Ο Νίκος Σκαρέντζος έφερε τα φώτα πάνω στην ελληνική σκηνή του χιπ χοπ, το 2004, με το ντοκιμαντέρ «Ρυθμοί και Ρίμες». Εάν εκείνη η ταινία ήταν η «εισαγωγή στο θέμα», τα «Ανοιχτά Μικρόφωνα» είναι η… σημασία στη λεπτομέρεια! Ο σκηνοθέτης κάνει focus σε μια μερίδα των καλλιτεχνών, που εκφράζουν με τη μουσική τους τον πολιτικό λόγο της Ελλάδας σήμερα και ανοίγει τα μικρόφωνα σε μια συζήτηση με ανθρώπους που καμία σχέση δεν έχουν με το χιπ χοπ, αλλά εκπροσωπούν στο σύγχρονο ελληνικό πνεύμα.
Τι είναι τα «Ανοιχτά Μικρόφωνα»;
Σε μια εποχή που η παγκόσμια οικονομική κρίση παγώνει την εξέλιξη, το χιπ χοπ είναι από τα λίγα μουσικά κινήματα που ανθίζουν στη Ελλάδα. Ενας διαρκώς αυξανόμενος αριθμός ταλαντούχων νέων ολοένα και καταπιάνεται με σύγχρονα πολιτικά και κοινωνικά θέματα, μέσα από δυνατές και καυστικές ρίμες – κριτικάρουν έτσι τις εδραιωμένες νόρμες, τη μεταμφιεσμένη καταπίεση και τα απανταχού κακώς κείμενα. Η επιρροή του χιπ χοπ στην ελληνική κοινωνία και η ευρεία αποδοχή του στη νέα γενιά είναι πλέον φανερή και ανατροφοδοτεί την έμπνευση, τον αυτοσαρκασμό και το ταλέντο των νεαρών ράπερ. Τα «Ανοιχτά Μικρόφωνα» είναι ένα ντοκιμαντέρ για αυτούς τους μουσικούς. Οι στίχοι τους συνομιλούν με πνευματικούς ανθρώπους, όπως η Σώτη Τριανταφύλλου, ο Κωνσταντίνος Τζούμας, η Καριοφυλλιά Καραμπέτη, ο Γιώργος Παλούμπης, ο Διονύσης Τσακνής, ο Γιώργος Τσεμπερόπουλος, η Λίνα Νικολακοπούλου, ο Τζίμης Πανούσης.
Τι είναι αυτό που σας έχει προσελκύσει στο ελληνικό χιπ χοπ, ώστε να στρέψετε την προσοχή σας σ’ αυτό με δύο ταινίες;
Με προσέλκυσε η διαφοροποίησή του από το χιπ χοπ όπως το ξέρουμε, παγκοσμίως. Εχει δηλαδή ένα στίχο που ξεφεύγει από τα gangs, τα ναρκωτικά και, ήδη από τη δεκαετία του ’90, γίνεται καθαρά πολιτικός. Υπάρχουν 15 – 20 σχήματα που κάνουν πολιτικο-κοινωνικό χιπ χοπ. Είναι άνθρωποι που γνώρισα στην πρώτη ταινία και ήθελα να κάνω κάτι μόνο γι’ αυτούς. Προέκυψαν, δηλαδή, από το «Ρυθμοί και Ρίμες», που ήταν μια εισαγωγή στην κουλτούρα του χιπ χοπ.
Πώς πιστεύετε ότι μπορεί να ενδιαφέρει ή εμπνεύσει η ταινία θεατές που δεν είναι fans αυτής της μουσικής;
Στα «Ανοιχτά Μικρόφωνα», το μήνυμα των τραγουδιών συγκεκριμένων χιπ χοπ καλλιτεχνών συνδιαλέγεται με καλεσμένους που σχολιάζουν τους στίχους, είναι δηλαδή περισσότερο μια ανοιχτή συζήτηση, μια ταινία περισσότερο πολιτική, παρά μουσική. Αναπτύσσει τον λόγο και τον τρόπο έκφρασης συγκεκριμένων καλλιτεχνών, κι όχι γενικά τη σκηνή του χιπ χοπ. Οι άνθρωποι που παρακολουθούν ούτως ή άλλως την ελληνική χιπ χοπ, τα ξέρουν ήδη. Δεν τα ξέρουν όλοι οι υπόλοιποι κι η ταινία απευθύνεται κυρίως σ’ αυτούς. Αλλωστε, μετά από τη δεκαετία του ’70, αυτή εδώ είναι η πρώτη γενιά που κάνει πραγματικά μουσική με πολιτικό στόχο στην Ελλάδα.
Παραδοσιακά η χιπ χοπ είναι ένα πολιτικοποιημένο, κοινωνικά συνειδητοποιημένο είδος μουσικής. Ισχύει το ίδιο με το ντοκιμαντέρ εν γένει, λειτουργεί πιο αφυπνιστικά απ’ ό,τι μια ταινία μυθοπλασίας;
Δεν πιστεύω ότι ένα είδος είναι πιο πολιτικοποιημένο ή σκεπτόμενο από ένα άλλο. Το σημαντικό είναι τι έχει στο κεφάλι του ο δημιουργός. Η ταινία θα είναι περισσότερο ή λιγότερο πολιτικοποιημένη, αναλόγως με το πώς την κάνει και πόσο ξεκάθαρο είναι αυτό που σκέφτεται και αυτό που θέλει να πει.
Τι κάνει αυτήν εδώ την ταινία διαφορετική από την προηγούμενη; Η εξέλιξη της μουσικής, η δική σας, της πόλης;
Η προηγούμενή μου ταινία έγινε το 2008 κι από τότε, με αφετηρία ακριβώς εκείνη τη χρονιά, έχουν αλλάξει τα πάντα και στη χώρα μας και στον κόσμο. Παρατηρώ ότι και σ’αυτήν τη σκηνή υπάρχει εξέλιξη, γιατί τα παιδιά που ασχολούνται με τη χιπ χοπ μουσική και νιώθουν και βλέπουν τι συμβαίνει, άλλωστε γενικά δεν ανήκουν και σε πάμπλουτες οικογένειες. Αλλά κι εγώ τα βλέπω, κι εγώ εδώ ζω και, όπως όλοι, βιώνω κάθε μέρα την κατάρρευση της πόλης μου, της χώρας, αλλά και του πλανήτη ολόκληρου. Τα χρόνια που ήρθαν μας έκαναν διαφορετικούς, κι εμάς και τη μουσική.
Ποια είναι η πορεία που εύχεστε ν’ ακολουθήσει η ταινία και πώς συνεχίζει η δική σας σκηνοθετική διαδρομή;
Εύχομαι να τη δουν όσο πιο πολλοί άνθρωποι γίνεται, όπως κάθε σκηνοθέτης φαντάζομαι, όταν κάνεις μια ταινία τίποτα δεν είναι πιο ουσιαστικό από το να τη δουν και να την κρίνουν οι θεατές. Μετά και το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, η ταινία θα βγει σε κανονική διανομή, στις 19 Απριλίου, στον Μικρόκοσμο. Οσο για τη συνέχεια, ξεκινάω δουλειά σε μια νέα ταινία, μυθοπλασίας αυτή τη φορά, που λέγεται «Ελευθερία», βασίζεται σε μια πραγματική ιστορία κι ελπίζω να είναι έτοιμη στο τέλος του 2014.
Η ταινία «Ανοιχτά Μικρόφωνα» προβάλλεται αποκλειστικά στον Μικρόκοσμο από τις 19 Απριλίου.
Δείτε παρακάτω φωτογραφίες, την αφίσα και το τρέιλερ από τα «Ανοιχτά Μικρόφωνα».
