορα γίνεται σαφές ότι οι ρωγμές στην υφή των ηρώων σου δεν έχουν να κάνουν μόνο με τα χρήματα. Θα έλεγες ότι μια κρίση είναι ίσως ο καλύτερος καταλύτης για να δούμε πιο καθαρά την ουσία των πραγμάτων;
Μια κρίση δεν είναι ούτε ευκαιρία ούτε κάτι θετικό. Είναι μια κατάσταση η οποία έρχεται μετά από λάθος εκτιμήσεις και χειρισμούς, μετά από περιόδους όπου κανείς δεν έχει προφανώς ασχοληθεί σοβαρά και δεν έχει κάνει κάτι ουσιαστικό ώστε να μην έρθει αυτή η στιγμή της κρίσης. Αποτελεί κυρίως ευκαιρία για όσους συνειδητά την άφησαν να ξεσπάσει, αφού αυτοί οι ίδιοι μπορούν να προβλέψουν όσο καλύτερα γίνεται και τις απώλειες που μπορεί να έχει. Για τον απλό κόσμο λοιπόν η κρίση δεν είναι ευκαιρία αλλά μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης. Το σοκ που δημιουργεί ενδεχομένως μπορεί να ταρακουνήσει κάποιους ανθρώπους ώστε να μετακινηθούν από την ασφαλή τους ζώνη και αυτό με τη σειρά του ίσως και να φέρει κάποιο θετικό αποτέλεσμα. Υπάρχουν βέβαια και οι περιπτώσεις, πολλές δυστυχώς, όπου η κρίση περνάει από πάνω μας σαν καταιγίδα. Την υπομένουμε κουλουριασμένοι κάτω από οποιοδήποτε υπόστεγο βρεθούμε και όταν περάσει και βγει ο ήλιος, απλωνόμαστε όπου βρούμε για να στεγνώσουμε και να πούμε και ευχαριστώ που δεν πνιγήκαμε. Και κάπως έτσι, απλά και ωραία, συνεχίζουμε μέχρι την επόμενη καταιγίδα. Σωστά, οι ρωγμές στην υφή των ηρώων μου δεν έχουν να κάνουν μόνο με τα χρήματα. Έχουν να κάνουμε με αυτό το μηχανισμό που περιέγραψα παραπάνω. Τον τρόπο που υπάρχει κανείς σε αυτό τον κόσμο και που αντιμετωπίζει τον εαυτό του μέσα στη μεγάλη σκακιέρα της κοινωνικής δομής. Οι ρωγμές τους ξεκινάνε από την έλλειψη της ενσυναίσθησης και της απόφασης τους να χτίσουν τη ζωή τους, την προσωπικότητα τους, τη σχέση τους πάνω στο δόγμα: «ό,τι δε μας αγγίζει, δε μας αφορά». Ξεκινάνε επίσης από το αρχικό τους αίσθημα ότι ήταν «άτρωτοι». Ένα από τα μεγαλύτερα λάθη που κάνουμε είναι να νομίζουμε ότι είμαστε ανεξάρτητοι από την υπόλοιπη κοινωνία.
Οπως και στο «Luton» κι ακόμη πιο έντονα εδώ η ατμόσφαιρα, χτίζει υπόκωφα αλλά έντονα μια αίσθηση ανησυχίας κι αγωνίας, κατά στιγμές φλερτάρει με το ύφος ενός καθαρόαιμου θρίλερ. Ποιες ήταν οι βασικές σου αναφορές -όχι απαραίτητα μόνο κινηματογραφικές-, για να πλάσεις τον κόσμο και τον τόνο της ταινίας;
Η ατμόσφαιρα της ταινίας, αυτή η αίσθηση ανησυχίας και αγωνίας είναι το αίσθημα που πιστεύω πως υπάρχει και γιγαντώνεται ώρα με την ώρα στην ψυχολογία των χαρακτήρων μου. Ο κόσμος και ο τόνος της ταινίας έχει πλαστεί αποκλειστικά από αυτό. Από τη στιγμή που έγραψα το πρώτο ακόμα draft του σεναρίου, μέχρι και την περίοδο των προβών με τους ηθοποιούς μου ως και τα γυρίσματα, όλοι μας, είμασταν συντονισμένοι στην ψυχολογία των ηρώων. Αυτή υπαγόρευσε τελικά και την όλη ατμόσφαιρα. Για εμένα ήταν σημαντικό όλοι οι συνεργάτες να μπορούμε να αφουγκραστούμε αυτούς τους ήρωες και να μεταφέρει ο καθένας από το πόστο του, το αίσθημα της αγωνίας που νιώθουν οι ίδιοι οι ήρωες για τον εαυτό τους και για το αν θα καταφέρουν να επιβιώσουν ψυχικά από όλο αυτό το ταξίδι.
Έχω μια εμπιστοσύνη για τους ανθρώπους που διαρκώς ματαιώνεται αλλά μετά κάτι γίνεται και η ελπίδα μου γεννιέται πάλι.
Ακόμη κι αν η ιστορία θα μπορούσε να αποτελέσει γόνιμο έδαφος για ένα κοινωνικό δράμα στα όρια του μελό, το φιλμ αποφεύγει αποφασιστικά να ακολουθήσει αυτό το δρόμο και οι ερμηνείες των πρωταγωνιστών σου, παίζουν καθοριστικό ρόλο σε αυτό. Πως δούλεψες μαζί τους και ποιες ήταν οι οδηγίες που τους έδωσες όχι μόνο για την ερμηνευτική τους παλέτα αλλά και για το ψυχολογικό τοπίο των χαρακτήρων τους;
Να ξεκινήσω λέγοντας ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους τους ηθοποιούς για την αφοσίωση τους στην ταινία. Όλοι τους, εξαιρετικοί ηθοποιοί, έδωσαν πραγματικά αυτό που χρειαζόταν η ταινία. Με το βασικό ζευγάρι της ταινίας, Γιώτα Αργυροπούλου και Δημήτρη Λάλο, δουλέψαμε σχεδόν 2 χρόνια πάνω στους χαρακτήρες και όχι αρχικά πάνω στο σενάριο. Αυτό που με ενδιέφερε ήταν βήμα-βήμα όχι μόνο να ξέρουν αλλά και να μπορούν να νιώσουν ανά πάσα στιγμή τις συμπεριφορές των ηρώων πάνω σε καταστάσεις και περιστατικά που δεν αφορούσαν στο σενάριο. Αφού λοιπόν από την αρχή ξεκαθαρίσαμε το πιο είναι το σύμπαν της ταινίας και των χαρακτήρων, οι ηθοποιοί μπήκαν σε μια διαδικασία, αρκετά χρονοβόρα, να ζήσουν καθημερινά με αυτούς τους ήρωες ώστε να ξεκαθαριστεί κάθε μικρή λεπτομέρεια της συμπεριφοράς τους. Μέσα από όλη αυτή τη διαδικασία η Γιώτα και ο Δημήτρης εμπλούτισαν το ψυχολογικό τοπίο των χαρακτήρων και έδωσαν με φοβερό μέτρο τις ερμηνείες τους.
Το φιλμ δείχνει να λαμβάνει χώρα σε μια πραγματικότητα, που ακόμη κι αν είναι ξεκάθαρα αναγνωρίσιμη, κάτι δείχνει να μην κολλάει, να είναι απροσδιόριστα off, ακριβώς όπως και η ίδια η ζωή των ηρώων σου. Πως συνθέσατε τα επιμέρους στοιχεία της ταινίας για να επιτευχθεί αυτή η αίσθηση;
Διαβάζοντας αυτή την ερώτηση μου έρχεται στο μυαλό η καθημερινότητα μου. Η καθημερινότητα όλων μας, νομίζω. Ζούμε σε μια πραγματικότητα που μας είναι ξεκάθαρα αναγνωρίσιμη, αλλά σίγουρα κάτι δείχνει να μην κολλάει. Μιλώντας και με ανθρώπους γύρω μου, όλοι το ίδιο νιώθουμε. Φαίνεται πως μάλλον απλά αντιγράφω τη ζωή! Για να απαντήσω όμως… Αυτό το αίσθημα για τα πράγματα στο οποίο αναφέρεστε δεν είναι απόλυτα αληθές. Έτσι μοιάζει. Όταν πηγαίνεις πίσω στις πηγές σου βλέπεις ότι δεν υπάρχει στην πραγματικότητα κάτι που να μην κολλάει. Oλα εξηγούνται και όλα επαληθεύονται αρκεί να έχεις τη διάθεση να σκάψεις πολύ βαθιά για αυτό και να είσαι ειλικρινής με τα ευρήματα σου. Αυτό είναι το μόνο που κάνω με τους ήρωες μου, ψάχνω εξονυχιστικά σε όλο τους το παρελθόν και το παρόν για τα στοιχεία που οδηγούν τα ένστικτα και τη συμπεριφορά τους και προσπαθώ να τα αναδείξω χωρίς να τους κρίνω.
Ακόμη κι αν η συνθήκη των ηρώων σου δείχνει ασφυκτική, η ταινία δεν αφήνεται στον μιζεραμπιλισμό, επιτρέπει χώρο στην ελπίδα. Θα έλεγες ότι η πίστη στους ήρωές σου και στη δύναμη να ξεπεράσουν την δοκιμασία τους, δικαιώνεται εκτός κινηματογραφικής οθόνης; Είσαι εξίσου αισιόδοξος για εμάς, για τους «αληθινούς ανθρώπους»;
Έχω μια εμπιστοσύνη για τους ανθρώπους που διαρκώς ματαιώνεται αλλά μετά κάτι γίνεται και η ελπίδα μου γεννιέται πάλι. Αυτό μου συμβαίνει συνέχεια, αλλά ευτυχώς ο κύκλος κλείνει πάντα στο σημείο όπου γεννιέται η ελπίδα. Αυτό που πιστεύω για τους ήρωες μου το πιστεύω γενικά. Μπορούμε όσο πληγωμένοι και να είμαστε να συνεχίσουμε αν πιστεύουμε πραγματικά στην έννοια της συντροφικότητας. Αν πραγματικά συνειδητοποιήσουμε πόσο σημαντικός είναι ο «άλλος» για να υπάρξουμε. Πρέπει να έχουμε κατανόηση και διάθεση να μπαίνουμε πολλές φορές στη θέση του «άλλου» αν θέλουμε να προχωράμε. Η επιλογή υπάρχει. Το πρώτο βήμα είναι να καταλάβουμε ότι πραγματικά την έχουμε και φυσικά μετά να προχωρήσουμε στην πράξη.
Η ταινία συναντά το κοινό της εν μέσω μιας άλλης μεγάλης κρίσης, αυτή τη φορά υγειονομικής που μας κράτησε όλους μακριά όχι μόνο από το σινεμά αλλά και τον έναν από τον άλλο. Τι πιστεύεις ότι μάθαμε, ή θα μάθουμε -αν μάθουμε κάτι- από όλο αυτό;
Η κρίση αυτή είναι πολύ μεγαλύτερη από απλά υγειονομική. Θα αγγίξει όλους τους τομείς της ζωής μας και θα είναι πιο δύσκολο (λόγω του υγειονομικού της χαρακτήρα) να καταλάβουμε αυτό που λέμε, ποιος είναι ο «κακός» και ποιος ο «καλός». Θα είναι δύσκολο ακόμα και να καταλάβουμε τι έχουμε χάσει και τι θα χάσουμε από τη ζωή μας. Μεγάλο ερώτημα το αν μάθαμε κάτι. Οι ενδείξεις που έχουμε για αυτό δεν είναι καλές. Αλλά είναι νωρίς ακόμα. Θα δείξει το άμεσο μέλλον αν κάτι μάθαμε ή όχι. Το σίγουρο είναι ότι δε θέλει καθόλου εφησυχασμό. Ζωή δεν είναι μόνο να είμαστε ικανοί να εισπνέουμε και να εκπνέουμε, χρειάζεται να υπάρχει και ο καθαρός αέρας εκεί έξω για να συμβεί.
Τα «Μικρά Ομορφα Αλογα» προβάλλονται ήδη σε Δαναό και Ελλημέσω viva.gr. Μπορείτε να κλείσετε τα εισιτήρια σας για την Ελλη εδώ και εδώ για τον Δαναό.
