Η ταινία «Τάνγκο-Χασάπικο, Ο Χορός των Λιμανιών», που περιλαμβάνεται στο Ελληνικό Πανόραμα του 14ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, σκιαγραφεί ένα διαφορετικό πορτρέτο του νόστου του μετανάστη.
Ο Γιώργος Δερμιτζάκης, παιδί Ελλήνων μεταναστών στην Αργεντινή, έπειτα από πολλά χρόνια διδασκαλίας και ερμηνείας των ελληνικών χορών πάνω στη σκηνή, παρουσίασε, το 2010, το έργο Τάνγκο-Xασάπικο στο Θέατρο Γκλόμπο του Μπουένος Αϊρες, ένα έργο που αντανακλά μέσα από το χορό τη διττή ταυτότητα του Ελληνοαργεντίνου χορογράφου. Το λιμάνι, ως σύμβολο της ξενιτιάς και του ξεριζωμού, είναι το σταυροδρόμι και ο χώρος συνύπαρξης του αργεντίνικου τάνγκο με το ελληνικό χασάπικο. Το ντοκιμαντέρ αποτελεί μία μαρτυρία της ιστορίας και της νοσταλγίας του Ελληνα μετανάστη, της διαδικασίας του στησίματος του Τάνγκο-Χασάπικο και της συλλογικής προσπάθειας που έκανε εφικτή τη δημιουργία και τη διάδοση του έργου.
Η Κωνσταντίνα Μπούσμπουρα, η μία από τις δύο σκηνοθέτιδες της ταινίας, μίλησε στο Flix για την ιδέα πίσω από το ντοκιμαντέρ.
Τι είναι το «Τάνγκο-Χασάπικο»;
Το Τάνγκο Χασάπικο, ο χορός των λιμανιών, αποτελεί μία μαρτυρία της ιστορίας και της νοσταλγίας του Ελληνα μετανάστη, μια συναισθηματική περιήγηση μέσα από το νόστο των Ελλήνων του Μπουένος Αϊρες και το έργο του Ελληνοαργεντίνου χορογράφου Γιώργου Δερμιτζάκη. Ενώνοντας επί σκηνής το τάνγκο και το χασάπικο, δυο κατεξοχήν διακριτά στοιχεία της αργεντίνικης και ελληνικής πολιτισμικής ταυτότητας, ο Δερμιτζάκης μας μεταφέρει στο λιμάνι, εκεί όπου οι μετανάστες ανακαλύπτουν τις ρυθμικές και ιστορικές αναλογίες των δύο αυτών μουσικών ειδών που αναδύθηκαν από τα καταγώγια και εκφράζουν τη διττή πολιτισμική ταυτότητα του χορογράφου.
Η ταινία καταπιάνεται με την ιστορία ενός ανθρώπου αλλά και μιας κοινότητας με ζωντανό τον νόστο για την πατρίδα. Ποια παράμετρος λειτούργησε δυνατότερα;
Λειτούργησε δυνατότερα ο νόστος για την πατρίδα και συγκεκριμένα η βαθειά ευαισθησία και αγάπη για την Ελλάδα της Ελληνικής Πολιτισμικής Οργάνωσης Νόστος. Στην ταινία η ιστορία του Δερμιτζάκη και ο Νοστος –ως Πολιτισμική Οργάνωση και ως συνάισθημα- είναι αλληλένδετα.
Πώς ήρθε η έμπνευση για την ταινία και πόσο δύσκολη ή εύκολη ήταν η προετοιμασία και η παραγωγή της;
Η έμπνευση ήρθε από τη διευθύντρια του Νόστου, Χριστίνα Τσαρδίκος, όταν λόγω της φιλίας και επαγγελματικής μας συνεργασίας μου πρότεινε να κάνουμε ένα ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στη ζωή και το έργο του Γιώργου Δερμιτζάκη με αφορμή το ανέβασμα του έργου του Τάνγκο-Χασάπικο στο θέατρο Γκλόμπο του Μπουένος Αϊρες. Ταυτίστηκα αμέσως με την ιδέα καθότι ο χορός αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου και το έργο του Δερμιτζάκη που προάγει πολιτισμική ταυτότητα μέσα από την τέχνη με εκπροσωπούσε απόλυτα. Τα γυρίσματα οργανώθηκαν πολύ γρήγορα, χάρη στην ομάδα που συνεργάστηκα και κυρίως τη συμπαραγωγό, συν-σκηνοθέτρια και φίλη μου Χούλια Μ. Χέιμαν. Ο Νόστος ήταν ο μοναδικός χορηγός της ταινίας και ακούραστος συνεργάτης μας σε όλη τη διάρκεια της παραγωγής.
Θέλω να κάνω ιδιαίτερη μνεία στη συνθέτρια της πρωτότυπης μουσικής, Ανάλια Ρόσενμπεργκ, που έκανε έξοχη δουλειά και έρευνα για να ενώσει το τάνγκο με το χασάπικο. Ηταν το πιο δύσκολο κομμάτι της ταινίας.
Τι πιστεύετε ότι κερδίζει η ταινία με το γίνει ως ντοκιμαντέρ, σε σχέση με μια ταινία μυθοπλασίας με την ίδια κεντρική ιδέα;
Τους τόπους τους ορίζουν οι άνθρωποι με την κουλτούρα τους. Ως ανθρωπολόγος θεωρώ ότι το ντοκιμαντέρ μας επιτρέπει να εξερευνήσουμε εις βάθος αυτή την ιδέα. Δεν ξέρω αν θα είχα φτάσει στα ίδια συμπεράσματα για τη σχέση της νοσταλγίας του μετανάστη με την ιστορία ενός ανθρώπου της διασποράς και τη σχέση του τάνγκο με το χασάπικο με το λιμάνι μέσα από μια ταινία μυθοπλασίας.
Ποια θα είναι η αντίδραση των θεατών, μετά την κάθε προβολή της ταινίας, που θα σας ικανοποιήσει;
Να νοιώσουν τον νόστο των Ελλήνων της Αργεντινής και να μείνουν με την αίσθηση ότι οι πολιτισμικές ομοιότητες των δυο λαών είναι πιο ισχυρές από τις οικονομικές.
Δείτε το τρέιλερ του «Τάνγκο-Χασάπικο» και, στο gallery, φωτογραφίες από τα γυρίσματα της ταινίας και την αφίσα της.
Διαβάστε περισσότερα για το 14ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
