Χωρίς η αίσθηση τής συντριβής μετά το δυστύχημα στα Τέμπη να υποχωρεί στο ελάχιστο, το κοινό μοιάζει σιγά-σιγά να βρίσκει ανακούφιση στη σκοτεινή αίθουσα κι οι προβολές του 25ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης να γεμίζουν από κόσμο. Κι ενώ οι απώλειες και οι ευθύνες βρίσκονται στα χείλη όλων, θεατών, διοργανωτών και δημιουργών, το σινεμά, όπως πάντα, δίνει το καλύτερο αντίδοτο στη θλίψη.
Δείτε παρακάτω στιγμιότυπα από τις αίθουσες, την πόλη και τις δράσεις του Φεστιβάλ.
Κάτω από τη βροχή, κόσμος μαζεύεται σε σιωπηρή διαμαρτυρία στην Καμάρα κι άλλα σημεία της πόλης. Φωτό parallaxi
φωτογραφίες motionteam
Ο αναπολογητικός κόσμος του Αντριάν Πάτσι
Ξεκίνησε το αφιέρωμα στον Αλβανό καλλιτέχνη, Αντριάν Πάτσι, με την προβολή μικρού μήκους ταινών του, installations θα έλεγε κανείς, και με την παρουσία του ίδιου ν' ανοίγει θέματα γεωγραφικού διαχωρισμού, νοσταλγίας, μνήμης, σε μια αίθουσα παραπάνω από πρόθυμη να μιλήσει μαζί του για τη ζωή και την τέχνη.
Η Αντουανέττα Αγγελίδη ορκίζεται στην τέχνη
Κι είναι ένας όρκος που κράτησε με πείσμα σ' όλη της τη ζωή. Το ντοκιμαντέρ «Εμμονες Ωρες στον Τόπο της Πραγματικότητας», σκηνοθετημένο από τη Ρέα Βαλντέν, κόρη, συνοδοιπόρο και συνεργάτη της, συγκινεί με το μέτρο, το πάθος και την αίσθηση της δέσμευσης της Αντουανέττας Αγγελίδη στην τέχνη, στην πρωτοπορία, στη γυναίκα, σε όλους τους ανθρώπους.
«Πιστεύω απόλυτα ότι όλοι οι άνθρωποι μεταξύ μας είμαστε συγγενείς, είμαστε το ανθρώπινο γένος,» είπε η Αντουανέττα Αγγελίδη προλογίζοντας την ταινία και φέρνοντας δάκρυα στα μάτια των έτσι κι αλλιώς συναισθηματικά φορτισμένων θεατών. Μέχρι το ντοκιμαντέρ τής Ρέας Βαλντέν να τελειώσει, ο κάθε «συγγενής» μέσα στην αίθουσα ένιωσε ότι ανήκει σε μια οικογένεια, της ασφάλειας της τέχνης και των πνευματικών ανθρώπων που τολμούν να εκφράζονται με απόλυτη ειλικρίνεια. Διαβάστε περισσότερα για την ταινία παρακάτω.
Εδώ είναι το Climate Hub: Στο πλαίσιο της πορείας προς ένα όλο και πιο βιώσιμο Φεστιβάλ και μια όλο και πιο πράσινη κινηματογραφική βιομηχανία, το T9DF25 διοργανώνει μια σειρά ομιλιών με τη συμμετοχή σημαντικών οργανισμών, oμάδων και εμπειρογνωμόνων με εμπειρία σε θέματα περιβαλλοντικής και κοινωνικής βιωσιμότητας τα οποία θα συζητηθούν υπό το πρίσμα της εφαρμογής τους στον οπτικοακουστικό τομέα. Συμμετέχουν οι Electra Energy Cooperative, OnMaterials, InCommOn, SKG Makers, Zero Waste Thessaloniki, WWF και Ελένη Στεφάνου (multimedia producer and editor, πρώην συντάκτρια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης του The Guardian).
«Αγέλαστος Πέτρα» με κάθε τρόπο
Το εμβληματικό και τόσο αγαπημένο ντοκιμαντέρ του Φίλιππου Κουτσαφτή είναι η ταινία που το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ παρουσιάζει φέτος στο πρόγραμμα των καθολικά προσβάσιμων προβολών του, για άτομα με προβλήματα όρασης, με προβλήματα ακοής και βαρύκοα, με συνεργάτη προσβασιμότητας την Alpha Bank.
Η «Αγέλαστος Πέτρα» σε Κώδικα Μπράιγ
Ο Φίλιππος Κουτσαφτής, άλλωστε, θα βρεθεί σε λίγες μέρες στο Φεστιβάλ για να παρουσιάσει τη νέα ταινία του, «Ζάκρος». Διαβάστε τη συνέντευξή του γι' αυτό, το νέο οδοιπορικό του στη μνήμη και το χρόνο, στο Flix.
ΤΟ FLIX ΓΡΑΦΕΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΟΥ 25ου ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Εμμονες Ωρες στον Τόπο της Πραγματικότητας της Ρέας Βαλντέν
Η Αντουανέττα Αγγελίδη σε μαύρο φόντο, με μαύρο ρούχο. Ξεχωρίζουν τα χέρια της, το ποτήρι μπροστά της και το πρόσωπό της. Και το βλέμμα της. Που συνομιλεί με τον απέναντι, το θεατή, γιατί όχι την αντανάκλαση του εαυτού της, σίγουρα την κόρη της, τη Ρέα, τον ιδανικό συνεργάτη που γέννησε, αλλά και με τη δική της μητέρα, η ίδια ως κόρη. Με την τέχνη, το σταθερό εραστή της, με όρκο πίστης.
Είναι βάλσαμο αυτός ο μονόλογος της Αντουανέττας. Μιας γυναίκας που πάντα, με το σινεμά της (και με τη διδασκαλία της στο πανεπιστήμιο) υπήρξε πεισματάρα και τολμηρή, αλλά που ουδέποτε μοιράστηκε, με λέξεις, τα βιώματά της. Κι εδώ μιλά για την παιδική της ηλικία, για την οικογένειά της, για το βιασμό της, για τις εγκυμοσύνες της, τον καρκίνο της, τη μεταμόσχευση στα μάτια της, για τη γέννηση του σώματός της, τους τραυματισμούς του αλλά και την αναγέννησή του, μ' έναν τρόπο μαγικό και τόσο γόνιμο, μέσα στην πανδημία, μέσα απ' αυτό το ντοκιμαντέρ που σκηνοθέτησε η κόρη της, αυθύπαρκτη θεωρητικός και δημιουργός αλλά και σταθερή ακροάτριά της.
Φυσικά με τον δικό της / δικό τους τρόπο, με τις αναφορές της στους δασκάλους της, σαν τον Εγγονόπουλο, στους μέντορές της, σαν τον Μουρνάου, στις ταινίες της, μία προς μία, στη δύναμη της επανάληψης και της διαφορετικής θεώρησης που, τελικά, μας κάνει όλους, όλους τους ανθρώπους, ένα σώμα κι ένα πνεύμα που μοιράζεται όλη την Ιστορία και τη ζωή και το θάνατο. Ναι, τόσο ανυψωτικό και τόσο παθιασμένο είναι το ντοκιμαντέρ αυτό, που ήρθε σε μια στιγμή όπου η συλλογική ψυχή είναι σκοτεινή, για να χαρίσει μια δυσεύρετη αισιοδοξία αλλά και την ασφάλεια ότι στην τέχνη, στη λογοτεχνία, στους πρωτοπόρους, βρίσκονται, αν όχι οι απαντήσεις, σίγουρα τα ερεθίσματα για την αναζήτησή τους. Κι αν η ταινία τελειώνει μ' ένα «ευχαριστώ», ανταποδίδουμε.
Λήδα Γαλανού
Η Φυσική Ιστορία της Καταστροφής (The Natural History of Destruction) του Σεργκέι Λοζνίτσα
Αντιπολεμικό ντοκιμαντέρ, φιλογερμανική προπαγάνδα ή απλώς ανοησία; Το ντοκιμαντέρ του Ουκρανού δημιουργού διχάζει - διαβάστε τις απόψεις του Flix, από τον Χρήστο Μπακατσέλο κι από τη Βένα Γεωργακοπούλου εδώ.
Μπορείτε να δείτε την ταινία «Η Φυσική Ιστορία της Καταστροφής» στο online πρόγραμμα του Φεστιβάλ.
Ο πιο Μεγάλος Αποχαιρετισμός (The Longest Goodbye) του Ιντο Μιζράχι
Το προαιώνιο όνειρο της ανθρωπότητας να κατακτήσει άλλους πλανήτες συναντά την αγωνία για τις νέες μορφές αστρικού αναχωρητισμού – ή ακόμα και διαγαλαξιακής αποικιοκρατίας – σε αυτή τη συναρπαστική εξέταση του ψυχισμού των αστροναυτών. Μέσα στην επόμενη δεκαετία η ΝΑΣΑ θα στείλει για πρώτη φορά αστροναύτες στον Αρη. Αποκομμένοι απ' τη Γη, δίχως τη δυνατότητα να επικοινωνήσουν άμεσα με τον πλανήτη μας/τους κατά τη διάρκεια του τριετούς ταξιδιού τους, τα μέλη της αποστολής θα βιώσουν ακραία απομόνωση, ρισκάροντας την ψυχική τους υγεία και την ίδια την επιτυχία του εγχειρήματος. Η ταινία ακολουθεί έναν ψυχολόγο της ΝΑΣΑ, άριστο γνώστη της τεχνολογίας, ο οποίος έχει αναλάβει την προστασία αυτών των θαρραλέων εξερευνητών που βρίσκονται διχασμένοι μεταξύ του ονείρου τους να αγγίξουν νέους ορίζοντες και της ανάγκης τους να διατηρήσουν την επαφή με τον κόσμο στη γη. Σύντομα γίνεται αντιληπτό πως αυτή η σύγκρουση ξεπερνά τα όρια του διαστημικού ταξιδιού: πώς ισορροπούμε την ενόρμησή μας για πρόοδο με τη βαθιά μας σύνδεση με τις ρίζες μας και τους γύρω μας;
Η κεντρική ιδέα πίσω από το ντοκιμαντέρ του Ιντο Μιζράχι είναι πραγματικά συναρπαστική. Φέρνοντας τον ανθρώπινο παράγοντα στο προσκήνιο και το πώς αυτός λειτουργεί μέσα σε μια διαδικασία παρατεταμένης απομόνωσης, αφήνοντας πίσω τα όποια λάθη μπορούν να συμβούν λόγω της τεχνολογίας σε μια τέτοια αποστολή, φαίνεται πως δεν αφορά μόνο τους αστροναύτες στους οποίους επικεντρώνεται αλλά, πλέον, και τον πιο απλό κόσμο.
Εξερευνώντας λεπτομερώς τις ζωές, τη ρουτίνα και τις κοινωνικές συναναστροφές μιας χούφτας ευάλωτων αστροναυτών μέσα σε συνθήκες σκληρού lockdown (στο διάστημα), αλλά και την ιδέα ότι αυτό μπορεί να παραταθεί για πολύ περισσότερο χρόνο, λόγω ενός επικείμενου ταξιδιού στον Αρη, ο Μιζράχι μελετά διάφορα χαρακτηριστικά συμπεριφοράς των πρωταγωνιστών του πριν την αποστολή αλλά και κατά τη διάρκειά της, βάζοντας τους να επικοινωνούν με αγαπημένα πρόσωπα είτε μέσω κάποιας οθόνης υπολογιστή είτε μέσα σε μια εικονική πραγματικότητα, η συνομιλία με ένα πλωτό κεφάλι ρομπότ που ονομάζεται CIMON, ή ακόμα και την ιδέα ενός είδους νάρκης μέχρι να φτάσουν στο προορισμό τους, καθώς και τη σχετική επιθυμία τους για κοινωνική ένταξη μετά την επιστροφή και το πόσο δύσκολη μπορεί να είναι αυτή.
Ομως, όσο ειλικρινής παραμένει μέχρι το τέλος της αφήγησής του, o Μιζράχι ακολουθεί αρκετά πιο φορμαλιστική τακτική στην κινηματογράφισή του, θυσιάζοντας αρκετά από το ανθρώπινο συναίσθημα, το οποίο θα ήταν ίσως καλό να παίζει τον μεγαλύτερο και τον πρωταρχικό ρόλο στην ταινία του, για κάτι που, στο φινάλε, μοιάζει αφηγηματικά γνώριμο, τόσο που καταλήγει να πατάει γερά τα πόδια του στη Γη.
Χρήστος Μπακατσέλος
Η Ανατολή της Ορόρα (Aurora's Sunrise) της Ινα Σαχακιάν
Ενα ντοκιμαντέρ... όσο πιο meta πάει. Η έφηβη Ορόρα επιβίωσε της γενοκτονίας των Αρμενίων, παρότι έχασε όλη την οικογένειά της. Κατάφερε να φτάσει, πρόσφυγας, στην Αμερική κι εκεί πρωταγωνίστησε, ως ηθοποιός, το 1919, σε μια ταινία με τίτλο «Auction of Souls», που αποτύπωνε τη δική της ιστορία και τη θηριωδία της σφαγής των Αρμενίων, με σκοπό τα έσοδα από την επιτυχημένη προβολή της να σταλούν ως υποστήριξη των Αρμενίων. Το αρνητικό της ταινίας, με τα χρόνια, χάθηκε, αλλά όταν, τη δεκαετία του '90, η Ορόρα έφυγε από τη ζωή, εμφανίστηκαν 18 λεπτά από το φιλμ. Η ταινία, σήμερα, της Σαχακιάν, συνδέει μια συνέντευξη της ηλικιωμένης (αλλά πάντα κοκέτας, με την κορδέλα στα μαλλιά), Ορόρα, με ένα όμορφο animation που δραματοποιεί την πλοκή, αλλά και με το υλικό από την ταινία «Auction of Souls» που, πλέον, παίρνει τη θέση ντοκουμέντου, για ν' αφηγηθεί την ιστορία τής γυναίκας αλλά του λαού των Αρμενίων. Κι αν κατά στιγμές γίνεται πιο μελοδραματική ή πιο επεξηγηματική απ' ό,τι θα χρειαζόταν, όμως από τη μια αφηγείται μια συναρπαστική ανθρώπινη ιστορία κι από την άλλη δεν σταματά λεπτό να ανατρέπει τον ορισμό και την ουσία του ντοκιμαντέρ, με τρόπο ακόμα πιο δυναμικό κι από την ιστορία τής Ορόρα.
Λήδα Γαλανού
Μπορείτε να δείτε την ταινία «Η Ανατολή της Ορόρα» στο online πρόγραμμα του Φεστιβάλ.
TΟ #TiDF25 ΣΤΑ SOCIAL MEDIA