Πέρασαν δέκα χρόνια από την πρώτη διοργάνωση του Εθνογραφικού Φεστιβάλ της Αθήνας και με αφορμή τα γενέθλια του, οι διοργανωτές του επιστρέφουν σε κάθε μια από τις χρονιές που προηγήθηκαν με μια ταινία - αναφορά, θυμίζοντας το θαυμαστό κόσμο στον οποίο έστρεψαν το βλέμμα ανυποψίαστων θεατών που πλέον όχι μόνο γνωρίζουν πλέον τι είναι εθνογραφικό σινεμά, αλλά το αναζητούν ως πιστοί και αφοσιωμένοι θαυμαστές του.
Το 10o Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου της Αθήνας διεξάγεται φέτος από τις 27 Νοεμβρίου μέχρι τις 4 Δεκεμβρίου στον κινηματογράφος Αστορ. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στο επίσημο site του Φεστιβάλ και στην επίσημη σελίδα του στο Facebook.
2010 | Πρακτικές Κύησης στη Bunong των Μπριγκίτε Νίκλες, Τόμι Μέντελ (Bunong's Birth Practices, Ελβετία, Καμπότζη, 2010, 53’)
Βασισμένο σε μια ανθρωπολογική έρευνα, η ταινία καταγράφει τις πρακτικές γέννας των Bunong στην επαρχία Mondulkiri, βορειοανατολικά της Καμπότζης. Κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές αλλαγές μεταμορφώνουν ραγδαία την περιοχή επηρεάζοντας την πίστη, τις αντιλήψεις και τα έθιμα των χωρικών ως προς την εγκυμοσύνη, την γέννα και την μητρότητα. Οι ντόπιες γυναίκες, έγκυες, μητέρες καθώς και μέλη των οικογενειών τους δίνουν μια ιδιαίτερη οπτική στις σημερινές αποφάσεις τους, σε μια περίοδο ταλάντευσης ανάμεσα στην παράδοση και τον σύγχρονο τρόπο ζωής.
2011 | Faux Vintage: Ηλεκτρική Κιθάρα η Κοινωνική Ιστορία της του Στίβεν Νιούτζεντ (Faux Vintage: A Social History of the Electric Guitar, Ηνωμένο Βασίλειο, 2011, 60’)
Μέσα σε δεκαετίες από την πρώτη κατασκευή της, η ηλεκτρική κιθάρα έγινε ένα εξαιρετικά συλλεκτικό, κλασικής αξίας τεχνούργημα και ένα σύμβολο της ποπ/ροκ μουσικής, το σήμα κατατεθέν της μεταπολεμικής γενιάς αλλά και μία ευκαιρία επένδυσης. H ταινία εξετάζει την ανάδυση της παλιάς, κλασικής αξίας κιθάρας και όσους επισκευάζουν, πωλούν, συλλέγουν και παίζουν αυτό που είναι ταυτόχρονα ένα όργανο/εργαλείο, ένα αντικείμενο τέχνης και μία νοσταλγική συσκευή. Οι παλιές κλασικής αξίας γνήσιες κιθάρες είναι τόσο σπάνιες, ώστε έχει αναπτυχθεί μία βιομηχανία βασισμένη στην παρασκευή απομιμήσεων κλασικών κιθάρων, περίτεχνα πεπαλαιωμένων, καινούριων δηλαδή κιθάρων που μιμούνται την αίσθηση και την εμφάνιση των «αληθινών» κομματιών. Γυρισμένη στο Λονδίνο, και περιλαμβάνοντας το παίξιμο του Γκούθρι Γκόβαν, η ταινία προσφέρει μία θέαση στον Κόσμο της Κιθάρας από την οπτική γωνία των τεχνιτών και των εμπόρων για τους οποίους η παλιά κλασικής αξίας ηλεκτρική κιθάρα αντιπροσωπεύει ένα ζωντανό παρελθόν.
2012 | Η Εποχή των Κηδειών του Μάθιου Λάνσιτ (Funeral Season, Καμερούν, Καναδάς, 2010, 87’)
Αν ο Γούντι Αλεν αποφάσιζε να κάνει ένα εθνογραφικό ντοκιμαντέρ στο Καμερούν, το αποτέλεσμα θα ήταν κάτι σαν το «Funeral Season» του Καναδού σκηνοθέτη Μάθιου Λάνσιτ. Εδώ ο κινηματογραφιστής τοποθετεί τον εαυτό του, ως ένα ξένο εξερευνητή που αναζητά τα απομεινάρια των δικών του νεκρών και των δικών του ιεροτελεστιών. Είναι η δουλειά ενός κινηματογραφιστή του οποίου το ευρηματικό στιλ είναι ταυτόχρονα πολύ προσωπικό, αστείο, ποιητικό, και αντισυμβατικό στην εθνογραφική του προσέγγισή. Βραβείο Πρώτης Επαγγελματικής Ταινίας στο Traces de Vies – Rencontres du Film Documentaire.
2013 | Το Οριο της Ροσέλα Σιλάτσι (il Limite, Ιταλία, 2012, 55’)
Ενα διεισδυτικό πορτρέτο της ζωής πάνω σε ένα ψαράδικο πλοίο από τη Σικελία. Η ταινία απεικονίζει τις καθημερινές μάχες των ψαράδων να βγάζουν τα προς το ζην σε ένα σκληρό περιβάλλον που εκμαιεύει τις κοινωνικές και οικονομικές εντάσεις της μοντέρνας κοινωνίας.
2014 | Κατέρχεσθαι μετά των Αγγέλων του Κρίστιαν Σουρ (Descending with Angels, Δανία, 2013, 75’)
Ισλαμικός εξορκισμός ή ψυχοτροπική φαρμακευτική αγωγή; Το «Κατέρχεσθαι μετά των Αγγέλων», που βασίστηκε σε 18 μήνες επιτόπιας έρευνας με ασθενείς και θεραπευτές, εξερευνά δύο φοβερά διαφορετικές λύσεις για το ίδιο πρόβλημα, την περίπτωση, δηλαδή, Δανών Μουσουλμάνων που κατέχονται από αόρατα πνεύματα, τα «jinn». Ένας Παλαιστίνιος πρόσφυγας που ζει στο Άαρχους της Δανίας, έχει εισαχθεί για ψυχιατρική παρακολούθηση μετά από μια σοβαρή περίπτωση δαιμονισμού jinn, ο οποίος τον οδήγησε να καταστρέψει το εσωτερικό ενός τεμένους, να σπάσει αρκετά αυτοκίνητα και να προσβάλει πολλούς ανθρώπους. Δεν βλέπει το νόημα ψυχοτροπικών φαρμάκων, αφού η ασθένειά του έχει ήδη αντιμετωπιστεί με εξορκισμούς από το Κοράνι. Στο εν τω μεταξύ, ένας ντόπιος ιμάμης πολεμά ένα πνεύμα jinn και προσπαθεί να εξηγήσει στους Μουσουλμάνους του Άαρχους ότι πρέπει να σταματήσουν να ανησυχούν τόσο πολύ για τα jinn, τη μαγεία και άλλα κοινότυπα ζητήματα αφού τίποτα δεν μπορεί να βλάψει κανέναν χωρίς την άδεια του Θεού.
2015 | Haraka Baraka: Η Κίνηση είναι Ευλογία της Λάνα Ασκάρι (Haraka Baraka: Movement is a Blessing, Ηνωμένο Βασίλειο, 2014, 27’)
Έχοντας ζήσει στην Ολλανδία πάνω από 20 χρόνια, οι γονείς της δημιουργού, Γκούλζαρ και Σουάν, αποφασίζουν να επιστρέψουν στο Κουρδιστάν, την πατρίδα τους. Δραπετεύοντας από το καθεστώς του Ιράκ ως πρόσφυγες στις αρχές της δεκαετίας του ’90, έγιναν μέρος της ευρύτερης κουρδικής διασποράς που εγκαταστάθηκαν στην Ευρώπη. Πρόσφατα, το Ιρακινό Κουρδιστάν έχει εξελιχθεί σε ασφαλές καταφύγιο αλλά με τις πρόσφατες εντάσεις γύρω από την απειλή του Ισλαμικού Κράτους (IS), το κοινωνικό και πολιτικό τοπίο στη Μέση Ανατολή αλλάζει δραστικά. Στο «Haraka Baraka», η σκηνοθέτης ακολουθεί την επιστροφή των γονιών της στην πατρίδα τους, θίγοντας ταυτόχρονα την επαναδιαπραγμάτευση του ανήκειν, της παροδικότητας και του μέλλοντος κατά τη διάρκεια μιας (φαινομενικά) διαχρονικής κρίσης.
2016 | Δεν Φεύγω από το Eldon της Τζέσικα Μπόλαγκ (I’ m not Leaving Eldon, Ελβετία, 2015, 49’)
Η πολιτεία της Iowa είναι η μεγαλύτερη παραγωγός σόγιας και καλαμποκιού στις Η.Π.Α. Στην πόλη του Eldon της Iowa, δύο πολυεθνικές εταιρείες είναι οι πιο σημαντικοί εργοδότες, κυρίως όσον αφορά δουλειές χαμηλού εισοδήματος. Στην πόλη δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου δημόσιες υπηρεσίες και μεγάλες αποστάσεις χωρίζουν τα σπίτια. Πέντε νέοι άνθρωποι μιλούν για την καθημερινή ζωή τους στην αγροτική αυτή περιοχή, όπου η ανεργία είναι ο μεγαλύτερος εχθρός πέρα από τα αρνητικά στερεότυπα: χωριάτες, αγροίκοι, άξεστοι. Γιατί μένουν παρά τις μηδαμινές επαγγελματικές ευκαιρίες; Πώς αντιμετωπίζουν τα αρνητικά στερεότυπα; Γιατί είναι η ελευθερία πιο σημαντική από μια καριέρα; Ένα ανθρωπολογικό ντοκιμαντέρ για ξεκλείδωτες πόρτες, την διασκέδαση και τις συγκρούσεις σε γεωγραφική απομόνωση.
2017 | Περίπατος του Φιλίπ Καρτέλι (Promenade, Γαλλία, ΗΠΑ, 2016, 31’)
Ενας στοχασμός πάνω στις έννοιες μακριά και κοντά, παρελθόν και παρόν, ο «Περίπατος» παρατηρεί μία σειρά κινήσεων και αλληλεπιδράσεων σε ένα ανακαινισμένο τμήμα της προκυμαίας στη Μασσαλία. Η ταινία γυρίστηκε σε διάστημα δύο ετών και απεικονίζει την καινούρια ζωή της εμπορικής προβλήτας που πρόσφατα μετασχηματίστηκε σε δημόσιο παραλιακό δρόμο και την όψη δύο επιβλητικών μοντέρνων κτηρίων κατά τη διάρκεια μίας ημέρας. Πριν το ξημέρωμα, ο χώρος είναι σχεδόν άδειος. Η ανατολή πυροδοτεί το ξεκίνημα της δράσης – καταφτάνουν πλοία, ψαράδες ρίχνουν τα δίχτυα τους και οι πρώτοι διστακτικοί τουρίστες συγκεντρώνονται έξω από το καινούργιο μουσείο. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, πλανόδιοι μικροπωλητές, κολυμβητές, ψαράδες και διάφοροι ντόπιοι συγκεντρώνονται γύρω από τα κτήρια, επαναδιεκδικώντας σταδιακά τον χώρο κατά τις βραδινές ώρες.
2018 | Κόμποι και Τρύπες. Μια ταινία Δοκίμιο στη Ζωή των Διχτυών του Μάτις βαν ντε Πορτ (Knots and Holes. An essay film on the life of nets, Ολλανδία, Βραζιλία, 2018, 73’)
«Παντού γύρω μας υπάρχουν δίχτυα. Αποδίδουν υλική υπόσταση σε αρχές, όπως η σύνδεση, το φιλτράρισμα, η δημιουργία μοτίβων. Γι’ αυτό, οι ανθρωπολόγοι μάλλον θα έπρεπε να εξερευνήσουν λίγο περισσότερο τι κάνουν οι άνθρωποι με τα δίχτυα τους και τι κάνουν τα δίχτυα με τους ανθρώπους. Στην Μπαΐα της Βραζιλίας αναζήτησα μέρη όπου οι άνθρωποι δουλεύουν με δίχτυα. Κατέγραψα τις συζητήσεις, τα συναισθήματα και τις αισθήσεις που προκύπτουν από την παρουσία τους. Πήγα για ψάρεμα με τον Τίκο. Μίλησα με Ευαγγελιστές και μου εξήγησαν την παραβολή με τα δίχτυα. Κάθισα μαζί με αγόρια από τη θρησκεία Καντομπλέ που φτιάχνουν τα πουκάμισά τους από δαντέλα. Ανατρίχιασα όταν έμαθα πόσο φονική μπορεί να αποβεί η εισαγωγή ενός δικτύου. Χαμογέλασα όταν άκουσα για έναν χοντρό άνθρωπο που μεταμορφώθηκε σε γοητευτική γοργόνα χάρη στο στενό του τζιν παντελόνι. Και δεν έπαψα να αναρωτιέμαι πώς οι αρχές του φιλτραρίσματος και της δημιουργίας μοτίβων συμβάλλουν στη δική μου ζωή, ως κινηματογραφιστής, ως ανθρωπολόγος, ως ερωτευμένος γκέι άνδρας. Η ταινία αυτή διατηρεί ζωντανή την ένταση ανάμεσα στην ανοιχτότητα και την κλειστότητα, στον κόμπο και στην τρύπα, στο άδραγμα και στο χάδι, και προσκαλεί το κοινό να αναστοχαστεί για το ότι εμείς, οι άνθρωποι, το μόνο που κάνουμε είναι να επιβάλουμε δομές στη ζωή και την ύπαρξη και στη συνέχεια να διαπιστώνουμε ότι ούτε η ζωή ούτε η ύπαρξη ακολουθούν τα σχέδιά μας». - Ματίς βαν ντε Πορτ
2019 | Προορισμός Καρδιά των Σάιν Πλάμπεχ και Γιάνους Μετζ (Heartbound, Δανία, Σουηδία, Ολλανδία, 2018, 91΄)
Δέκα χρόνια γυρισμάτων - όσα και τα χρόνια του φεστιβάλ - μία ευτυχής σύμπτωση για την ταινία έναρξης του 10ου Εθνογραφικού Φεστιβάλ της Αθήνας. Η Σομάι, πρώην εργάτρια του σεξ από την Πατάγια της Ταιλάνδης, ζει στην ανεμοδαρμένη Γιουτλάνδη της Δανίας όπου 25 χρόνια πριν έφτασε για να παντρευτεί τον Νίελς. Από τότε βοηθάει γυναίκες από το χωριό της να παντρευτούν Δανούς άνδρες. Δέκα χρόνια αργότερα, τους συναντάμε όλους πάλι και βλέπουμε πως πεπρωμένα και όνειρα συνυφαίνονται μεταξύ τους σε ένα υπαρξιακό ταξίδι ζωής.
10o Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου της Αθήνας | 27 Νοεμβρίου με 4 Δεκεμβρίου | Κινηματογράφος Αστορ (Σταδίου 28) | Εισιτήρια: € 3, € 2 (φοιτ.), € 10 (περιορισμένος αριθμός καρτών διαρκείας για 5 προβολές), € 15 (περιορισμένος αριθμός καρτών διαρκείας για 10 προβολές, € 20 (περιορισμένος αριθμός καρτών διαρκείας για 15 προβολές). | Η είσοδος στις προβολές του αφιερώματος «Εξευγενισμός υπό αμφισβήτηση σε καιρούς αλλαγών: από την κοινωνική οικονομία στην επιθετική αστική ανάπτυξη» είναι δωρεάν. | Είσοδος ελεύθερη για ανέργους και ΑμεΑ. | Είσοδος ελεύθερη στα masterclasses και τα πάνελ συζητήσεων. | Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στο επίσημο site του Φεστιβάλ και στην επίσημη σελίδα του στο Facebook..
