Με παραπάνω από 120 ντοκιμαντέρ να πληρούν τις προϋποθέσεις της Ακαδημίας για τη φετινή κούρσα των Οσκαρ, η τελική λίστα των 15 τίτλων που μπαίνουν από σήμερα στο μικροσκόπιο των ψηφοφόρων δεν κρύβει ιδιαίτερες εκπλήξεις, καθώς τα περισσότερα από αυτά υπήρξαν πρεμιέρες στο περσινό Φεστιβάλ του Σάντανς.
Eκτός ίσως από το γεγονός πως το «This is not a Film» του Τζαφάρ Παναχί, δύο χρόνια μετά την «παράνομη» πρεμιέρα του στο Φεστιβάλ των Καννών βρίσκεται ανάμεσα τους ως ένα από τα πλέον ισχυρά φαβορί όχι μόνο για την τελική πεντάδα αλλά και για το ίδιο το βραβείο.
Μπορεί το επίσημο Ιράν να αποφάσισε να μποϋκοτάρει φέτος τα βραβεία (διαβάστε περισσότερα εδώ), αλλά ο Τζαφάρ Παναχί φημίζεται για πολλά πράγματα, αλλά σίγουρα όχι για τις καλές του σχέσεις με τη χώρα του, την οποία και - άθελά του - εκπροσωπεί.
Από τη λίστα φυσικά απουσιάζουν αρκετά ντοκιμαντέρ. Σημειώστε το «Τhe Island President» για τις προσπάθειες του Προέδρου των Μαλβίδων να σώσει τη χώρα του ή το «Stories We Tell» της Σάρα Πόλεϊ ή το «Τhe Other Dream Team» για την ομάδα μπάσκετ της Λιθουανίας το 1992, το «A People Uncounted» για το ολοκαύτωμα των Ρομά από τους Ναζί και το «Queen of Versailles» της Λορίν Γκρίνφιλντ, ένα από τα πράγματικά απολαυστικά ντοκιμαντέρ της χρονιάς.
Η σημαντικότερη, όμως, παράλειψη από την λίστα είναι το «Central Park Five» (διαβάστε περισσότερα εδώ) των Κεν Μπερνς, Ντέιβιντ ΜακΜάον και Σάρα Μπερνς που αφηγείται τη συγκλονιστική ιστορία πέντε εφήβων από το Χάρλεμ που πέρασαν από έξι έως δεκατρία χρόνια στη φυλακή για ένα βιασμό που δεν είχαν διαπράξει. Οι φήμες θέλουν την Ακαδημία να αγνοεί το εν λόγω ντοκιμαντέρ εξαιτίας άλυτων ακόμη πολιτικών προβλημάτων σχετικά με την άδικη καταδίκη των πέντε εφήβων, κοινώς θεώρησε την ταινία «work in progress».
Αντιδράσεις προκάλεσε, ωστόσο, και η απουσία από τη λίστα των 15 ντοκιμαντέρ του «2016: Obama's America», το οποίο κατάφερε να συγκεντρώσει περισσότερα από 30 εκατομμύρια δολάρια στο αμερικανικό box-office με τη ρητορική του εναντίον της δημοκρατικής παράταξης. Ο δημιουργός του Ντίνες Ν' Σούζα δήλωσε - όχι και τόσο αστειυόμενος - πως «Με το να αγνοήσουν το "2016", το πιο επιτυχημένο εμπορικά ντοκιμαντέρ του 2012 και να υποκρίνονται πως ταινίες όπως το "Searching for Sugar Man" και "This is not a Film" αξίζουν περισσότερο ένα Οσκαρ, οι φίλοι μας στο Χόλιγουντ έδιωξαν κάθε αμφιβολία μπορεί να είχε ο μέσος Αμερικάνος πως αυτό που κερδίζει βραβεία δεν είναι η ποιότητα, αλλά η δημοκρατική ιδεολογία.»
Ας δούμε όμως αναλυτικά τις 15 ταινίες που διεκδικούν μια θέση στη φετινή πεντάδα της κατηγορίας του Καλύτερου Ντοκιμαντέρ η οποία θα ανακοινωθεί στις 10 Ιανούρίου μαζί με όλες τις φετινές υποηφιότητες:
Ai Weiwei: Never Sorry της Αλισον Κλέιμαν
H αληθινή ιστορία του Ai Weiwei, του Κινέζου καλλιτέχνη και ακτιβιστή, οι περιπέτειες του με την κινεζική δικαιοσύνη, η δημιουργία της έκθεσής του με τίτλο «Never Sorry» και θέμα τα 5.000 ονόματα των μαθητών που πέθαναν στο σεισμό του 2008 στη Σιτσουάν και η ανακήρυξη του σε social media personality. Βραβείο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ του Σάντανς το 2012.
Bully του Λι Χιρς
Ενας χάρτης του καίριου θέματος του child bullying στα σχολεία από τον Λι Χιρς ο οποίος παρακολούθησε μαθητές γυμνασίου της Τζόρτζια, της Αϊόβα, του Τέξας, του Μισισιπή και της Οκλαχόμα κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2009-2010, επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον του στις αυτοκτονίες δύο παιδιών που προήλθαν ως αποτέλεσμα της κακοποίησης τους στο χώρο του σχολείου.
Chasing Ice του Τζεφ Ορλόφσκι
H ιστορία του Τζέιμς Μπάλογκ, φωτογράφου του National Geographic, ο οποίος έφτασε στην Αρκτική για να απαθανατίσει το λιώσιμο των πάγων, πριν αντιληφθεί πως τα στοιχεία που ξεκίνησε να συλλέγει ήταν η πιο αδιάσειστη απόδειξη γύρω από την ανοιχτή συζήτηση της τρομακτικής κλιματικής αλλαγής του πλανήτη. Διάκριση καλύτερης φωτογραφίας στο Φεστιβάλ του Σάντανς και βραβεία κοινού στα μεγαλύτερα φεστιβάλ του κόσμου (South By Southwest, Hot Docs, Palo Alto κ.ά.).
Detropia του Ρέιτσελ Γκρέιντι και Χάιντι Εγουινγκ
Αλλοτε άνδρο του αμερικανικού ονείρου, των μεγάλων αυτοκινήτων και των ακόμη μεγαλύτερων φιλοδοξιών, το Ντιτρόιτ έπεσε θύμα της οικονομικής κρίσης και της κατάθλιψης που αυτή έφερε στους κατοίκους του. Το ντοκιμαντέρ των υποψήφιων για Οσκαρ δημιουργών του «Jesus Camp» του 2006 παρακολουθεί την πτώση μιας ολόκληρης πόλης, αφήνοντας χαραμάδες ελπίδας για ένα - αν και αβέβαιο - μέλλον! Επίσημη συμμετοχή στο Φεστιβάλ του Σάντανς.
Ethel της Ρόρι Κένεντι
O βίος και η πολιτεία της Εθελ Κένεντι, χήρας του Ρόμπερτ και μητέρας των έντεκα παιδιών τους, όπως την αφηγείται η κόρη της, Ρόρι, εμβαθύνοντας στα μυστικά και τις ίντριγκες μιας οικογένειας που συνεχίζει να προσφέρει ανεξάντλητο υλικό στο μεγάλο βιβλίο της αμερικανικής ιστορίας.
5 Σπασμένες Κάμερες των Εμάντ Μπουρνάτ και Γκι Νταβίντι
Οταν γεννιέται ο τέταρτος γιός του, ο Εμάντ, ένας χωρικός από την Παλαιστίνη αγοράζει την πρώτη του κάμερα με την οποία κινηματογραφεί την προσπάθεια της ισραηλινής κυβέρνησης να χτίσει ένα διαχωριστικό τείχος για να χωρίσει τη δυτική από την ανατολική πλευρά, την αλλαγή της πόλης του από το άναρχο χτίσιμο πολυκατοικιών και τον γιο του που μεγαλώνει μέσα σε μια εμπόλεμη ζώνη. Από το 2005 μέχρι και σήμερα, το Παλαιστινιακό καταγράφεται ως ένα προσωπικό ημερολόγιο από την ταινία που κέρδισε δικαιωματικά το βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ του Σάντανς. (Διαβάστε εδώ περισσότερα για την ταινία).
The Gatekeepers του Ντρορ Μορέχ
Σε μια σειρά αποκαλυπτικών συνεντεύξεων, έξι πρώην «κεφάλια» των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών, εξηγούν το ρόλο τους στον αγώνα του Ισραήλ κατά της τρομοκρατίας, τις ανορθόδοξες μεθόδους που χρησιμοποίησαν μέσα στα χρόνια και απαντούν στο αν ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Επίσημη συμμετοχή στο Φεστιβάλ του Τορόντο.
The House I Live In» του Γιουτζίν Τζαρέκι
Ο πόλεμος των ναρκωτικών στις Η.Π.Α., από τους προβληματικούς μηχανισμούς της Δικαιοσύνης μέχρι τα κελιά των φυλακών όπως τις αφηγείται ο βραβευμένος σκηνοθέτης του «Why We Fight» (2006), Γιουτζίν Τζαρέκι στην ταινία που κέρδισε το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ του Σάντανς.
How to Survive a Plague του Ντέιβιντ Φρανς
H ιστορία δύο οργανισμών (της ACT UP και του TAG - Treatment Action Group) που με τις ακτιβιστικές πρωτοβουλίες και τους αγώνες τους κατάφεραν να μετατρέψουν τη μάστιγα του AIDS σε μια ελεγχόμενη κατάσταση, συνεχίζοντας ακούραστα τη μάχη τους για την ενημέρωση και την οικονομική ενίσχυση των επιστημονικών ερευνών για την καταπολέμησή του. Βραβείο ντοκιμαντέρ στα Gotham Awards, υποψηφιότητα στα Spirit Awards για το ντοκιμαντέρ που έκανε και αυτό την πρεμιέρα του στο Φεστιβάλ του Σάντανς.
Τhe Imposter του Μπαρτ Λέιτον
Ενα από τα καλύτερα ντοκιμαντέρ της χρονιάς, το «Τhe Imposter» αφηγείται την απίστευτη και όμως αληθινή ιστορία ενός Γάλλου που πείθει μια οικογένεια στο Τέξας πως είναι ο γιος τους που είχε εξαφανιστεί για τρία χρόνια. Πρεμιέρα στο Φεστιβάλ του Σάντανς, βραβείο στο Φεστιβάλ του Μαϊάμι.
The Invisible War του Κέρμπι Ντικ
Ενα από τα πλέον διάσημα ντοκιμαντέρ της λίστας, το «Τhe Invisible War» αφηγείται τα αποτρόπαια περιστατικά βιασμών μέσα στους κόλπους του αμερικανικού στρατού από τον Κέρμπι Ντικ, έναν σπουδαίο υποψήφιο για Οσκαρ ντοκιμαντερίστα (θυμηθείτε τα «Sick: The Life & Death of Bob Flanagan, Supermasochist», «This Film is Not Yet Rated», «Outrage») που με το «The Invisible War» κέρδισε το βραβείο κοινού στο Φεστιβάλ του Σάντανς. (Διαβάστε εδώ περισσότερα για την ταινία).
Mea Maxima Culpa: Silence in the House of God του Αλεξ Κίμπνεϊ
Βραβευμένος με Οσκαρ ντοκιμαντέρ για το «Τaxi to the Dark Side» το 2007, ο Αλεξ Κίμπνεϊ εισβάλλει μέσα στα άδυτα της Καθολικής Εκκλησίας, για να διερευνήσεις τις αναρίθμητες κατηγορίες για παιδοφιλία, ξεκινώντας από το πρώτο περιστατικό που αναφέρθηκε στην Αμερική μέχρι το Βατικανό. Επίσημη πρεμιέρα στο Φεστιβάλ του Τορόντο.
Searching for Sugar Man του Μάλικ Μπεντζελούλ
Δύο Νοτιοαφρικανοί ξεκινούν να ερευνήσουν τι απέγινε ο μουσικός τους ήρωας, ένα μυστηριώδης rock 'n' roll τραγουδιστής της δεκαετίας του '70 με το όνομα Ροντρίγκεζ. Ισως το πιο διάσημο μουσικό ντοκιμαντέρ της χρονιάς, ένα ταξίδι αυτογνωσίας στο παρόν και το μέλλον μιας ολόκληρης χώρας. Ειδικό βραβείο της επιτροπής και βραβείο κοινού στο Φεστιβάλ του Σάντανς, βραβείο κοινού στην Τραιμπέκα και το Αμστερνταμ, Χρυσή Αθηνά καλύτερου ντοκιμαντέρ στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας.
This is not a Film των Τζαφάρ Παναχί και Μοχταμπά Μιρταμάσμπ
Το παράνομο video diary που γύρισε ο Τζαφάρ Παναχί όταν βρέθηκε σε κατ' οίκον περιορισμό από την Ιρανική κυβέρνηση, μετά τη σύλληψή του, την απαγόρευση εξόδου από τη χώρα και την απαγόρευση να κινηματογραφήσει οτιδήποτε για τα επόμενα είκοσι χρόνια. Το «Τhis is not a Film» ταξίδεψε με ένα USB μέχρι το Φεστιβάλ των Καννών μεταφέροντας από εκεί σε όλον τον πλανήτη το τραγικό και ταυτόχρονα διασκεδαστικό του μανιφέστο για την ελευθερία. (Διαβάστε περισσότερα εδώ για το «This is not a Film»).
The Waiting Room του Πίτερ Νικς
Μια αιχμηρή ματιά μέσα στα νοσοκομεία της Αμερικής, εκεί όπου χιλιάδες ανασφάλιστοι πολίτες προσπαθούν να επιβιώσουν, θύματα μιας σκλήρης κυβερνητικής πολιτικής, αναμένοντας βοήθεια μόνο από την προσωπική εργασία γιατρών και νοσηλευτών που αποδεικνύουν πως υπάρχουν ακόμη άνθρωποι. Υποψηφιότητα για Καλύτερο Ντοκιμαντέρ στα Spirit Awards.
Διαβάστε ακόμη:
Tags: Oscars 2013
