Αποστολή για το Flix.gr: Πόλυ Λυκούργου, Μανώλης Κρανάκης
Οδηγώντας από την Αιδηψό προς τη Λίμνη, την μικρή παραθαλάσσια κωμόπολη με τον έντονο «επαναστατικό» χαρακτήρα (εκεί γεννήθηκαν οι Αγγελής και Αναγνώστης Γοβιός του 1821 αλλά και η Λέλα Καράγιαννη, ο Κωνσταντίνος Καραγιώργης και ο Κώστα Γαμβέτας της Εθνικής Αντίστασης) είναι αδύνατον να τραβήξεις το βλέμμα σου από τα καμένα. Το τραύμα που έχουν αφήσει οι καταστροφικές φωτιές του καλοκαιριού του 2021 είναι βαθύ και οι βραβευμένες φωτογραφίες που κάνουν το γύρο του κόσμου, τα στιγμιότυπα που βρίσκονται στις πρώτες θέσεις της αναζήτησης στο Google, τα «φωτογενή» stories στο instagram δεν πλησιάζουν ούτε στο ελάχιστο την πραγματικότητα.
Εδώ η φύση κάνει τα δικά της κουμάντα. Γλείφει μόνη της τα τραύματα της. Το νιώθεις πως δεν ντρέπεται γι’ αυτά. Αισθάνεται, σαν ζωντανός οργανισμός που είναι, πως πρέπει να είναι ορατά σε όλους - όχι μόνο σαν προειδοποίηση, αλλά και ως ιστορική μνήμη. Η φύση ενσωματώνει στο τοπίο την καταστροφή.
Ναι, η διαδρομή παραμένει υπέροχη. Η θάλασσα από τη μία πλευρά μοιάζει τις μέρες του Ιουνίου με πρώιμο καλοκαιρινό φαντασιακό, οι καμένες πλαγιές από την άλλη θυμίζουν την αμείλικτη αφή της πραγματικότητας. Ενδιάμεσα, κομμάτια που είναι καταπράσινα, σπίτια που δεν κάηκαν, ένα εγκαταλελειμμένο βενζινάδικο που θυμίζει τις διαστάσεις του τρόμου. Ενα παιχνίδι με το τυχαίο και το μοιραίο που πλέον μοιάζει να ορίζει τη γεωγραφία του τόπου.
Προσοχή: αν κοιτάξεις στη λάθος πλευρά δεν θα έρθεις ποτέ αντιμέτωπος με την αλήθεια της Βόρειας Εύβοιας που νιώθει περήφανη ένα χρόνο μετά πως είναι ακόμη ζωντανή.
Φτάνοντας στη Λίμνη, διασχίζεις τον παραλιακό δρόμο που θυμίζει παραθερισμούς μιας άλλης - πιο αθώας, vintage - εποχής. Φτάνοντας στο Κτίριο Μελά, εκεί που τις μέρες της τραγωδίας και λίγο μετά συγκεντρωνόταν το πλήθος των κατοίκων για να λάβει βοήθεια, νιώθεις ήδη την ενέργεια. Νέοι φοιτητές, άνθρωποι του σινεμά, ανώνυμο και επώνυμο πλήθος παρακολουθεί σχεδόν τελετουργικά ένα masterclass πάνω στην πράσινη παραγωγή ταινιών, με τη λέξη «βιωσιμότητα» να ακούγεται το ίδιο ισχυρή σε οποιαδήποτε γλώσσα κι αν την πεις ή την ακούσεις.
Δεν υπάρχει ίσως καλύτερος τρόπος να περιγράψει κανείς τι ήταν τελικά το Evia Film Project από αυτήν την παραπάνω διαδρομή.
Εκμηδενίζοντας με πρωτοφανή - για την Ελλάδα - αντανακλαστικά ολόκληρη την απόσταση ανάμεσα στην καταστροφή και τη δημιουργία, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης επένδυσε στην τεχνογνωσία, την εφευρετικότητα, τον κόπο των ανθρώπων του αλλά και τη διεθνή του ακτινοβολία και δημιούργησε στην πραγματικότητα έναν ολοζώντανο οργανισμό που ενσωμάτωσε, με τον ίδιο τρόπο που το έκανε και η φύση της Βόρειας Εύβοιας, όλες τις συντεταγμένες μιας αχαρτογράφητης κινηματογραφικά περιοχής.
Με απλές κινήσεις, χωρίς επιτήδευση και φυσικούς αποδέκτες τους νέους επαγγελματίες, το Evia Film Project άλλαξε το πρόσημο, από αρνητικό σε θετικό, ρίχνοντας τον προβολέα στην περιοχή μέσα από ένα άλλο πρίσμα: αυτό της δημιουργίας, του «νέου», των ιδεών που, στη ζωή όπως και στο σινεμά, βρίσκουν λύσεις ακόμη και στα πιο δύσκολα προβλήματα, αλλάζουν καμιά φορά και το μυαλό των ανθρώπων, κάνουν τον κόσμο σαφώς καλύτερο.
Εχοντας στον πυρήνα του το κομμάτι της Αγοράς για νέα διεθνή σχέδια ταινιών με κεντρικό θέμα το πράσινο σινεμά, το κομμάτι των εργαστηρίων για τους φοιτητές κινηματογραφικών σχολών, τα masterclasses επαγγελματιών, τις προβολές στο ανακαινισμένο θερινό της Αιδηψού, στη Λίμνη και στην πλατεία της Αγίας Αννας, συναντήσεις, συναυλίες, συζητήσεις για την αρχή του καλοκαιριού, το Evia Film Project ήταν ακριβώς αυτό που λέει το όνομά του: ένα project, ένα σχέδιο εν εξελίξει, που διαμορφωνόταν καθημερινά σε μια διάδραση με τους επαγγελματίες που το επισκέφθηκαν, τους ντόπιους που το έζησαν, το ίδιο το τοπίο που το ενσωμάτωσε σαν να ήταν πάντα εκεί.
Ας συμφωνήσουμε όλοι πως η φύση ξέρει καλύτερα. Οι άνθρωποι, όμως;
Δεν θέλεις να πιστέψεις ούτε ως υποψία ότι αυτό που συνέβη για πέντε ημέρες ήταν κάτι που θα ξεχαστεί - ακόμη μια βεβιασμένη κίνηση εντυπωσιασμού που είχε ημερομηνία λήξης, ένας επιφανειακός καθαρισμός μια ακτής που σε λίγες ώρες θα γεμίσει πάλι γόπες, πλαστικά και αδιαφορία.»
Το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης έκανε «το ανέφικτο, εφικτό» όπως δήλωσε και η Διευθύντρια του, Ελίζ Ζαλαντό. Δήλωσε παρών μόλις ένα χρόνο μετά την καταστροφή στην περιοχή. Εθεσε τις βάσεις, έδειξε και τον τρόπο, ενσωμάτωσε και το ίδιο τις εγγενείς αδυναμίες του απέναντι σε ένα μεγαλύτερο σκοπό: να γίνει η Βόρεια Εύβοια το κέντρο του πράσινου σινεμά διεθνώς, ακριβώς τη στιγμή που το «green cinema» βρίσκεται στο κέντρο των προτεραιοτήτων της κινηματογραφικής κοινότητας. Εκανε ένα πρώτο βήμα, όσο άλλοι ακόμα τάζουν, θεωρητικά και γενικά, «ανάπλαση κι ανάπτυξη». Εφερε κόσμο στα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια της περιοχής, στήριξε με πράξεις τα μεγάλα λόγια.
Είναι αυτό αρκετό;
Δυο μέρες μετά το τέλος του Evia Film Project, θέλεις να πιστέψεις πως οι αρχές του τόπου, το Υπουργείο Πολιτισμού, το Κέντρο Κινηματογράφου, η Ακαδημία, όλοι οι ενεργοί κινηματογραφικοί φορείς και ιδιώτες σήμερα σκέφτονται ήδη το μέλλον. Παλεύουν -ήδη- νυχθημερόν για να μην αφήσουν μια πρωτοφανή ευκαιρία να πάει χαμένη. Εργάζονται πυρετωδώς για του χρόνου. Δεν θέλεις να πιστέψεις, ούτε ως υποψία, ότι αυτό που συνέβη για πέντε ημέρες είναι κάτι που θα ξεχαστεί - ακόμη μια βεβιασμένη κίνηση εντυπωσιασμού που είχε ημερομηνία λήξης, ένας επιφανειακός καθαρισμός μια ακτής που σε λίγες ώρες θα γεμίσει πάλι γόπες, πλαστικά και αδιαφορία.
Ο Φόλκερ Σλέντορφ που τίμησε με την παρουσία του το Evia Film Project, παρουσιάζοντας τον «Δασοποιό» του σε ένα συγκινητικό κοινό στο κλείσιμο του Φεστιβάλ, μίλησε για τα δάση που χρειάζονται προστασία, για το σινεμά που απειλείται κι αυτό, για τις κοινότητες που ενωμένες εκπέμπουν πίδακες ενθάρρυνσης, ενσυναίσθησης και ελπίδας. Μίλησε ουσιαστικά για τα μικρά πράγματα που κάνουν τις μεγάλες αλλαγές. Μίλησε για τις λύσεις που τις γνωρίζουμε και πρέπει απλά να τις εφαρμόσουμε, υπερνικώντας τη διαφθορά, τις προεκλογικές υποσχέσεις, τις μικροπολιτικές πάνω στα καμένα.
Φεύγοντας από την Αιδηψό, με το θειάφι από τα ιαματικά λουτρά να γεμίζει τα ρουθούνια με αυτήν την βεβαιότητα πως η ζωή βρίσκει πάντα τον τρόπο να γιατρεύει τις πληγές της, ελπίζουμε πως η σκιά που ρίχνει ένα καμένο δέντρο είναι μερικές φορές αρκετή για να συνεχίσεις να φυτεύεις.
Στιγμές του Evia Film Project
Στο «Κύμα», τα γραφεία του Φεστιβάλ στην Αιδηψό
Από τον αρχιτεκτονικό περίπατο στην Αιδηψό
Ο ανακαινισμένος θερινός κινηματογράφος Απόλλων στην Αιδηψό στην έναρξη του Evia Film Project
Στα workshops στο Κτίριο Μελά στη Λίμνη
Καθαρισμός παραλίας Αγίας Αννας
Από τη συναυλία του Κώστα Μαραβέγια στην Αγία Αννα
Από το iMEdD Masterclass: «Η δημοσιογραφία στην παραγωγή ενός ντοκιμαντέρ για το περιβάλλον» του Γιώργου Αυγερόπουλου
Από το εργαστήριο του WWF Ελλάς «Zώντας με τις δασικές πυρκαγιές»
Στην παρουσίαση του Βρετανού φωτογράφου και ακτιβιστή Γκίντιον Μέντελ με τίτλο «Εύβοια, εν μέσω ενός κόσμου που φλέγεται» στην Αγία Αννα
Από την προβολή της ταινίας «Μέγαρα» του Γιώργου Τσεμπερόπουλου και Σάκη Μανιάτη στο «Ελύμνιον» στη Λίμνη
Από το masterclass του Διευθυντή Φωτογραφίας Γιώργου Φρέντζου στην Αγία Αννα
Ο Φόλκερ Σλέντορφ στην τελετή λήξης του Evia Film Project
Στο «Κύμα»
