«Δεν προσπαθώ να περιγράψω το μέλλον. Προσπαθώ να το αποφύγω.»
Ισως αυτή η δήλωση του Ρέι Μπράντμπερι να περιγράφει περισσότερο από οτιδήποτε το έργο ενός συγγραφέα που στην πραγματικότητα χρησιμοποιήσε το μέλλον για να καταγράψει με σαφήνεια και πολιτική ακρίβεια το παρόν.
Οποιο βιβλίο του και να χρησιμοποιήσεις ως παράδειγμα - από το «Fahrenheit 451» μέχρι το «The Martian Chronicles» και από το «Τhe Illustrated Man» μέχρι το «Something Wicked This Way Comes» - οι δυστοπικοί μελλοντικοί κόσμοι που γέννησε η φαντασία του Μπράντμπερι δεν ήταν παρά ένας καθρέφτης της πιο σκοτεινής πλευράς του σύγχρονου του σύμπαντος, μια αλληγορία κατά του φασισμού και της βίας, ένα παραμύθι γραμμένο για τις γενιές που το διάβασαν πρώτες και αυτές που στο μέλλον θα το διαβάζουν ακόμη.
Γεννημένος το 1920 στο Ιλινόι της Αμερικής, ο Μπράντμπερι αποφοίτησε από γυμνάσιο του Λος Αντζελες το 1938, αλλά η πραγματική του εκπαίδευση δεν είχε ακόμη ξεκινήσει, αφού για τουλάχιστον τέσσερα χρόνια, μέχρι το 1942, έζησε κυριολεκτικά μέσα στη δημόσια βιβλιοθήκη της πόλης, πουλώντας εφημερίδες για να μπορέσει να εξασφαλίσει τα ελάχιστα χρήματα που χρειαζόταν.
Μέχρι το 1947 όπου και εξέδωσε την πρώτη συλλογή διηγημάτων του με τίτλο «Dark Carnival» είχε ξεκινήσει να δημοσιεύει τα περισσότερα από αυτά σε λογοτεχνικά περιοδικά, τελειοποιώντας το στιλ γραψίματος του, κάτι ανάμεσα στην επιστημονική φαντασία και τη λογοτεχνία μυστηρίου.
Ηταν, όμως, η είσοδος του στη δεκαετία του '50 που θα έφερνε μαζί της το απαύγασμα του έργου του με τα τρία πιο διάσημα μυθιστορήματα του: το «The Martian Cronicles» του 1950, το «The Illustrated Man» του 1952 και το «Fahrenheit 451» του 1953. Με το τελευταίο να θεωρείται το αριστούργημα του, ένας ύμνος στην αντίστροφη δύναμη του «scripta manent» καθώς σε μια μελλοντική κοινωνία όπου τα βιβλία καίγονται από τη λογοκρισία, μια ομάδα επανασταστών αποφασίζει να τα απομνημονεύσει.
Από τότε και μέχρι σήμερα, 6 Ιουνίου του 2012, που το κοσμικό ημερολόγιο καταγράφει τη μέρα του θανάτου του, ο Μπράντμπερι έχει κυκλοφορήσει περισσότερα από 30 βιβλία, περίπου 600 διηγήματα, αλλά και ποιήματα, δοκίμια και θεατρικά εργα, ενώ παραμένει ο πιο αγαπημένος της βιβλιογραφίας των πανεπιστημιακών διατριβών σε ολόκληρο τον κόσμο.
Ταυτόχρονα διεκδικεί και τη θέση του πιο πολυδιασκευασμένου συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας, αφού μυθιστορήματα και διηγήματα του μεταφέρθηκαν τόσο στην τηλεόραση όσο και στο σινεμά και το θέατρο αλλά και σε κόμικς.
Μπορεί η πιο γνωστή περίπτωση να παραμένει η μεταφορά στη μεγάλη οθόνη του «Fahrenheit 451» από τον Φρανσουά Τριφό το 1966 με την Τζούλι Κρίστι και τον Οσκαρ Βέρνερ, αλλά κανείς δεν θα μπορούσε να αφήσει έξω από τη λίστα των διάσημων διασκευών το «The Illustrated Man» του Τζακ Σμάιτ με τον Ροντ Στάιγκερ στον ομώνυμο ρόλο.
Στην πραγματικότητα, όμως, καμία τηλεοπτική, κινηματογραφική ή θεατρική διασκευή έργων του Μπράντμπερι δεν στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων (είναι χαρακτηριστική η γνώμη του ίδιου του συγγραφέα για την τηλεοπτική σειρά «Τhe Martian Chronicles» που γυρίστηκε το 1980 με πρωταγωνιστή τον Ροκ Χάντσον που τη βρήκε «απλά βαρετή»).
Ωστόσο ο Μπράντμπερι συνέχισε να ασχολείται με το σινεμά, τόσο ως σεναριογράφος (για το «Moby Dick» του Τζον Χιούστον») αλλά και με την τηλεόραση, έχοντας κερδίσει δύο φορές βραβείο Εμμυ για τα σενάρια του σε τηλεοπτικές μεταφορές διηγημάτων του, ενώ παράλληλα καταπιάστηκε και με το θέατρο και με το animation, ενώ υπήρξε ενεργό μέλος της αμερικανικής λογοτεχνικής κοινότητας, υπερασπίζοντας με σθένος την ελευθερία του λόγου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ειδικά σε εποχές που αυτά κινδύνεψαν περισσότερο και που αυτός πριν απ' όλους προσπάθησε να προειδοποιήσει γι' αυτό στα βιβλία του.
Οπως δεν σταμάτησε μέχρι και το τέλος της ζωής του να ασχολείται με τον ίδιο ενθουσιασμό με τη συγγραφή και την ουσία της λογοτεχνίας, παραμένοντας πριν απ' οτιδήποτε αθεράπευτος λάτρης των λέξεων. Είναι χαρακτηριστικό πως τον προηγούμενο Αύγουστο, η είδηση της μεταφοράς του πλέον αυτοβιογραφικού του βιβλίου «Dandelion Wine» (σε δικό του σενάριο) ήταν για τον ίδιο το καλύτερο δώρο για 91α γενέθλια του.
Εντεκα χρόνια πριν, τον Αύγουστο του 2000, την ημέρα των 80ων γενεθλίων του, είχε δηλώσει πως: «Η μεγαλύτερη χαρά της ζωής μου είναι να ξυπνάω κάθε πρωί και να τρέχω στην γραφομηχανή επειδή κάποια καινούρια ιδέα έχει γεννηθεί στο μυαλό μου. Η αίσθηση που έχω κάθε μέρα είναι η ίδια που είχα όταν ήμουν 12 ετών. Είμαι εδώ, στα 80 μου χρόνια, χωρίς να νιώθω καμία διαφορά, γεμάτος από χαρά και ευτυχισμένος για τη μεγάλη ζωή που μου δόθηκε. Εχω πολλά σχέδια για τα επόμενα δέκα ή είκοσι χρόνια και εύχομαι πως θα με ακολουθήσετε».
Ισως εννοούσε πως ποτέ δεν είναι αργά να αρχίσουμε την απομνημόνευση...
