O Εμίν Αλπέρ έχει κάνει μόνο δύο ταινίες. Αρκετές για να σε κάνουν να συγκρατήσεις το ονόμά του και να το τοποθετήσεις ανάμεσα στους καλύτερους νέους Τούρκους σκηνοθέτες που κάνουν σινεμά σαν να εκπνέουν οτιδήποτε ίπταται πάνω από την Τουρκία τα τελευταία χρόνια και ειδικά στις μέρες του Ταγίπ Ερντογάν...
Τo «Πέρα απ' το Λόφο» του 2012 ήταν το αποκαλυπτικό πορτρέτο μιας χώρας στα όρια της βίας με φόντο την τουρκική ύπαιθρο, ενώ στις «Υποψίες» του 2015 που διακρίθηκαν με το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στο 72ο Φεστιβάλ Βενετίας η «φρενίτιδα» (όπως είναι και ο αγγλικός τίτλος της ταινίας) μεταφέρεται στην Κωνσταντινούπολη που θυμίζει περισσότερο μια πόλη σε Αποκάλυψη, ένα μέρος όπου ο εφιάλτης δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι συμβαίνει μόνο όταν κοιμάσαι.
Σε μια Κωνσταντινούπολη στη δίνη της πολιτικής βίας, ο Χαμζά, ένας υψηλόβαθμος αστυνομικός, προτείνει στον Καντίρ την αποφυλάκιση υπό έναν δεσμευτικό όρο: προκειμένου ν’ αποφυλακιστεί, θα πρέπει να ενταχθεί σε μια μονάδα των μυστικών υπηρεσιών της οποίας τα μέλη εργάζονται ως σκουπιδιάρηδες. Ο Καντίρ δέχεται και ξεκινά να μαζεύει σκουπίδια από τις φτωχογειτονιές, ελέγχοντας αν μέσα σ’ αυτά βρίσκονται υλικά που σχετίζονται με την κατασκευή βομβών. Σε μία απ’ αυτές τις γειτονιές, ο Καντίρ βρίσκει τον μικρό του αδελφό, Αχμέτ. Ο Αχμέτ δουλεύει στον δήμο, στην ομάδα που αναλαμβάνει την εξολόθρευση αδέσποτων σκύλων. Η απροθυμία του Αχμέτ να συνδεθεί αδελφικά με τον Καντίρ, παρά την επιμονή του τελευταίου, οδηγεί τον Καντίρ να πλάσει ιστορίες συνωμοσίας που εξηγούν την αποστασιοποίηση του αδελφού του. Και κάπως έτσι ξεκινάει η παράνοια...
Διαβάστε παρακάτω όσα είπε στο Flix ο Εμίν Αλπέρ για την έμπνευση της ταινίας, την παρανοϊκή ατμόσφαιρα που επικρατεί στην Τουρκία, την κατάσταση στο σύγχρονο τούρκικο σινεμά.
H έμπνευση για την ταινία ήταν τα 90s. Εκείνα τα χρόνια, οι διαμάχες ανάμεσα στους Κούρδους και το κράτος βρισκόταν στο αποκορύφωμά τους και πολλές γειτονιές στις μεγάλες τούρκικες πόλεις είχαν καταληφθεί από αριστερές ένοπλες ομάδες. Οι χαρακτήρες και η καρδιά της ιστορίας σχηματίστηκαν στο μυαλό μου αργά, έγραψα την πρώτη γραφή το 2009.
Η παράνοια είναι η κοινωνική μας ασθένεια. Η τουρκική κοινωνία έχει πολύ βαθιές κοινωνικές, εθνικές και πολιτικές ρωγμές. Και σε εποχές, αυτές οι ρωγμές γιγαντώνονται σε πολύ βίαιες συγκρούσεις. Δυστυχώς, αυτές οι ρωγμές προκαλούνται από την κρατική ρητορική η οποία προαπαγανδίζει ότι είμαστε περικυκλωμένοι από εχθρούς εντός και εκτός συνόρων. Οπότε ο κόσμος τείνει να πιστέψει ότι ο γείτονάς του μπορεί να είναι «εχθρός». Ενα από τα κοινωνικά χαρακτηριστικά της κοινωνίας μας είναι η δυσπιστία. Ολοι είναι καχύποπτοι απέναντι στο διπλανό τους και αυτό το κλίμα τρέφει ιστορίες παράνοιας. Αγαπάμε πολύ τις θεωρίες συνομωσίας.
Aν και η ταινία γυρίστηκε το 2014, αναφέρεται στην κατάσταση στην Τουρκία σήμερα. Μια τέτοια πολιτική ατμόσφαιρα σαν αυτή της ταινίας επανέρχεται συχνά στη χώρα μου. Σε τέτοιες περιόδους, η κοινωνία μοιάζει σαν να χάνει το νου της. Τίποτα λογικό δεν μπορεί να επιβιώσει σε μια τέτοια ατμόσφαιρα. Κυρίως το κράτος είναι αυτό που τρέφει αυτό το περιβάλλον, αλλά πάντοτε παίρνει μια ικανοποιητική απάντηση από την κοινωνία. Τα λογικά επιχειρήματα καταρρέουν, μπορείς να βρεις τον εαυτό σου σε μια δίνη μίσους, υποψίας και παράνοιας. Και είμαστε σίγουρα και τώρα σε μια τέτοια περίοδο - και μια από τις χειρότερες.
Η παράνοια είναι η κοινωνική μας ασθένεια. Η τουρκική κοινωνία έχει πολύ βαθιές κοινωνικές, εθνικές και πολιτικές ρωγμές. Και σε εποχές, αυτές οι ρωγμές γιγαντώνονται σε πολύ βίαιες συγκρούσεις. Δυστυχώς, αυτές οι ρωγμές προκαλούνται από την κρατική ρητορική η οποία προαπαγανδίζει ότι είμαστε περικυκλωμένοι από εχθρούς εντός και εκτός συνόρων.
Η τελευταία μου ταινία δεν χρηματοδοτήθηκε από το Τουρκικό Υπουργείο Πολιτισμού, που είναι η μόνη δημόσια πηγή χρηματοδότησης στην Τουρκία. Αλλά χαίρουμε αρκετής ελευθερίας, αφού οι ανεξάρτητες ταινίες δεν προσελκύουν πολλούς θεατές. Η κατάστασή μας είναι σχετικά καλύτερη από αυτή των δημοσιογράφων. Αν βρούμε χρήματα, μπορούμε να γυρίσουμε τις ταινίες μας και να τις διανείμουμε.
Το νέο τούρκικο σινεμά ανθίζει. Πολλοί νέοι κινηματογραφιστές γυρίζουν τις πρώτες τους ταινίες και βρίσκω πολλές από αυτές συναρπαστικές. Κάθε χρόνο βλέπουμε ένα ή δύο ανερχόμενα ταλέντα. Δυστυχώς το χρηματοδοτικό σύστημα δεν λειτουργεί σωστά. Αν λειτουργούσε, περισσότεροι νέοι σκηνοθέτες θα είχαν την ευκαιρία να γυρίσουν τις ταινίες τους. Για μένα, δεν ξέρω... Αν για οποιονδήποτε λόγο συνεισέφερα στο νέο κύμα του τουρκικού σινεμά, είμαι πολύ χαρούμενος φυσικά.
Tags: Εμίν Αλπέρ
