Στις αρχές Μαρτίου μία εξαιρετικά δυσάρεστη είδηση έφερε την Ελλάδα βήματα πίσω στο θέμα ποινικού ορισμού του βιασμού. Μία αλλαγή στον ποινικό μας κώδικα (και του επίμαχου άρθρου 336) προτείνει να ορίζεται ο βιασμός «τη συνουσία που προκύπτει μετά από εξαναγκασμό με τη χρήση σωματικής βίας ή την απειλή σπουδαίου και άμεσου κινδύνου».
Αν δηλαδή κάποιος δεν κρατάει όπλο στο κεφάλι σου, ή αν δεν σε έχει σαπίσει στο ξύλο, δεν μπορείς να αποδείξεις ότι δεν μπορούσες να κουνηθείς. Αν μούδιασες, περέλυσες κι έμεινες ακίνητη, προφανώς το ήθελες κι εσύ. Κι αν αυτός ο κάποιος είναι γνωστός σου;
Η Ελλάδα δεν είναι, δυστυχώς, η μοναδική χώρα στον κόσμο που δεν μπορεί να ορίσει ποινικά τη συναίνεση, το απλό «ναι». Μόνο 8 χώρες στην Ευρώπη την έχουν εντάξει στη νομοθεσία τους περί βιασμού. Ακόμα χειρότερη είναι η καθημερινή της εφαρμογή κι επεξήγηση στο κοινωνικό, καθημερινό μας πλαίσιο. Υπερβολές, ειρωνίες, πανικός, απαξίωση ότι θα γίνουμε αποστειρωμένες «politically correct» φυλές.
Για αυτό έρχεται η Διεθνής Αμνηστία, σε συνεργασία με το Pretty 52, με μία καμπάνια που επιχειρεί να μας μάθει τη σεξουαλική αλφάβητο από την αρχή. H «Let's talk about Yes» εξηγεί επιχειρεί να εξηγήσει τι ακριβώς συμβαίνει στην Ευρώπη και γιατί αυτό πρέπει να αλλάξει άμεσα - κοινωνικά και θεσμικά.
Η ταινία που συνοδεύει το μήνυμα της Διεθνούς Αμνηστίας έχει μία υπογραφή που τη γνωρίζουμε: η σκηνοθέτης και animator Εφη Παππά (η οποία εργάζεται και στην Ελλάδα και στο Λονδίνο) μάς είχε συστηθεί πέντε χρόνια πριν, όταν με την μικρού μήκους, stop-animation, «My Stuffed Granny» είχε κερδίσει βραβεία σε πολλά διεθνή φεστιβάλ - όπως του Τόκιο, του Εδιμβούργου (Καλύτερης ταινία, McLaren award) αλλά και στο Animasyros International Animation Festival το Βραβείο Καλύτερης Φοιτητικής Ταινίας. Πέρσι τον Σεπτέμβριο επίσης, μάς είχε παρουσίασει στο Pitching Forum της Αγοράς του Animasyros το νέο της πρότζεκτ «Find me, With Love».
Το Flix μίλησε με τη δημιουργό για το πρότζεκτ και για το ποιος την πλησίασε για να δώσει εικόνα σε αυτή την πρωτοβουλία.
Με προσέγγισε το τμήμα παραγωγής του Pretty 52 και μου ανέθεσαν το πρότζεκτ Το Pretty 52 είναι ένα δημοσιογραφικό site (LADBible Group) που απευθύνεται σε γυναίκες 18-34 χρονών. Η καμπάνια είναι μία πρωτοβουλία για την οποία συνεργάστηκαν με τη Διεθνή Αμνηστία, που εδώ και καιρό τρέχει την έρευνα σχετικά με τα σεξουαλικά εγκλήματα κατά των γυναικών. Δυστυχώς μόνο 8 χώρες σε όλη την Ευρώπη έχουν επικυρώσει νόμους που ξεκάθαρα ορίζουν ότι, αν δεν υπάρχει συναίνεση στο σεξ, νομοθετικά ορίζεται ως βιασμός (να πούμε οτι η Κύπρος ειναι μέσα σε αυτές τις 8, η Ελλάδα οχι). Κάτι που ακούγεται ως αυτονόητο, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι καθόλου, μιας και η συναίνεση, λαϊκά και αυθαίρετα, έχει να κάνει για πολλούς με τον τρόπο που θα επιλέξει να ντυθεί μια γυναίκα, να κινηθεί ή να μιλήσει. Οπως επίσης, θεωρούμε ότι αν δεν αντιδρασει στην ασκούμενη βία, αυτο σημαίνει ότι δίνει έγκριση. Από την άλλη, τα θύματα συχνά μη γνωρίζοντας τα δικαιώματά τους, αντιμετωπίζουν πολλαπλούς φραγμούς στο να μιλήσουν, φοβούμενες οτι θα αμφισβητηθεί ο λόγος και η αξιοπιστία τους. Ετσι δεν προβαίνουν στη δικαιοσύνη, κάτι το οποίο δημιουργεί μια σειρά βλαβερών στερότυπων σχετικά με το φύλο, παρανοήσεις για τον ορισμό της σεξουαλικής βίας, ανεπαρκές σύστημα υποστήριξης και αναποτελεσματική νομοθεσία.
Γιατί βοήθησε η χρήση του animation στην ταινία; Για να εξηγήσεις ένα τέτοιο θέμα πρέπει να αναφέρεις πολλές στατιστικές, εμπειρίες γυναικών, να παρουσιάσεις το νομοθετικό πλαίσιο. Κι όλα αυτά με έναν τρόπο απλό και κατανοητό. Για αυτό και το φορμά του animation βοηθούσε πολύ. Επίσης έδινε ελευθερία στην απεικόνιση. Γιατί αυτό είναι ένα θέμα που το έχουμε δει πολλές φορές να παρουσιάζει ή να εικονοποιεί τις γυναίκες προσδίδοντάς τους μόνο την ταυτότητα του θύματος πέρα απο οτιδήποτε άλλο - πράγμα λυπηρό και επικίνδυνο. Ηθελα λοιπόν να ξεφύγω από αυτή τη λογική, κι -αντίθετα- να χρησιμοποιήσω έντονα, θυληκά χρώματα, γυναίκες δυναμικές και σεξουαλικές που κοιτούν το κοινό στα μάτια και μεταφέρουν το δικό τους μήνυμα. Ο βιασμός μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε γυναίκα, ανεξαιρέτου ηλικίας, καταγωγής, ντυσίματος, εθνικού και εργασιακού background. Επέλεξα να αναπαραστήσω τη γυναίκα ως είναι - ένα δυναμικό, σεξουαλικό ον που έχει το δικαίωμα αυτοδιάθεσης του σώματός της.
Με άφησαν ελεύθερη, αντέδρασαν πολύ θετικά στην εικονοποίηση Δούλεψα πολύ στενά με την copywriter και creative director της Pretty 52, ξεσκαρτάραμε αρκετό υλικό και κρατήσαμε το βασικό κορμό. Hταν πολύ κοινή η προσέγγισή μας και η ίδια η Διεθνής Αμνηστία (UK) παρείχε όλες τις μελέτες και μας ώθησε να δουλέψουμε κοιτώντας το θέμα στα μάτια. Αντέδρασαν πολύ θετικά στην εικονοποίηση ενος “προκλητικού” φιλιού, ή στο να δείξουμε αλκοόλ και ναρκωτικά χωρίς να τα ενοχοποιούμε.
Το βίντεο αποσκοπεί στο να ξεκινήσει ο διάλογος σχετικά με την σεξουαλική συγκατάθεση. Αλήθεια, πόσες ιστορίες έχετε ακούσει απο κοπέλες που είχαν πιεί και κατέληξαν κάπου που δεν ήθελαν ή άλλους που να λένε οτι η εμφάνισή τους προέδιδε ότι «πήγαιναν γυρεύοντας»; Eιναι απλό: μια γυναίκα μπορεί να φοράει ό,τι θέλει, να πιει και να διασκεδάσει όπως θέλει και να προβεί σε οποιαδήποτε σεξουαλική πράξη. Αλλα μόνο όταν αυτή θέλει.
Οχι, η σεξουαλική κακοποίηση δεν αφορά μόνο γυναίκες, αλλά και άντρες και τρανσέξουαλ Το βίντεο εστιάζει στις γυναίκες, γιατό οι στατιστικές αποτελούν την συντριπτική πλειοψηφία.
Είναι σοκαριστική η έρευνα για την «πολιτισμένη» μας Ευρώπη 1 στις 20 γυναίκες άνω των 15 χρονών έχουν πέσει θύμα βιασμού σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αυτό σημαίνει 9 εκατομμύρια γυναίκες συνολικά. 1 στις 10 γυναίκες αντίστοιχα έχουν πέσει θύμα σεξουαλικής βίας. Εν έτει 2019, όταν υπάρχουν τόσες δημόσιες συζητήσεις επί του θέματος. Ολοι νομίζουμε ότι δεν αφορά το δικό μας κόσμο, το θέμα παραμένει ταμπού και οι γυναίκες ψάχνουν από μόνες τους λύσεις για να προστατέψουν τους εαυτούς τους. Φαίνεται πώς hashtags και καμπάνιες δεν επαρκούν - χρειαζόμαστε νομοθεσία ξεκάθαρη κι αυστηρή.
Σε μια εποχή εικόνων, ας δούμε την αληθινή εικόνα των γυναικών πέρα απο τα πλαστά στερεότυπα που κυριαρχούν και επιβάλλουν πρότυπα συμπεριφοράς που δεν μας αντιπροσωπεύουν καθόλου, και είναι τοξικά και επικίνδυνα.
Διαβάστε περισσότερα:
