Επιστρέφοντας για μια ακόμη φορά θριαμβευτής από το φεστιβάλ των Καννών τον περασμένο Μάιο, όπου η τελευταία ταινία του «Beyond the Hills», η οποία απέσπασε βραβείο σεναρίου και γυναικείας ερμηνείας (εξ’ ημισείας για τις δυο πρωταγωνίστριές του), ο Κριστιάν Μουντζίου επιβεβαίωσε ότι ανήκει δικαιωματικά στους μεγάλους του Ευρωπαϊκού σινεμά μια θέση που είχε κερδίσει με την βραβευσή του το 2007, με τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες.
Στο 53ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, θα έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε το σύνολο του έργου του Κριστιάν Μουντζίου, σε ένα πλήρες αφιέρωμα που ξεκινά από τις μικρού μήκους ταινίες του και ολοκληρώνεται με την τελευταία του δημιουργία «Beyond the Hills». Οι μικρού μήκους ταινίες του ξεχωρίζουν για την ιδιαίτερη αίσθηση του χιούμορ, το σουρεαλισμό και την σύγχυση των ορίων φαντασίας και πραγματικότητας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα έργα του, «The Hand of Paulista» (1998), ένα απρόσμενο παιχνίδι φανταστικού – πραγματικού, με φόντο τις λατινοαμερικανικές σαπουνόπερες, «Η Χορωδία των Πυροσβεστών» (2000), που καταγράφει τις ανθρώπινες αδυναμίες και «Zapping» (2000), η σχέση ενός παθητικού θεατή με έναν τηλεοπτικό παρουσιαστή που ζωντανεύει και τον καθοδηγεί.
Η «Δύση» (2002), ντεμπούτο μεγάλου μήκους του Μουντζίου, είναι μια σπονδυλωτή πικρή κομεντί, η οποία αποτυπώνει τα αδιέξοδα των νέων που προσπαθούν να εγκαταλείψουν τη χώρα για την «λαμπρή» Δύση. Το 2007, ο Μουντζίου επανέρχεται με μια ταινία – σταθμό στη διαδρομή του. Το 4 μήνες, 3 εβδομάδες και 2 ημέρες αφηγείται μια ιστορία έκτρωσης σε μια περίοδο κατά την οποία οι αμβλώσεις στη χώρα είχαν κριθεί παράνομες. Το 2009, η σπονδυλωτή ταινία «Tales from the Golden Age» (έξι επεισόδια από πέντε σκηνοθέτες, ανάμεσά τους και ο Κριστιάν Μουντζίου), ζωντανεύει αστικούς θρύλους της κομμουνιστικής Ρουμανίας, με ιδιαίτερο χιούμορ, αλλά και ευαισθησία. Φυσικά θα προβληθεί και η τελευταία ταινία του «Beyond the Hills», η οποία εμπνέεται από την αληθινή ιστορία ενός εξορκισμού σε ένα μοναστήρι έξω απ’ το Βουκουρέστι και τις τραγικές συνέπειές του.
Ο Κριστιάν Μουντζίου θα είναι παρών στη Θεσσαλονίκη, ενώ το αφιέρωμα συνοδεύεται και από ειδική έκδοση την οποία επιμελήθηκε ο υπεύθυνος του τμήματος Δημήτρης Κερκινός.
«When Day Breaks», του Γκόραν Πασκάλιεβιτς
Το αφιέρωμα στον Κριστιάν Μουντζίου αποτελεί την αιχμή του δόρατος του σταθερού βαλκανικού προγράμματος του φεστιβάλ, που φέτος περιλαμβάνει ταινίες από δημιουργούς όπως ο Γκόραν Πασκάλιεβιτς, Ζεκί Ντεμιρκουμπούζ και ο Αντριάν Σιταρου.
Το «When Day Breaks», του Πασκάλιεβιτς, είναι ένα συγκινητικό δράμα με ήρωα έναν ηλικιωμένο καθηγητή μουσικής. Σε ένα επίπονο ταξίδι αυτογνωσίας, ακολουθεί τον χαρακτήρα του ο Ζεκί Ντεμιρκουμπούζ, στην ταινία του «Inside». Όπως και στη μέχρι σήμερα φιλμογραφία του, έτσι και στο «Inside», ο τούρκος σκηνοθέτης εμπνέεται από τον Ντοστογιέφσκι και μεταφέρει το «Υπόγειο» στη σημερινή Άγκυρα, με εξαιρετική χρήση των κινηματογραφικών μέσων.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρόπος με τον οποίο δυο γυναίκες δημιουργοί, παρουσιάζουν τα μεταπολεμικά τραύματα στο Σαράγεβο και τη Σερβία, όπως αυτά έχουν εντυπωθεί στη νεότερη γενιά. Η Αιντα Μπέγκιτς, στο «Children of Sarajevo», σκιαγραφεί μια κοινωνία που δυσκολεύεται να βρει τις ισορροπίες της, μέσα απ’ τον αγώνα δύο ορφανών εφήβων στο σημερινό Σαράγιεβο. Στο Βελιγράδι από την άλλη πλευρά, η Μάγια Μίλος καταγράφει στο «Clip», μια γενιά που ξοδεύει το χρόνο της σε αποστασιοποιημένες ερωτικές συνευρέσεις και εκφράσεις βίας και βιώνει την πραγματικότητα με τη διαμεσολάβηση των τεχνολογικών γκάτζετ.
Καθημερινοί άνθρωποι σε ακραίες καταστάσεις πρωταγωνιστούν στο «Everybody in Our Family» (Ρουμανία) του Ράντου Ζούντε. Μαύρη κωμωδία και δράμα συνδυάζονται ιδανικά σε ένα φιλμ που εξερευνά τα όρια της ανθρώπινης συμπεριφοράς με άξονα ένα διαζύγιο και θύματα, ένα ανήλικο παιδί και τους γονείς του. Θύματα και θύτες ταυτίζονται και στο «Night of Silence» (Τουρκία) του Ρεΐς Τσέλικ, ένα δράμα δωματίου, μινιμαλιστικό κι ενίοτε ποιητικό, που σχολιάζει παραδόσεις αγκιστρωμένες στο παρελθόν. Ήρωες της ταινίας είναι ένας 60χρονος – άρτι αποφυλακισθείς - άντρας κι ένα ανήλικο κορίτσι, που εξαναγκάζονται σε γάμο, με απρόβλεπτες συνέπειες.
Η τουρκοελληνική συμπαραγωγή «Beyond the Hill» του πρωτοεμφανιζόμενου δημιουργού Εμίν Αλπέρ - που ξεκίνησε την πορεία του από το Crossroads του 51ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης– εντρυφεί στην έννοια του εχθρού. Με φόντο την τουρκική επαρχία, εκτυλίσσεται ένα οικογενειακό δράμα, στο οποίο κρυμμένα μυστικά και καταπιεσμένες επιθυμίες οδηγούν στη βία και το έγκλημα.
«House Party», του Αντριάν Σιταρού
Μια σειρά από μικρού μήκους ταινίες συμπληρώνουν το πρόγραμμα του τμήματος: Το «Silent» (Τουρκία) του Λ. Ρεζάν Γεσιλμπάς, με θέμα του το κουρδικό ζήτημα, απέσπασε το Χρυσό Φοίνικα για ταινία μικρού μήκους στο πρόσφατο Φεστιβάλ Καννών. Ο αναγνωρισμένος δημιουργός Αντριάν Σιταρού υπογράφει το «House Party» (Ρουμανία), μια ταινία για την ηθική και τη συνύπαρξη, όπως καταγράφεται μέσα από τη σχέση των γειτόνων μιας πολυκατοικίας. Η σπονδυλωτή ταινία «30-40-50» (Ρουμανία) των Ρουγκίνα, Περνολοβίτσι και Ραντού, συναντά τη σύγχρονη γυναίκα σε τρεις διαφορετικές περιόδους της ζωής της, η Ιρένα Τζούκιτς- Πραντζιτς εκπροσωπεί επάξια την παράδοση της σχολής κινουμένων σχεδίων του Ζάγκρεμπ, στο The «Ornament of Sou»l (Κροατία), ενώ η παγκοσμιοποίηση διατρέχει τη θεματική του «Can I Drive Daddy?» του Μίχα Χοτσεβάρ (Σλοβενία). Τέλος μια ξεχωριστή ταινία για το δημιουργό με πρωταγωνιστή τον ίδιο τον Ζεκί Ντεμιρκουμπούζ παρουσιάζει ο Σερχάτ Καραασλάν στο «Musa» (Τουρκία).
