Ο αληθινός Βλαντισλάβ Σουρκόφ ήταν το δεξί χέρι του Βλάντιμιρ Πούτιν και ο μηχανορράφος και επικίνδυνος τετραπέρατος επιχειρηματίας και πολιτικός που τον οδήγησε (και τον διατήρησε επί δεκαετίες) στην εξουσία, συστήνοντας ουσιαστικά ένα σύστημα μεθοδευμένης χειραγώγησης και εισάγοντας στο πολιτικό λεξιλόγιο του Ρώσου προέδρου και των ολιγαρχικών συμφερόντων του όρους όπως αυτοί της «διευθυνόμενης δημοκρατίας» και της «καθετοποίησης της εξουσίας».
Ο «Μάγος του Κρεμλίνου» του Ολιβιέ Ασαγιάς όμως, διασκευάζοντας το ομώνυμο best seller του Ιταλοελβετού συγγραφέα Τζουλιάνο ντα Εμπολι, δεν μιλάει ακριβώς για τον Σουρκόφ αλλά για τον «Βαντίμ Μπαράνοφ», ένα μυθικό «μάγο της προπαγάνδας» με πολλά αναγνωρίσιμα στοιχεία του Ρώσου αδίστακτου δημαγωγού, όσο τον ακολουθεί από την αρχή της δεκαετίας του 1990 και την έναρξη της πτώσης του Μπόρις Γιέλτσιν σχεδόν μέχρι το σήμερα, κάνοντας στάση σε όλα τα γεγονότα που στιγμάτισαν την εδραίωση του Πούτιν (που περιλαμβάνουν αλλά δεν περιορίζονται στους πόλεμους στην Τσετσενία, την εισβολή στην Κριμέα, την τραγωδία του Κουρσκ και την δημαγώγηση της κοινής γνώμης μέσω του ελέγχου ακόμα και του διαδικτύου).
Είναι ένα αφηγηματικό πλαίσιο που υπόσχεται άφθονο πολιτικό θρίλερ, συνεχείς δολοπλοκίες πίσω από κλειστές πόρτες, παρουσίαση αδίστακτων και πανίσχυρων χαρακτήρων που χρησιμοποιούν την ευφυΐα τους για να εξοντώσουν κάθε πιθανό αντίπαλο και αιχμηρό σχολιασμό των μηχανισμών με τους οποίους κινείται πλέον η σύγχρονη πολιτική σκηνή, θεματικές που ο Ασαγιάς γνωρίζει πώς να παρουσιάζει σε συνεχή κίνηση, και με μια μόνιμη απειλή πάνω από τα κεφάλια των πρωταγωνιστών του.
Το 82ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας διεξάγεται φέτος από τις 27 Αυγούστου μέχρι τις 6 Σεπτεμβρίου. Το Flix βρίσκεται εκεί για να σας μεταφέρει, ζωντανά, όλα όσα συμβαίνουν μέσα και έξω από τις αίθουσες. Συντονιστείτε στο ειδικό stream του Flix που ανανεώνεται συνεχώς.
Μόνο που σε αντίθεση με την αιχμή που υπόσχεται η ίδια η φύση της ταινίας, ο «Μάγος του Κρεμλίνου» ακολουθεί μια απρόσμενα «ευθεία» αφήγηση, χωρίς ουσιαστικές εκπλήξεις και χωρίς την αίσθηση του κατεπείγοντος που θεωρητικά θα έπρεπε να ξεχειλίζει κάθε στιγμή της ιστορίας.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ανασύσταση της εποχής είναι αποτελεσματική, όπως και ο συνδυασμός αληθινών και φανταστικών προσώπων που αφηγούνται την πραγματική ιστορία πίσω από την πολιτική των τελευταίων χρόνων. Ομως όσο το σκοτεινό πλάνο ξεδιπλώνεται και η στρατηγική του «Μπαράνοφ» αποκαλύπτει κάθε επόμενο στάδιο του μοναρχικού σχεδίου του, ουσιαστικά γίνεται εμφανές ότι ο Ασαγιάς δεν έχει κάτι καινούριο να συνεισφέρει σε αυτό παρά να εξασφαλίσει μόνο την καλογυαλισμένη και απλά ικανή αποτύπωσή του στην μεγάλη οθόνη.
Κι αν οι πληροφορίες δεν σταματούν σχεδόν ποτέ να αποτυπώνονται μπροστά από την κάμερα, με την ανάπτυξη της ιστορίας να μην παίρνει ούτε λεπτό ανάσα, το τελικό αποτέλεσμα δεν καταλήγει σε ένα ασφυχτικό, πυκνογραμμένο θρίλερ αλλά σε μια υπερφορτωμένη αφήγηση που μπορεί να προσπαθεί να δει κάτω από την επιφάνεια αλλά αρνείται ουσιαστικά να αξιολογήσει τα ευρήματά της.
Για αυτό και οι περισσότερες ερμηνείες της ταινίας καταλήγουν να είναι απλά μια άσκηση ύφους, χωρίς αληθινή ψυχή. Ο Πολ Ντέινο στο ρόλο του Μπαράνοφ είναι αρχικά μυστηριώδης και απειλητικός αλλά σταδιακά καταλήγει να παρουσιάζει απλά παραλλαγές της ίδιας μανιέρας χωρίς να ανοίγει ποτέ παράθυρο στον ψυχισμό του ήρωά του. Ο Τζέφρι Ράιτ (στον ρόλο του δημοσιογράφου που ακούει την εξιστόρηση του Μπαράνοφ) μετατρέπεται απλά σε αφηγηματικό τέχνασμα, χωρίς να αξιοποιεί ουσιαστικά τη δυνατότητα του ρόλου του να γίνει η φωνή του θεατή. Και η Αλίσια Βικάντερ, στον επινοημένο ρόλο της Κσένια, δεν δύναται να προσφέρει τίποτα άλλο πέρα από βλέμματα γεμάτα υπονοούμενα και σαρκασμό, γιατί και ο ίδιος ο ρόλος της δεν επιχειρεί ποτέ να δει πίσω την de facto εντυπωσιακή παρουσία της.
Ο μόνος που καταφέρνει να προσφέρει αληθινή ζωή στο καστ είναι ο Τζουντ Λο στον ρόλο του Πούτιν, παραδόξως μακριά από προσθετικά εφέ και προφανές μακιγιάζ, ο οποίος μέσα από τις συσπάσεις του προσώπου του και τα τικ της έκφρασής του όχι απλά μεταφέρει τα κύρια συστατικά της persona του Πούτιν αυτούσια στην μεγάλη οθόνη αλλά το κάνει ταυτόχρονα δείχνοντας πόσο καλά περνάει.
Και αυτή η αίσθηση γνησιότητας και ενθουσιασμού είναι αναζωογονητική για μια ταινία που δεν κάνει ουσιαστικά τίποτα κραυγαλέα λάθος αλλά – εγκληματικά – αγνοεί να δώσει ζωή ή ενδιαφέρον στην αφήγησή της, καταλήγοντας τελικά ειρωνικά μόνο το κέλυφος αυτού που θα μπορούσε να είναι.
Το 82ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας διεξάγεται φέτος από τις 27 Αυγούστου μέχρι τις 6 Σεπτεμβρίου. Το Flix βρίσκεται εκεί για να σας μεταφέρει, ζωντανά, όλα όσα συμβαίνουν μέσα και έξω από τις αίθουσες. Συντονιστείτε στο ειδικό stream του Flix που ανανεώνεται συνεχώς.