[Προσοχή: το παρακάτω άρθρο περιέχει spoilers από το έβδομο επεισόδιο της δεύτερης σεζόν της σειράς «The Last of Us», με τίτλο «Convergence».]
Σε μια σειρά που από την αρχή τόλμησε να κοιτάξει κατάματα το σκοτάδι, όχι απλώς της αποκάλυψης, αλλά της ανθρώπινης φύσης, το έβδομο επεισόδιο της δεύτερης σεζόν με τίτλο «Convergence», μοιάζει με τη στιγμή που ο καθρέφτης ραγίζει. Το αφήγημα πλησιάζει στην καρδιά της τραγωδίας που όλοι ξέρουμε ότι έρχεται, αλλά δεν παύει να μας πονά όταν συμβαίνει. Δεν είναι πια μια ιστορία για επιβίωση, αλλά μια ιστορία για το τίμημα της εκδίκησης, για το πώς η βία ξεφλουδίζει τον άνθρωπο στρώση-στρώση, μέχρι να μην έχει απομείνει τίποτα άλλο παρά τύψεις και σιωπή. Και σε αυτή τη σιωπή μάς αφήνει το «Convergence», ένα επεισόδιο κάπως άνισο, βεβιασμένο σε στιογμές και λιγότερο φαντασμαγορικό, αλλά πιο εσωτερικά διαβρωτικό.
Διαβάστε τα recaps του Flix για όλα τα επεισόδια της δεύτερης σεζόν του «The Last of Us»:
- Πρώτο επεισόδιο: «Future Days»
- Δεύτερο επειδόσιο: «Through the Valley»
- Τρίτο επεισόδιο: «The Path»
- Τέταρτο επεισόδιο: «Day One»
- Πέμπτο επεισόδιο: «Feel Her Love»
- Εκτο επεισόδιο: «The Price»
Στο «Convergence», το τελευταίο επεισόδιο της δεύτερης σεζόν του «The Last of Us», οι δρόμοι της εκδίκησης συγκλίνουν όχι με κάθαρση, αλλά με σιωπή, θρήνο και ένα ακόμη συναισθηματικό βάρος στην πλάτη της Ελι. Μια σεζόν χτισμένη με επιμονή στον ψυχικό κατακερματισμό και τη βία που βαραίνει περισσότερο από οποιοδήποτε clicker, ολοκληρώνεται με ένα επεισόδιο που περισσότερο ραγίζει, παρά λυτρώνει.
Η Νίνα Λόπεζ-Κοράντο σκηνοθετεί την επανένωση των δύο χαρακτήρων, της Ελι και της Αμπι, με νεύρο και σιγουριά, κρατώντας την κάμερα εκεί που πονάει: στα πρόσωπα, στα τρεμάμενα χέρια, στα βλέμματα που δεν μπορούν πια να κοιτάξουν ευθεία. Η ένταση σκαρφαλώνει αργά αλλά σταθερά, μέχρι να εκραγεί στο θέατρο, κυριολεκτικά και μεταφορικά, όπου το παρελθόν επιστρέφει και απαιτεί στους χαρακτήρες να πληρώσουν μέχρι και την τελευταία δεκάρα για τις πράξεις τους.
Κι όμως, το «Convergence» δεν είναι τέλειο. Η σεναριακή οικονομία φαίνεται να πιέζεται από την ανάγκη σύγκλισης. Υπάρχουν στιγμές που νιώθεις πως τα πράγματα κινούνται πολύ πιο γρήγορα από ότι θα έπρεπε, στιγμές που σεναριακές ευκολίες μπορεί να προχωρούν την πλοκή μπροστά αλλά σε βάρος στην ανάπτυξη των χαρακτήρων.
Ο θάνατος του Jesse, αν και σοκαριστικός, αντιμετωπίζεται σχεδόν με βιασύνη. Η επιστροφή της Abby στο θέατρο – την ώρα που όλα έχουν πια καεί – έχει σκηνοθετηθεί με επιδεξιότητα, αλλά σεναριακά της λείπει μια επιπλέον ανάσα. Η σειρά φλερτάρει επικίνδυνα με το να μετατραπεί σε βινιέτα από σοκαριστικές σκηνές και όχι ένα πλήρες δράμα χαρακτήρων, όπως η σκηνή που η Ντίνα καθαρίζει την Ελι από τα αίματα μετά τον θάνατο της Νόρα, όπου εδώ μοιάζει κάπως απογυμνωμένη από το συναισθηματικό αντίκτυπο που φαίνεται πως έχουν προκαλέσει όλα αυτά τόσο στην Ελι όσο και στην Ντίνα, σε σχέση με το παιχνίδι.
Ωστόσο, ακόμη κι έτσι, το επεισόδιο καταφέρνει να καθηλώσει. Οχι γιατί μας προσφέρει απαντήσεις, αλλά γιατί μας αναγκάζει να κοιτάξουμε μέσα στο χάος και να νιώσουμε το βάρος του. Η μουσική του Γκουστάβο Σανταολάγια παραμένει ένας ήχος πληγής, ενώ η φωτογραφία ενισχύει την αίσθηση ενός κόσμου που διαλύεται, όχι από τους μολυσμένους, αλλά από την ίδια την ανθρώπινη οδύνη.
- Ισως πήρε αυτό που της άξιζε. - Ισως και όχι.»
Σίγουρα το «Convergence» δεν είναι πιστό αντίγραφο. Ούτε πρέπει να είναι. Οπου η σειρά διαφέρει, το κάνει με στόχο να δώσει έμφαση στη συναισθηματική αλήθεια, όχι στο gameplay. Κάποιες αλλαγές στοιχίζουν. Αλλες όμως, όπως η εσωτερική κατάρρευση της Ελι και η πιο ανθρώπινη σκηνοθεσία της βίας – προσφέρουν μια πιο ώριμη, λιγότερο «μηχανική» προσέγγιση στην αφήγηση. Και τελικά, η σειρά, ακόμα κι όταν δεν φτάνει την πολυπλοκότητα του παιχνιδιού, δεν προδίδει ποτέ το πνεύμα του: ότι η βία έχει κόστος, ότι οι ήρωες δεν είναι ποτέ απόλυτα «καλοί» και ότι, στο τέλος, η εκδίκηση δεν είναι απάντηση. Είναι κύκλος. Και τώρα ξέρουμε ότι μόλις μπήκαμε βαθύτερα σ’ αυτόν.
Η Μπέλα Ράμσεϊ παραδίδει ακόμη μία δυνατή ερμηνεία. Η Ελι της, εδώ πιο απογυμνωμένη από ποτέ, εδώ πιο απογυμνωμένη από ποτέ, είναι ένας χαρακτήρας που έχει περάσει το σημείο μη επιστροφής. Και η σκηνή στο ενυδρείο και η συνάντηση της με τον Οουεν και τη Μελ δεν είναι απλώς σοκαριστική. Είναι ένα καθοριστικό σημείο στην πορεία της Ελι προς την αποδόμηση του εαυτού της.
Η Λόπεζ-Κοράντο σκηνοθετεί τη σκηνή σαν τραγωδία. Οχι μελοδραματικά, αλλά με μια σκληρή, ανελέητη ρεαλιστικότητα. Δεν υπάρχει μουσική υπόκρουση, δεν υπάρχει εκτόνωση. Υπάρχει μόνο η ωμή αναπνοή, οι κραυγές, η παράνοια του πανικού και, τελικά, το απόλυτο πάγωμα. Η Ελι τραβάει τη σκανδάλη πάνω στον Oουεν, με τον φόβο και την αδρεναλίνη να την κατακλύζουν. Είναι μια αστραπιαία, ενστικτώδης κίνηση αυτοπροστασίας. Αλλα μαζί με αυτόν η σφαίρα χτυπά και τη Μελ. Και είναι εκείνη η στιγμή που ξεγυμνώνει την αλήθεια: η Ελι δεν έχει πια τον έλεγχο του εαυτού της.
Η αποκάλυψη ότι η Μελ είναι έγκυος έρχεται σαν μαχαιριά. Οχι μόνο για εκείνη. Για εμάς. Κι έπειτα, υπάρχει εκείνη η στιγμή – ασήκωτη, σχεδόν αβάσταχτη. Η Μελ, βαριά τραυματισμένη, αιμορραγεί στο πάτωμα του ενυδρείου και κοιτά την Ελι όχι με μίσος, αλλά με έναν σπαραγμό που ξεπερνά κάθε αντίθεση: «Πρέπει να το βγάλεις... να σώσεις το παιδί». Είναι μια έκκληση που συνθλίβει τον αέρα από το δωμάτιο. Για ένα δευτερόλεπτο, η βία παγώνει. Κι αυτό που μένει είναι η πιο ωμή αλήθεια: πως μέσα στο χάος, κάποιος ακόμα δεν έχει επιλέξει να είναι μέρος του - ένα αγέννητο παιδί που δεν πρόλαβε να είναι τίποτα.
Η σειρά επιλέγει εδώ να κάνει κάτι που το παιχνίδι δεν έκανε – να δώσει στην Ελι μια ευκαιρία να σώσει κάτι από τον εαυτό της σώζοντας ένα παιδί που δεν έφταιξε σε τίποτα. Αυτή η μικρή αλλαγή δεν είναι απλώς σεναριακή. Είναι ηθική. Η σειρά δεν σε αφήνει να κρυφτείς πίσω από τη δικαιολογία του σοκ. Σου δείχνει την απελπισία της Μελ, σου δείχνει την αδυναμία της Ελι να αντιδράσει, και ύστερα αφήνει τη σιωπή να κάνει όλη τη δουλειά. Και εκεί, χωρίς ίχνος αίματος πια, αρχίζει να στάζει η ενοχή.
Και αμέσως μετά το θέατρο στο κέντρο του Σιάτλ μετατρέπεται σε αρχαίο σκηνικό τραγωδίας. Οχι μόνο επειδή οι χαρακτήρες ανεβαίνουν, συμβολικά, στη σκηνή της τελικής πράξης τους, αλλά γιατί εδώ η βία και το δράμα παίζουν χωρίς μάσκα. Και καθώς αρχίζει να ξετυλίγεται ο Τζέσι πέφτει νεκρός. Ο θάνατός του είναι αστραπιαίος, χωρίς build-up, χωρίς προειδοποίηση και ίσως γι’ αυτό απόλυτα αποτελεσματικός. Το βλέμμα της Ράμσεϊ λέει περισσότερα απ’ όσο θα μπορούσε οποιοδήποτε επιφώνημα. Ο Τζέσι πεθαίνει χωρίς αποχαιρετισμό. Και αυτό είναι που πονά περισσότερο: η απουσία του αντίο.
Σε άφησα να ζήσεις. Και το άφησες να πάει στράφι.»
Κι ύστερα, εμφανίζεται εκείνη. Η Αμπι. Οχι σαν κακοποιός που εισβάλει με στόμφο, αλλά σαν δύναμη της μοίρας – σχεδόν ψυχρή, σχεδόν σιωπηλή. Η ένταση της στιγμής δεν προκύπτει από το μοντάζ ή την κάμερα που κουνιέται υστερικά. Προκύπτει από τη γνώση ότι όλοι έχουν ήδη χάσει – κι όμως, κανείς δεν σταματά. Το βλέμμα της Ελι, παραδομένο στην ενοχή, και το βλέμμα της Αμπι, παραδομένο στην εκδίκηση, μοιάζουν δύο καθρέφτες που αντικρίζονται: δεν υπάρχει πια καμία απόσταση. Μόνο το πάτημα της σκανδάλης.
Και με αυτό το μοιραίο πάτημα της σκανδάλης έρχεται και η μεγάλη ανατροπή. Οχι τόσο για το cliffhanger, αλλά γιατί μας πάει πίσω στην πρώτη μέρα στο Σιάτλ και μας μεταφέρει στη ζωής της «κακίας» της υπόθεσης, της Αμπι, και να δούμε την ιστορία από την δική της πλευρά. Και κάπως έτσι ο κύκλος βίας αρχίζει και πάλι, μέχρι κάποιος βρει τη θέληση ή τη δύναμη να ξεφύγει από αυτόν. Αλλά μέχρι τότε το ταξίδι αυτό συνεχίζεται...
Οσο πλησιάζαμε στο φινάλε της δεύτερης σεζόν, γίνονταν όλο και πιο ξεκάθαρο ότι το «The Last of Us» δεν προσπαθεί να μας προστατεύσει από τον πόνο. Δεν τον λειαίνει, δεν τον περιγράφει σαν κάτι κινηματογραφικά λυτρωτικό. Αντίθετα, τον αφήνει να εισχωρήσει ύπουλα μέσα από τους χαρακτήρες – μέσα από βλέμματα, παύσεις, κενά. Το «Convergence» είναι ένα επεισόδιο που κουβαλά το βάρος των πράξεών του και δεν προσφέρει άμεση κάθαρση. Απλώς μάς ζητά να μείνουμε. Να το υπομείνουμε. Και κάπως έτσι, η σειρά συνεχίζει να τιμά το υλικό της – όχι με τυφλή πίστη, αλλά με βαθιά κατανόηση του πυρήνα του: ότι σε έναν κόσμο χωρίς ηθικούς οδηγούς, η αληθινή επιβίωση είναι ψυχολογική. Και είναι πάντα πιο δύσκολη απ’ ό,τι φανταζόμαστε.
Το «The Last of Us» προβάλλεται στην Ελλάδα αποκλειστικά στο Vodafone TV.
