Αμερική, 1939. Το τσίρκο του Κλεμ Χότλεϊ περιοδεύει στην ενδοχώρα, τις ξεχασμένες μεσοπολιτείες που έχουν υποστεί το μεγαλύτερο τραύμα από το Οικονομικό Κραχ. Εκεί όπου ο λαός διψά για φτηνό θέαμα. Αυτό τους προσφέρει ο θίασος τεράτων του Χάτλεϊ - γίγαντες κουταλιανούς, νάνους με υπερδυνάμεις, νέγρους με τόσο ευλύγιστο κορμί που μοιάζουν ασπόνδυλοι. Ολα είναι μία απάτη, μια ψευδαίσθηση. Η Μόλι, το όμορφο κορίτσι με το διάφανο δέρμα, δεν θα άντεχε στ' αλήθεια να διαπεράσουν το κορμί της εκατοντάδες μεγαβάτ ηλεκτρικού ρεύματος. Υπάρχει κόλπο στο σόου. Οπως και με ένα κόλπο η Μαντάμ Ζίνα διαβάζει τις σκέψεις σου και σου λέει τη μοίρα και το ριζικό σου. Ολα είναι μία πλάνη που υπνωτίζει τον θεατή ώστε να πιστέψει σε θαύματα και να ξεχάσει για λίγο τη μιζέρια του. Ή να τη συγκρίνει με αυτή του ανθρώπου/τέρατος και να νιώσει καλύτερα. Αυτή η ατραξιόν έχει και το μεγαλύτερο σουξέ στο τσίρκο. Ουρές συγκεντρώνονται να δουν την ανακάλυψη του Κλεμ - ένα αποστεωμένο, εξαθλιωμένο ακάθαρτο φρικιό, που μουγκρίζοντας υπακούει στις διαταγές του αφέντη του. Θα δώσουν κι έξτρα κέρμα για να τον βγάλει από το κλουβί του και να τον ταΐσει αίμα. Αίμα θέλει ο λαός.
Σ΄αυτή την τέντα μπαίνει κι ο Στάντον, ένας νεαρός τυχοδιώκτης που έκοψε τους δεσμούς του με το παρελθόν και πήρε το πρώτο λεωφορείο για το άγνωστο. Ο Κλεμ τον βλέπει να περιπλανιέται και του προσφέρει δουλειά. Ακολουθεί το μπουλούκι στην περιοδεία, κάνοντας τον κονφερανσιέ για την παράσταση της Μαντάμ Ζίνα και μαθαίνει από τον αλκοολικό, ξοφλημένο άντρα της, Πιτ, όλα τα κόλπα εξαπάτησης. Οι αφηγήσεις του ζευγαριού για τις πανάκριβες παραστάσεις τους στις μητροπόλεις του κόσμου, πριν τους τσακίσει η κρίση και η κατάθλιψη του Πιτ (το να εξαπατάς τον κόσμο έχει τίμημα) κάνουν τον φιλόδοξο Στάντον να ονειρεύεται. Θέλει να πείσει τη Μόλι, με την οποία είναι κρυφά ερωτευμένος, να του μάθει τα «μεταφυσικά» τρικ και γίνουν το νέο δίδυμο. Να το σκάσουν από το τσίρκο. Δεν είναι αυτός ο κόσμος φρικιών για εκείνους. Εκείνοι είναι για τα μεγάλα σαλόνια. Χρήματα, δόξα, επιτυχία. Το όνειρο του Στάντον βγαίνει αληθινό. Δύο χρόνια μετά τους συναντάμε στην Νέα Υόρκη να ψυχαγωγούν την κοσμική ελίτ. Η δίψα κι ο ναρκισσισμός του Στάντον για ακόμα περισσότερα κέρδη τον έχουν αλλάξει. Και η γνωριμία του με τη μυστηριώδη Λίλιθ, μία σαγηνευτική ψυχαναλύτρια της VIP ελίτ της Νέας Υόρκης, θα αποβεί μοιραία. Ο Πιτ τον είχε προειδοποιήσει: ποτέ να μην ξεπεράσει τη γραμμή του αθώου entertainment. Ο Στάντον όμως ήταν έτοιμος να ακολουθήσει το δρόμο των χαμένων ψυχών. Να ανταλλάξει τη δική του με τον πλούτο...
Ο Γκιγιέρμο ντελ Τόρο («Η Μορφή του Νερού», «Ο Λαβύρινθος του Πάνα») συνυπογράφει μαζί με τη σύζυγό του, Kιμ Μόργκαν, τη σεναριακή διασκευή του μυθιστορήματος του Γουίλιαμ Λίντσεϊ Γκρέσαμ, «Nightmare Alley», σε κάτι παραπάνω από ένα γοητευτικό film noir - όπως είναι η ταινία του 1947 από τον Εντμουντ Γκούλντινγκ, με πρωταγωνιστές τους Τάιρον Πάουερ και Τζόαν Μπλοντέλ. Ο ντελ Τόρο το κάνει δικό του: ένα θρίλερ τεράτων, μόνο που το τέρας είναι ο άνθρωπος.
Εχοντας στο πλευρό του τον διευθυντή φωτογραφίας Νταν Λόστσεν, ο ντελ Τόρο χτίζει αριστοτεχνικά την ατμόσφαιρα της ταινίας. Λαμπερή και ζοφερή, στιλάτη και ανατριχιαστική. H κιαροσκούρο παλέτα του τσίρκου, ο παγερός πλούτος των art deco νεοϋρκέζικων σκηνικών, οι φωτισμοί στους άδειους χώρους σε αντίστιξη με τα σκοτεινά πρόσωπα των γεμάτων τύψεις ηρώων. Ολα τα αρχετυπικά συστατικά είναι εδώ - ο κυνικός τυχοδιώκτης, η femme fatale, το μεγάλο κόλπο, το σασπένς, η ανατροπή, η ύβρις, η κάθαρση. Τίποτα δεν είναι αυτό που φαίνεται, όλα είναι πλάνη.
Πίσω από την κουρτίνα, κάτω από την καταπακτή κρύβεται το τέρας που μουγκρίζει - εξίσου μακάβριο, προκλητικό και γκροτέσκα μεγαλειώδες. Σε περιμένει να το ανακαλύψεις μέσα στο τούνελ του τρόμου - στο τέλος του σκιαχτικού λαβύρινθου με τα φαντάσματα και τους παραμορφωτικούς καθρέφτες. Μέσα στον καθρέφτη σου.
Ο ντελ Τόρο σε έχει παρασύρει στο εφιαλτικό δρομάκι - μέσα σου. Διασκεδάζει με την ιδέα ότι ο άνθρωπος πληρώνει για να εξαπατηθεί - μέντιουμ, ιερείς, τσαρλατάνους ψυχαναλυτές. Η αλήθεια είναι πικρή και η πραγματικότητα αβάσταχτη. Ενα κινηματογραφικό εισιτήριο προσφέρει την μεγαλύτερη πλάνη: το σινεμά. Το ψέμα που λέει τις μεγαλύτερες αλήθειες.
