Gross National Happiness, ή αλλιώς Ακαθάριστη Εθνική Ευτυχία!
Μια βάση υπολογισμού που επινόησε η συνταγματική μοναρχία του Μπουτάν το 2008 για να μετρά τη συλλογική ευτυχία και ευημερία του πληθυσμού της. Κάπου 70 δημόσιοι υπάλληλοι αλωνίζουν έκτοτε πόλεις και επαρχίες της χώρας γνωρίζοντας ανθρώπους και σταθμίζοντας σε αριθμούς το πόσο ευχαριστημένοι είναι από τη ζωή. Από απαντήσεις των πολιτών σε 148 τυποποιημένες ερωτήσεις που αφορούν εννέα τομείς της ευτυχίας και στηρίζονται σε τέσσερις πυλώνες (βιώσιμη και δίκαιη κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη, προστασία του περιβάλλοντος, συντήρηση και προώθηση του πολιτισμού και καλή διακυβέρνηση), προκύπτει ένας μέσος όρος ευτυχίας με υπέρτατο βαθμό το 10.
Διαβάστε ακόμη: Οδηγός επιβίωσης για το 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
Και η αλήθεια είναι πως στο πρώτο 20λεπτο του ντοκιμαντέρ «Agent of Happiness» των Αρούν Μπατάρι και Ντορότια Ζούρμπο, που ακολουθεί τον 40άρη «πράκτορα ευτυχίας» Άμπερ και τον συνεργάτη του επί το έργον, ο βαθμός είναι πολύ κοντά στο άριστο. Ένα ανδρόγυνο αγροτών μοιάζει χαρούμενο με την καθημερινότητά που του παρέχουν τα υπάρχοντά του, ένας βαρήκοος 84χρονος χήρος λέει πως προτιμά την σύγχρονη, πολυπληθέστερη ύπαιθρο από την παλιά αραιοχτισμένη, ενώ ένας νεαρός ξυλοκόπος, που ζούσε κάποτε στην πόλη για να πηγαίνει σχολείο, υμνεί την τωρινή του ζωή στο γενέθλιο χωριό του.
Διάλειμμα από τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ
Ωστόσο, η «ουτοπία» αρχίζει να διαψεύδεται στη συνέχεια. Μια τραβεστί, που ζει με τη μητέρα της και δουλεύει νυχτοκάματο σε χαμόμπαρα, νιώθει πως δεν ανήκει πουθενά και προσεύχεται στον Βούδα να ξαναγεννηθεί ως γυναίκα. Μια 17χρονη, καταδικασμένη να φροντίζει μόνιμα την αλκοολική μητέρα της και την μικρή αδελφή της, αναρωτιέται πώς μια τόσο θλιμμένη ψυχή σαν αυτήν γεννήθηκε σε μια τόσο χαρούμενη γη. Eνας τρίγαμος που συμμετέχει στο γκάλοπ δηλώνει πανευτυχής -10 ο μέσος όρος του- σε αντίθεση με τις τρεις ταλαίπωρες συζύγους που τον θάβουν κρυφά. «Υποχρεούμαι να πω πως είμαι ευτυχισμένη;», ρωτά τους πράκτορες μια μεσήλικη νομάδας. «Ευτυχείς ή δυστυχείς, πρέπει να δουλέψουμε για να επιβιώσουμε», συνεχίζει.
Σκηνή από το ντοκιμαντέρ
Και η ευτυχία του Αμπερ, του παράγοντα της ευτυχίας, πού βρίσκεται; Μπορεί να έχει δουλειά και αμάξι, όμως είναι αναγκασμένος να φροντίζει την άρρωστη μητέρα του, ως Νεπαλέζος Λοτσχάμπα έχει ανακλημένη την μπουτανέζικη υπηκοότητα άρα δεμένα τα χέρια, ενώ είναι αμφίβολο αν θα σταθεί τυχερός με την κοπέλα που γνώρισε από αγγελίες. Η ταινία «σταθμεύει» τακτικά στη δική του ιστορία πριν εγκατασταθεί για τα καλά σε αυτήν στο τελευταίο ημίωρο και καταλήξει και στον δικό του μέσο όρο. Που, φυσικά, ασαφής είναι κι αυτός, όπως όλα τα νούμερα που αποπειρώνται να σταθμίσουν ποσοτικά την ποιοτικής και μόνο φύσης ευτυχία.
Η απροσδιοριστία είναι το μόνο βέβαιο στην τεκμηρίωση των δημιουργών, οι οποίοι μπορεί ενίοτε να πλατειάζουν στην αποδεικτική τους διαδικασία, πάντως επιχειρηματολογούν πάντα ψύχραιμα, χωρίς καταγγελτικές κραυγές, όσο και με μια λανθάνουσα ειρωνεία που δονείται βροντερά σαν πολιτικό σχόλιο.
Το 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης διεξάγεται φέτος από τις 7 μέχρι και τις 17 Μαρτίου. Το Flix βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη και σας μεταφέρει όλα όσα συμβαίνουν μέσα κι έξω από τις αίθουσες. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στο επίσημο site του Φεστιβάλ, στη σελίδα του στο Facebook και στο λογαριασμό του στο Instagram.
