Το ελληνικό σινεμά δεν έχει ησυχία (για να δημιουργήσει σ' ένα θετικό κλίμα, με μια ξεκάθαρη, κοινή στρατηγική από την Πολιτεία). Ενώ επίμονα ζητά κατάργηση της τροπολογίας που αφορά το cash rebate, τη Δευτέρα, 7 Δεκεμβρίου, αναρτήθηκε στο opengov μια άλλη προτεινόμενη τροπολογία που, αυτή τη φορά, αφορά το διαβόητο 1,5% που τα κανάλια οφείλουν, από τον νόμο, να επενδύουν στην ελληνική κινηματογραφική παραγωγή.
Διαβάστε ακόμη:
- Σύσσωμος ο κινηματογραφικός κόσμος ζητά κατάργηση της τροποποίησης που αφορά το cash rebate
- Το 1,5% των τηλεοπτικών καναλιών θα χρηματοδοτεί τον ΕΚΟΜΕ;
Εν ολίγοις, η τροπολογία προτείνει το 1,5% του ετήσιου κύκλου των τηλεοπτικών παρόχων να μην αποδίδεται υποχρεωτικά στην ελληνική κινηματογραφική παραγωγή αλλά να μπορεί να κατατίθεται στον ΕΚΟΜΕ ο οποίος, με τη σειρά του, θα επιχορηγεί το προϊόν των ίδιων παρόχων.
Η τροπολογία τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση που λήγει το βράδυ της Πέμπτης, 10 Δεκεμβρίου. Διαβάστε παρακάτω πώς σχολιάζουν οι σημαντικοί ελληνικοί κινηματογραφικοί φορείς και ενώσεις. Μπορείτε να παρακολουθείτε τη δημόσια διαβούλευση εδώ.
Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου
Η παράγραφος 2 του συγκεκριμένου άρθρου καταστρατηγεί και αλλοιώνει τον ν. 3905/2010, αγνοώντας επιδεικτικά το πνεύμα του, αλλά και το καθ᾽ ύλην αρμόδιο Υπουργείο Πολιτισμού, και στερώντας παράλληλα από τον Ελληνικό Κινηματογράφο έναν πολύ σημαντικό πόρο. Οι παράγραφοι 4 & 5 του άρθρου 1 του ν. 3905/2010 είναι σαφείς: «Ο Υπουργός Πολιτισμού έχει τη γενική αρμοδιότητα και εποπτεία για όσα θέματα σχετικά με την κινηματογραφική τέχνη ρυθμίζονται από τον παρόντα νόμο», και «Με προεδρικά διατάγµατα, που εκδίδονται µε πρόταση του Υπουργού Πολιτισμού και των κατά περίπτωση αρµόδιων Υπουργών, µεταβιβάζονται στο Υπουργείο Πολιτισµού αρµοδιότητες άλλων Υπουργείων για θέµατα κινηµατογράφου». Ένα από τα θέματα που ρυθμίζονται από τον νόμο είναι και οι Υποχρεώσεις των Παρόχων Υπηρεσιών Οπτικοακουστικών Μέσων, οι οποίες ορίζονται σαφώς στο άρθρο 8: «τα χρήματα του 1,5% διατίθενται για την παραγωγή κινηματογραφικών έργων που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 3 του ίδιου νόμου». Το παρόν άρθρο παραγκωνίζει το Υπουργείο Πολιτισμού και τον ισχύοντα νόμο. Συγκεκριμένα:
1.Η ακόλουθη διατύπωση στο παρόν σχέδιο νόμου: «Η με οιονδήποτε από τους παραπάνω τρόπους οικονομική συνεισφορά, απαλλάσσει τον πάροχο από την υποχρέωση του άρθρου 8 του ν. 3905/2010», ουσιαστικά επιφέρει την ακύρωση του άρθρου 8 του 3905/2010, εφόσον το παρόν άρθρο επιτρέπει στους παρόχους να ανακυκλώνουν τα χρήματα τους στις δραστηριότητες τους (αγορά δικαιωμάτων προβολής και χρηματοδότηση τηλεοπτικών προγραμμάτων) αντί να τα επενδύουν, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή πρακτική και το πνεύμα της Οδηγίας, σε κινηματογραφικά έργα. Η πρακτική αυτή αντιστρατεύεται ευθέως την Οδηγία και αποδυναμώνει τη χρηματοδότηση του Ελληνικού Κινηματογράφου.
2.Αλλοιώνει την έννοια του αποδέκτη της ενίσχυσης αφού δεν ενσωματώνει την ερμηνεία του κινηματογραφικού έργου σύμφωνα με το άρθρο 3 του 3905/2010, αλλά την ερμηνεία του αυτοτελούς οπτικοακουστικού έργου, κατά την παράγραφο 2 του άρθρου 20 του ν. 4487/2017. Σύμφωνα με αυτήν στο εξής θα μπορεί το 1,5% να διατίθεται και σε επεισόδια ή τμήματα επεισοδίων τηλεοπτικής σειράς, σε τηλεταινίες, καθώς και σε ψηφιακά παιχνίδια.
3.Αλλοιώνει επίσης τον σκοπό του 1,5%. Ενώ ως τώρα σκοπός του ήταν αποκλειστικά η επένδυση στην παραγωγή κινηματογραφικών έργων, τώρα εισάγεται και η δυνατότητα αγοράς δικαιωμάτων. Με αυτό τον τρόπο, σε ένα πλαίσιο μονοπωλιακών τάσεων, ο παραγωγός και ο διανομέας της ελληνικής ταινίας στερείται το δικαίωμα της εκμετάλλευσης του έργου και οι πάροχοι αποκτούν προνομιακά δικαιώματα χωρίς διαπραγμάτευση, αποκλείοντας πιθανά τη δυνατότητα αγοράς δικαιωμάτων από άλλους.
4.Αλλά και καταστρατηγεί το πλαίσιο των δικαιούχων του 1,5%. Έως τώρα δικαιούχοι του 1,5% ήταν αποκλειστικά οι παραγωγοί των ταινιών. Το παρόν σχέδιο νόμου καθιστά επιπλέον δικαιούχο το ΕΚΟΜΕ. Καθιστώντας δικαιούχο του 1,5% το ΕΚΟΜΕ, ο Ελληνικός Κινηματογράφος στερείται μια πολύ σημαντική πηγή χρηματοδότησης, μια και στο εξής οι πάροχοι, ακόμη και η ΕΡΤ ΑΕ, θα μπορούν να εκχωρούν στο ΕΚΟΜΕ τα ποσά του 1,5% που τους αναλογούν, αντί όπως οφείλουν να τα επενδύουν σε ελληνικές κινηματογραφικές παραγωγές. Με αυτό το σχέδιο νόμου προφανώς αυξάνεται το διαθέσιμο κονδύλιο του ΕΚΟΜΕ για την εκτέλεση του cash rebate προς τις ελληνικές ταινίες, αυτόματα όμως μειώνονται στο ελάχιστο οι πηγές χρηματοδότησης του Ελληνικού Κινηματογράφου και πλήττεται ευθέως το σύνολο της κινηματογραφικής δημιουργίας. Το ΕΚΟΜΕ είναι ένα ταμείο που εκτελεί αυτόματα συστήματα χρηματοδότησης, από τα οποία ενισχύονται ήδη οι ελληνικές ταινίες, και σε καμία περίπτωση στους σκοπούς του δεν είναι η χάραξη κινηματογραφικής πολιτικής ή/και η χρηματοδότηση κινηματογραφικών ταινιών βάσει ποιοτικών κριτηρίων. Αυτή η αρμοδιότητα έχει ανατεθεί στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, που έχει τόσο τη δομή (ν. 3905/2010) όσο και την τεχνογνωσία για την αποστολή αυτή και υπάγεται στο Υπουργείο Πολιτισμού, αρμόδιο για τη χάραξη της Κινηματογραφικής Πολιτικής, όπως εξάλλου ισχύει και σε όλα τα Ευρωπαϊκά κράτη με εθνικά Κέντρα Κινηματογράφου. Σε καμία Ευρωπαϊκή χώρα δεν αμφισβητείται η αναγκαιότητα των Κέντρων Κινηματογράφου για την στήριξη και ανάπτυξη της εκάστοτε εθνικής κινηματογραφίας.
5.Το παρόν άρθρο αντικαθιστά το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου με το ΕΚΟΜΕ ακόμη και στην έκδοση του γνωστού έως τώρα, σύμφωνα με το άρθρο 3 του ν. 3905/2010, ως Πιστοποιητικό Ελληνικής Ιθαγένειας.
Τέλος, ζητούμε να μάθουμε από το Υπουργείο Πολιτισμού ποια είναι η θέση του για το παρόν άρθρο. Αντιλαμβάνεται την υποβάθμιση του θεσμικού του ρόλου όσο αφορά τη χάραξη της Κινηματογραφικής Πολιτικής και την ανάπτυξη της Ελληνικής Κινηματογραφίας;
Ενωση Σκηνοθετών Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου (ΕΣΠΕΚ)
Η παράγραφος 2 του άρθρου 17 υποβαθμίζει τον ρόλο του Υπουργείου Πολιτισμού, του καθ’ ύλην αρμόδιου Υπουργείου για τα κινηματογραφικά πράγματα και φυσικά για το 1.5%, χρίζοντας το σε ρόλο θεατή ως προς τις κρίσιμες αυτές εξελίξεις.
Επίσης, η ίδια παράγραφος στερεί από τον Ελληνικό κινηματογράφο υπερπολύτιμους πόρους, που βάσει του ν. 3905/2010 αφορούν αποκλειστικά την Ελληνική κινηματογραφική παραγωγή, διοχετεύοντας τους αντίθετα προς τις τηλεοπτικές παραγωγές, αλλά και την αγορά δικαιωμάτων προβολής.
Τα κεφάλαια από το 1.5% πρέπει να διοχετεύονται είτε από τους ίδιους τους παρόχους, είτε μέσω του ΕΚΚ (και όχι του ΕΚΟΜΕ) προς τις νέες Ελληνικές κινηματογραφικές παραγωγές, προσφέροντας με αυτόν τον τρόπο ανάσα στους ασφυκτικά περιορισμένους προϋπολογισμούς των Ελληνικών ταινιών.
Σε αντίθετη περίπτωση η εγχώρια κινηματογραφική παραγωγή θα συρρικνωθεί ακόμα πιο πολύ και θα δυσκολέψει σε ανυπέρβλητο βαθμό το έργο (αλλά και τη ζωή) των Ελλήνων κινηματογραφιστών.
Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Παραγωγών Οπτικοακουστικών Εργων (ΣΑΠΟΕ)
Δεν συμφωνούμε με τις αλλαγές που προωθεί το νομοσχέδιο στο Αρθρο 17 και εξηγούμε τη θέση μας αυτή.
Ο ν. 3905/2010 και ειδικότερα οι παράγραφοι 4 & 5 του άρθρου 1 ορίζουν τα εξής: «Ο Υπουργός Πολιτισμού έχει τη γενική αρμοδιότητα και εποπτεία για όσα θέματα σχετικά με την κινηματογραφική τέχνη ρυθμίζονται από τον παρόντα νόμο» και «Με προεδρικά διατάγµατα, που εκδίδονται µε πρόταση του Υπουργού Πολιτισμού και των κατά περίπτωση αρµόδιων Υπουργών, µεταβιβάζονται στο Υπουργείο Πολιτισµού αρµοδιότητες άλλων Υπουργείων για θέµατα κινηµατογράφου».
Επισης, το άρθρο 8 του ν. 3905/2010 αναφέρει πως: «τα χρήματα του 1,5% διατίθενται για την παραγωγή κινηματογραφικών έργων που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 3 του ίδιου νόμου», ορίζοντας έτσι και τις υποχρεώσεις των παρόχων υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων.
Αγνοώντας πλήρως το πνεύμα του ν. 3905/2010, η παράγραφος 2 του συγκεκριμένου άρθρου τον ακυρώνει και παραποιεί, ενώ ταυτόχρονα ακυρώνει κι αγνοεί το αρμόδιο υπουργείο για τον κινηματογράφο, δηλαδή το ΥΠΠΟΑ και στερεί από τον Ελληνικό Κινηματογράφο έναν από τους σημαντικότερους πόρους του.
Επεξηγούμε:
1.Στο παρόν σχέδιο νόμου αναφέρεται πως: «Η με οιονδήποτε από τους παραπάνω τρόπους οικονομική συνεισφορά, απαλλάσσει τον πάροχο από την υποχρέωση του άρθρου 8 του ν. 3905/2010». Η πρόταση αυτή ακυρώνει το άρθρο 8 του του ν. 3905/2010. Σε πλήρη αντίθεση τόσο με την ευρωπαϊκή πρακτική όσο και το πνεύμα της Οδηγίας, σύμφωνα με την οποία τα χρήματα των παρόχων οφείλουν να επενδυονται σε κινηματογραφικά έργα, το παρόν άρθρο επιτρέπει την ανακύκλωση των χρημάτων τους στις δραστηριότητες τους (π.χ. αγορά δικαιωμάτων προβολής και χρηματοδότηση τηλεοπτικών προγραμμάτων).
2.Σύμφωνα με την παρ. 2 στο εξής θα μπορεί το 1,5% να διατίθεται και σε επεισόδια τηλεοπτικής σειράς, τηλεταινίες και ψηφιακά παιχνίδια. Αυτό γιατί η παράγραφος αλλοιώνει την έννοια του αποδέκτη της ενίσχυσης, εφόσον δεν ενσωματώνει την ερμηνεία του κινηματογραφικού έργου σύμφωνα με το άρθρο 3 του 3905/2010, αλλά την ερμηνεία του αυτοτελούς οπτικοακουστικού έργου, κατά την παράγραφο 2 του άρθρου 20 του ν. 4487/2017.
3.Μέχρι σήμερα, σκοπός του 1,5% ήταν αποκλειστικά η επένδυση στην παραγωγή κινηματογραφικών έργων. Το σχέδιο νόμου αλλοιώνει και τον σκοπό του 1,5%, εισάγοντας τη δυνατότητα αγοράς δικαιωμάτων από τον πάροχο με τα χρήματα του 1,5%. Σημειώνουμε πως η διάταξη αυτή δύναται να οδηγήσει σε μονοπωλιακό περιβάλλον, καθώς ο παραγωγός αλλά και ο διανομέας της ελληνικής ταινίας στερείται το δικαίωμα της εκμετάλλευσης του έργου, ενώ οι πάροχοι αποκτούν προνομιακά δικαιώματα βάση νόμου κι όχι βάση δίκαιης διαπραγμάτευσης, όπως ορίζει η ευρωπαϊκή πρακτική και το πνεύμα της Οδηγίας.
4.Εκτός από την έννοια του αποδέκτη της ενίσχυσης και τον σκοπό της ενίσχυσης του 1,5%, καταστρατηγείται και το πλαίσιο των δικαιούχων του. Βάση του ν. 3905/2010, αποκλειστικοί δικαιούχοι του 1,5% είναι οι παραγωγοί των ταινιών. Με το παρόν σχέδιο, ο ΕΚΟΜΕ αποκτά δικαίωμα δικαιούχου. Στο εξής οι πάροχοι, ακόμη και η ΕΡΤ ΑΕ, θα μπορούν να εκχωρούν στο ΕΚΟΜΕ τα ποσά του 1,5% που τους αναλογούν, αντί όπως οφείλουν να τα επενδύουν σε ελληνικές κινηματογραφικές παραγωγές. Με τον τρόπο αυτό, ο Ελληνικός Κινηματογράφος στερείται μια από τις σημαντικότερες χρηματοδοτικές του πηγές. Επ’ αυτού διευκρινίζουμε και τα εξής: το ΕΚΟΜΕ είναι ένα εργαλείο αυτόματης χρηματοδότησης, από το οποίο ενισχύονται ήδη οι ελληνικές ταινίες. Πουθενά στο ν. 4487/2017 δεν ορίζεται ως σκοπός του ΕΚΟΜΕ η χάραξη κινηματογραφικής πολιτικής ή/και η χρηματοδότηση κινηματογραφικών ταινιών βάσει ποιοτικών κριτηρίων, μια αρμοδιότητα που ο ν. 3905/2010 αναθέτει ξεκάθαρα στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου (ΕΚΚ), που διαθέτει τη δομή και την τεχνογνωσία (expertise) για κάτι τέτοιο. Για την αποστολή αυτή το ΕΚΚ υπάγεται στο Υπουργείο Πολιτισμού, καθ΄ύλιν αρμόδιο για τη χάραξη της εθνικής πολιτικής και στρατηγικής για τον κινηματογράφο, όπως ορίζει η ευρωπαϊκή πρακτική. Στο σημείο αυτό το παρόν σχέδιο νόμου επιχειρεί μια παγκόσμια πρωτοτυπία, καθιστώντας ένα ταμείο αυτόματης χρηματοδότησης, δηλαδή τον ΕΚΟΜΕ, ως φορέα εθνικής πολιτικής για τον κινηματογράφο, σε αντίθεση με όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες.
5.Το παρόν άρθρο αντικαθιστά το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου με το ΕΚΟΜΕ στην έκδοση του του Πιστοποιητικού Ελληνικής Ιθαγένειας, ενός εγγράφου απαραίτητου, μεταξύ άλλων, για την υλοποίηση ευρωπαϊκών συμπαραγωγών σύμφωνα με την Συνθήκη 147 (European Convention on Cinematographic Co-Production) του Συμβουλίου της Ευρώπης, σε πλήρη αντίθεση με την ευρωπαϊκή πρακτική.Συνοψίζοντας, το σχέδιο Νόμου καταστρατηγεί την υπαρχουσα Νομοθεσία, δημιουργεί μονοπωλιακές τάσεις στην ελληνική οικονομία, στερεί σημαντικότατους πόρους για τον ελληνικό κινηματογράφο, βρίσκεται σε πλήρη αντιθεση με ευρωπαϊκές και διεθνείς πρακτικές, θέτει σε κίνδυνο την εθνική πολιτική για τον κινηματογράφο και υποσκάπτει το ρόλο του ΥΠΠΟΑ.
Αναρωτιόμαστε αν το ΥΠΠΟΑ γνωρίζει τις αλλαγές αυτές και, αν ναι, συμφωνεί;
Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών
To άρθρο 17 υποτίθεται ότι ενσωματώνει το άρθρο 13 της Οδηγίας (ΕΕ) 2010/13, το οποίο έχει ως εξής:
Αρθρο 13
1.Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι κατά παραγγελία υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων που παρέχονται από παρόχους υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων που υπάγονται στη δικαιοδοσία τους να προωθούν, όπου είναι εφικτό και χρησιμοποιώντας ενδεδειγμένα μέσα, την παραγωγή ευρωπαϊκών έργων και την πρόσβαση σε αυτά. Η προώθηση αυτή θα μπορούσε να αφορά, μεταξύ άλλων, την οικονομική συμβολή των εν λόγω υπηρεσιών για την παραγωγή και την απόκτηση δικαιωμάτων ευρωπαϊκών έργων ή το μερίδιο συμμετοχής ή/και την προβολή ευρωπαϊκών έργων στον κατάλογο των προγραμμάτων που προσφέρει η κατά παραγγελία υπηρεσία οπτικοακουστικών μέσων.
2.Τα κράτη μέλη υποβάλλουν έκθεση στην Επιτροπή, το αργότερο στις 19 Δεκεμβρίου 2011 και εφεξής ανά τετραετία, σχετικά με την υλοποίηση της παραγράφου 1.
3.Η Επιτροπή, με βάση πληροφορίες που παρέχουν τα κράτη μέλη και ανεξάρτητη μελέτη, υποβάλλει έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την υλοποίηση της παραγράφου 1, συνεκτιμώντας τις εξελίξεις στην αγορά και την τεχνολογία καθώς και τον στόχο της πολιτισμικής πολυμορφίας.
Βλέπετε κάποια σχέση στη διατύπωση του άρθρου 17 με το παραπάνω άρθρο 13;
Να το πούμε απλά: εκείνο που επιχειρείται με το άρθρο 17 είναι να τεθεί οριστικά στο περιθώριο τόσο το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου (ΕΚΚ) όσο και το εποπτεύον Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού με ταυτόχρονη αποξένωσή τους από τα δρώμενα και τα κονδύλια της αγοράς των Οπτικοακουστικών μέσων.
Για μια εθνική υποχρέωση που ανατρέχει στα έτη 2010 -2011 (βλ. Παρ. 2 του αρ. 13 της Οδηγίας πιο πάνω) , έρχεται ο εθνικός νομοθέτης να την διευθετήσει, αναθέτοντας το σχετικό ρόλο στο ΕΚΟΜΕ, το οποίο ιδρύθηκε πολύ μεταγενέστερα του χρόνου έκδοσης της Οδηγίας και αγνοώντας επιδεικτικά το ΕΚΚ, το oποίο υπάρχει εδώ και δεκαετίες, έχοντας κατά νόμο τη σχετική ευθύνη.
Ταυτόχρονα, παρατηρείται μια διαρκής μετακίνηση της ευθύνης για θέματα του σύγχρονου πολιτισμού από το αρμόδιο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού σε άλλα Υπουργεία και φορείς (Ψηφιακή Διακυβέρνηση, ΓΓ Επικοινωνίας και Ενημέρωσης κ.λπ.). Το λέμε αυτό έχοντας υπόψη και τη συζήτηση που γίνεται αυτές τις μέρες για το περίφημο άρθρο 69 ενός άλλου νομοθετήματος…
Και όλα αυτά επιχειρούνται υπό το πρόσχημα της μετά δεκαετία “ενσωμάτωσης Οδηγίας” ώστε να καμφθούν οι αντιρρήσεις με το νομικίστικο επιχείρημα ότι υποχρεωνόμαστε να ενσωματώσουμε το ενωσιακό δίκαιο στο εθνικό δίκαιο.
Συνοψίζοντας, προτείνουμε τώρα απόσυρση του άρθρου 17 με την τρέχουσα διατύπωσή του και αντικατάστασή του κατά λέξη από το αρ. 13 της Οδηγίας (το παραθέσαμε πιο άνω) με ελάχιστες προσαρμογές, όπου απαιτούνται.
Διότι και το αρ. 17 και το σχέδιο Νόμου συνολικά, αντιβαίνουν στην υπάρχουσα νομοθεσία, δημιουργούν υδροκεφαλικές δομές, παρακάμπτουν υπάρχοντες φορείς ενισχύοντας αναίτια νέους,στερούν σημαντικότατους πόρους από την ελληνικό κινηματογραφία και υπονομεύουν ανενδοίαστα το ρόλο του ΥΠΠΟΑ.
Διαβάστε ακόμη:
